1 / 102

WSPÓŁCZESNE MEDIA W POLSCE

mgr Olga Kurek e-mail: okurek@wsiz.rzeszow.pl konsultacje: wtorek 10:00-12:00, p. 245. WSPÓŁCZESNE MEDIA W POLSCE. TEMATYKA PRZEDMIOTU. Rynek prasowy w Polsce (pojęcia, systematyka i rodzaje prasy). Rynek radiowy i telewizyjny w Polsce (media publiczne, media komercyjne, nadawca społeczny).

apollo
Download Presentation

WSPÓŁCZESNE MEDIA W POLSCE

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. mgr Olga Kurek e-mail: okurek@wsiz.rzeszow.pl konsultacje: wtorek 10:00-12:00, p. 245 WSPÓŁCZESNE MEDIA W POLSCE

  2. TEMATYKA PRZEDMIOTU • Rynek prasowy w Polsce (pojęcia, systematyka i rodzaje prasy). • Rynek radiowy i telewizyjny w Polsce (media publiczne, media komercyjne, nadawca społeczny). • Rankingi czytelnictwa, słuchalności, oglądalności. • Komercjalizacja i tabloidyzacja współczesnych mediów Polsce. • Koncerny medialne jako przykład koncentracji kapitału. • KRRiTv – funkcje, zadania, kompetencje. • Badania mediów tradycyjnych i elektronicznych.

  3. KRYTERIA ZALICZENIA • W skład oceny końcowej wchodzą następujące kryteria: Obecność – 15p. Aktywność + praca na zajęciach – 20p. Prezentacja koncernu medialnego – 15p. (dla chętnych) Kolokwium zaliczeniowe na ostatnich zajęciach – 50p. • Ocena końcowa wynika z następujących przedziałów punktowych: 91 p. -100 p. – bdb (5,0) 81 p. – 90 p. - +db (4,5) 71 p. - 80 p. – db (4,0) 61 p. – 70 p. - +dst (3,5) 51 p. – 60 p. – dst (3,0) 0 p. – 50 p. – ndst (2,0)

  4. ZASADY PRZYGOTOWANIA PREZENTACJI NA DODATKOWE PUNKTY (15p.) Lista koncernów medialnych: • Axel Springer • Bauer • Agora • Edipresse • Eurozet • Grupa Radiowa „Time” • ITI • Polsat • Fundacja Lux Veritas Tematyka prezentacji: • Data założenia • Okoliczności powstania • Kapitał • Prezentacja poszczególnych programów, stacji, tytułów, itp. • Określenie targetu danego koncernu (czyli próba odpowiedzi na pytanie do kogo jest głównie skierowany, albo do kogo są skierowane poszczególne tytuły, stacje, programy) • Najważniejsze postaci dziennikarskie pracujące dla danego medium • Właściciele/akcjonariusze • Procentowy udział w rynku • Wyniki oglądalności/słuchalności/czytelnictwa

  5. I) RYNEK PRASOWY

  6. CECHY POLSKIEGO SYSTEMU MEDIALNEGO PO 1989 ROKU, cdn. • prawie całkowita prywatyzacja sektora prasowego (1.przekazanie pisma na poczet skarbu państwa; 2. wystawienie pisma na przetarg; 3. uwłaszczenie zespołu redakcyjnego); • otwarcie rynku medialnego na kapitał zagraniczny; • demonopolizacja działalności kolportażowej; • utworzenie KRRiTvjako organu konstytucyjnego; • stworzenie sektora mediów publicznych i komercyjnych (w mediach elektronicznych); • likwidacja monopolistycznej uprzywilejowanej pozycji „RSW- prasa, książka, ruch”;

  7. CECHY POLSKIEGO SYSTEMU MEDIALNEGO PO 1989 ROKU, cd. • likwidacjainstytucjonalnej, prewencyjnej cenzurypaństwowo- partyjnej; • możliwość funkcjonowania w eterze nadawców komercyjnych; • obowiązujący system rejestracyjny prasy; • rynek prasowy wydawcy zastąpiony rynkiem prasowym czytelnika i reklamodawcy; • działalność w sferze mediów jest działalnością gospodarczą (każdy program czy tytuł jest towarem, który produkuje się głównie z chęci zysku).

  8. ? Odwołując się do własnej wiedzy i pamięci, jakie wydarzenia z ostatnich dwudziestu lat można uznać za przełomowe na rynku mediów w Polsce?

  9. KALENDARIUM 20-lecia wolnych mediów • 1989 – „Gazeta Wyborcza” – pierwszy wolny dziennik ogólnopolski; • 1990 – likwidacja GUKPiW= oficjalne zniesienie cenzury; • 1992 – ustawa o KRRiTv; • 1993 – Polsat – pierwsza komercyjna ogólnopolska stacja telewizyjna; • 1994 – Radio ZET, RFM FM – pierwsze komercyjne ogólnopolskie stacje radiowe; • 1994 – Radio Maryja uzyskało koncesję ogólnopolską; • 1995 – Wirtualna Polska – pierwszy portal internetowy; • 1997 – TVN – konkurencyjna dla Polsatu stacja komercyjna; • 2001 – „Newsweek” – nowy wzór tygodnika opiniotwórczego; • 2001 – „Metro” – pierwszy bezpłatny dziennik ogólnopolski; • 2001 – TVN 24 – pierwszy całodobowy kanał informacyjny; • 2003 – „Fakt” – pierwszy tabloid wzorowany na niemieckim „Bild”; • 2010 – prace nad nową ustawą medialną.

  10. ? Skąd pochodzi słowo „gazeta”?

  11. „GAZETA” - ETYMOLOGIA • Pochodzenie słowa gazeta nie jest do końca jasne. Wywodzi się przypuszczalnie z włoskiego gaza, dla określenia drobnej monety, za którą nabywano dzienniki w średniowiecznej Wenecji. • Gaza oznacza też srokę, którą w charakterze logo często umieszczano w dziennikach włoskich. • Być może źródłosłów gazety to hebrajskie izgard, tłumaczone jako herold, goniec, zwiastun.

  12. ? Czym jest „prasa”?

  13. NORMATYWNA DEFINICJA PRASY (Dz. U. nr 5 z dn. 7 lutego 1984 r., poz. 24.) • prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem lub nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; • wyraz „prasa” pochodzi od prasy do winogron, której Jan Gutenberg używał w drukowaniu swoich pierwszych dzieł

  14. ? Czym jest „dziennik”? Jakie funkcje spełnia?

  15. DZIENNIKI - DEFINICJA • „dziennik” zgodnie z ustawą o prawie prasowym „ogólno informacyjny druk periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu, ukazujący się częściej niż raz w tygodniu” (art. 7, pkt. 2.2).

  16. DZIENNIKI - funkcje • pełnią szczególną rolę społeczną polegającą na zaspokajaniu głodu informacyjnego; • dzienniki stanowią pewien rodzaj dopełnienia, poszerzenia wiadomości uzyskiwanych prze radio i telewizję; • lektura prasy jest często obowiązkiem zawodowymwielu ludzi, którzy interesują się informacjami giełdowymi, gospodarczymi, kulturalnymi czy sportowymi; • w prasie codziennej szukamy tzw. informacji użytkowej, czyli programów kin, teatrów, recenzji wystaw, informacji o dyżurach aptek. itp.

  17. ? Jakie dzienniki ogólnopolskie występują na rynku prasowym?

  18. DZIENNIKI - kryterium zasięgu terytorialnego • DZIENNIKI OGÓLNOPOLSKIE - (dane: Związek Kontroli Dystrybucji Prasy)

  19. DZIENNIKI - kryterium zasięgu terytorialnego • DZIENNIKI REGIONALNE - przykłady(dane: Związek Kontroli Dystrybucji Prasy)

  20. DZIENNIKI - kryterium zasięgu terytorialnego • DZIENNIKI LOKALNE – przykłady: • „Nowiny” • „Gazeta Krakowska” • „Kurier Lubelski” • „Życie Warszawy”

  21. CZASOPISMA - DEFINICJA • Pod pojęciem„czasopismo” należy rozumieć „druk periodyczny ukazujący się nie częściej niż raz w tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku”(Art. 7. ustawy o prawie prasowym). • Obecnie na prasowym rynku Polski jest około 5,5 tys. czasopism.

  22. CZASOPISMA - cechy • grupa czasopism jest bardzo liczna w porównaniu z dziennikami i zdecydowanie dominuje na polskim rynku prasowym (szacuje się, że w roku 2000 istniało 55 dzienników i 5 500 czasopism); • jest to grupadynamicznie rozwijająca się; • charakteryzuje ją także labilność (zmienność)-na polskim rynku prasowym częste są przykłady wprowadzania nowego pisma, które upada po kilku numerach; • barierą w rozwoju jest konieczność znalezienia niezagospodarowanej dotąd "niszy" rynkowej, a także chwytliwy pomysł na formułę nowego pisma; • wielofunkcyjność- oprócz pełnienia funkcji opiniotwórczej, edukacyjnej i rozrywkowej, ubocznie także informuje. Po roku 90. mamy też do czynienia z funkcją eskapistyczną, która polega na specyficznym przedstawianiu rzeczywistości, kreowania świata, którego zwykły czytelnik nigdy nie pozna („Viva”,”Cosmopolitan”).

  23. CZASOPISMA – częstotliwość ukazywania się Wyróżnia się 7 subkategorii czasopism: • tygodniki • dwutygodniki • miesięczniki • dwumiesięczniki • kwartalniki • półroczniki • roczniki • od 1990 ukazują się tzw. „dekadówki”

  24. CZASOPISMA – zasięg terytorialny • ogólnokrajowe (ok. 40%ogólnej liczby czasopism;2200 tytułów)- prezentują wszystkie aktualne sprawy interesujące odbiorców w całym kraju bez względu na miejsce zamieszkania; są to m. in: „Forum”, „Polityka”, „Newsweek”; • regionalne (nie więcej niż 10% ogólnej liczby, ok. 1300 tytułów)- poruszają na swoich łamach przede wszystkim, a nawet wyłącznie tematy interesujące mieszkańców danego obszaru (powiat, województwo, fragment legitymujący się względami historycznymi); charakterystyczny jest dla nich nie tylko dobór tematów i mieszkańców, ale i niewielki nakład (szczupłość lokalnego rynku reklam i ogłoszeń); zalicza się tu m.in: „Tygodnik Płocki”, łomżyńskie „Kontakty”, „Nowiny Jeleniogórskie”; • lokalne (ok. 50% określane czasem mianem prasy sublokalnej- ok. 2 tys. tytułów) – główni wydawcy to Media Regionalne oraz Polska Press

  25. ? Jaką tematykę poruszają czasopisma?

  26. CZASOPISMA – tematyka • opiniotwórcze (społeczno-ekonomiczno-kulturalno-gospodarcze) • lifestylowe • shoppingowe • sportowe • motoryzacyjne • hobbystyczne • poradnikowe • kulinarne • ogłoszeniowe • kobiece • młodzieżowe • telewizyjne • męskie

  27. ? • Czym jest tzw. „prasa opinii”? • Do jakiego czytelnika jest skierowana? • Jaką tematykę porusza?

  28. PRASA OPINII • grupa nieliczna - ok. 100 tytułów, przeważnie tygodników i miesięczników, tworząca elitarną grupę periodyków najbardziej opiniotwórczych, po które sięgają czytelnicy z wyższym wykształceniem, należący do elit politycznych i społecznych, najaktywniejsi i najambitniejsi pod względem potrzeb kulturalnych; • ich zawartość to w przeważającej części duże materiały tekstowe, a nie ilustracje, które jeśli w ogóle występują, to niesamodzielnie, uzupełniając jedynie tekst; • podejmują wszystkie aktualne problemy społeczne, polityczne, gospodarcze, ideologiczne w wymiarze krajowym i międzynarodowym; • duży udział w przedstawianych materiałach mają bardzo często nie tylko dziennikarze, ale także specjaliści i eksperci wypowiadający się na dany temat; • prasa opinii ogranicza miejsce na reklamę i płatne ogłoszenia.

  29. ? Jakie tygodniki opiniotwórcze występują na polskim rynku prasowym?

  30. PRASA OPINII - TYGODNIKI • „Angora” • „Polityka” • „Forum” • „Wprost” • „Newsweek” • „Przekrój” • „Przegląd” • „Gazeta Polska” • „Najwyższy Czas”

  31. CZASOPISMA LIFESTYLOWE i SHOPPINGOWE

  32. CZASOPISMA SPORTOWE

  33. CZASOPISMA PORADNIKOWE I KULINARNE

  34. CZASOPISMA MOTORYZACYJNE

  35. CZASOPISMA KOBIECE

  36. CZASOPISMA MŁODZIEŻOWE

  37. CZASOPISMA TELEWIZYJNE

  38. ? • Czym jest „tabloid”? • Jakie inne określenia używane są na ten typ prasy? • Do jakiego czytelnika skierowane są tabloidy? • Jaką tematykę poruszają?

  39. TABLOID - cechy • tabloid (z ang. tabloid), brukowiec, bulwarówka • specjalny format edycyjny (ok. 37-40 cm x ok. 27-30 cm) dzięki czemu trzymając ją rozłożoną łatwiej można je czytać zarówno w np. zatłoczonym tramwaju, jak i w poczekalni u lekarza i w innych miejscach gdzie znajduje się wokół dużo ludzi; • początki tego rodzaju wydawnictw sięgają XIX-wiecznych tzw. „penny-press” w nurcie „yellowjournalism”; • tabloidy skierowane są do szerokich rzesz mało wykształconej ludności, dlatego też zawarte w nich informacje często przesycone są tanią sensacją - tytuły tekstów są populistyczne i dosadne; • zawierają dużo zdjęć, a mało tekstu; ilustracje oraz zdjęcia często zawierają szokujące sceny, nierzadko przesycone są erotyką; • zazwyczaj dużo uwagi poświęcone jest tematyce sportowej; • tabloidyodwołują się do emocji, prowokują, nierzadko przekraczają normy dziennikarskie; • w Polsce dużą popularność zdobyły „Fakt” oraz „Super Express”.

  40. KAPITAŁ ZAGRANICZNY - początki • zagraniczny kapitał pojawił się w polskiej prasie na początku lat dziewięćdziesiątych, wraz z początkiem transformacji ustrojowej; • dzięki zmianom politycznym możliwe stały się zmiany prawne, które w konsekwencji doprowadziły do likwidacji ówczesnego właściciela większości polskich pism – RSW „Prasa – Książka – Ruch”; • Polska była i jest postrzegana jako bardzo atrakcyjny rynek dla zagranicznych inwestorów ; giganci medialni korzystali z niepowtarzalnej okazji, iż można była nabyć za niską cenę szereg pism z wieloletnią tradycją, zapleczem redakcyjnym i stałymi czytelnikami; • napływowi zagranicznego kapitału towarzyszyła gloryfikacja otwartości rynku informacyjnego, chęć pozbycia się balastu mediów państwowych, a jednocześnie brak instytucji i osób umiejących sterować ruchem kapitałowym; • w mediach drukowanych nie ma żadnych ograniczeń co do obecności kapitału zagranicznego (w przeciwieństwie do mediów elektronicznych).

  41. ? Jakie są pozytywne oraz negatywne aspekty koncentracji kapitału w rękach zagranicznych właścicieli?

  42. KAPITAŁ ZAGRANICZNY – pozytywne aspekty • wzbogacenie oferty wydawniczej i specjalizacja pism; • zmiana jakości pism (lepszy papier, lepsze zdjęcia, nowa szata graficzna, layout, format, dodatki); • pojawienie się mechanizmu konkurencji; • transfer technologii; • kultura zarządzania; • rozbudowa infrastruktury redakcyjnej; • wzrost kwalifikacji zatrudnionych; • pojawienie się zupełnie nowych zawodów; (wizażysta, stylista).

  43. KAPITAŁ ZAGRANICZNY – negatywne aspekty • komercjalizacja; • obniżenie jakości pism (plotkarstwo, żerowanie na sensacji, hołdowanie niskim gustom); • wzrost „oglądactwa” pism, zamiast ich czytelnictwa; • zjawisko postępującej koncentracji i pojawiająca się groźba monopolu (w szczególności na rynkach regionalnych); • przenoszenie obcych wzorców kulturowych; • zjawisko „latynoamerykanizacji mediów”, czyli serwowania pustych i jałowych treści przerysowanych z tego samego szablonu; • trudno jest ustalić rzeczywistego właściciela; • ceny dumpingowe ; • ingerencja w politykę redakcyjną; • utrata niezależności; • groźba transferu zysków za granicę.

  44. KAPITAŁ ZAGRANICZNY – koncentracja kapitału • Axel Springer (m.in.„Newsweek”, „Fakt”, „Auto świat”, „Forbes”, „Komputer Świat”) • Bauer (m.in.RMF-FM, interia.pl, KDC) • Agora (m.in.„Gazeta Wyborcza”, „Metro”) • ITI (m.in.TVN, onet.pl) • Edipresse (m.in.„Przyjaciółka”, „Party”, „Pani Domu”, „Mamo to Ja”) • Media Regionalne (Orkla Press) (m.in.„Nowiny”, „Gazeta Pomorska”, „Echo Dnia”)

  45. II) RYNEK RADIOWY I TELEWIZYJNY

  46. ? Jakie media elektroniczne wyróżniamy ze względu na formę własności?

  47. PODZIAŁ MEDIÓW ELEKTRONICZNYCH ZE WZGLĘDU NA FORMĘ WŁAŚNOŚCI ORAZ OFERTĘ PROGRAMOWĄ

  48. MEDIA PUBLICZNE - definicja • stanowią własność Skarbu Państwa, nie będącą - w odróżnieniu od mediów komercyjnych - własnością prywatnego kapitału; • publiczny środek masowego przekazu ustawowo zobowiązany jest do szerzenia tzw. społecznej misji programowej, bowiem generowanie zysków nie jest dla niego podstawowym zadaniem.

  49. Zadanie konkursowe nr 1 Jaką misję mają do spełnienia media publiczne w Polsce zgodnie z założeniami KRRiTv?

  50. MEDIA PUBLICZNE - misja • tworzenie i rozpowszechnianie programów realizujących demokratyczne, społeczne i kulturalne potrzeby całego społeczeństwa oraz społeczności lokalnych; • popieranie twórczości artystycznej, literackiej, naukowej oraz działalności oświatowej; • upowszechnianie wiedzy o języku polskim; • uwzględnianie potrzeb mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, w tym emitowanie programów informacyjnych w językach mniejszości narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym;

More Related