1 / 44

Diagnozowanie i praca z dziećmi z ryzyka dysleksji w edukacji wczesnoszkolnej

Diagnozowanie i praca z dziećmi z ryzyka dysleksji w edukacji wczesnoszkolnej. Joanna Dembowa 17 września 2012 , ODN Kalisz. Podstawy prawne. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1)

gerard
Download Presentation

Diagnozowanie i praca z dziećmi z ryzyka dysleksji w edukacji wczesnoszkolnej

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Diagnozowanie i praca z dziećmi z ryzyka dysleksji w edukacji wczesnoszkolnej Joanna Dembowa 17 września 2012 , ODN Kalisz

  2. Podstawy prawne • ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 17 listopada 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz. 1487)

  3. Aktualne definicje kluczowych pojęć

  4. Gotowość do nauki czytania i pisania to wrażliwość na znaki, ich istotę i znaczenie w procesie komunikowania się, a jednocześnie podatność na wskazówki ze strony otoczenia. Anna Brzezińska

  5. Czytanie i pisanie Czytanie to złożona pod względem struktury zaangażowanych procesów psychicznych, czynność umysłowa składająca się z dwóch zasadniczych składowych: dekodowania tekstu oraz interpretowania treści (G. Krasowicz-Kupis, 2008). Pisanie to czynność formułowania treści i kodowania jej w formie językowej. Czytanie i pisanie to procesy porozumiewania językowego, silnie ze sobą powiązane, które umożliwiają pełną komunikację werbalną (Kaczmarek 1969; M. Bogdanowicz, 1983).

  6. Ryzyko dysleksji Termin ryzyko dysleksji oznacza zagrożenie wystąpieniem specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu. Przejawia się trudnościami w opanowaniu czytania i pisania, obserwowanymi od początku nauki szkolnej oraz objawami opóźnienia rozwoju funkcji poznawczych (głównie językowych) i ruchowych, które są zaangażowane w nabywaniu tych umiejętności szkolnych.

  7. Głęboka dysleksja Określenie zostało zaproponowane dla przypadków bardzo nasilonych specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu przez Bogdanowicz (2000)

  8. Dysleksja skompensowana Określenie dysleksja skompensowana ma wskazać, że wprawdzie dysleksja jest „problemem całego życia”, to jednak można osiągnąć znaczną poprawę a nawet ustąpienie trudności w czytaniu i pisaniu. Ma ono jednak charakter nietrwały, ponieważ istnieje stała gotowość do wznowienia się tych objawów w sytuacji np. stresu, zaprzestania treningu i zmniejszonej kontroli.

  9. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu – charakterystyka

  10. „dysleksja rozwojowa” tosyndrom specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania. Można w nim wyróżnić trzy węższe zakresy tych trudności, które mogą występować w sposób izolowany (osobno) lub razem, w różnych kombinacjach:

  11. dysleksja , czyli specyficzne trudności w nauce czytania (czytanie wolne, żmudne, z licznymi błędami i bez zrozumienia), który m często towarzyszą trudności z opanowaniem poprawnego pisania; dysortografia – specyficzne trudności (zaburzenia) w komunikowaniu się za pomocą pisma, dotyczące szczególnie opanowania poprawnej pisowni (popełnianie licznych błędów, w tym ortograficznych, mimo znajomości zasad pisowni i interpunkcji); Trudności te występują razem z trudnościami w czytaniu lub w sposób izolowany (jako „czysta” dysortografia) dysgrafia – trudności w opanowaniu właściwego poziomu graficznego pisma, co powoduje tzw. brzydkie, nieczytelne pismo.

  12. Symptomy dysleksji czytanie : wolne tempo czytania, słaba technika czytania (przedłużony etap głoskowania), znaczna liczba błędów, charakterystyczny rodzaj błędów (zależne od dysfunkcji, które są przyczyną tych trudności), słabe rozumienie przeczytanego tekstu i niechęć do czytania; pisanie: trudności w pisaniu ze słuchu, ze wzoru i z pamięci, charakterystyczne błędy w pisaniu (zależne od dysfunkcji, które są przyczyną tych trudności);

  13. zachowanie: objawy nieharmonijnego rozwoju psychomotorycznego. Przejawiają się one jako tzw. deficyty , czyli opóźnienia rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych w zakresie funkcji słuchowo-językowych, wzrokowo-przestrzennych, ruchowych, lateralizacji czynności ruchowych (słaba dominacja ręki, oka) i koordynacji tych funkcji tzw. integracji percepcyjno-motorycznej.

  14. Objawy dysleksji Lateralizacja – u dziecka utrzymuje się słaba przewaga jednej z rąk. Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni – dziecko ma trudności: ze wskazywaniem na sobie części ciała (prawe – lewe), z określeniem położenia przedmiotów względem własnej osoby Orientacja w czasie – dziecko ma trudności na przykład z określaniem pory roku, dni

  15. Nasilone trudności w nauce czytania, przejawiające się w jednej z form: mało błędów, lecz wolne tempo czytania, prymitywna technika (głoskowanie lub sylabizowanie z wtórną syntezą słowa), słabe rozumienie tekstu; bardzo szybkie tempo czytania, lecz z wieloma błędami, domyślanie się treści na podstawie kontekstu, często niewłaściwe i słabe rozumienie przeczytanego tekstu

  16. Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni związane z opóźnieniem rozwoju funkcji: wzrokowo-przestrzennych (spostrzegania wzrokowego, pamięci wzrokowej, spostrzeganiem lokalizacji w przestrzeni), przejawiające się jako: popełnianie błędów podczas przepisywania tekstów ze wzoru; trudności z zapamiętaniem alfabetu; trudności z zapamiętaniem kształtu rzadziej występujących liter lub liter o skomplikowanej strukturze (np. F, H, Ł, G); mylenie liter podobnych pod względem kształtu (np. l-t-ł , m-n, u-y, o-a-e, a-ę, e-ę); mylenie liter identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni (np. p-b-d-g , m-w, n-u)

  17. Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni związane z opóźnieniem rozwoju funkcji słuchowo-językowych (przede wszystkim aspekt fonologiczny funkcji językowych, czyli spostrzegania słuchowego dźwięków mowy, a także uwaga i pamięć fonologiczna): nasilone trudności w pisaniu wyrazów ze słuchu; mylenie liter odpowiadających głoskom podobnym pod względem słuchowo-artykulacyjnym (np. głoski z-s, w-f, d-t, k-g); trudności z zapisywaniem zmiękczeń, mylenie głosek i-j trudności z zapisywaniem głosek nosowych: ą-om, ę-en

  18. Trudności z opanowaniem poziomu graficznego pisma związane z opóźnieniem rozwoju ruchowego i koordynacji wzrokowo-ruchowej, przejawiające się jako: nieprawidłowe trzymanie narzędzia graficznego (ołówka, pióra); nadmierne ściskanie pióra podczas pisania oraz nieprawidłowy (nadmierny lub zbyt słaby) nacisk pióra na papier; wolne tempo pisania, szybkie męczenie się ręki; niekształtne litery; nieprzestrzeganie liniatury; nieprawidłowe łączenie liter; mało czytelne pismo.

  19. Wczesne diagnozowanie dysleksji Diagnozowanie gotowości szkolnej - 5,6 lat Diagnoza ryzyka dysleksji -7, 8 lat (po II klasie) Wstępna diagnoza dysleksji -8, 9 lat ( najwcześniej po III klasie)

  20. Rozpoznawanie dysleksji - model postępowania diagnostycznego

  21. Skala ryzyka dysleksji (SRD-6)dla 6- latków Wzór kwestionariusza Nauczyciel/rodzic oceniający gotowość szkolną może opracować wyniki SRD następująco: 1. Ocenia kolejne stwierdzenia w skali od 1 (opisane objawy nie występują nigdy) do 4 (opisane objawy występują bardzo często lub zawsze). 2. Oblicza sumę wyników dla 3. obszarów oceny (ocenianych funkcji). 3. Oblicza wynik ogólny (suma wszystkich wyników – 4. obszarów oceny).

  22. Ocena ryzyka dysleksji i wspomaganie rozwoju w okresie wczesnoszkolnym

  23. Skala ryzyka dysleksji (SDR- 7-8) Fragment

  24. Kwestionariusz rozpoznawania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu Marta Bogdanowicz 2010 fragment kwestionariusza ze strony ortograffiti

  25. Diagnoza nauczycielskaNauczyciel może też zbierać informacje poprzez obserwowanie uczniów Powinien zwrócić uwagę na: Długość koncentracji uwagi Umiejętność śledzenia kolejnych wydarzeń, etapów pracy Stopień interakcji dziecka z rówieśnikami i dorosłymi Umiejętność wyrażania myśli i uczuć podczas wypowiedzi słownej Stopień zrozumienia informacji Sposób czytania ( ilość pomyłek) Umiejętność odróżniania podobnych liter Problemy w odróżnianiu dźwięków Objawy napięcia i odprężenia  •Samoocenę i pewność siebie dziecka w różnych sytuacjach

  26. Wspomaganie rozwoju dzieci ryzyka dysleksji

  27. Modelowy system profilaktyki i pomocy pp uczniom z dysleksją rozwojową

  28. Pierwszy poziom-pomoc udzielana przez rodziców pod kierunkiem nauczyciela. Dzieciom o stosunkowo niewielkich trudnościach w nauce wystarcza pomoc nauczyciela szkolnego. Nauczyciel, posiadając opinię z poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz wskazania dotyczące terapii i postępowania z dzieckiem, planuje roczny program indywidualnej pomocy, a w jego ramach proponuje dodatkowe ćwiczenia w szkole i w domu.

  29. Drugi poziomzespół korekcyjno-kompensacyjny W przypadku bardziej nasilonych trudności proponuje się dzieciom dyslektycznym udział w zajęciach w zespole korekcyjno-kompensacyjnym w szkole. Zajęcia te powinny być prowadzone w gabinecie terapii pedagogicznej przez nauczyciela, o specjalistycznym przygotowaniu (podyplomowe studium terapii pedagogicznej).

  30. Trzeci poziom- terapia indywidualna Dzieci, które wymagają indywidualnej i poszerzonej pomocy terapeutycznej uczęszczają na terapię do poradni psychologiczno-pedagogicznej.

  31. Czwarty poziom- klasy terapeutyczne Klasy terapeutyczne mogą powstawać na wniosek zainteresowanych osób (nauczyciel, psycholog, rodzice). Realizowane są w nich autorskie programy dydaktyczne, które obok obowiązującego programu nauczania, zawierają oddziaływania o charakterze terapii pedagogicznej.

  32. Piąty poziom - stacjonarne oddziały terapeutyczne Dzieci potrzebujące intensywnej i długotrwałej terapii, łącznie z opieką psychoterapeutyczną i lekarską przebywają w nich w okresie od kilku miesięcy do roku. Oddziały tego rodzaju działają w kilku miejscowościach w Polsce.

  33. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna Nauczyciel przygotowuje dla uczniów z ryzyka dysleksji Plan Działań Wspierających, organizuje wsparcie i dokonuje ewaluacji podjętych działań

  34. Instytucje wspierające Poradnia psychologiczno- pedagogicznaSzkolenia Rad Pedagogicznych i konsultacje dla nauczycieliWarsztaty i konsultacje dla rodziców

  35. Oddział Polskiego Towarzystwa DysleksjiDyżury dla rodziców pełni: pedagog/ terapeuta p. Anna Hudzińska)w Przedszkolu Niepublicznym „Bursztynowy Zamek” ul. Park Miejskiw poradni przy ul.H.Sawickiej

  36. Konkursy i imprezy dla dzieci dyslektycznych organizowane w Kaliszu Konkursy czytelnicze Konkursy plastyczne

  37. Program wsparcia dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się Najważniejsze cele programu Kształtowanie świadomości i czujności ortograficznej Kształtowanie motywacji Wzmacnianie własnej wartości

  38. Zasady dobrej terapii dostosowanie metod oraz organizacji nauczania i uczenia się do indywidualnego stylu uczenia się, uwzględnianie uczenia się wielozmysłowego, wspomaganie motywacji do pracy nad sobą, w tym własnej aktywności, samodzielności, samokontroli

  39. Wskazówki do pracy dla nauczycieli do pracy z dziećmi ryzyka dysleksji Uczenie organizuj systemem „ małych kroków” Ułatwiaj dziecku tworzenie struktur informacyjnych Dbaj, aby dziecko wykonywało dokładnie i poprawnie wszelkie polecenia. Pamiętaj: „raz” nigdy nie wystarcza Wykorzystuj uczenie wielozmysłowe Naucz dziecko odpowiedzialności za wykonaną pracę Staraj się pracować z dzieckiem twórczo Stosuj wzmocnienia

  40. Programy i metody do pracy z dzieckiem z ryzyka dysleksji Ortograffiti Kolorowa ortografia Metoda Dobrego Startu Edukacja przez ruch Glottodydaktyka

  41. Literatura: Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Materiały szkoleniowe część 1 Przewodnik dla nauczyciela. Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom z dysleksją. Marta Bogdanowicz • Aleksandra Bućko • Renata Czabaj, Operon

  42. Przydatne adresy stron internetowych • www.pracowniatestow.pl • www.mengov.pl • ortograffiti.pl • pedagogszkolny.pl • strony wydawnictw edukacyjnych

More Related