NAUCZYCIEL HUMANISTA WOBEC HISTORII NAJNOWSZEJ

1. NAUCZYCIEL HUMANISTA WOBEC HISTORII NAJNOWSZEJ Muzeum Woldenberczyków w Dobiegniewie Mierzęcin, 4 listopada 2009 roku

2. ROK HISTORII NAJNOWSZEJ

5. W okresie II wojny światowej, od końca maja 1940 roku do 25 stycznia 1945 roku, w obecnym Dobiegniewie istniał największy obóz jeniecki dla polskich oficerów – Oflag II Woldenberg.

7. NAUCZYCIEL HUMANISTA nauczyciel języka polskiego nauczyciel historii nauczyciel etyki nauczyciel wiedzy o społeczeństwie nauczyciel wiedzy o kulturze nauczyciel historii sztuki nauczyciel filozofii

8. NAUCZYCIEL HUMANISTA • skupia się na wartościach i znaczeniach świata kultury, w który wprowadza młode pokolenie; • skłania do przyswajania przez uczniów obowiązujących reguł i wartości oraz twórczego ich przekształcania; • ułatwia uczniom samoidentyfikację społeczną i kulturową; • przygotowuje ucznia do aktywnego życia społecznego, kulturalnego; • przygotowuje do odbioru różnych tekstów kultury, tekstów historycznych; • naucza z pasją; • potrafi słuchać innych i wyciągać wnioski; • stawia dobre pytania;

9. FORMY PRACY Z WYKORZYSTANIEM MATERIAŁÓW MUZEALNYCH „Lekcja” w muzeum FORMY PRACY Szkolne koło humanistów „Lekcja” w archiwum

10. korzystanie z oferty lekcji muzealnych zwiedzanie wystawy pod kierunkiem przewodnika „LEKCJA” W MUZEUM Przygotowanie uczniów do odbioru zajęć w placówce muzealnej; wstępne zapoznanie z charakterem muzeum i jego zbiorami; wskazanie bibliografii tematycznej. Przygotowanie arkusza pomocnicznego z zestawem pytań, zadań do uzupełnienia informacjami zdobytymi podczas zwiedzania.

11. nauczyciel ma dostęp do materiałów archiwalnych, które może wykorzystać na lekcji; nauczyciel koordynatorem pracy badawczej ucznia uczniowie mogą bezpośrednio poznać cenne źródła historyczne; uczeń w roli badacza „LEKCJA” W ARCHIWUM • Dokładne omówienie celu i zakresu zajęć. • Dostosowanie zajęć do możliwości poznawczych uczniów. • Założenie kształcenia umiejętności korzystania z zasobów archiwum. • Doskonalenie umiejętności samokształcenia.

12. SZKOLNE KOŁO HUMANISTÓW JĘZYK POLSKI HISTORIA WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WIEDZA O KULTURZE

13. UCZEŃ poszerzanie i pogłębianie wiadomości z zakresu wiedzy humanistycznej; przyjemność i odpowiedzialność w lekturze; rozwijanie zainteresowań; dobrowolność uczestnictwa; NAUCZYCIEL działania zmierzające do wytworzenia uczniowskiego emocjonalnego zaangażowania wobec tekstu (zachęta, prowokacja, zaintrygowanie tematem…); stwarzanie określonej sytuacji dydaktycznej; stymulowanie aktywnością myślową ucznia lub proponowanie drogi analizy, interpretacji, badania; SZKOLNE KOŁO HUMANISTÓW

14. SZKOLNE KOŁO HUMANISTÓW – przykłady projektów edukacyjnych do realizacji • Miejsca Pamięci: • zajęcia muzealne; • zorganizowanie wystawy tematycznej; • przygotowanie prezentacji multimedialnej; • seminarium dla uczniów i nauczycieli; • Obozy jenieckie w czasie II wojny światowej: • analiza źródeł i dokumentów; • analiza dzieł artystycznych; • przygotowanie prezentacji; • dyskusja plenarna; • Poezja obozowa: • opracowanie słownika poetów jenieckich; • zorganizowanie wieczoru poetyckiego; • świat wartości w poezji obozowej – artykuły do gazety;

15. Przykłady metod kształcenia humanistycznego (przy wykorzystaniu materiałów muzealnych) PROJEKT EDUKACYJNY badawczy działań praktycznych

16. Przykłady metod kształcenia humanistycznego (przy wykorzystaniu materiałów muzealnych) DIALOGI MIĘDZYTEKSTOWE (lektura intertekstualna) • kategoria porządkująca • pracę nad tekstem, • metoda wyznaczająca zakres problemowy lekcyjnych działań, • daje uczniom poczucie satysfakcji rozpoznawania znaków i symboli kultury; rozwiązywania literackich, historycznych zagadek, • uczeń w roli badacza, • uczeń prowadzi dialog z tekstami (zna konwencje, język, konteksty…)

17. DIALOGI MIĘDZYTEKSTOWE(lektura intertekstualna) • NAUCZYCIEL – UCZEŃ – TEKST • motywowanie ucznia do przeczytania tekstu, • indywidualne refleksje dotyczące utworu, • rozważania na temat miejsc „trudnych” i miejsc „znajomych”, • TEKST – TEKST (TEKST – KODY KULTURY) • poszukiwanie w tekście sygnałów, odsyłających do innych tekstów (gatunków, konwencji, stylów…), • analiza porównawcza tekstów; identyfikacja przedmiotu dialogu między tekstami, • wykorzystanie interpretantów do czytania tekstu, • TEKST – TEKST – ODBIORCA • samodzielna interpretacja, poszukiwanie znaczeń uniwersalnych, • odczytywanie znaczeniotwórczej funkcji intertekstów,

18. Przykłady metod kształcenia humanistycznego (przy wykorzystaniu materiałów muzealnych) Dyskusja plenarna • swobodna wymiana poglądów w grupie; • kluczowa rola osoby prowadzącej dyskusję – moderatora dyskusji (kwestie porządkowe, dbałość o przechodzenie do kolejnych wątków dyskusji, porządkowanie informacji wynikających z dyskusji, wskazywanie na stanowiska wspólne i rozbieżne); • cechy moderatora: obiektywizm i bezstronność; • kształcenie umiejętności wymiany poglądów; TEMAT:Polscy żołnierze w obozach jenieckich. (wykorzystanie tekstów źródłowych, literatury obozowej oraz tekstów kultury)

19. Poezja obozowa – dokumentem patriotyzmu oraz humanizmu Dialog z poezją obozową (żołnierską, o tematyce sportowej, refleksyjnej, osobistej…)

20. SZTUKI PLASTYCZNE –grafiki, drzeworyty, akwarele, plakaty, karykatury

21. SZTUKI PLASTYCZNE –grafiki, drzeworyty, akwarele, plakaty, karykatury Akwarela przedstawiająca obóz jeniecki - 1941

22. SZTUKI PLASTYCZNE –grafiki, drzeworyty, akwarele, plakaty, karykatury Karykatura wykonana przez ppor Janusza Łonickiego

26. Obozowa piosenka żołnierska „Ania” (1941r.) Słowa napisał Edward Fiszer, muzykę Albin Rybkowski. Edward Fiszer – uczestnik kampanii wrześniowej; jeniec w obozie w Woldenbergu; poeta, literat, twórca piosenek estradowych i wojskowych; inicjator i organizator Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu; dyrektor programu III Polskiego Radia.

27. BIBLIOGRAFIA • Jan Olesik, Obóz jeniecki Oflag IIC Woldenberg, Dobiegniew 2008. • Andrzej Toczewski, Oflag IIC Woldenberg w Dobiegniewie, Dobiegniew 2009. • Anna Janus- Sitarz, Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze, Kraków 2009. • Ewa Chorąży, Danuta Konieczka- Śliwińska, Stanisław Roszak, Edukacja historyczna w szkole, Warszawa 2008. • Zbigniew Adrjański, Złota księga pieśni polskich, Warszawa 2002. • Wanda Pierzchlewicz, Z życia duchowego jeńców, [w:] Przewodnik Katolicki 2009,nr 35, s. 28-29. • Stefan Flukowski, Poezja w Oflagu IIC, [w:] Twórczość 1948, nr 4. • Marian Brandys, Wyprawa do oflagu, Warszawa 1955. • Jolanta Kadler, Działalność artystyczno- rozrywkowa w obozie jenieckim Oflag IIC Woldenberg, [w:] www.gimdobiegniew.pl • Krzysztof Niedziałkowski, Ślad Woldenberczyków w życiu Dobiegniewa po 1945 roku, [w:] www.gimdobiegniew.pl

28. Opracowanie: Elżbieta Anioła, Marzena Teterus