SERMAYE ŞİRKETLERİ Prof. Dr. Tekin MEMİŞ İstanbul Şehir Üniversitesi

1. SERMAYE ŞİRKETLERİ • Prof. Dr. Tekin MEMİŞ • İstanbul Şehir Üniversitesi

2. Ölçeklerine göre sermaye şirketleri • 1522: Küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri tanımlayan ölçütler, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun görüşleri alınarak, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yönetmelikle düzenlenir. Yönetmelik, Resmî Gazetede yayımlanır. Bu ölçütler bu Kanunun ilgili tüm hükümlerine uygulanır.(TadilTasarısı).

3. Buna karşın; • Küçük ve orta ölçekli olsalar dahi, aşağıdaki şirketler büyük sermaye şirketi sayılırlar: • a) Borçlanma araçları veya özkaynağa dayalı finansal araçları kamuya açık bir piyasada (yerel ve bölgesel piyasalar da dâhil olmak üzere, yerli veya yabancı bir sermaye piyasasında veya tezgâh üstü piyasada) işlem gören veya bu tür bir piyasada işlem görmek üzere söz konusu araçları ihraç edilme aşamasında bulunan sermaye şirketleri. • b) Esas faaliyet konularından biri, varlıkları güvenilir kişi sıfatıyla geniş bir kitle adına muhafaza etmek olan bankalar, yatırım bankaları, sigorta şirketleri, emeklilik şirketleri ve benzerleri (m.1523).

4. (3)Birinci fıkraya göre belirlenen büyüklük ölçütleri, bilanço günü itibarıyla, birbirini izleyen iki faaliyet döneminde aşılmışsa veya bu ölçütlerin altında kalınmışsa şirketin büyüklük yönünden konumu değişir. • (4)Tür değiştirme hâlinde ve yeni kuruluş şeklindeki birleşmelerde, şirketin konumu, tür değiştirmenin veya birleşmenin gerçekleşmesinden sonraki ilk bilanço gününde, birinci ve ikinci fıkralarda yer alan şartlara göre belirlenir. • (5)İşçi sendikalarının ve diğer kanunlarda öngörülmüş bulunan yetkililerin ve kişilerin bu konuda bilgi alma hakları saklıdır. 

5. Ölçeğe göre denetimde farklılık • Denetçi, ancak ortakları, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan bir bağımsız denetleme kuruluşu olabilir. • Orta ve küçük ölçekli anonim şirketler, bir veya birden fazla yeminli mali müşaviri veya serbest muhasebeci mali müşaviri denetçi olarak seçebilirler (m.400). • Tadil Tasarısı: Denetçi, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca, bağımsız denetim yapmak üzere yetkilendirilen bağımsız denetçi veya ortakları bağımsız denetçi olan sermaye şirketleri olabilir. Aşağıdaki hâllerden birinin varlığında, bağımsız denetçi, bağımsızdenetim yapmak üzere yetkilendirilen sermaye şirketive bunun ortaklarından biri ve bunların ortaklarının yanında çalışan veya bu cümlede anılan kişilerin mesleği birlikte yaptıkları kişi veya kişiler, ilgili şirkette denetçi olamaz.

6. Şirketlerin ölçeklerine göre tasnif edilmesi TTK’da “ticari hükümlerle yasaklanmış işlemler ile mal ve hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları” başlıklı 1530. maddenin tatbiki bakımından önem kazanmaktadır. • Sözleşmede öngörülen ödeme süresi, faturanın veya eş değer ödeme talebinin veya mal veya hizmetin alındığı veya mal veya hizmetin gözden geçirme ve kabul usulünün tamamlandığı tarihten itibaren en fazla altmış gün olabilir. Şu kadar ki, alacaklı aleyhine ağır bir haksız durum yaratmamak koşuluyla ve açıkça anlaşmak suretiyle taraflar daha uzun bir süre öngörebilirler. Ancak alacaklının küçük yahut orta ölçekli işletme (KOBİ) veya tarımsal ya da hayvansal üretici olduğu veya borçlunun büyük ölçekli işletme sıfatını taşıdığı hâllerde, ödeme süresi, altmış günü aşamaz.

7. Ölçeğegörefarklılıklar • KüçükÖlçekliişletmeleriçinbirleşmede,bölünmedevetürdeğiştirmedekolaylıklar (birleşmeraporundanvazgeçebilirler, m.147; denetlemedenvazgeçebilirler, m. 148;inceleme hakkındanvazgeçilebilir, m. 149; tümortaklarınvazgeçmesihalindebölünmeraporundanvazgeçebilirler, m. 169, incelemehakkındanvazgeçebilirler, m. 171, türdeğiştirmeraporuvedenetlemedenvazgeçebilirle, m. 186, 187). • Finansaltablolarda TMSE tarafındanbelirlenir (m.526) • Geçici madde 1- (4) Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, küçük ölçekli işletmeleri KOBİ/TFRS’ndan kısmen veya tamamen muaf tutmaya veya bunlar için ayrı standartlar belirlemeye yetkilidir.

8. İnternet sayfası zorunluluğu • Madde 1524 - (1) Her sermaye şirketi bir web sitesi oluşturmaya ve sitenin belirli bir bölümünü, şirketin kanunen yapması gereken ilânlarına, paysahipleri ve ortakları açısından önem taşıyan açıklamalarına, yönetim kurulu ve genel kurul toplantılarının hazırlıkları ve yapılması ile ilgili, ortaklara sunulması gereken belgelerin açıklanmasına, bu kurullara ilişkin davetlerin yapılmasına, oy verme, şeffaflık ve kamuyu aydınlatma yönünden zorunlu ve bilgi toplumu bağlamında yararlı görülen hizmet ve bilgilerin sunulmasına, bilgi almaya yönelik sorulara, verilen bilgiye ve benzeri diğer işlemler ile bu kanunda ve diğer kanunlarda paysahiplerinin veya ortakların aydınlatılmasının öngörüldüğü konulara tahsis etmek zorundadır.

9. 1524. madde yürürlükten bir yıl sonra yürürlüğe girecektir (Web sayfasına ilişkin hüküm) • TTK’nun yürürlük tarihi, 1 Temmuz 2012 • 1524. madde hükmünün yürürlük tarihi: • 1 Temmuz 2013 • Tadil Tasarısı: • Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay....

10. TEK KİŞİLİK ŞİRKET • 6762 sayılı TTK’da bulunan asgari ortak sayıları, emredici düzenlemelerdi. • Yani Limited şirket için asgari 2; anonim şirket için ise asgari 5 ortak bulunmalıdır. • Bu sayının tamamlanması için etkisi olmayan ortaklar, saman adam olarak nitelendirilmekteydi. • Buna karşın, TTK, tek kişilik AŞ ve Ltd Şti. kurulabilmesine imkan sağlamıştır. • Uygulama Kanunu m. 23, yürürlükten itibaren tek ortak kalmış şirketlerde ortak, YK ve müdüre 15 gün içinde bildirimde bulunursa, YK ve müdür de 7 gün içinde tescil ve ilan ederse infisah yaptırımından kurtulurlar.

11. ANONİM ŞİRKET • Kavramlarda değişiklikler yapılmıştır: • 6762 sayılı Kanun'un pek az hükmü Kanun’a aktarılmıştır. • Halka açık AŞ yerine “pay senetleri borsada işlem gören şirket/borsa şirketi-borsaya kote edilmiş şirket” kavramı kullanılmıştır. • Tek Kişilik Anonim Şirket kavramları karşımıza çıkmaktadır.

12. TEK KİŞİLİK ANONİM ŞİRKET • 2. Asgarî sayı • Madde 338 - (1) Anonim şirketin kurulabilmesi için paysahibi olan bir veya daha fazla kurucunun varlığı şarttır. 330 uncu madde hükmü saklıdır. • (2) Paysahibi sayısı bire inerse bu durum yönetim kurulu tarafından yedi gün içinde tescil olunur; aksi halde doğacak zarardan yönetim kurulu sorumludur.

13. Ortakla şirket malvarlığı ayrılığı ilkesi zayıflamıştır. • Önümüzdeki dönemde bu tür şirketlerde daha fazla tüzel kişilik perdesinin kaldırılması durumu olacaktır. • * Şirket alacaklılarının ortağın şahsi malvarlığını takip ihtimali ortaya çıkacaktır.

14. Aynı şekilde tek kişilik limited şirket kurma imkanı da getirilmiştir. Buna karşın 50 kişilik üst sınır korunmuştur. • Hükmün aslında gerçek durumla görünürdeki durum arasındaki farkı ortadan kaldırması nedeniyle tasvip edilmelidir. • Ancak bu düzenleme sonrası ortaya çıkacak sorunlara değinilmemiştir.

15. Asgari Sermaye/Asgari itibari değer • Asgarî sermaye ve payın itibarî değerinin bulunması sistemi aynen korunmuştur. • Asgari sermaye 50.000 TL • *Kanunun yayımından itibaren 3 yıl içinde sermaye uyumlu hale getirilmelidir (Uygulama Kanunu, m. 20) • Kayıtlı sermaye sistemi • Başlangıç sermayesi 100.000 TL • Çıkarılmış/kayıtlı sermaye • Asgari itibari değer 1 kuruş,

16. Fesih davası • * Fesih davası ile aslında şirketin sonradan butlan ya da yokluğunun istenememesi temin edilmiştir. Bilindiği üzere, 6762 sayılı Kanun’da yapılan değişikliklerden sonra her zaman butlan ve yokluk davası açılabilmekteydi. • => Kurulmamış sayılmaya ilişkin hüküm, eTK.m.299. • XIV - Fesih davası • MADDE 353-(1) Anonim şirketin butlanına veya yokluğuna karar verilemez. Ancak, şirketin kurulmasında kanun hükümlerine aykırı hareket edilmek suretiyle, alacaklıların, pay sahiplerinin veya kamunun menfaatleri önemli bir şekilde tehlikeye düşürülmüş veya ihlal edilmiş olursa, yönetim kurulunun, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının, ilgili alacaklının veya pay sahibinin istemi üzerine şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesince şirketin feshine karar verilir. Mahkeme davanın açıldığı tarihte gerekli önlemleri alır. • (2) Eksikliklerin giderilebilmesi, esas sözleşmeye veya kanuna aykırı hususların düzeltilebilmesi için mahkeme süre verebilir.

17. (3) Dava dilekçesine deliller ile gerekli bütün bilgiler eklenir. Yargılama aşamasında delil sunulamayacağı gibi bir davanın beklenilmesi ve bilgi getirtmesi de mahkemeden istenemez. Ancak, somut olayın haklı göstermesi hâlinde, mahkeme, kesin süreye bağlayarak, davacının delil sunma ve bilgi getirtme istemini kabul edebilir. Dava, acele işlere ilişkin usule tâbîdir. • (4) Davanın, şirketin tescil ve ilanından itibaren üç aylık hak düşürücü süre içinde açılması şarttır. • (5) Davanın açıldığı ve kesinleşmiş olan mahkeme kararı, mahkemenin bildirimi üzerine, derhâl ve resen ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan olunur. Ayrıca, yönetim kurulu, tescil ve ilanı yapılan hususu, tirajı ellibinin üzerinde olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan en az bir gazetede ilan eder (Tadil Tasarısı);internetsitesine koyar.

18. Kuruluş belgeleri (m.336) • Kuruluş belgeleri; • 1) Esas sözleşme, • 2) kurucular beyanı, • 3) değerleme raporları, • 4) sözleşmeler (ayın ve işletme devralınmasına, kurulmakta olan şirketle, kurucular ve diğer kişilerleyapılan ve kuruluşla ilgili olanlar) • 5) işlem denetçisi raporu.(Tadil tasarısında bu çıkarılmıştır). • Bunlar, sicil dosyasına konulur ve birer nüshaları şirket tarafından beş yıl süreyle saklanır.

19. V - Taahhüdün onaylanması • MADDE 341- (1) Esas sermayeyi oluşturan payların tamamının, kurucular tarafından esas sözleşmede taahhüt olunduğu, esas sözleşmenin altında yer alan bir noter şerhi ile onaylanır. • TadilTasarısındakaldırıldı. • Gerekçe: Kuruluşmaliyetlerininazaltılması.

20. SERMAYEYE GÖRE ANONİM ŞİRKETLER • 1) Sabit sermayeli • 2) Kayıtlı sermayeli • 3) Şartlı sermayeli • 4) Halka Açık AŞ’lerde kayıtlı sermayeli • İlk üç sistemin benimsenebilmesi için halka açık AŞ. olmasına gerek yoktur. Halka açık olmayan AŞ.’ler de kayıtlı ve şartlı sermaye sistemini kabul edebilirler.

21. KAYITLI SERMAYE SİSTEMİ • Halka açık olmayan bir anonim şirkette, ilk esas sözleşmesinde ya da sonradan değiştirilmiş olan esas sözleşmesinde, esas sözleşmede belirlenen kayıtlı sermaye tavanına kadar, sermayeyi artırma yetkisi, yönetim kuruluna bırakılabilmektedir. Bu hallerde, Yönetim kurulu, sermaye artırımını, esas sözleşmede öngörülen yetki çerçevesinde artırabilecektir (TTK, m.460/I). • Ancak artırım için YK, gerekli ise Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan izin almak zorundadır. Ayrıca YK, artırıma dair kararını, imtiyazlı paylara ve rüçhan hakkı sınırlamalarına ve prime ilişkin kayıtları ve bunun yürütülmesi hakkında belirlediği kuralları, esas sözleşmede öngörüldüğü şekilde ilân eder. • Ayrıca YK, bu kararında; artırılan sermayenin tutarını, çıkarılacak yeni payların itibarî değerlerini, sayılarını, cinslerini, primli ve imtiyazlı olup olmadıklarını, yeni pay alma hakkının sınırlandırılıp sınırlandırılmadığını, kullanılma şartları ile süresini belirtir ve bu hususlarla kamuyu aydınlatma ilkesi yönünden gerekli olan diğer konularda bilgi verir (460/II).

22. Kanun, Yönetim Kurulunun bu kararlarına karşı iptal davası açma imkanını da getirmiştir. İptal davası açma imkanı, SerPK. ile benimsenen kayıtlı sermaye sistemindeki mantıkla aynıdır. • TTK’da kayıtlı sermaye sistemini artıran Yönetim Kurulu, genel kurulun yetkilerini kullanmaktadır. Nihayetinde çıkarılan sermaye, YK tarafından tescil ettirilir.

23. Kayıtlı sermaye sistemi • - Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi yüzbin Türk Lirasından aşağı olamaz. Bu en az sermaye tutarı Bakanlar Kurulunca artırılabilir. • - Bu Kanun anlamında kayıtlı sermayeli anonim şirketlerde başlangıç sermayesi, kuruluşta ve sisteme ilk geçildiğinde haiz olunması zorunlu sermayedir; çıkarılmış sermaye ise, çıkarılmış payların tümünün itibarî değerlerinin toplamını temsil eder. • - Halka açık olmayan anonim şirketler gerekli şartları artık haiz olmadıkları takdirde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığından izin alarak kayıtlı sermaye sisteminden çıkabilirler. • Bu sisteme alınırken aranan nitelikleri kaybettiklerinde, istemleri bulunmasa bile aynı Bakanlık tarafından sistemden çıkartılırlar (m. 332).

24. ŞARTLI SERMAYE SİSTEMİ • Bu sistemde değiştirme sahiplerinin esas sözleşme hükmüne dayanarak piyasa şartlarını uygun gördükleri anda genel kurul ve yönetim kurulunun kararına ihtiyaç duyulmaksızın artırdığı sermaye sistemidir. • Bu artırım sisteminde, artırım genel kurul ve yönetim kurulunun iznine de tabi tutulmamıştır. TTK. gerekçesinin ifadesi ile “bu usulde sermaye, uzun sayılabilecek bir süre içinde, değiştirme ve alım hakları sahipleri tarafından kullanıldıkça, damla damla artar. Başka bir deyişle, sermayeyi, üçüncü kişilerin kendilerine tanınan alım ve değiştirme haklarını kullanmaları artırır”. Artış, esas sözleşme hükmü ile gerçekleşmektedir.

25. Şartlı sermaye sisteminin kabul edilebilmesi için öncelikli olarak bu sistemin esas sözleşmede Genel Kurul tarafından öngörülmesi gerekmektedir. Şirket, şartlı sermaye artırımına karar verdiğinde bu kararı ile bağlı olmasına karşın, sermayenin artacağı garanti değildir. Çünkü tahviller ve benzeri borçlanma araçları sahipleri ya da çalışanların yeni payları almaları zorunluluğu bulunmamaktadır. • Bu sermaye sisteminin kabulü ile • -yeni çıkarılan tahviller veya benzeri borçlanma araçları nedeniyle, şirketten veya topluluk şirketlerinden alacaklı olanlara • - veya çalışanlara, değiştirme veya alım haklarını kullanmak yoluyla yeni payları edinmek hakkı sağlamaktır.

26. Bu sistemin amacı da şirkete sermaye teminidir. Temin edilen sermaye, şirket dışından yani yabancı kaynaklardan gerçekleştirilmektedir. Böylece şirket tarafından çıkarılan tahvillerin çekiciliği artırılmakta ve çalışanlara ortak olma imkanı sağlanarak onların şirkete olan bağları artırılmaktadır. • Ancak bu kimseler, şirkete ortak olmaya zorlanmamakta, onlara sadece ortaklık fırsatı tanınmaktadır. Bu sistemde sermaye, değiştirme veya alım hakkı kullanıldığı ve sermaye borcu takas veya ödeme yoluyla yerine getirildiği anda ve ölçüde kendiliğinden artacaktır (m. 463).

27. Şartlı sermaye sisteminde sınırlamalar • Şartlı sermaye sisteminde şartlı olarak artırılan sermaye, sermayenin yarısını geçemez (m. 464/I). • Şartlı sermaye sisteminin kabulü için TTK. 465. maddesinde sayılan bütün hususlar, esas sözleşmede bulunmalıdır. Bunlar; • 1) şartlı sermaye artırımının miktarı, • 2) payların sayıları, itibari değerleri, türleri, değiştirme ve alım haklarından yararlanabilecek gruplar, • 3) mevcut pay sahiplerinin rüçhan haklarının kaldırılmış bulunduğunu ve bunun miktarı, • 4) belli pay gruplarına tanınacak imtiyazlar, • 5) yeni nama yazılı payların devrine ilişkin sınırlamalardır (Kanun m.465).

28. MADDE 472-(1) Değiştirme ve alım hakları sona eripbu husus işlem  denetçisi tarafından bir raporla doğrulanınca, yönetim kurulu, şarta bağlı sermaye artırımına ilişkin hükmü esas sözleşmeden çıkarır. Yönetim kurulu beyannamede, denetçinin raporunun gerekli kayıtları içerdiğini tespit eder.Hüküm sicilde de silinir. • MADDE 472-(1) Değiştirme ve alım haklarının sona ermesiüzerine yönetim kurulu, şarta bağlı sermaye artırımına ilişkin hükmü esas sözleşmeden çıkarır. Hüküm sicilde de silinir. (Tadil Tasarısı)

29. Şirketin Kendi Hisse Senetlerini İktisap Etmesi (m.379 vd.) • Yeni düzenleme esnek, liberal ve pazar yapıcılığına da olanak sağlayan bir yapıdadır. • Sermayenin 1/10’u aşılmamalı • Genel kurul izni veya icazeti • İzin süresi 18 ay • İvazsız iktisap caiz • Kendi paylarını taahhüt yasağı • İstisnalar • 6762 sayılı TTK.m. 329

30. b) Kanuna karşı hile • MADDE 380- (1) Paylarının iktisap edilmesi amacıyla, şirketin başka bir kişiyle yaptığı, konusu avans, ödünç veya teminat verilmesi olan hukuki işlemler batıldır. Bu butlan hükmü, kredi ve finans kurumlarının işletme konuları içine giren işlemlere ve şirketin veya onun bağlı şirketlerinin çalışanlarına, şirketin paylarını iktisap edebilmeleri için, avans, ödünç ve teminat verilmesine ilişkin hukuki işlemlere uygulanmaz. Ancak, bu istisnai işlemler, şirketin, kanuna ve esas sözleşmesine göre ayırmak zorunda bulunduğu yedek akçeleri azaltıyor veya 519 uncu maddede düzenlenen yedek akçelerin harcanmalarına ilişkin kuralları ihlal ediyor ve şirketin 520 nci maddede öngörülen yedek akçeyi ayırmasına imkân bırakmıyorsa, geçersizdir.

31. (2)Ayrıca, şirket ile üçüncü kişi arasında yapılmış bulunan ve bu kişiye, şirketin kendi paylarını; şirketin, şirkete bağlı bir şirketin veya şirketin paylarının çoğunluğuna sahip olduğu şirketin hesabına alma hakkı tanıyan ya da böyle bir yükümlülük öngören bir düzenleme, eğer bu payları şirket alsaydı işlem 379 uncu maddeye aykırı kabul edilecek idiyse batıldır.

32. ŞİRKETİN KENDİ PAYINI İKTİSABI • c) Yakın ve ciddi bir kaybın önlenmesi • Madde 381 - (1) Bir şirket, yakın ve ciddi bir kayıptan kaçınmak için gerekli olduğu takdirde, kendi paylarını 379 uncu maddeye göre genel kurulun yetkilendirme kararı olmadan da iktisap edebilir. • (2) Payların bu suretle iktisabı halinde yönetim kurulu ilk genel kurula, • a) İktisabın sebep ve amacı, • b) İktisap edilen payların sayıları, nominal değerlerinin toplamı ve sermayenin ne kadarını temsil ettikleri ile • c) Bedel ve ödeme şartları • Hakkında yazılı bilgi verir.

33. GENEL KURUL • Bu organ, pay sahipliği haklarının kullanıldığı, yılsonu finansal tablolarının ve yıllık raporun incelenip hakkında karar verildiği yönetim organının seçildiği, kârın kullanılış şeklinin belirlendiği ve esas sözleşme üzerinde değişikliklerin yapıldığı organ niteliklerini korumuştur. • (2) Murahhas üyelerle en az bir yönetim kurulu üyesinin genel kurul toplantısında hazır bulunmaları şarttır. Diğer yönetim kurulu üyeleri genel kurul toplantısına katılabilirler. Denetçi ve kendilerini ilgilendiren konularda işlem denetçisi genel kurulda hazır bulunur. Üyeler ve denetçiler görüş bildirebilirler.

34. Toplanması • Olağan ve olağanüstü toplantı. • Olağan toplantı her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılır. • Gerektiği takdirde genel kurul olağanüstü toplantıya çağrılır. • Aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı takdirde genel kurul, şirket merkezinin bulunduğu yerde toplanır.

35. Toplantıyaçağırabilecekler (m.410) • 1-Yönetim Kurulu (süresi dolmuş olsa bile), • 2- Görevleri ile ilgili konular için tasfiye memurları da, • 3- Yönetim kurulunun, devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkân bulunmaması veya mevcut olmaması durumlarında, mahkemenin izniyle, tek bir pay sahibi.

36. 4. Azlık. • Sermayenin en az onda birini, halka açık şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri, yönetim kurulundan, yazılı olarak gerektirici sebepleri ve gündemi belirterek, genel kurulu toplantıya çağırmasını veya genel kurul zaten toplanacak ise, karara bağlanmasını istedikleri konuları gündeme koymasını isteyebilirler. Esas sözleşmeyle, çağrı hakkı daha az sayıda paya sahip pay sahiplerine tanınabilir (m.411).

37. MADDE 412-(1)Pay sahiplerinin çağrı veya gündeme madde konulmasına ilişkin istemleri yönetim kurulu tarafından reddedildiği veya isteme yedi iş günü içinde olumlu cevap verilmediği takdirde, aynı pay sahiplerinin başvurusu üzerine, genel kurulun toplantıya çağrılmasına şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi karar verebilir. Mahkeme toplantıya gerek görürse, gündemi düzenlemek ve Kanun hükümleri uyarınca çağrıyı  yapmak  üzere  bir  kayyım  atar.  Kararında,  kayyımın,  görevlerini  ve  toplantı  için gerekli belgeleri hazırlamaya ilişkin yetkilerini gösterir. Zorunluluk olmadıkça mahkeme dosya üzerinde inceleme yaparak karar verir. Karar kesindir.

38. GK Toplantısınınİlanı • MADDE 414- (1) Genel kurul toplantıya, esas sözleşmede gösterilen şekilde, şirketin internet sitesinde ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanan ilanla çağrılır. Bu çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılır. Pay defterinde yazılı pay sahipleriyle önceden şirkete pay senedi veya pay sahipliğini ispatlayıcı belge vererek adreslerini bildiren pay sahiplerine, toplantı günü ile gündem ve ilanın çıktığı veya çıkacağı gazeteler, iadeli taahhütlü mektupla bildirilir.

39. GündemeBağlılık • (1) Gündem, genel kurulu toplantıya çağıran tarafından belirlenir. • (2) Gündemde bulunmayan konular genel kurulda müzakere edilemez ve karara bağlanamaz. Kanuni istisnalar saklıdır. • (3) Yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmaları ve yenilerinin seçimi yılsonu finansal tablolarının müzakeresi maddesiyle ilgilisayılır (m.413).

40. ToplantıdaBulunmasıGerekenler • 1- Pay sahipleri /temsilciler (asgari sayı), • 2- Murahhas üyelerle en az bir yönetim kurulu üyesi (şart), • 3-Diğer yönetim kurulu üyeleri (zorunlu değil), • 4- Denetçi ve kendilerini ilgilendiren konularda işlem denetçisi (zorunlu), • 5- TTK.m. 333’ün uygulandığı şirketlerin GK toplantılarında Sanayi ve Ticaret Bakanlığının temsilcisi (zorunlu), • (Diğer şirketlerde, hangi durumlarda Bakanlık temsilcisinin GK’da bulunacağı ve diğer hususlar, STB tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir).

41. Kanunungerekçesinebakıldığında 2. fıkradasayılanlar her ne kadarzorunluolarakGK’dabulunmasışartkılınmışise de buzorunluluğunihlali, GK kararlarınıngeçerliliğinietkilemeyecektir. Bu YK üyelerininsorumluluğubakımındanönemtaşıyacaktır. • Kanunun 3. fıkrasısankibiresneklikgetiriyorgibigörünse de m.422’de Tutanağınimzalanmasıiçinyine STB temsilcisigerekmektedir. • Bkz. TBMM GenelKurulundakigerekçehavadakalmaktadır.

42. Toplantınınİcrası:a. Genel kurula katılmaya yetkili olan pay sahipleri • 1-YK. tarafından düzenlenen “hazır bulunanlar listesi”nde adı bulunan pay sahipleri, • 2- Hazır bulunanlar listesinde adı bulunan senede bağlanmamış payların, ilmuhaberlerin nama yazılı payların sahipleri ve Sermaye Piyasası Kanununun 10/A maddesi uyarınca kayden izlenen pay sahipleri veya anılanların temsilcileri, • 3- En geç bir gün önce bu senetlere zilyet olduklarını ispatlayarak giriş kartı alan Hamiline yazılı pay senedi sahipleri, (giriş kartının verilmesinden sonraki bir tarihte hamiline yazılı pay senedini devraldığını ispatlayan pay sahipleri de GK’ya katılabilir).

43. b. Hazır bulunanlar listesi (m.417) • YK., Genel Kurula katılabilecekler listesini, • 1- SPK 10/A’ya göre GK’akatılabilecek kayden izlenen payların sahiplerine ilişkin listeyi, Merkezi Kayıt Kuruluşundan sağlayacağı “pay sahipleri çizelgesi”negöre, • 2- YK, kayden izlenmeyen paylar ile ilgili olarak listeyi hazırlarken, senede bağlanmamış bulunan veya nama yazılı olan paylar ile ilmühaber sahipleri için pay defteri kayıtlarına, hamiline yazılı pay senedi sahipleri bakımından da giriş kartı alanlara göre hazırlar.

44. GK katılabilecekler listesi, yönetim kurulu başkanı tarafından imzalanır ve toplantıdan önce genel kurulun yapılacağı yerde bulundurulur. • GK’a katılanların imzalaması ile liste “hazır bulunanlar listesi” adını alır.

45. c. Toplantı başkanlığı ve iç yönerge (m.419) aa.Başkan • Esas sözleşmede sassözleşmede aksine herhangi bir düzenleme yoksa, toplantıyı, GK tarafından seçilen başkan yönetir. Başkanın pay sahibi olması gerekli değildir. Başkan tutanak yazmanı ile gerek görürse oy toplama memuru ve başkan yardımcısı belirleyebilir. bb. İç yönerge • YK, genel kurulun çalışma esas ve usullerine ilişkin kuralları içeren, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından, asgari unsurları belirlenecek olan bir iç yönerge hazırlar ve genel kurulun onayından sonra yürürlüğe koyar. Bu iç yönerge tescil ve ilan edilir.

46. Tutanak • GK. Toplantısıkayıtlarını, pay sahipleri, temsilciler, sahipolduklarıpayları, grupları, itibarideğerleri, soruvecevapları, alınankararları, karşıoylarıiçerir. Tutanak, toplantıbaşkanıveBakanlıktemsilcisitarafındanimzalanmalıdır, aksitakdirdegeçersizdir(m.422). • TutanaknoterceonaylanarakTS’neverilmeliveşirketin web sayfasındailanedilmelidir.

47. DevredilemezYetkiler • a) Esas sözleşmenin değiştirilmesi. • b) Yönetim kurulu üyelerinin seçimi, süreleri, ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi haklarının belirlenmesi, ibraları hakkında karar verilmesi ve görevden alınmaları. • c) Kanunda öngörülen istisnalar dışında denetçinin ve işlem denetçilerinin (Tadil Tasarısı ile çıkarıldı) seçimi ile görevden alınmaları.

48. d) Finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, yıllık kâr üzerinde tasarrufa, kâr payları ile kazanç paylarının belirlenmesine, yedek akçenin sermayeye veya dağıtılacak kâra katılması dâhil, kullanılmasına dair kararların alınması. • e) Kanunda öngörülen istisnalar dışında şirketin feshi. • f) Önemli miktarda şirket varlığının toptan satışı.

49. Toplantı ve karar nisabı • Kanun veya esas sözleşmede, aksine daha ağır nisap öngörülmemiş ise sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin varlığıyla toplanır. • *Bu nisabın toplantı süresince korunması şarttır. İlk toplantıda anılan nisaba ulaşılamadığı takdirde, ikinci toplantının yapılabilmesi için nisap aranmaz. • Kararlar toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğu ile verilir (m.418).

50. Esas sözleşme değişikliklerinde toplantı ve karar nisapları • Esas Sözleşme Değişikliklerinde kural: • Toplantı nisabı: sermayenin en az yarısının temsili –en geç bir ay içinde ikinci toplantı şirket sermayesinin en az 1/3’ü • Karar nisabı: katılanların oy çokluğu • Bu nisapları düşüren veya nispî çoğunluğu öngören esas sözleşme hükümleri geçersizdir. • Oylama konusu: • OYBİRLİĞİNE TABİ KARARLAR • a) Bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan kararlar. • b) Şirketin merkezinin yurt dışına taşınmasına ilişkin kararlar. • SERMAYENİN EN AZ YÜZDE YETMİŞBEŞİNİ OLUŞTURAN PAYLARIN SAHİPLERİNİN VEYA TEMSİLCİLERİNİN OLUMLU OYLARINA TABİ KARARLAR • a) Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi. • b) İmtiyazlı pay oluşturulması. • c) Nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması. • *Bu nisaplar sağlanamaz ise sonrakilerde de aynı nisap geçerlidir.