Velon – Zwolle – 11 maart 2014 ● Mathea Simons & Marlies Baeten Universiteit Antwerpen

1. Aspirant-leraren als partners in de klas. Een innovatie voor uw vakdidactiek? Velon – Zwolle – 11 maart 2014 ● Mathea Simons & Marlies Baeten Universiteit Antwerpen ELAnt-Expertisenetwerk lerarenopleidingen

2. Schrijf de naam van een vogel op. 2. Hoe voeren studenten in uw lerarenopleiding hun stagelessen uit?

4. roodborstje ekster mus spreeuw

5. roodborstje ekster mus spreeuw

6. struisvogel nachtegaal roodborstje emoe ekster gans mus spreeuw kip eend kiwi pinguïn

7. 2. Hoe voeren studenten in uw lerarenopleiding hun stagelessen uit?

8. Probleemstelling Stageconcept vaak traditioneel Enkele lessen observeren Enkele lessen geven Observatie, participatie, actieve, zelfstandige stage -> Student krijgt slechts beperkte verantwoordelijkheid -> Schoolcultuur: groeiend belang van samenwerking -> Praktische nood (stageplaatsen)

9. Op zoek naar alternatieve concepten Keuze voor team teaching Quid?

10. Team teaching • Samenwerking • Tussen 2 of meer leerkrachten • Op vlak van planning/lesvoorbereiding, implementatie/lesgeven en evaluatie - Socioconstructivisme (Carpenter et al., 2007; Crow & Smith, 2005; Davis, 1995; Hatcher et al., 1996; Murata, 2002; Sandholtz, 2000) Synoniemen: co-teaching, collaborative teaching, cooperative teaching

11. Onderzoeksvragen OV1 Welke modellen van team teaching kunnen we onderscheiden? OV2 Welke voor- en nadelen zijn verbonden aan team teaching? OV3 Welke zijn de condities van succesvolle implementatie?

12. Methodologie Focus: team teaching van aspirant-leraren Literatuurstudie Databanken: ERIC, FRANCIS, PsycInfo, Scopus, Web of Science Selectiecriteria voor opname: 2000-2013; peer reviewed 50 manuscripten

13. OV1 Welke modellen van team teaching kunnen we onderscheiden?

15. OV2 Welke voor- en nadelen zijn verbonden aan team teaching?

16. Perspectieven Aspirant-leraren Mentoren Leerlingen

17. Aspirant-leraren

18. Mentoren

19. Leerlingen

20. OV3 Welke zijn de condities voor succesvolle implementatie?

21. Condities voor implementatie • Voorbereiding op de nieuwe rollen • Aspirant-leraar • Gebrek aan compatibiliteit > Training in samenwerken, relatievormende activiteiten • Onderlinge vergelijking/competitie > Stage op zelfde moment starten • Moeilijkheden bij geven van feedback > Training in feedback geven (en ontvangen) • ‘Modeling’: Als lerarenopleider les geven aan de hand van team teaching • Mentor • Goede samenwerking aanmoedigen, gepersonaliseerde feedback/taken • Aandacht voor groepssamenstelling • Rekening houden met voorkeuren • Ad random ~ reële professionele situatie

22. Condities voor implementatie • Combinatie van team teaching en individuele stage • Team teaching bij aanvang, later individuele stage • Starten met modellen die weinig samenwerking vereisen, later modellen die meer samenwerking vereisen • Voldoende aandacht voor individueel lesgeven • Andere voorwaarden • Individuele en gezamenlijke feedback • Beperk aantal mentoren per student • Locatie (grote klaslokalen, voldoende klaslokalen) • Schoolcultuur

23. Pilootproject

25. Pilootproject (4) Gelijke-statusmodel: Sequentieel versus parallel (academiejaar 2013-2014) • Stagiairs worden in duo gekoppeld aan mentor • Aantal duo’s sequentieel; aantal duo’s parallel • Perspectieven van: • Aspirant-leraren (stagiairs) • Mentoren • Leerlingen • Reguliere studenten

26. “Alles samen voorbereiden was wel enorm tijdsintensief maar we voelden samen aan wat goed en wat minder goed ging. Fijn dat ik in mijn gevoel bevestigd werd.” Eerste resultaten - sequentieel “Uit de enquête die we afnamen bij de leerlingen bleek dat ze ons fel vergeleken. Daar schrok ik van. Zelf hadden we hier geen problemen mee.” “We hebben veel gelachen, soms ook met onze miserie.Toen onze mentor vroeg om onze les te herwerken, zag ik het niet meer zitten. Gelukkig kon mijn duo-partner mij oppeppen.” “Vroeger bestonden mijn lesvoorbereidingen uit enkele sleutelwoorden. Door de samenwerking met mijn duo-partner leerde ik om dit grondiger aan te pakken, te kijken naar leerplannen,…” “Het was moeilijk om de lessen in te plannen, want we moesten rekening houden met 2 agenda’s.” “Het was loodzwaar: samen voorbereiden, wachten op elkaars feedback, misschien bleven we te lang steken op het niveau van overleg, … maar tegelijk was het zo’n toffe ervaring.”

27. “Er komt zoveel kijken bij lesgeven, het leek somsecht een chaos. Ik was blij dat ik kon terugvallen op mijn duo-partner.” Eerste resultaten - parallel “Ik had veel steun aan mijn duo-partner, vooral bij de lesvoorbereiding: samen brainstormen, creatief zijn, …” “Ik kreeg bevestiging van mijn duo-partner. Zelf twijfelde ik of de lesvoorbereiding wel goed genoeg was en gelukkig was er dan een partner die zei dat het goed was. “Het was heel leuk om les te geven aan een kleine groep. Onze mentor zei dat we ervan moesten genieten en dat hebben we ook gedaan.” “Het maakte me bang dat ik alleen voor de klas zou staan, zonder mentor in de buurt. Help! Ik wilde liever sequentieel lesgeven. Eens gestart was parallel lesgeven echt tof en ik had nu het gevoel: yes, ik kan het alleen!” “Er kwam veel stress bij kijken: de groep moest nog verdeeld worden, er was de verplaatsing naar het lokaal, waardoor er heel wat tijd verloren ging.” “De mentor zag maar een deel van de les en net dat deel ging minder goed, we kregen dus geen volledige feedback.”

28. Dank voor uw aandacht! Baeten, Marlies & Mathea Simons. (Forthcoming) Student teachers’ team teaching: Models, effects, and conditions for implementation. Teaching and Teacher education. Meer info? marlies.baeten@elant.be mathea.simons@uantwerpen.be