Zorginkoop in de Wmo

1. Zorginkoop in de Wmo Presentatie Zorgvisie congres ‘De Wmo: sturen op prijs en kwaliteit’ 5 oktober 2010 De Reehorst te Ede Dr. Kor Grit & Maarten Janssen Msc

2. Inhoud • Intro • (1) Hoge ambities Wmo • (2) Het speelveld voor gemeenten • (3) Verschillende modellen zorginkoop • (4) Wie bepaalt en wie selecteert? • (5) Hoe het nu gaat • (6) Overwegingen • Vragen en/of opmerkingen

3. Intro Onderzoeksrapport over de Wmo van iBMG: (zie intekenlijst) “Governance of local care & social service” • An evaluation of the implementation of the Wmo in the Netherlands – Prof. Dr. Kim Putters Dr. Kor Grit Maarten Janssen Msc Dirk Schmidt Bsc Prof. Dr. Pauline Meurs

4. (1) Hoge ambities Wmo Wmo beoogt meer dan overdracht van taken (toevoeging van o.a. delen uit de AWBZ): • Behoud van solidariteit • Stimuleren van gemeenschap en civil society • Kostenbesparingen • Integrale zorg en betere dienstverlening • Burgerparticipatie (inspraak)

5. Hoge ambities Wmo… • …maar zijn gemeenten voldoende toegerust?

6. (2) Het Speelveld Gemeente geconfronteerd in de uitvoer met constellatie van vele facetten: • Juridische aspecten • Politieke aspecten • Burgerparticipatie • Organisatorische aspecten • De professionals en aanbieders • …

7. Zorginkoop politiek riskant

8. (3) Verschillende modellen zorginkoop Aanbesteding: vormen onder te verdelen in • Varianten in implementatie • Varianten in beoordelings- & toekenningscriteria • Varianten in beoordelings- & toekenningsmethoden Meest gebruikte: • Normale aanbesteding (competitie op prijs & kwaliteit) • Vaststellen prijsmaximum • Openbare veiling • ‘Zeeuws model’ van aanbesteden

9. (4) Wie bepaalt? Wie selecteert? • Wie bepaalt gaat over verhouding centraal - decentraal • Wie doet het werk? • Wie bepaalt de inhoud? • Wie selecteert gaat over verhouding gemeenten – burger • Wie kiest er nu uiteindelijk en op basis waarvan? • Gemeente  concurrentie om de markt • Burger  concurrentie op de markt

10. Wie kiest? Wie is verantwoordelijk voor concurrentie?

11. (5) Hoe het nu gaat Een aantal algemene observaties: • Qua kwaliteitsverandering niet schokkend • Collectief voordeel kan leiden tot individueel nadeel • Huidige prijsontwikkelingen • Bij enkele gemeenten ging de eerste ronde mis • Toenemende populariteit van Zeeuws model • Behoud van status quo of werkelijk nieuwe keuzes?

12. Ervaringen met Zeeuws model • Geen echte selectie door gemeente (geen concurrentie om de markt) • Omzeilen van ‘aanbestedingsfilosofie’? • Invoegen van specifieke kwaliteitseisen in combinatie met een passende prijs • Wil de cliënt daadwerkelijk kiezen? (concurrentie op de markt?) • Gemeenten bieden vaak geen ondersteuning bij het maken van een keuze; of maken de keuze onbewust voor de burger

13. (6) Overwegingen • Gaat het om zorg of schoonmaken

14. Overwegingen • Taakverschuiving of paradigmaverandering • Meeste gemeenten succesvol in taakverschuiving …maar ‘proof of the pudding’ is paradigmaverandering

15. Overwegingen • Centraal versus decentraal In theorie veel ruimte voor decentraal beleid • Gemeenten hebben formeel een grote beleidsvrijheid • Aanbesteding hoeft vormen van coöperatie niet uit sluiten In praktijk nog veel centrale reflexen • Onduidelijkheid over beleidsruimte werkt belemmerend … terwijl een proactieve en positieve houding cruciaal is voor een paradigmaverandering

16. Overwegingen • Voorwaarden voor een succesvolle decentralisatie • Gemeenten moeten in staat worden gesteld om taken goed uit te voeren: bemensing, financiële middelen en tijd • Centrale overheid moet interlokale verschillen accepteren en verantwoordelijkheid durven overdragen • Lokale leerprocessen en correctiemechanismen belangrijker dan nieuwe regulering, richtlijnen en modellen