AVRASYA ÜNİVERSİTESİ BOLOGNA SÜRECİ Prof Dr Sami KARADENİZ Rektör 10 OCAK 2013

1. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ BOLOGNA SÜRECİ Prof Dr Sami KARADENİZ Rektör 10 OCAK 2013

2. BOLOGNA SÜRECİ 19 Haziran 1999 : Bologna Deklerasyonu AMAÇ: Avrupa ülkelerindeki yükseköğretim sistemlerinin yeniden yapılandırılması NEDEN? • Bilgi tabanlı toplumu oluşturma • Bilgi tabanlı ekonomiyi oluşturma NİHÂİ HEDEF? • Avrupa Yüksek Öğretim Alanı(EHEA-AYA) ve • Avrupa Araştırma Alanı (ERA) oluşturmak

3. BOLOGNA SÜRECİ • NASIL? • Yüksek hareketlilik (öğrenci, akademik ve idari personel), • Birbiri ile karşılaştırılabilir ulusal eğitim sistemleri, • Birbiri ile çok iyi ilişkilendirilmiş öğretim ve araştırma etkinlikleri, • İç ve dış paydaş katılımı ile sürekli denetlenen ve izlenen süreç.

4. BOLOGNA SÜRECİ KISACA Ülkelerin ulusal şartları ve kültürleriyle uyumlu olmak kaydıyla, Avrupa genelinde ortak deneyimlerin paylaşılması, ortak hedeflere laşmak üzere işbirliği yapılması ve birbirinin deneyiminden faydalanılması yoluyla gerçekleşmesi planlanan Bologna Süreci çalışmaları yeni bir sistemin uyarlaması değil, var olan sistemlerin ortak bir paydada buluşturulmasından ibaret olan “eğitim-öğretimde yenilenme” hareketidir.

5. Diploma ve Derecelerin Tanınması • Kalite Güvencesi • Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi • Öğrenci katılımı ve sosyal boyut Bologna Süreci Ana Faaliyet Alanları YÖK Web

6. Bologna Süreci Avrupa Yüksek Öğretim ve Araştırma alanlarının oluşturulması için ortaya konan hedef ve reformlar

7. Bologna Süreci Tarihi Gelişimi Ortak Bir Yeterlilikler Çerçevesinin Oluşturulması Ortak iki seviyeli eğitim sisteminin yerleştirilmesi (Lisans ve yüksek lisans Öğrenci ve eğitmenlerin hareketliliğinin sağlanması 1998 Sorbonne Deklerasyonu 4 Ülke Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir dereceler Kredi sistemi (AKTS) Araştırmacıların hareketliliği Kalite güvencesi Yükseköğrenimde Avrupalılık boyutu 1999 Bologna Deklerasyonu 29 Ülke Yaşam Boyu eğitim Sosyal Boyut Yükseköğrenim kurumları ve öğrencilerin katılımı Avrupa Yüksek Öğrenim Alanının Özendirilmesi 2001 Prag Bildirisi 32 Ülke Kurumsal, Ulusal ve Avrupa seviyelerinde Kalite Güvencesi Doktora eğitiminin 3. seviye olarak kabul edilmesi Derecelerin ve kredilerin tanınması (Diploma Eki) Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Eğitim ve araştırma arasında yakın bağlantı 2003 Berlin Bildirisi 40 Ülke B O L O G N A S Ü R E C İ Sosyal Boyut’un güçlendirilmesi Kalite Güvencesi’nin standartları ve rehberleri Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri Ortak Dereceler’in takdimi ve tanınması Yükseköğrenimde esnek öğrenme yolları 2005Bergen Bildirisi 45 Ülke 2007 Londra Konferansı 46 Ülke Avrupa Kalite Güvencesi Kaydı’nın oluşturulması Bologna Sürecinin Global Boyutunu geliştirme stratejileri Sosyal Boyutu izleme amaçlı etkin ulusal planların üretilmesi 2020 yılına kadar mezunların en az %20’sinin hareketliliğinin sağlanması Yükseköğretimden faydalanan grupların artırılmasının sağlanması Yükseköğretime ayrılan kaynakların artırılması ve çeşitlendirilmesi 2009 Leuven Konferansı 46 Ülke Üzerinde anlaşılmış Bologna Prensiplerinin tüm üye ülkelerde ulusal ve kurumsal düzeyde tam ve uyggun bir şekilde uygulanması için gerekli tedbirlerin alınması 2010 Budapeşte/Viyana Bil. 47 Ülke

8. Üye Ülkeler?

9. Kolay anlaşılır ve birbirleriyle karşılaştırılabilir yükseköğretim diploma ve/veya dereceleri oluşturmak (bu amaç doğrultusunda Diploma Eki uygulamasının geliştirilmesi), • Yükseköğretimde Lisans ve Yüksek Lisans olmak üzere iki aşamalı derece sistemine geçmek, • Avrupa Kredi Transfer Sistemini (European Credit Transfer System, ECTS) uygulamak, • Öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak, • Yükseköğretimde kalite güvencesi sistemleri ağını oluşturmak ve yaygınlaştırmak, • Yükseköğretimde Avrupa boyutunu geliştirmek, • Yaşam boyu öğrenimi teşvik etmek, • Öğrencilerin ve yükseköğretim kurumlarının sürece aktif katılımını sağlamak, • Avrupa Yükseköğretim Alanı’nın cazip hale getirmek, • “Avrupa Araştırma Alanı (European Research Area, ERA) ile Avrupa Yükseköğretim Alanı (European Higher Education Area, EHEA) arasında bir sinerji kurmak ve Doktora çalışmaları. Bologna Süreci 10 Eylem Başlığı YÖK Web

10. BOLOGNA SÜRECİ ÇALIŞMA KONULARI 1. Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi • 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi • Kademeler arası geçiş • Ulusal yeterlilikler Çerçevesi 2. Kalite güvencesi • Avrupa ilke ve standartları ile uyumlu Ulusal Kalite Güvence Sistemi • Öğrenci Katılımı • Uluslararası Katılım 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması • Diploma eki (DS: Diploma Supplement) • Lizbon Tanıma Sözleşmesi • AKTS (ECTS: European Credit Transfer System) 4. Yaşam Boyu Öğrenme • Esnek Öğrenme (informal, nonformal öğrenme) ile kazanılan yeterliliklerin tanınması 5. Ortak Dereceler • Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması Bologna 1999 Viyana 2010

11. BEK NEDİR? Avrupa Yükseköğretim Alanı’nın yeniden yapılandırılması için yürütülen Bologna süreci kapsamındaki Avrupa kredi transfer sistemi (AKTS), diploma eki (DE), tanınma, yeterlilikler, kalite güvencesi, öğrenim çıktıları, hareketlilik, öğrenci katılımı, sosyal boyut konularındaki çalışmaları ve bunların sürdürülebilir gelişmesini yönlendirmek amacıyla her yükseköğretim kurumunda 20.11.2008 tarihli YÖK Genel Kurulu kararı doğrultusunda bir Bologna Eşgüdüm Komisyonu (BEK) oluşturulması kararı alınmıştır. Yükseköğretim kurumlarındaki Bologna çalışmaları, tüm birimleri kapsamaktadır.

12. YASAL DAYANAK BEK raporlarının yasal dayanağı 20.11.2008 tarihli “Yükseköğretim Kurumları Bologna Eşgüdüm Komisyonu- BEK Çalışma İlkeleri” başlıklı Genel Kurul kararının 6. Maddesinin a bendinde yer alan BEK’in görevleri başlığı altında bulunmaktadır: ‘Bologna sürecinin faaliyet alanlarına giren ve YÖK tarafından çerçevesi belirlenmiş olan konularda kurumun “Yıllık Eylem Planı”nı hazırlamak, uygulanmasını sağlamak; “Kurum Rapor”unu hazırlanacak yıllık ulusal rapora veri oluşturmak veri oluşturmak üzere, her yılın en geç Mayıs ayı sonuna kadar Yükseköğretim Kurulu’na göndermek.’

13. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ • Biz Kimiz? • Avrasya Üniversitesi Bologna Eşgüdüm Komisyonu (BEK); • YÖK Genel Kurulu kararınca Türkiye’deki • tüm yükseköğretim kurumlarında kurulmuştur. • Yükseköğretim Kurumlarında Bologna • süreci çerçevesinde sürdürülen faaliyetlerin • yürütülmesinden ve eşgüdümünden • sorumludurlar.

14. BEK ÜYELERİ • BEK, her üniversitede rektörün görevlendireceği aşağıdaki daimi üyelerden oluşur: • 1)Eğitim ve/veya Uluslararası İlişkilerden sorumlu Rektör Yardımcısı/ları • 2)ADEK Başkanı • 3)Bologna Uzmanı (var ise) • 4)AKTS/DE ve Erasmus Koordinatörleri • 5)Öğrenci İşleri Daire Başkanı • 6)Öğrenci Konseyi Başkanı • 7)Rektörün uygun gördüğü diğer üyeler • Rektör, BEK içinden bir öğretim üyesini Başkan olarak atar.

15. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ • Prof Dr Sami KARADENİZ ( Rektör) • Prof Dr Sonay ÇEVİK( Rektör Yardımcısı) • Yrd Doç Dr Levent KALYON ( Uluslararası İlişkiler Koordinatörü) • Yakup İPEK ( Öğrenci İşleri Müd.) • Mert ŞAHİN ( Öğrenci Kon. Baş.) • Prof Dr Muhammet KAMALİ ( Fen –Edebiyat Fak. Dekan. V.) • Prof Dr Ömer GÜRKAN ( İİB Fak. Dekan V.) • Prof Dr Ali ÜREN ( Müh. ve Mim. Fak. Dekan V. ) • Prof Dr Mustafa KÖKSAL ( Sosyal Bil. Ens) • Prof Dr Fazlı ARSLAN ( Fen Bil. Ens.) • Yrd Doç Dr Fatma SÖYLEMEZ ( Fen Edebiyat Fak.) • Yrd Doç Dr Kutay AKTUĞ ( İİB Fak.) • Yrd Doç Dr Canan ALTINKAŞ ( Müh. ve Mim. Fak.) • Yrd Doç Dr Evren ALTINKAŞ (Mes. Yük.Müd. V.) • Yrd Doç Dr Osman SİRKECİ ( Sosyal Bil. Ens) • Yrd Doç Dr Nurcan AŞCI DEMİRÖZ( Fen Bil. Ens.) • Prof Dr Recep SONGÜN ( Fen Edebiyat Fak.) • Prof Dr Bayram KAYA ( İİB Fak.) • Prof Dr Aydın DUMANOĞLU ( Müh. ve Mim. Fak.) • Prof Dr Muharrem VAROL ( İİB Fak. ) • Doç Dr Atakan AKSOY ( Müh. ve Mim. Fak.) • Yrd Doç Dr Yasin OĞUZ ( Müh. ve Mim. Fak.) • Yrd Doç Dr Seval KAYGULU ( Müh. ve Mim. Fak.) • Yrd. Doç Dr Zafer YAMAN ( Müh. ve Mim. Fak.) • Yrd Doç Dr Emre ENGİN ( Müh. ve Mim. Fak.) • Öğretim Gör. Hilal TÜRK ( Bilgi İşlem ) • Öğretim Gör. Uygar ÖZTÜRK (Avrasya Ün. Meslek Yüksekokulu)

16. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ Görevlerimiz? Bologna Eşgüdüm Komisyonu (BEK) ; 1. Bologna süreci’nin faaliyet alanına giren konularda kurumun “Yıllık Eylem Planını”hazırlamak, uygulanmasını sağlamak, 2. Kurum raporunu hazırlamak ve hazırlanacak yıllık ulusal rapora veri oluşturmak üzere YÖK’e göndermek, 3. Bologna süreci’nin ana çalışma alanlarında iç ve dış paydaşlara ilgili mevzuat ve uygulama konularında sistematik olarak hizmet içi eğitim seminerlerinin düzenlemesini sağlamak,

17. Görevlerimiz? Bologna Eşgüdüm Komisyonu (BEK); 4. Kurum ve birimlerin akademik kurullarında Bologna süreci uygulamalarının yerleşmesi için gerekli önlemleri almak, 5. Yapılan çalışmaları değerlendirip yeni dönem uygulamaları için strateji belirlemek, 6. Bologna süreci ile ilgili YÖK ve AYA’da faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların etkinliklerini takip etmek. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ

18. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ • AKTS/DE • Yeterlilikler Çerçevesi • Ortak dereceler • İstihdamedilebilirlik-Mezun İzleme • İş Dünyası ile etkileşim • Hareketlilik • Sürekli eğitim merkezi • Mezunlara katkısı • Topluma katkısı Ana Hedefler ve İlişkiler • Uluslararası tanınlanabilirlik • Şeffaflık • Hareketlilik • Yaşamboyu Öğrenme • Yükseköğretim ve Araştırma • Alanı (Doktora, sanayi işbirliği…) • Sosyal Boyut • Öğrencilerin katılımı • Kalite Güvencesi • ISO 9001 • Akreditasyon • EFQM Mükemmellik Modeli • Öğrencilere • Öğretim elemanlarına • İdari personele • Topluma • Engellilere sağlanan olanaklar

19. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ • Bologna Süreci’nin Üniversitemiz Yapılanması Bakımından Önemi ve Avantajları Nelerdir? • Bologna Sürecine uyumun gerçekleştirmeleri hâlinde Üniversitemiz, uluslararası alanda tanınrlığını , akredite olabilmesini ve böylece daha nitelikli öğrenci ve öğretim elemanları tarafından tercih edilebilmesini sağlayacaktır. • Bologna Süreci bir vizyon olarak ele alındığında henüz kuruluş aşamasında olan üniversitemiz açısından ne derece önemli bir yer teşkil ettiği daha net bir şekilde görülmektedir. Bologna vizyonu üniversitelerin; küresel dünyada yüksek standartlarda eğitim veren, nitelikli öğrenciler mezun etmeyi amaçlayan, rekabet gücü yüksek, uluslararasılaşmayı hedefleyen kurumlar olmalarını amaçlamaktadır. Dolayısıyla bu vizyon yeni kurulan üniversitemiz için bir yol gösterici durumundadır.

20. AVRASYA ÜNİVERSİTESİ BEK ÇALIŞMALARIDAN AMAÇLANAN KALİTE KÜLTÜRÜ ETKİNLİKLER SÜREKLİ İYİLEŞTİRME BOLOGNA SÜRECİ GİRDİLERİ AKTS/DE Müfredat Yenileme Hareketlilik ve Tanınma Yaşam Boyu Öğrenim Ortak Dereceler Kalite Güvencesi Göstergeleri Akreditasyon ? Dış Denetim İç Denetim, İyileştirmeler Kalite Yönetimine Geçiş Stratejik Plan, Kalite/Performans Göstergeleri Örnek Kurum Seçme, Karşılaştırma, Vizyon, Misyon ZAMAN SWOT Analizleri, Öz değerlendirme

21. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ Buna göre, Üniversitemizde sırasıyla: • Bölüm misyon ve vizyonları çerçevesinde, dış ve iç paydaşların görüşü dikkate alınarak bölümün nasıl bir mezun profili amaçlandığı gösteren Program (Bölüm) Tanımları’nı yapmaları,

22. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ 2. Bölümün/Programın amaçlarına ulaşabilmek için mezunların ne tür yeterliklere (qualifications) sahip olmaları gerektiğinin açıklandığı Program Çıktılarının (Program Yeterlikleri) hazırlanması,

23. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ 3. Belirlenen program yeterliklerine ulaşmak için hangi derslerin verilmesi gerektiğini belirlemek için Öğretim Planlarının (Diploma Programlarının ör. Bölüm) Gözden Geçirilmesi ve Gerekiyorsa Öğretim Planlarının Yeniden Oluşturulması,

24. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ • 4. Planlarda yer alacak her bir ders için “Ders Tanıtım ve Uygulama Bilgileri” hazırlanarak her bir ders için “Öğrenme Çıktıları/ Ders Çıktılarını hazırlamaları,

25. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ 5. Ders Çıktılarının, Program Çıktıları ile eşleştirilerek her bir derse ait Öğrenme Çıktıları’nın Program Çıktıları’ndan hangisi/lerini sağladığını tespit etmek üzere. Programlarda yer alan dersler ile Program Yeterliklerinin İlişkisinin belirlenmesi,

26. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ 6. Ders çıktılarını program çıktıları ile karşılaştırmak için dereceleme(Gözlem, değerlendirme ve güncelleme sürecleri) sistemi oluşturmak suretiyle Program Kalite Güvence Sistemi kurulması gerekmektedir.

27. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ UYGULAMA SÜREÇLERİ

28. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ • Program (Bölüm) Tanımları • Bölüm misyon ve vizyonları çerçevesinde, dış ve iç paydaşların görüşü dikkate alınarak bölümün nasıl bir mezun profili amaçlandığı belirlenir.

29. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ 2. PÇ(Program Çıktıları-Program Yeterlikleri) Hazırlanması • Bölümün/Programın amaçlarına ulaşabilmek için programdan beklenen “program çıktıları”nın belirlenmesi gerekmektedir.Bölüm/program mezunlarının ne tür yeterliklere (qualifications) sahip olması gerektiği, “mezun neleri bilir, ne tür becerileri kazanır, neleri yapabilir, vb.” soruları yanıtlanarak belirlenecektir.

30. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ 3. Öğretim Planlarının (Bölüm) Gözden Geçirilmesi ve Gerekiyorsa Öğretim Planlarının Yeniden Oluşturulması • Belirlenen program yeterliklerine ulaşmak için hangi derslerin verilmesi gerektiği amacıyla programlar gözden geçirilir. Var olan ders listeleri incelenerek ihtiyaç duyulursa değiştirilir.

31. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ UYUM REHBERİ 4. Ders Planlarının Hazırlanması • Programdaki her bir ders için “ÖÇ-Öğrenme Çıktıları” belirlenir. Bu çalışmada her bir ders için “Ders Tanıtım ve Uygulama Bilgileri” hazırlanır. Dersin amacı, içeriği(kısa tanımı), ders planı, değerlendirme ölçütleri, ders kaynakları belirlenir. İş yükü(AKTS) tablosu hazırlanır ve dersin öğretim çıktılarının program çıktısı (program yeterlikleri)’ne katkı düzeyi açıklanır. Öğretim elemanının tahmini olarak hazırladığı iş yükü öğrencilere de sorularak elde edilen sonuçlar karşılaştırılır. • Dersin ilgili öğretim elemanı tarafından yapılır. Üniversitede ortak verilen dersler, servis dersleri ilgili öğretim elemanları tarafından birlikte hazırlanır.

32. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ 5. Ders Çıktılarının Program Çıktıları ile Eşleştirilmesi • Her bir derse ait ÖÇ(öğrenme çıktıları)’nın PÇ(Program Çıktıları)’ndan hangisi/lerini sağladığı(veya hangileri ile eşleştiği) tespit edilir. Programlarda yer alan dersler ile Program Yeterliklerinin İlişkisi belirlenir.

33. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ 6.Program Kalite Güvence Sistemi Kurmaları • Ders çıktılarını program çıktıları ile karşılaştırmak için dereceleme (Gözlem, değerlendirme ve güncelleme süreçleri) sistemi oluşturmak suretiyle Program Kalite Güvence Sistemi kurmaları beklenmektedir.

34. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ “YETERLİLİKLERE VE ÖĞRENME ÇIKTILARINA DAYALI PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİ” Girdi temelli öğrenme Çıktı temelli öğrenme

35. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (EQF) TÜRKİYE YÜKSEK ÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ) Temel Alan Yeterlilikleri Temel Alan Yeterlilikleri Temel Alan Yeterlilikleri Temel Alan Yeterlilikleri Program Çıktıları (Program Yeterlilikleri) Program Çıktıları (Program Yeterlilikleri) Program Çıktıları (Program Yeterlilikleri) Program Çıktıları (Program Yeterlilikleri) Ders Ders Ders Ders Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları İş Yükü AKTS Kredisi İş Yükü AKTS Kredisi İş Yükü AKTS Kredisi İş Yükü AKTS Kredisi 35

36. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ YETERLİLİKLER PROGRAM ÇIKTILARI ÖĞRENME ÇIKTILARI Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Bölüm Misyonu Temel Alan Yeterlilikleri Paydaş Görüşleri Eğitim Amaçları Program Çıktıları Ders Öğrenme Çıktıları

37. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ • Bologna Eylem Başlıkları Önerilen üyelikler • Diploma ve Derecelerin Tanınması AKTS/DE Koordinatörü; Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı; Bilgi İşlem Daire Başkanlığı; Öğrenci Konseyinden bir temsilci • Kalite Güvencesi ADEK Başkanı (kalite güvencesinden sorumlu rektör Yardımcısı); Kalite konusunda deneyimli öğretim üyelerinden bir ya da iki temsilci; • Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi Eğitimden sorumlu Rektör Yardımcısı; enstitü, fakülte, yüksekokul temsilcileri • Hareketlilik Uluslararası İlişkiler Koordinatörü, Erasmus Koordinatörleri,Yabancı Öğrenci Ofis Sorumlusu

38. AVRASYA ÜNİVERSİTESİBOLOGNA SÜRECİ • Yaşam Boyu Öğrenme AVÜYÖM Müdürü, ?,? • Öğrenci Katılımı ve Sosyal Boyut Sorumlu bir kademik üye; Öğrenci Konseyi temsilcisi; öğrenci kulüplerinden sorumlu kademik ve öğrenci üyeler; … • Avrupa Araştırma Alanı BAP ve Araştırma Merkezleri müdürleri,(Öğrenci Temsilcisi)

40. Teşekkür Dökümanlarından Yararlanılan Kişi ve Kuruluşlara Teşekkür • Bu sunu YÖK ve çeşitli Üniversitelerin WEB sayfalarında ve internette yer alan konu ile ilgili kişi ve kurumlarca hazırlanan çalışmalar esas alınarak hazırlanmıştır. • Çalışmalarınıdan yararlandığımız tüm kişi ve kuruluşlara teşekkür ederiz.

41. İlginiz için Teşekkürler