1 / 51

SPORA KATILIM ÖNCESİ DEĞERLENDİRMELER

SPORA KATILIM ÖNCESİ DEĞERLENDİRMELER. DOÇ. DR. UFUK ŞEKİR UÜTF SPOR HEKİMLİĞİ AD. SPOR ÖNCESİ DEĞERLENDİRME. Düzenli tıbbi kontrol hala sorun. ABD’ de 6 milyondan fazla sporcu taraması Düzenli hekim kontrolü sadece kronik hastalığı olan çocuklarda. Sıklıkla ergenlerdeki tek muayene.

aleda
Download Presentation

SPORA KATILIM ÖNCESİ DEĞERLENDİRMELER

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. SPORA KATILIM ÖNCESİ DEĞERLENDİRMELER DOÇ. DR. UFUK ŞEKİR UÜTF SPOR HEKİMLİĞİ AD.

  2. SPOR ÖNCESİ DEĞERLENDİRME • Düzenli tıbbi kontrol hala sorun. • ABD’ de 6 milyondan fazla sporcu taraması • Düzenli hekim kontrolü sadece kronik hastalığı olan çocuklarda. • Sıklıkla ergenlerdeki tek muayene. • Son yıllarda öneminde artış olmakta. • Spor yapan ve spora yeni başlayan çocukların sağlık kontrolü yerine geçmekte.

  3. SPORCU BAKIŞ AÇISI -GENELLİKLE OLUMSUZ -SPORDAN MEN EDİLME ENDİŞESİ

  4. YARARLARI • Sporcuların %1’i spordan men edilirken, %3 ila %15’inde ek araştırmalara ihtiyaç duyulur. • Spordaki performans arttırılabilir ve yaralanmaların önüne geçilebilir. • Çocuklarda fiziksel matürasyon düzeyi belirlenir. • Doktor ile sporcu arasında olumlu ilişki sağlanır.

  5. TEMEL HEDEF • SPORCUNUN VEYA SPOR YAPAN ÇOCUĞUN; • SAĞLIĞINI KORUMAK ! • VE GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK !

  6. AMAÇLAR

  7. SÖD’ nin ETKİSİ • 12-35 YAŞLARINDA SPORCU OLAN VE OLMAYANLAR (1979-2004) • SPORCULARDA ANİ ÖLÜM %89 AZALDI • SPORCU OLMAYANLARDA ORAN DEĞİŞMEDİ • İKİ ÖNEMLİ BULGU: • SÖD ŞÜPHELENİLMEYEN KALP HASTALIĞI TESPİTİNDE ETKİLİ (İLK KEZ) • TESPİT EDİLMESİ SPORCULARDA ANİ KARDİYAK ÖLÜMÜ AZALTIYOR Corrado D, Basso C, Pavei A, ve ark. Trends in sudden cardiac death in young competitive athletes after implementation of a preparticipation screening program. JAMA Oct. 4;296:1593-1601, 2006.

  8. SÖD’ nin ETKİSİ Corrado D, Basso C, Pavei A, ve ark. Trends in sudden cardiac death in young competitive athletes after implementation of a preparticipation screening program. JAMA Oct. 4;296:1593-1601, 2006.

  9. ZAMANLAMA • YAPILAN SPOR AKTİVİTESİNE BAĞLI ( SEZON DÖNEMLERİ ) • YENİ SPORA BAŞLAYAN HERKESE • SPORCULARA SEZON BAŞLAMADAN 6-8 HAFTA ÖNCE

  10. İKİ ÖNEMLİ BÖLGE • KALP - DOLAŞIM SİSTEMİ • KAS - İSKELET SİSTEMİ

  11. S.Ö.D. - AMERİKA YAKLAŞIMI Aile ve Kişisel Anamnez, Fizik Muayene Pozitif Negatif Spora Katılıma Uygun İleri Tetkik Negatif Pozitif İleri İnceleme

  12. S.Ö.D. - İTALYA YAKLAŞIMI Aile ve Kişisel Anamnez, Fizik Muayene ve EKG Pozitif Negatif Spora Katılıma Uygun İleri Tetkik Negatif Pozitif İleri Tetkik: Eko, Efor testi, Holter, Kardiyak MRI, Anjio, EFÇ İleri İnceleme

  13. EKG Taramasının Etkisi HKMP’ ye bağlı ani kardiyak ölüm (%)

  14. MALİYET KONUSU (ABD BAKIŞI) • SPOR GEÇMİŞİ ANAMNEZİ VE FİZİK MUAYENE = 50$-100$ • EKG = 75$-150$ • EKO = 1000$-2000$ • 10.000.000 SPORCU • RUTİN TARAMADA EKG KULLANILMASI = 750.000.000$ / YIL • YANLIŞ POZİTİF SONUÇ  İLAVE TETKİK  MALİYET ARTIŞI • 300 SPORCUYU KURTARMAK İÇİN TOPLAM MALİYET  2 MİLYAR $ • KURTARILAN BİR YAŞAM MALİYETİ = TAHMİNEN 3-6 MİLYON $

  15. TIBBİ ANAMNEZ • Kas iskelet sistemi yaralanmalarının saptanmasında %92’ lik bir özgüllüğe sahip. • Sorunların %63 ile %74’ ü ortaya konmakta. • Sporcular bazı sorunları saklayabilirler. • Çocuklarda anamnez bilgileri ebeveynler tarafından doğrulanmalı. • Hazır anamnez formlarının ayrı ayrı doldurduklarında bilgilerin %39 oranında benzerlik gösterdiği bildirilmiştir ( Risser 85 ).

  16. KRİTİK SORULAR-1 • Egzersiz sırasında veya sonrasında baygınlık ? • Egzersiz sırasında göğüs bölgesinde huzursuzluk, ağrı, basınç ? • Egzersiz sırasında çarpıntı ? • Egzersiz sırasında nefes darlığı ? • Daha önce doktor tarafından yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, kalpte üfürüm olduğu ifade edildi mi ? • Daha önce ailenizde belli bir nedene bağlanmayan ölüm oldu mu? • Ailenizde 50 yaşından genç kişilerde kalp problemi olan var mı ? • Ailenizde 50 yaşından önce ani ölüm oldu mu ?

  17. KRİTİK SORULAR-2 • Ailenizde veya sizde Şeker hastalığı var mı ? • İlaç kullanımı ? • Alerji ? • Geçirilmiş nöbet ? • Tek organ varlığı ? • Bilinç kaybıyla birlikte olan kafa travması ? • Daha önce hastaneye yatış, operasyon ? • Önceki kas - iskelet sistemi yaralanmaları ? • İllegal madde kullanımı ?

  18. FİZİK MUAYENE • Kapsamlı olması gerekmemektedir. • Yapılacak spora göre içeriği belirlenebilir. • Tıbbi anamnez sırasında belirtilen problemler daha ayrıntılı incelenmelidir.

  19. İÇERİK • Boy ve kilo ölçümü • Göz muayenesi • Kalp - dolaşım sistemi • Solunum sistemi • Abdominal muayene • Deri • Genito - üriner sistem • Matürite ( Tanner sınıflaması ) • Kas - iskelet sistemi

  20. GÖZ • Görme keskinliği • Koruyucu göz cihazı • Gözlük veya kontakt lens • Eşit pupil büyüklüğü ( Anizokori )

  21. KALP - DOLAŞIM SİSTEMİ • Kalp sesleri değerlendirmesi ( S1 ve S2 ) • “fizyolojik”, “sabit” ve/veya “parodoksal” çiftleşme • Üfürüm • Supin (otururken)/Ayakta & Dinamik/Statik • Valsalva manevrası veya ayakta artış gösteren üfürüm • >3/6 sistolik üfürüm • Diyastolik üfürüm • Periferik nabızlar ( radyal - femoral ) • Kan basıncı • Marfan sendromu belirtileri

  22. SOLUNUM SİSTEMİ • Simetrik toraks hareketleri • Göğüs duvarı deformitesi • Solunum sesleri • Astım değerlendirmesi

  23. ABDOMİNAL MUAYENE • KİTLE • ORGANOMEGALİ ( KARACİĞER - DALAK ) • BÖBREKLER

  24. DERİ • AKNE • BULAŞICI CİLT HASTALIKLARI • HERPES • SCABİES

  25. GENİTO - ÜRİNER SİSTEM • Özellikle erkeklerde dış genitaller • Tek testis veya inmemiş testis • Testis kitlesi • Herni • Kızlar rutinde değerlendirilmiyor • Tanner sınıflaması

  26. KAS - İSKELET SİSTEMİ • Anormal bulguların %38.3’ ü kas-iskelet sistemi orjinli • (Strong ve Linder, 82). • Diz ve ayak bileği en sık yaralanan eklemler. • 13 maddeyi içeren fonksiyonel bir değerlendirme ( 2 dakika ). • Omuz, diz ve ayak bileği stabilite testleri. • Daha önceki yaralanmalar veya cerrahi uygulamaya yönelik değerlendirme.

  27. KAS - İSKELET SİSTEMİ

  28. SPORA İZİN VERME • YARALANMA/HASTALIK RİSKİ ARTIYOR MU ? • BAŞKA BİR SPORCU RİSK ALTINDA MI ? • TEDAVİ SONRASI ( İLAÇ - REHAB - BRACE ) ? • TEDAVİ SIRASINDA SINIRLI KATILIM ? • ALTERNATİF ?

  29. SPORA KATILIM İÇİN ÖNERİLER-1

  30. SPORA KATILIM İÇİN ÖNERİLER-2

  31. SPORLARIN SINIFLANDIRILMASI

  32. STATİK & DİNAMİK SINIFLAMA

  33. SPORA BAĞLI ANİ KARDİYAK ÖLÜM • SEYREK, ANCAK TRAJİK BİR OLAY • SPORA BAĞLI ÖLÜMLERİN ÇOĞUNUN NEDENİ (%95) • 0.3 - 1 / 100.000 SPORCU / YIL • ABD’ DE YILDA 300 ÖLÜM

  34. SPORA BAĞLI ANİ KARDİYAK ÖLÜM • TANIM • KARDİYOVASKÜLER KAYNAKLI BEKLENMEDİK - ANİ ÖLÜM • SEMPTOMLARIN BAŞLAMASINDAN 1 - 12 SAAT SONRA • BİLİNÇ KAYBI • SPORCULARDAKİ ANİ ÖLÜMLERİN ÇOĞU SPOR SIRASINDA VEYA • HEMEN SONRASINDA OLUR • BAZI ÖLÜMLER İSTİRAHAT VEYA UYKU SIRASINDA OLUR

  35. SPOR DAĞILIMI (ABD VERİLERİ) SAYI

  36. SAAT ARALIĞI (ABD VERİLERİ) SAYI

  37. NEDENLERİ (ABD VERİLERİ) ˂ 35 YAŞ

  38. NEDENLERİ (ABD VERİLERİ) ˃ 35 YAŞ

  39. NEDENLERİ (İTALYA VERİLERİ, VENETO BÖLGESİ)

  40. NEDENLERİ (KALP DIŞI) • HİPERTERMİ • RABDOMİYOLİZ • ASTMA • GASTROİNTESTİNAL KANAMA • EGZERSİZ ANAFİLAKSİSİ • BELİRSİZ (KOKAİN ?)

  41. NEDENLERİ (MİYOKARD İSKEMİSİ) • ATEROSKLEROTİK KORONER ARTER HASTALIĞI • ( 35 YAŞ ÜSTÜ SPORCULARDA EN SIK ÖLÜM NEDENİ ) • KORONER ARTER SPAZMI • KORONER ARTER TROMBOZU • MİYOKARD İÇİ KÖPRÜLENME (BRIDGING) • HİPOPLASTİK KORONER ARTER • ANOMALİLİ KORONER ARTER ORJİNİ • KORONER ARTER DİSEKSİYONU

  42. NEDENLERİ (YAPISAL ANOMALİ) • HİPERTROFİK KARDİYOMİYOPATİ • ( 35 YAŞ ALTI SPORCULARDA EN SIK ÖLÜM NEDENİ ) • AORT STENOZU • SAĞ VENTRİKÜL DİSPLAZİSİ • MARFAN SENDROMU • KALP KAPAK HASTALIĞI, ÖRN: MİTRAL KAPAK • DİLATE KARDİYOMİYOPATİ

  43. NEDENLERİ (ARİTMİ) • WOLFF - PARKINSON - WHITE SENDROMU • UZUN QTc SENDROMU • VENTRİKÜLER ARİTMİLER • BRUGADA SENDROMU • POST-OP KONJENİTAL KALP HASTALIĞI

  44. NEDENLERİ (FARKLI NEDENLER) • MİYOKARDİT • ANABOLİK STEROİD KULLANIMI • KOKAİN / DİĞER İLLEGAL İLAÇ KULLANIMI • SARKOİDOZ • PENETRE EDİCİ OLMAYAN GÖĞÜS TRAVMASI • ( COMMOTIO CORDIS )

  45. RÖLATİF İNSİDANS (SEDANTER) Koroner Ateroskleroz 80 Miyokardit Kardiyomiyopati  Hipertrofik ---Dilate % Koroner Anomaliler Konjenital Q-T Sendromu 10 SV displasizi 15 30 40 Yaş Aralığı

  46. RÖLATİF İNSİDANS (SPORCU) Koroner Ateroskleroz 80 Kardiyomiyopati  Hipertrofik ---Dilate Koroner Anomaliler % Miyokardit Aort Stenozu – Hastalığı 10 RV dysplasia 15 30 40 Yaş Aralığı

  47. SONUÇ • Sporcu ve spora yeni başlayanlar için önemli ve gerekli. • Temel amaç sağlığın korunması ve güvenliğin sağlanması. • Spor arenasını sporcular için biraz daha güvenli kılar. • Aktivite seçiminde yardımcı olabilir. • Hekim ile olumlu ilişkiler sağlar. • Yaralanmalardan korunma, tedavi, ilaç kullanımı ve alışkanlıklar hakkında bilgi verebilmelidir.

More Related