1 / 40

EKO 308 İktisadi Planlama

EKO 308 İktisadi Planlama. 2. Hafta: Makro Teori ve Makro Modeller. Girdi, Politika Değişikliği. Çıktı. Makro Ekonomik Modeller. Model. Kullanıcı. Sonuçlar. Teorik dayanaklar (taban). Teknik Spesifikasyon. İKTİSAT. EKONOMETRİ. 1. Basit bir “Makro Modele” Göz Atalım.

ifama
Download Presentation

EKO 308 İktisadi Planlama

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. EKO 308 İktisadi Planlama 2. Hafta:Makro Teori ve Makro Modeller

  2. Girdi, Politika Değişikliği Çıktı Makro Ekonomik Modeller Model Kullanıcı Sonuçlar Teorik dayanaklar (taban) Teknik Spesifikasyon İKTİSAT EKONOMETRİ

  3. 1. Basit bir “Makro Modele” Göz Atalım TRYM Modeli (Treasury Australia) – ileriye doğru makroekonomik tahminlerde kullanılmaktadır Model temel olarak geçmiş verilerle tahmin edilen makro ekonomik ilişkilere dayanmaktadır. “Tahmin” denklemler birbirlerine muhasebe özdeşlikleriyle Bağlanmaktadır. Model oldukça toplamsal(highly aggregated) ve basittir.

  4. Modelin Temelleri Gelirin Devri Akım Şeması Ulusal Gelir Muhasebe Özdeşliği Gelir (Y) = Üretim (GSYİH) = Toplam Harcamalar (AE) Y = Reel GSYİH = AE = C + I + G + NX Gelir Belirleme Modeli

  5. Ekonometrik Yaklaşım Genelden Başlayacak olursak: Y = C + I + G + (X – M) Tarihsel verilerin olması durumunda, bunlarla tahmin edilir Genellikle doğrusal olmayan EKK yöntemiyle tahmin edilir

  6. Teoriye bakarak belirlenir Ekonometrik teknikler Kullanarak tahmin edilir. C = 40765 + 0.873YD Modelin dayandığı ekonomik teoriye göz atalım ve denklemleri tahmin etmek için neye ihtiyacımız olduğuna bakalım: Kısa Dönem – “Yeni” Keynezyen İktisat Genelden Özele Doğru Gidelim Y = C + I + G + (X - M) C = CA + cYD

  7. Mpc’nin değerini (c) tarihi verileri kullanarak tahmin edilir - Yatay kesit verileri YD = Y - T Hazine Vergiler = f(Gelir ve Politika) Menkul Kıymet Borsa Endeksi? Proxy ? = Tüketici Güven Endeksi Y = C + I + G + (X - M) C = CA + cYD CA = f (Servet, faiz oranı, Tüketici Güveni vs……….)

  8. Yapım maliyetlerine göre kiralama • faiz oranları • çevrimsel dinamikler • kapasite kullanımı • faiz oranları • reel ücretler - K/L oranı Tarım dışı Harcama politikası değişkeni Tarım iklim “koşulları” Y = C + I + G + (X - M) Konut Olarak Kullanılan Binalar Özel Kesim Kamu Kesimi Stoklardaki değişmeler

  9. POLİTİKA • Ürün = f (tarım üretimi) • Diğer = f (dış ülkelerin büyümesi) • Yurtiçi Gelir (demand) • ithal malları fiyatı/ yurtiçi fiyatlar Y = C + I + G + (X - M)

  10. “denge” Planlanan AE AE=C+I+G+(EX-IM) 450 Reel GSYİH = Gelir Bu model bizi nereye götürmektedir?

  11. Şimdi ekonominin finans sektörü ile bağlantı kurmaya çalışalım

  12. Para Politikası AktarımMekanizması Para Piyasası Yatırım Gelirin Belirlenmesi Planlanan AE IR IR MS1 MS IR0 AE (I1) AE (I0) IR1 I ID GSYİH MD I0 I1 Y0 Y1 Para Miktarı Yatırım Harc. Reel GSYİH = Y Genişlemeci Para Politikası = MS MS  IR  I  GSYİH

  13. Para Politikası Aktarım Mekanizması Para Piyasası Yatırım Ulusal Gelirin Belirlenmesi Planlanan AE IR IR MS MS1 MS IR0 AE (I1) AE (I0) NX IR1 I ID GSYH MD I0 I1 Y0 Y1 Y2 Para Miktarı Yatırım Harc. Reel GSYİH = Y ER Döviz Piy. D for $A S$A AE EX ER0 Döviz kuru düş. NX ER1 IM D$A D$A Qty $A Kapalı Ekonomi Dış Dünyaya Kapalı Açık Ekonomi

  14. Para Politikası AktarımMekanizması Para Piyasası Yatırımlar Gelirin Belirlenmesi Planlanan AE IR IR MS MS1 MS IR0 Closed Economy NO OVERSEAS SECTOR MS  IR  I  GDP  ER  NX  GDP AE (I0) AE (I1) NX IR1 I ID GDP MD I0 I1 Y0 Y1 Y2 Para Miktarı Yatırım Harc. Reel GSYİH = Y ER Dış Dünya D for $A S$A AE Açık Ekonomi EX ER0 Döviz kuru düşer NX ER1 IM D$A D$A Qty $A

  15. Para Politikası Aktarım Mekanizması Parasal Sektör Yatırımlar Gelir Planlanan AE IR IR MS1 MS MS IR0 AE (I1) AE (I0) IR1 NX I ID GDP MD I0 I1 Y0 Y1 Y2 Para Miktarı Yatırım Harc. Reel GSYİH = Y Geri Besleme Etkisi (Feedback Effect) GDP  MD (işlem saiki)

  16. Maliye Politikası Aktarım Mekanizması Gelirin Belirlenmesi Para Piyasası Yatırım Talebi MS G AE IR IR:1 I AE:0 IR:0 ID MD:0 MD:1 Y:1 Y:1 I0 I1 Qty M Reel GSYİH Y:0 Dışlama Etkisi Crowding Out IR G  AE  Y  MD  IR  I  AE   Y

  17. Maliye Politikası Aktarım Mekanizması Yurtiçi Dışlama Etkisi G  AE  Y  MD  IR  I  AE   Y Uluslararası Crowding Out Dış Sektör IR   D$A   ER  NX   AE   Y

  18. Faiz Oranı IS Reel GSYİH IS – LM – BP Modeli • IS Eğrisi: • AE ve IR arasındaki ilişkiyi gösterir • Bu ilişki negatiftir çünkü AE’nin bazı parçaları (I &C) faiz oranı ile negatif ilişkilidir • Eğim IR’nin esnekliğine bağlıdır • Toplam harcamaları(AE) arttırıcı herhangi bir şey (IR hariç) IS eğrisini sağa kaydırır.

  19. AE Planlanan AE Faiz Oranı AE=C+I+G+(EX-IM) IS IS:1 450 Reel GSYİH Reel GSYİH = Gelir IS eğrisindeki kaymanın büyüklüğü, Toplam harcamaların (AE) alt parçalarını nasıl belirlediğinize bağlıdır

  20. LM Faiz Oranı IS Reel GSYİH IS – LM – BP Modeli • LM Eğrisi: • Para piyasasının dengede olduğu IR ve Reel GSYİH bileşimlerini gösterir. • LM pozitif eğimlidir. Çünkü Reel GSYİH arttığında, para talebi artar (işlem saiki), MS sabit ise,faiz oranı (IR) yükselir • Eğim, para talebinin faiz esnekliğine bağlıdır • MS değişirse LM eğrisi kayar

  21. LM Eğrisinin Temeli MS G IR AE IR:1 AE:0 MD:0 MD:1 Y:1 Reel GSYİH Para miktarı Y:0 Gelirin Belirlenmesi Para Piyasası IR:0 • LM eğrisinin eğimi: • İşlem güdüsü ile para talebindeki değişim ve Y arasındaki ilişkiye ve • MD eğrisinin faiz esnekliğine bağlıdır.

  22. LM Eğrisinin Temeli MS G AE IR IR:1 AE:0 MD:1 MD:0 Y:1 Reel GSYİH Para Miktarı Y:0 Gelirin Belirlenmesi Para Piyasası IR:0 • LM eğrisinin eğimi: • MD ve Y arasındaki ilişki • MD eğrisinin eğimine (MD eğrisinin faiz esnekliğine) bağlıdır

  23. LM BP Faiz Oranı IS Reel GSYİH IS – LM – BP Modeli • BP Eğrisi: • Ödemeler dengesinin denk olduğu IR ve Reel GSYİH bileşimlerini gösterir. • Eğimi pozitiftir çünkü, Reel GSYİH arttıkça ithalat artar ve Cari işlemler dengesi açık verme eğilimine girer, dolayısıyla yabancı sermaye çekmek için yüksek IR ihtiyacı ortaya çıkar. • Eğim uluslar arası sermayenin hareketliliğine bağlıdır (hareketli ise daha yatık) • ER’deki değişimler BP eğrisini kaydırır (depreciation =sağa kayma)

  24. LM BP Faiz Oranları IS Reel GSYİH IS – LM – BP Modeli • Kısa Dönem Keynezyen Modelde bu eğrilerin her birinin denklemini tahmin etmek gerekir. • Şunları Tahmin Etmeye ihtiyaç Var: • eğimler • farklı etkiler sonucu kaymanın büyüklüğü • IS için bu AE’ye bağlıdır.

  25. LM BP IR:0 Faiz Oranı IS Y:0 Reel GSYİH IS – LM – BP Modeli Politika Analizi Devlet duble yol yapmak için harcamalarını arttırır

  26. LM X BP IR:0 Faiz Oranı IS1 IS Y:0 Reel GSYİH IS – LM – BP Modeli Politika Analizi: Devletin yol yapımı harcamalarını (duble yol) arttırdığını varsayalım Etkisi: Bu IS eğrisini sağa doğru IS1e kaydırır. Ekonomi artık dengede değildir. Dengeye doğru nasıl uyum sağlayacak? İç ekonominin X’e doğru hareket ettiğini kabul edelim

  27. LM Dalgalı kur rejiminde, kur yükselir (uluslar arası crowding out) ve BP eğrisi BP:1’e kayar. X BP:1 IR:1 BP IR:0 Faiz Oranları IS IS Y:0 Y:1 Reel GSYİH IS – LM – BP Model X noktasında ödemeler dengesi denk değildir

  28. IS – LM – BP Framework • IS-LM-BP modelini nasıl belirlediğimize ve BP-LM eğrilerinin eğimlerine bağlı olarak farklı sonuçlar elde edilir. • IS-LM-BP modeli sadece reel GSYİH, faiz oranı (IR) ve döviz kurundaki (ER) değişimlerin sonuçlarını verir • Hala model aşağıdaki değişkenlere ilişkin herhangi bir bilgi vermemektedir: • istihdam (işsizlik) veya • fiyatlar (enflasyon)

  29. Esnek Fiyatlar : AD – AS Modeli Fiyat Düzeyi AD Reel GSYİH • Toplam Talep (AD) Eğrisi • Dengede fiyatlar düzeyi ile toplam harcamalar (AE) arasındaki ilişkiyi gösterir. • Eğimi negatiftir: • uluslararası ikame etkileri • servet etkileri

  30. Esnek Fiyatlar: AD – AS Modeli AS Fiyat Düzeyi AD Reel GSYİH Toplam Arz (AS) eğrisi Fiyat düzeyi ile ekonomideki firmaların arz etmeye hazır oldukları çıktı düzeyi arasındaki ilişkiyi gösterir. Pozitif eğimlidir:yüksek çıktı düzeylerinde artan maliyetleri karşılamak ancak yüksek fiyatlar ile mümkündür AS = MC (tüm firmalar) Uyarı! AS eğrisinin biçimi, eğimi ve yorumlanması Oldukça ihtilaflı bir konudur.

  31. Esnek Fiyatlar Altında: AD – AS Modeli LM X IR:1 BP Faiz Oranları IR:0 IS Fiyat Düzeyi AS IS Y:0 Y:1 Reel GSYİH AD AD:1 Reel GSYİH

  32. P:1 P:0 AS Y:0 Y:1 Fiyat Düzeyi AD AD:1 Reel GSYİH Politika Analizleri G (duble yol) AD sağa kayar. AD den AD:1 • İstihdam • reel GSYİH büyümesi • üretkenlik büyümesi • ücretler (K/L ikame) bağlıdır. İstihdam (işsizlik) hakkında ne söylenebilir ?

  33. Çalışma yaşında olanlar • işgücüne katılım oranı • diğer sosyal etkiler • reel GSYİH büyümesi • üretkenlik artışları • ücretler (K/L ikame) • Emek Piyasası Modeli • talep • arz “tartışmalı” İşsizlik (Unemployment) İşsiz Sayısı = İşgücü eksi İstihdam

  34. Neler Eksik Kaldı? Ekonominin Ulusal Modelinin sadece kısa dönem etkilerini etkilerine bakmış olduk. • Aşağıdaki değişkenlerin değişmesi durumunda ortaya çıkacak etkileri tahmin • etmek olanaklıdır: • reel GSYİH • faiz oranları • döviz kurları • fiyat düzeyi • istihdam\işsizlik • Benzer biçimde : Bütçe sonuçlarını, Cari işlemler dengesine ilişkin • Bilgiler de verir. Şimdi Sıra Uzun Dönem Uyum Mekanizmasına Geldi

  35. LR Büyüme Yolu GSYİH SR Shock Uzun Dönem Dengesine Geri Dönüş zaman Uzun Dönemde Makro Modellerin Temel Özellikleri LR - arz yanlı sınırlamalar söz konusudur - ekonomi uzun dönem durağan dengesine geri döner. SR - yeni Keynesyen karşılaştırmalı durağanlık • Hata Düzeltme Modeli • Salınımların azaldığı uyum süreci

  36. Uzun Dönem Uyum Süreci • NAIRU Fikrine Dayanmaktadır • (Non Accelerating Inflation Rate of Unemployment) • Kapasite kısıtlarından dolayı Uzun dönem büyüme hızının bir sınırı olacaktır (enflasyonist eğilimlere yol açmayan) • “doğal” işsizlik oranı Modelde Uzun Dönem (LR) dinamiği Beklentilerin yer aldığı Phillips Eğrisine dayanmaktadır.

  37. Enflasyon Beklentilerinin Yer Aldığı Phillips Eğrisi Modeli Uzun Dönem PhillipsEğrisi Beklentiler = Gerçekleşen  Beklentiler yerine geldi Enflasyon Oranı (%) A noktası dengeyi göstermektedir 4% (pe = 4%) 8% Doğal İşsizlik Oranı (%) A SRPC:1 (pe = 4%)

  38. Talep Yönetimi Politikaları ve İşsizlik 7% Enflasyon Oranı (%) Genişlemeci para vemaliye politikaları – Talep çekişli enflasyon 3% 8% Doğal işs. İşsizlik oranı (%) LRPC B Devlet harcamaları arttırır (duble yol) A 4% SRPC (pe = 4%)

  39. Talep Yönetimi ve İşsizlik BEKLENEN ve GERÇEKLEŞEN enflasyon oranında eşitsizlik 7% Enflasyon Oranı (%) SRPC (pe = 7%) İşçiler beklentilerini yeni duruma uydururlar () 3% 8% Doğal İşs. İşsizlik Oranı (%) LRPC B C A 4% SRPC (pe = 4%)

  40. Rasyonel Beklentiler Hipotezi 7% Enflasyon Oranı (%) SRPC (pe = 7%) İşçileranında beklentilerini yukarı doğru uydururlar 8% Doğal İşs. İşsizlik Oranı (%) LRPC Sonuç: Rasyonel Beklentiler Hipotezine göre, talep yönetimi politikaları işsizliği azaltma konusunda tamamıyla etkisizdir. Çünkü iktisadi birimler herhangi bir politika girişiminin enflasyonist sonuçlarını tahmin edebilirler. Ekonomi Uzun dönem Phillips Eğrisinden (LRPC) ayrılmaz, kısaca eğrinin altında ve üstünde salınımlar gösterir Rasyonel Beklentiler İşçiler ve diğer iktisadi birimler geleceği mükemmel bir biçimde öngörebilirler. Politika ilan edilir edilmez, genişlemeci politikanın enflasyon oranlarını arttıracağını bilirler ve hemen beklentilerini uydururlar Hükümet işsizliği azaltmak için genişlemeci bir politika izleyeceğine ilişkin niyetini açıklar. C Ekonomi Başlangıçta A Noktasında dengededir A 4% SRPC (pe = 4%)

More Related