ORGANIZACJA I FINANSOWANIE BIZNESU

1. 1 ORGANIZACJA I FINANSOWANIE BIZNESU Prof. dr hab. Slawomir I. Bukowski

2. WPROWADZENIE DO ZARZADZANIA FINANSAMI 2

3. 3 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie System wolnej przedsiebiorczosci Mechanizm rynkowy jest forma organizacji gospodarki, w kt�rej indywidualni konsumenci i indywidualne przedsiebiorstwa za posrednictwem rynk�w wsp�ldzialaja w procesie rozwiazywania trzech gl�wnych problem�w ekonomicznych. Owe problemy mozna sprowadzic do nastepujacych pytan: Co i w jakiej ilosci produkowac ? Jak produkowac ? Dla kogo produkowac ? 

4. 4 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Gwarancja funkcjonowania mechanizmu rynkowego i opartego na nim systemu wolnej przedsiebiorczosci jest wzgledna wolnosc wyboru dokonywanego przez konsumenta i producenta (dostawce) oraz wolnosc zawierania transakcji gospodarczych.

5. 5 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie W tym systemie zachodzi swoista gra miedzy instytucjami publicznymi a przedsiebiorstwami. Pierwsze staraja sie rozszerzac zakres regulacji, te drugie zas bronia sie przed tym, dzialajac tak, aby zminimalizowac negatywne skutki regulacji publicznej dla realizacji swojego dlugofalowego celu uwarunkowanego specyfika systemu rynkowego oraz implikowanego przez prywatna wlasnosc.

6. 6 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Cel gl�wny przedsiebiorstwa. Wlasnosc prywatna a efektywnosc Przedsiebiorstwa realizuja r�zne cele o r�znych horyzontach czasowych. Mozna tu wyr�znic m.in.: maksymalizacje zysku (stopy zysku), maksymalizacje sprzedazy, wzrost udzialu w rynku, przetrwanie, utrzymanie istniejacego stanu zatrudnienia. Cele te sa jednak celami kr�tkiego okresu.

7. 7 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Cel gl�wny przedsiebiorstwa, to cel dlugofalowy, integrujacy dzialania wlascicieli i zarzadu firmy, cel wynikajacy z �logiki� systemu rynkowego i tak waznej determinanty, jaka jest prywatna wlasnosc kapitalu. Wlasnosc prywatna dominuje w sprawnie funkcjonujacej gospodarce rynkowej, generujac bodzce do efektywnego gospodarowania zawsze ograniczonymi zasobami, kt�rymi dysponuje przedsiebiorstwo.

8. 8 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Gl�wnym dlugofalowym celem przedsiebiorstwa w gospodarce rynkowej jest maksymalizacja wartosci majatku wlasciciela przedsiebiorstwa, co w praktyce sprowadza sie do maksymalizacji wartosci firmy. Znajduje to wyraz w maksymalizacji rynkowej ceny akcji (udzial�w) w przypadku sp�lek prawa handlowego.

9. 9 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Zgodnie z powyzszym celem zarzad firmy musi poszukiwac takiej kombinacji poziomu akceptowanego ryzyka i oczekiwanych zysk�w, kt�ra maksymalizowalaby wartosc firmy. Wobec powyzszego maksymalizacja zysku jest celem kr�tkoterminowym, instrumentalnym w stosunku do celu gl�wnego. 

10. 10 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Jedna z determinant celu gl�wnego przedsiebiorstwa jest prywatna wlasnosc, kt�ra okresla efektywnosc dzialalnosci gospodarczej. Zwiazek miedzy wlasnoscia prywatna a efektywnoscia nie ma charakteru bezposredniego i nie jest widoczny w kr�tkim okresie.

11. 11 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Teoretycznie wydawaloby sie ,ze dobrze zarzadzane i zorganizowane nowoczesne przedsiebiorstwo panstwowe moze r�wnie dobrze funkcjonowac jak przedsiebiorstwo prywatne i osiagac por�wnywalna lub wyzsza efektywnosc.

12. 12 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Jednakze, jesli spojrzymy szerzej na te kwestie i z punktu widzenia dlugiego okresu, to nasuna sie nastepujace wnioski: - Po pierwsze, w przedsiebiorstwie panstwowym nie ma wyraznie okreslonego wlasciciela, a wykonujacym bezposrednio lub posrednio funkcje wladcze w stosunku do przedsiebiorstwa i jego zarzadu jest urzednik panstwowy, kt�ry bez wzgledu na pozycje hierarchiczna nie ponosi odpowiedzialnosci majatkowej w takim stopniu jak prywatny wlasciciel (wlasciciele). - Po drugie, przedsiebiorstwo panstwowe w kazdym systemie politycznym jest narazone na negatywna selekcje personelu kierowniczego oraz czlonk�w rad nadzorczych; Sa oni nader czesto desygnowani na stanowiska w zarzadach i radach nadzorczych z tzw. klucza politycznego, a nie dobierani wg kryteri�w kwalifikacji zawodowych i profesjonalizmu. - Po trzecie, panstwowa forma przedsiebiorstwa sprzyja wzmacnianiu sie roszczeniowych postaw zwiazk�w zawodowych, kt�rych dzialania dezorganizuja dzialalnosc gospodarcza, uniemozliwiaja zarzadzanie i racjonalne podejmowanie decyzji ekonomicznych, a czesto w konsekwencji destrukcyjnych dzialan prowadza do bankructwa przedsiebiorstwa.

13. 13 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Powyzsze czynniki wywieraja negatywny wplyw na jakosc zarzadzania przedsiebiorstwem, a co za tym idzie na osiaganie zadowalajacych wynik�w finansowych. Brakuje silnej presji wymuszajacej efektywnosc gospodarowania. Jednoczesnie istnieja silne bariery natury instytucjonalno-spolecznej oraz polityczne, kt�re w wielu przypadkach hamuja wrecz proces koniecznych dostosowan przedsiebiorstw panstwowych do zmieniajacych sie warunk�w otoczenia rynkowego.

14. 14 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie W przypadku firm prywatnych jest okreslony wlasciciel lub anonimowi wlasciciele (akcjonariusze). Relacje miedzy nimi a przedsiebiorstwem i jego organami kierowniczymi sa oparte na rachunku ekonomicznym. Kazdy wlasciciel jest inwestorem, lokujacym sw�j kapital w celu jego pomnozenia. Stwarza to silna presje na zarzadzajacych firma, kt�rych kariera zawodowa w znacznej mierze zalezy od akceptacji ich dzialan przez wlascicieli. Nawet w korporacjach o znacznym rozproszeniu akcji, gdzie sami zarzadzajacy sa znaczacymi akcjonariuszami, istnieja bodzce do skutecznego i efektywnego zarzadu.

15. 15 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Rynek wywiera presje na wzrost wartosci firmy, i wzrost wartosci firmy jest kryterium oceny skutecznosci pracy zawodowych menedzer�w i ich profesjonalizmu. Funkcjonuja oni na okreslonym rynku pracy, gdzie z jednej strony wystepuja firmy reprezentowane przez organy nadzorcze, z drugiej zas menedzerowie oferujacy swoje kwalifikacje i doswiadczenie. Tak wiec w dlugim okresie przedsiebiorstwo prywatne jest z pewnoscia bardziej efektywne od panstwowego.

16. 16 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Dwa warunki efektywnosci gospodarowania w skali mikroekonomicznej: Wlasnosc prywatna (konieczny) Konkurencja (wystarczajacy)

17. 17 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Finanse koncentruja sie na zagadnieniach szacowania i pozyskiwania aktyw�w produkcyjnych, zdobywania fundusz�w i wydatkowania zysk�w. W obrebie finans�w mozna wyodrebnic nastepujace wzajemnie powiazane ze soba obszary: rynki pieniezne i finansowe, kt�re obejmuja wiele zagadnien poruszanych w makroekonomii; inwestowanie, kt�re koncentruje sie na decyzjach poszczeg�lnych os�b i instytucji finansowych, dotyczacych wyboru papier�w wartosciowych, mogacych tworzyc portfel inwestycyjny; zarzadzanie finansami (zwane r�wniez �finansami przedsiebiorstwa�), kt�re dotyczy zarzadzania firma.

18. 18 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Zarzadzanie finansami obejmuje pozyskiwanie i wykorzystywanie fundusz�w w celu maksymalizacji efektywnosci i wartosci przedsiebiorstwa.

19. 19 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie

20. 20 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Funkcje zarzadzania finansami W przedsiebiorstwie mozna wyodrebnic nastepujace obszary dzialania: produkcja; badania i rozw�j; marketing; ksiegowosc; finanse; Kierowanie przedsiebiorstwem jest procesem planowania, organizowania, przewodzenia, kontrolowania dzialalnosci we wszystkich wyzej wymienionych obszarach oraz wykorzystania wszystkich zasob�w, jakimi dysponuje przedsiebiorstwo dla osiagniecia ustalonych cel�w.

21. 21 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Zarzadzanie finansami jest integralna czescia procesu kierowania przedsiebiorstwem jako caloscia i jego funkcje obejmuja: okreslenie spodziewanych koszt�w i korzysci wynikajacych z r�znych form zaangazowania srodk�w finansowych przedsiebiorstwa, tak w wymiarze kr�tko- , jak i dlugookresowym; alokacje srodk�w oraz okreslenie jej koszt�w (wyb�r przedsiewziecia inwestycyjnego); wyb�r zr�del finansowania i sposob�w wykorzystania dostepnych srodk�w zgodnie z celami przedsiebiorstwa; szacowanie i ocene przychod�w oraz zwiazanego z ich uzyskaniem ryzyka w dzialalnosci przedsiebiorstwa. Kilkakrotnie posluzono sie powyzej terminem �inwestycje�, �inwestowanie�. Niezbedne jest sprecyzowanie, co rozumiemy pod tymi terminami.

22. 22 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Inwestycja jest kazde zastosowanie kapitalu w celu jego powiekszenia. Inwestowanie jest przede wszystkim zagadnieniem z zakresu zarzadzania finansami. Wymaga ono przeprowadzenia dokladnych studi�w i rachunku ekonomicznego, kt�re pozwola dac odpowiedz na kluczowe pytania: kiedy inwestowac? w co zainwestowac? ile zainwestowac ? jaki powinien byc rozklad naklad�w inwestycyjnych w czasie? 

23. 23 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie

24. 24 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Otoczenie i warunki dzialania przedsiebiorstwa Czynniki wewnetrzne branza, rentownosc, koszt kapitalu wlasnego, dostepnosc do zr�del finansowania. Czynniki zewnetrzne ekonomiczne, prawne, polityczne, miedzynarodowe

25. 25 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Rola menedzera finansowego w przedsiebiorstwie: organizuje i nadzoruje obieg informacji wewnetrznej, umozliwiajacej kontrole operacji finansowych, przedklada zarzadowi informacje o sytuacji firmy, decyduje o pozyskaniu kapital�w zewnetrznych, utrzymuje kontakty z wierzycielami, dluznikami, urzedami skarbowymi.

26. 26 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Rodzaje decyzji finansowych w przedsiebiorstwie: operacyjne, inwestycyjne, finansowe, dywidendowe.

27. 27 Finanse i zarzadzanie finansami - wprowadzenie Uwarunkowania zewnetrzne decyzji finansowych przedsiebiorstwa