1 / 72

Yenidoğanda nozokomiyal enfeksiyonlar

Yenidoğanda nozokomiyal enfeksiyonlar. Tanım Yenidoğanda nozokomiyal i nfeksiyon kriterleri karmaşıktır ve hastanede kalış süresiyle ilişkilidir Annede hastaneye yatış sırasında i nfeksiyon yok ama 48-72 saat sonra doğan bebek i nfekte ise bu i nfeksiyon nozokomiyal kabul ed i lir

arne
Download Presentation

Yenidoğanda nozokomiyal enfeksiyonlar

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Yenidoğanda nozokomiyal enfeksiyonlar Tanım • Yenidoğanda nozokomiyal infeksiyon kriterlerikarmaşıktır ve hastanede kalış süresiyle ilişkilidir • Annede hastaneye yatış sırasında infeksiyon yok ama 48-72 saat sonra doğan bebek infekte ise bu infeksiyon nozokomiyal kabul edilir • Transplasental yoldan geçen infeksiyonlar bu kategoriye alınmaz Centers for Disease Control(CDC)

  2. Risk faktörleri İntrensek risk faktörleri • Yenidoğanın immün sisteminin tam gelişmemiş olması, • Doğal bariyerlerin yetersizliği, • Örneğin kan-beyin bariyeri tam gelişmemiş olduğu için nozokomiyal bakteremiler yüksek oranda menenjitle birliktedir • Floranın tam gelişmemesi, • Düşük gestasyon yaşı (ne kadar düşükse, immün matürasyon o kadar azdır), • Doğum ağırlığı, • Altta yatan hastalık veya anomalilerin olması.

  3. Risk faktörleri Ekstrensek risk faktörleri • Ünitenin uygunsuz fizik koşulları, • Aşırı hasta yükü, • Hemşire/ hasta oranının düşük olması, • Uzun süre hastanede kalma, • İnvaziv işlemler ve cihaz kullanımı (ventilatör, kateter, şant vb), • Tedaviler (steroid, H2 bloker kullanımı) ve parenteral sıvılar, • Çevre (hastane florası, kontamine tıbbi malzeme) • Yetersiz infeksiyon kontrol teknikleri, • Uygunsuz antibiyotik kullanımı.

  4. Yenidoğan Üniteleri’nde nozokomiyal enfeksiyonlar • Pek çok yayında ilk sırayı kan dolaşımı enfeksiyonları almaktadır • Bunu pnömoni ve daha az oranda idrar yolu enfeksiyonları izlemektedir • İdrar yolu enfeksiyonlarının daha az görülmesinin nedeni sonda kullanım oranının düşük olmasıdır • Konjenital anomaliler nedeniyle ameliyat edilen bebeklerde cerrahi alan enfeksiyonları görülebilmektedir

  5. Yenidoğan Üniteleri’nde nozokomiyal enfeksiyon etkenleri • Sıklıkla Gram-negatif bakteriler görülmektedir • Kan dolaşımı enfeksiyonlarında en sık rastlanan etkenler; • Koagülaz-negatif stafilokoklar • Enterokoklar • Staphylococcus aureus • Enterobacter ssp • Hastane kökenli pnömonilerde etkenler; • S. aureus • Pseudomonas aeruginosa • Haemophilus influenzae

  6. Yenidoğan Üniteleri’nde nozokomiyal enfeksiyon etkenleri • İdrar yolu enfeksiyonlarında etkenler; • Escherichia coli • Candida albicans • P. aeruginosa • Enterobacter ssp • Cerrahi alan enfeksiyonlarında etkenler; • S. aureus • P. aeruginosa • Koagülaz-negatif stafilokoklar

  7. Belirti ve bulgular • Vücut ısısı ve solunum düzensizlikleri • Beslenme yetersizliği ve emmeme, • Karın gerginliği, • Kan şekerinde düzensizlik (sıklıkla hipoglisemi), • Kusma, ishal gelişimi,

  8. Yenidoğan ünitelerinde enfeksiyon kontrol önlemleri • Standart önlemler • El hijyeni, • Eldiven, maske,gözlük,önlük kullanımı • Bulaş yoluna dayalı önlemler • Temas önlemleri • Damlacık önlemleri • Hava yolu önlemleri

  9. Yenidoğan ünitelerinde enfeksiyon kontrol önlemleri • Diğer genel önlemler ve kontroller • Fiziki ortamın uygunluğunun sağlanması • Deri ve göbek bakımı • Anne sütü hazırlama ve saklama • Mama hazırlama, saklama ve biberon temizliği • TPN hazırlama • Cihaz ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonu • Kuvöz, solunum donanımı, vd. • YD ünitesinin temizliği

  10. Standart önlemler • Hastanın tanısına ve enfeksiyonu olup olmadığına bakılmaksızın bütün hastalara uygulanan önlemlerdir

  11. Standart önlemler • Neleri gerektiriyor ? • El hijyeni • Eldiven kullanımı • Önlük, maske, yüz ve göz koruyucusu kullanımı • Güvenli enjeksiyon uygulamaları • Kontamine ekipman veya araçların uygun şekilde yönetilmesi

  12. Bulaşma yoluna yönelik önlemler • Bulaşma yoluna ait önlemler: Bilinen veya şüpheli infeksiyon etkeni ile infeksiyon veya kolonizasyon durumunda uygulanır • Temas önlemleri, • Damlacık önlemleri, • Hava yolu önlemleri.

  13. Temas Önlemleri • Mikroorganizmaların infekte ya da kolonize hastalardan direkt temas ya da indirekt temasla (infekte objelerle temas) bulaşmasını engellemek için kullanılır • El yıkama • Eldiven giyme • Standart önlemler

  14. Temas önlemi uygulanmasını gerektiren etkenler • Epidemiyolojik önem taşıyan çoğul dirençli bakteriler: • MRSA • Acinetobacter • P. aeruginosa • ESBL-pozitif Klebsiella, E.coli, vb. • Diğer: • C. difficile, enterohemorajik E. coli 0157:H7, Shigella, hepatit A, rotavirus • Kutanöz difteri, HSV, impetigo, bit, uyuz, zoster (dissemine veya immünsuprese konakçıda) • Viral hemorajik infeksiyonlar (Lassa, Ebola, Kırım-Kongo) • RSV, PIV veya enteroviral infeksiyonlar

  15. Damlacık Önlemleri • Büyük partiküllü (> 5µm) damlacıkların geçişinin önlenmesinde kullanılır. • Partiküller büyük olduğu için yere çöker • Bulaşmanın olması için kaynak ve duyarlı kişi arasında yakın mesafe (yaklaşık 1 m) gereklidir • Özel havalandırma gerekmez • Oda kapısı açık olabilir • Cerrahi maske takılmalıdır

  16. Damlacık önlemleri uygulanması gereken enfeksiyonlar • Damlacık yoluyla yayılan ciddi hastalıklar • İnvaziv H. influenzae tip B infeksiyonu, • menenjit, pnömoni, epiglottit ve sepsis • İnvaziv Neisseria meningitidis infeksiyonu, • menenjit, pnömoni ve sepsis • Damlacık yoluyla yayılan diğer ciddi bakteriyel solunum yolu enfeksiyonları: • Difteri, • Mycoplasma pneumonia • Boğmaca • Pnömonik veba • Çocuklarda streptokokal (grup A) farenjit, pnömoni ve kızıl

  17. Damlacık önlemleri uygulanması gereken enfeksiyonlar • Damlacık yoluyla yayılan diğer ciddi viral enfeksiyonlar: • Adenovirus • İnfluenza • Kabakulak • Parvovirüs B19 • Kızamıkçık • Viral hemorajik infeksiyonlar* (Lassa, Ebola, Kırım-Kongo)

  18. Hava Yolu Önlemleri • Küçük partiküllerin (<5µm) geçişinin önlenmesinde kullanılır. • Partiküller küçük olduğu için havada asılı kalır • Bu asılı partiküller hava akımıyla çok uzak mesafelere kadar gidebilirler • Hasta tek kişilik odaya alınmalıdır • Özel havalandırma (negatif basınç) • N95solunum maskesi • Oda kapısı kapalı tutulmalıdır

  19. Hava yolu önlemleri uygulanması gereken durumlar • Tüberküloz, • Tanımlanmış ya da şüphe edilen tüberküloz (pulmoner/larenjit), • HIV ile infekte hastalarda ateş, öksürük ve pulmoner infiltrasyon olduğunda tbc ekarte edilene kadar • Kızamık, • Suçiçeği, • Yaygın zoster infeksiyonu, • SARS

  20. Diğer önlemler

  21. Fiziki koşulların sağlanması • Yenidoğan ünitesi girişin kontrollü olduğu ayrı bir alanda yer almalıdır • Doğum yapılan yer ile yenidoğan yoğun bakım ünitesinin aralarındaki uzaklığın 30-90 metreden fazla olmaması önerilmektedir • Bu sağlanamıyorsa her doğumhane için bir resusitasyon alanı bulundurulmalıdır

  22. Fiziki koşulların sağlanması • Her yoğun bakım yatağı için ayrılan alan en az 14 m2, iki yatak arasında en az 1,2 m (bazı kaynaklara göre 2,5 m) olmalıdır • Yeterli sayıda uygun (negatif hava basıncı sistemi ve kendiliğinden açılır kapanır kapıları olan) izolasyon odasıolmalıdır, • Otomatik ayarlı yeterli sayıda lavabo bulunmalı, her bir yatağın lavaboya uzaklığı 6 m’den fazla olmamalıdır

  23. Fiziki koşulların sağlanması • Her hasta yatağı başında yeterli sayıda elektrik prizi, hava, oksijen ve gaz çıkışı bulunmalıdır • Elektrik prizlerinin bir kısmı jeneratöre bağlı olmalıdır • Hasta başında 200-300 lüks, personel alanında 300-1000 lüks düzeyinde aydınlatma olmalıdır • Kuvözlerin üzerine doğrudan güneş ışığı gelmemelidir

  24. Fiziki koşulların sağlanması • YD yoğun bakım ünitesi girişinde ailelerin ellerini yıkayabileceği bir alan olmalıdır • Temiz ve kullanılmış malzemeler, tıbbi cihazlar ve ünitenin yönetimi için ayrıalanlar sağlanmalıdır • Aletlerin depolanması için tahmini alan yoğun bakım için 2,8 m2, orta düzey bakım gerektiren bebekler için 1,7 m2 olmalıdır • Yatak başında sık kullanılan cihazlar için 0,5 m2 alan bulunmalıdır

  25. Fiziki koşulların sağlanması • Hastaların ışıktan ve gürültüden korunması sağlanmalıdır • Atıklar yönetmeliğe uygun toplanmalı ve atılmalıdır

  26. Fiziki koşulların sağlanması • Zemin, duvar, tavan, tezgahlar • Kolay temizlenebilir, temizlemeye dayanıklı olmalı • Zemin yüzeyleri antimikrobiyal, antistatik olmalı, • Duvar yüzeyleri antimikrobiyal olmalı • Tavanlardan aşağı parçacıklar düşmemeli, • Tezgâh üstleri, dolaplar ve kapaklar temizliğe uygun • Dolapların iç yapılarında mümkün olduğunca az ek yeri olmalı, dış yüzeyler yalıtılmış olmalıdır

  27. Fiziki koşulların sağlanması • Isıtma ve havalandırma • Isının 22-250C arasında sabit, nemin ise %30-60 arasında tutulması gereklidir • Hava akımı yukarıdan aşağıya doğru olmalı, • Hava çıkış noktaları tabana yakın olmalı, • Yenidoğan yoğun bakım ünitesine %90 etkinlikle filtre edilmiş havanın girmesi önemlidir

  28. Fiziki koşulların sağlanması • Yenidoğan ünitesinde yatak sayısı planlanırken, • Doğumların %5-12’sinin yoğun bakıma, • %1-2’sinin ventilatör tedavisine gereksinimi olacağı düşünülmelidir • Personel sayısı hasta sayısına göre planlanmalı • Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde 1-2 bebeğe bir hemşirenin bakım vermesi önerilmektedir

  29. Göbek bakımı • Özellikle bakteriler göbek kordonunda hızla kolonize olarak dolaşıma geçer ve sepsise neden olurlar • Göbek bakımı için kabul edilmiş tek bir yöntem yoktur • Alkol……………… etkisi düşük • Povidon iyot…….. geçici hipotiroidi yapabilir • Üçlü boya………….gram negatiflere etkisiz • Anne sütü…………etkinliği tam kanıtlanmamış • Kuru tutma……… bakteriyel kolonizasyonda artış?

  30. Göbek bakımı • Alkol veya diğer antiseptik solüsyonlar kullanılabilir • Kordonun bebek bezi ile örtülü olmamasına dikkat edilerek, kuru kalması sağlanmalıdır

  31. Deri bakımı • Yenidoğanların ciltleri travma ve infeksiyona çok duyarlıdır • Doğumhanede yıkanma ancak maternal hepatit B ve HIV infeksiyonları biliniyor ise uygulanmalıdır, yoksa bebek silinmeli ve kurulanmalıdır • Amniyos atıkları silinebilir, vernix caseose asla temizlenmemelidir • Düşük doğum ağırlıklı bebekler annede infeksiyon bilinse dahi yalnız ılık su ve pamukla silinmelidir

  32. Deri bakımı • Banyo için ılık su ve sabun kullanılmalı • Antiseptik çözeltilerin kullanılmasına gerek yok • Flaster hasarlarına dikkat edilmeli • Banyo sonrası ciltte kuruluk varsa, nemlendirici kullanılmalı, • Dermatit ve sistemik enfeksiyon riski azalır • Lanolin, vazelin, su tutulumu sağlar • Kontaminasyona dikkat edilmeli • Cilt neminin uçmasını engelleyen ve sürekli ıslak bir cilt sağlayan yağlı merhemler, bakteri üremesini artırarak ters etki yaparlar

  33. Anne sütünün saklanması • Anne sütünün taşınırken veya saklanırken uygun koşulların sağlanması gereklidir • Toplandığında deri bakterileri ile kontaminedir, hemen kullanıldığında sorun yaratmaz fakat uzun süre uygun olmayan koşullarda saklandığında bakteri sayısı artabilir • Anne sütü derin dondurucuda üç ay, normal dondurucuda üç hafta, buzdolabı kapağında 48 saat tazeliğini korur • Anne sütü derin dondurucuya steril süt saklama poşetleri ile konulmalıdır

  34. Mama hazırlama ve saklama • Mama hazırlamadan önce eller mutlaka yıkanmalı • Mama hazırlamak için kullanılacak tüm malzemeler kaynamakta olan suya atılmalı, en az 10 dakika kaynatılmalı • Daha sonra temiz bir maşa ile temiz bir yüzeyde kurutulmalı, • Sağlıklı yenidoğanlara “ticari steril sıvı formüller”in kullanımı teşvik edilmektedir

  35. Mama hazırlama ve saklama • Toz formüllerin çözülmesi için: • Temiz içme suyu en az 10 dakika kaynatılmalı ve 60°C’ye kadar soğutulmalıdır • Mama paketi açıldıktan sonra belirli bir süre içinde tüketilmelidir • Üretici firmanın önerileri dikkate alınmalıdır • Artık mama dökülmeli ve bekletilerek bir daha kullanılmamalıdır

  36. Mama hazırlama ve saklama • Oralveya tüplerle besleme süresi 15 dk’yı geçmemelidir. • Aralıklı beslemede veya medikal ilaç eklendikten sonra tüplerden steril su geçirilmelidir. • Asılmış olan mamalar ve setler yenidoğan yoğun bakım hastaları ve immünsüprese hastalarda ve anne sütlerinde 4 saati aşmamalıdır. • Bütün besleme ve tüpler, enjektörler yeni doğan yoğun bakım ünitelerinde 4 saatte, diğer alanlarda (katkı maddesi, su, ilaç katılmadan) manüple edilmiyorsa 8 saatte bir değiştirilmelidir

  37. Mama hazırlama ve saklama • Mama hazırlayan personel mutlaka maske ve bone takmalıdır

  38. Biberon temizliği • Kullanılan biberon temizlenip dezenfekte edilmeden ve yeniden kullanıma hazır hale getirilmeden tekrar kullanılmamalıdır. • Biberonların tercihen cam olması önerilmektedir • Plastik biberonların aralıklarla yenilenmesi gerekmektedir • Cam biberonların etüvde 180°C’de bir saat steril edilmesi, edilemiyorsa her hastaya özel olması, emzik uçlarının tek kullanımlık olması önerilmektedir

  39. Biberon temizliği • Plastik, cam biberonlar, emzik ve uçları önce fırçalanır, sonra bulaşık makinesinde 65°C’de yıkanıp, 80°C’de kurutulmalıdır • Plastik biberon ve parçaları ev modeli buhar sterilizatörlerinde veya 10 dakika kaynatılarak sterilize edilmelidir • Hazırlanan biberonların steril tromellerde saklanması önerilmektedir.

  40. TPN hazırlama • Parenteral beslenme solüsyonları kontaminasyon durumunda bakteri ve mantar üremesi açısından çok uygun sıvılardır • TPN sırasında en sık karşılaşılan infeksiyöz komplikasyon kateter sepsisidir (%14-27) • Yapılan çalışmalarda TPN torbalarındaki kontaminasyon mortalitesi %50 olarak bildirilmektedir • Karışım işlemi sırasında mikrobiyolojik kontaminasyon veya hata riski oldukça fazladır.

  41. TPN hazırlama • Kontaminasyonu önlemek için TPN solüsyonları laminer hava akımı altında steril temiz odalarda hazırlanmalıdır ! • Riski azaltmak ve personelin aşırı yüklenmesini önlemek amacı ile otomatik karıştırıcı cihazlar kullanılarak ideal sıvı el değmeden hazırlanmalıdır! • Kabini kullanan herkes alana girmeden önce ve işleme başlamadan önce ellerini yıkamalıdır • Laminer akım sürekli açık olmalı veya kullanılmadan en az 30 dakika önce açılmalıdır

  42. TPN hazırlama • TPN hazırlanacak odalarda • Önce bir giriş odası, • Daha sonra bir tampon bölge, • Sonra da hazırlık bölgesi ve hazırlık masası yer almalıdır • Her kullanımdan önce ve sonra, çalışma alanı ve duvarlar dezenfektan ile silinmeli, • Temizlik sabah yapılmalı, • Gün içinde kirlenme varsa işlem tekrarlanmalı

  43. TPN hazırlama • Çalışma alanı içine getirilecek her şişe, torba vb. alkol ile silinmeli, • Çalışma alanı içindeki eşyalar, akımı engellememeli, çalışma kabin kenarından en az 15 cm içeride yapılmalı, • HEPA filtre yılda en az 1 kez kontrol edilmeli ve temizlenmeli, sertifiye edilmeli, • Çalışanlar, box gömleği, bone, eldiven ve maske giymelidir

  44. TPN hazırlama • Dolum işlemi dışında iş yapılmamalı • Kabinde aynı anda yalnızca bir kişi çalışmalı • Makas, pompa, klemp gibi nonsteril aletler, kabine getirilmeden önce dezenfekte edilmeli, • Gerekli tüm aletler önceden kabin içine yerleştirilmeli, • Ampul, flakon ve torba ağızlarına enjektör sokulmadan önce alkolle silinmeli ve 30 saniye beklenmeli, • Tamamlanan ürünler gözle kontrol edilmeli, • Ürünler üzerine son kullanım tarihi yazılmalı, • İşlemler kayıt altına alınmalıdır

  45. Cihaz ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonu Genel ilkeler; • Bebekler arasında araç ve sarf malzemeleri paylaşılmamalı, • İlaç ve IV sıvıların hazırlanması için ayrı bir alan olmalı, • Bu alan biyolojik materyaller için depolama alanı olmamalı,

  46. Cihaz ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonu Solunum devreleri ve nemlendiriciler • Ventilatörlerin temizlik, bakım ve dezenfeksiyonu üretici firmaca belirlenen şekilde ve her hasta değişiminde yapılır • Mekanik ventilatörlerin iç makineleri rutin olarak sterilize ve dezenfekte edilmez • Ventilatör hortumları sık manipüle edilmemeli, 48 saatten daha kısa sürede değiştirilmemelidir • Kirlenme, tıkanma (sekresyon, kan vb ile) olduğu zaman değiştirilmelidir

  47. Cihaz ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonu • Ventilatörün tüp kısmında biriken sıvılar periyodik olarak atılmalı, hastaya doğru akması engellenmelidir • Hasta başı 45 derece olacak şekilde pozisyon verilmelidir • Aspirasyon işlemi steril şartlarda yapılmalıdır

  48. Cihaz ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonu • Solunum tedavisinde kullanılan tüm yarı kritik donanım ve malzemelere (alt solunum yolları mukozası ile direkt temas eden cihazlar) en uygun metotla (buhar, ıslak sıcak pastörizasyon, onaylanmış düşük-ısı, kimyasal) YDD uygulanır. • Kimyasal olarak glutaraldehid, hidrojen peroksit, ortofital aldehid (OPA) ve perasetik asit ile hidrojen peroksit kullanılabilir • Dezenfeksiyon sonrası, kontamine olmamasına dikkat ederek, uygun durulama, kurulama ve paketleme yapılır

  49. Cihaz ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonu • Tekrar kullanılabilir yarı kritik donanımlar kimyasal olarak dezenfekte edildikten sonra tercihan steril su ile durulanır • Mümkün değilse (0.2 μm) filtre edilmiş su ile yıkanır, sonra isopropyl alkol ile durulanır ve üflemeli havayla veya bir kurutma kabininde kurulanır

  50. Cihaz ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonu • Nemlendiriciler her gün yıkanmalı, sıvıları değiştirilmeli, • Değiştirirken eski sıvı kalmamalı, tamamen boşaltılmalı, • Nemlendirici 12 saatte bir boşaltılıp steril su doldurulmalı.

More Related