1 / 26

Wspólna Polityka Rolna i Polityka Rozwoju Obszarów Wiejskich

Wspólna Polityka Rolna i Polityka Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dominika Milczarek. Wykład 5 Regionalne zróżnicowanie rolnictwa w krajach Unii Europejskiej. Zróżnicowanie w UE.

omar-scott
Download Presentation

Wspólna Polityka Rolna i Polityka Rozwoju Obszarów Wiejskich

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Wspólna Polityka Rolnai Polityka Rozwoju Obszarów Wiejskich Dominika Milczarek Wykład 5 Regionalne zróżnicowanie rolnictwa w krajach Unii Europejskiej

  2. Zróżnicowanie w UE • Znaczne zróżnicowanie międzyregionalne rolnictwa zarówno we wszystkich regionach UE jak i w regionach poszczególnych państw; • Szczególnie wyraźne dla wskaźników społeczno-ekonomicznych oraz w zakresie efektywności rolnictwa i strukturze produkcji rolnej. Źródło danych regionalnych: Poczta, Kołodziejczyk, Baer w Zróżnicowanie regionalne gospodarki żywnościowej w Polsce w procesie integracji z Unią Europejską (2002), dane za 1997 r.

  3. Zróżnicowanie społeczno-ekonomiczne • PKB per capita • W latach1986-1996 nie uległa zmianie pozycja 5 regionów osiągających najwyższy poziom PKB na osobę • Hamburg – 192,5% średniej UE, Brussels Gewest, Luksemburg, Ile-de-France, Bremen; • Najniższe wartości PKB na osobę w Hiszpanii i południowej części Włoch • Mezzogiorno – 59,2%-89,6% średniej UE; • Najbardziej jednorodną zbiorowość tworzą regiony holenderskie i szwedzkie.

  4. Zróżnicowanie regionalne w nowych krajach • 51 spośród 53 wszystkich regionów w krajach kandydujących nie osiągnęło w 2000 r. 75% średniego poziomu PKB na mieszkańca UE (ok. 15,5 tys. euro). • Oprócz Pragi i Bratysławy • Nowe kraje – 39 regionów. • Stopa bezrobocia w 2000 r. wyniosła średnio 12,5% (w UE 8,4) i wahała się od 6,6% na Węgrzech do 19,1% na Słowacji.

  5. PKB w krajach kandydujących w 2000 r.

  6. Regionyobjęte Celem 1 i Celem 2 Źródło: EC: www.europa.eu.int/comm/regional_policy/funds/prord/guide/euro2000-2006_en.htm

  7. Zróżnicowanie społeczno-ekonomiczne • Stopa bezrobocia • Regionem-państwem o najniższej stopie bezrobocia jest Luksemburg (2,5%); • Regiony o najwyższej stopie bezrobocia znajdują się w Hiszpanii (Andalucia – 32%), Włoszech (Calabria – 24,9%), ale i Niemcy (Sachsen-Anchalt – 20,6% w 1997 r.); • Największe różnice regionalne występują w Hiszpanii (Navarra – 10%) i Włoszech (południowy region Campania a północne Trentino-Alto Adige – różnica 22 punktów procentowych).

  8. Zatrudnienie w rolnictwie

  9. Zróżnicowanie w sektorze rolnym • Udział zatrudnionych w rolnictwie • Najwyższy odsetek zatrudnionych (20-43%) charakteryzuje rolnictwo większości regionów greckich; • Najniższy wskaźnik mają regiony brytyjskie, niemieckie i belgijskie (poniżej 3%); • Duże zróżnicowanie dla regionów Grecji (od 1% do 43,4%) i Hiszpanii (od 0,3% do 22,2%).

  10. Udział rolnictwa w WDB

  11. Zróżnicowanie w sektorze rolnym • Udział rolnictwa w tworzeniu wartości dodanej brutto • Wysoki udział w większości regionów greckich (np. Peloponnisos – 19,8%), najniższy (poniżej 1%) głównie w regionach niemieckich; • Największe zróżnicowanie regionalne w ramach państwa – w Hiszpanii i w Niemczech.

  12. Produktywność pracy = wartość dodana brutto / zatrudniony

  13. Zróżnicowanie w sektorze rolnym • Wydajność pracy • Najwyższa wydajność pracy - regiony północno-zachodniej części UE (Danii, Belgii, Holandii, Niemiec, Francji, Luksemburga i Wielkiej Brytanii), najniższa – regiony części południowej (Hiszpanii, Portugalii i Grecji); • Największe zróżnicowanie wewnątrz państw pomiędzy regionami występuje w regionach hiszpańskich i włoskich, a najmniejsze – belgijskich.

  14. Przyjęcie nowych krajów spowodowało wzrost: • Populacji o 28,2% - z 372,7 do 477,9 milionów. • Obszaru o 35,5% - z 3,1 do 4,2 milionów km2; • Obszaru ziemi rolniczej o 44,5% - z 135,3 do 195,5 milionów hektarów; • Zatrudnienia w rolnictwie o 137,3% - z 7,5 do 17,8 miliona osób. (Wilkin 2003)

  15. Zróżnicowanie nowych krajów • Poziom rozwoju ekonomicznego (PKB per capita); • Wyniki ekonomiczne podczas okresu transformacji; • Wyniki zmian systemowych w gospodarce; • Znaczenie rolnictwa w gospodarce; • Struktura agrarna przed rozpoczęciem reform i obecnie; • Stopień „nastawienia pro-rynkowego” wśród rolników; • Konkurencyjność rolnictwa w porównaniu z UE; • Znaczenie rolnictwa na terenach wiejskich i w społeczeństwie.

  16. Zróżnicowanie nowych krajów • Przeciętny udział rolnictwa w PKB w krajach Europy środkowo-wschodniej (10 krajów) wynosi 6% • waha się od 14,5% w Bułgarii i 12,6% w Rumunii do 3,2% w Słowenii i 3,3% w Polsce; • W wyniku transformacji systemowej oraz prowadzonych polityk rolnych, produkcja rolnicza spadła do 30-40% poziomu z końca lat 80-tych w krajach nadbałtyckich, do 70% na Węgrzech i 90% w Polsce (Wilkin 2003).

  17. Przyczyny spadku produkcji rolniczej: • Upadek tradycyjnych powiązań z rynkami RWPG; • Zmniejszenie dochodów ludności i subsydiów; • Dominacja monopolistycznych przedsiębiorstw sektora przetwórczego i dystrybucji; • Negatywne relacje cen czynników produkcji i produktów końcowych; • Proces prywatyzacji i restrukturyzacji; • Kapitał społeczny; • Zerwanie dotychczasowych powiązań pomiędzy gospodarstwami a sektorem czynników produkcji i skupu produktów; • Problemy z finansowaniem i kredytowaniem działalności rolniczej (Źródło: Trzeciak-Duval 1999)

  18. Polityka wspierania rolnictwa Faza 1 Wysokie wsparcie we wszystkich krajach, oprócz Węgier i Polski Faza 2 Spadek wsparcia w wyniku spadku wsparcia z budżetu państwa, obniżonej protekcji handlowej i wprowadzenia restrykcyjnej polityki makroekonomicznej Faza 3 Od lat 1994-95 wzrost wsparcia

  19. Wskaźnik wsparcia producentów rolnych (PSE) OECD: Producer Support Estimate (PSE) Procentowy wskaźnik określający wielkość transferu środków pieniężnych od konsumentów i podatników do producentów rolnych (poprzez dotacje, ochronę rynku, obniżone podatki)

  20. Wskaźnik wsparcia producentów rolnych (%PSE) Źródło: Kwieciński 2005

  21. Wskaźnik wsparcia producentów rolnych (%PSE) Źródło: OECD

  22. Zróżnicowanie regionalne w nowych krajach • Udział rolnictwa w wartości dodanej brutto • Najwyższy (na poziomie NUTS-2) charakteryzował Litwę (10,4%) i regiony węgierskie (7,8%); a najniższe – Słowenię (4,1%), Łotwę (4,3%) i regiony słowackie; • Duże zróżnicowanie regionalne w Polsce (od 1,3% w woj. śląskim do 11,2% w woj. podlaskim) i w Czechach (od 0,1% w regionie praskim do 9,1% w regionie Jihozapad).

  23. Zróżnicowanie regionalne w nowych krajach • Udział zatrudnionych w rolnictwie ogółem • Najwyższa wartość w Polsce (woj. lubelskie 46,2%) a najniższe w Czechach (region praski – 0,3%); • Wysoki odsetek zatrudnionych charakteryzuje rolnictwo litewskie (21%).

  24. Zróżnicowanie regionalne w nowych krajach • Względna wydajność pracy w rolnictwie • Najwyższa wydajność w rolnictwie węgierskim i czeskim; • Jednocześnie regiony węgierskie charakteryzowały się największymi dysproporcjami (od 37,2% do 185,1%); • Najniższą wydajnością charakteryzowało się województwo małopolskie (9,7%); • W Polsce najwyższy wskaźnik osiągnięty został w woj. zachodniopomorskim (40,4%).

  25. Priorytety związane z WPR • Wpływ wyników transformacji sektora rolnego; • Wszystkie kraje Europy środkowo-wschodniej mają wystarczający potencjał i są zainteresowane zwiększaniem produkcji rolnej; • Kraje z przewagą dużych komercyjnych gospodarstw i wysokim stopniem koncentracji ziemi - kontynuacja tradycyjnego wsparcia; • Kraje o dużym udziale ludności wiejskiej oraz przewadze małych gospodarstw - wyważona polityka rolna i polityka rozwoju obszarów wiejskich.

  26. Pytania do dyskusji: • Jakie zmiany we WPR byłyby pożądane biorąc pod uwagę specyficzne uwarunkowania krajów kandydujących? • Jak bardzo i na jakich polach różnią interesy i oczekiwania obecnych krajów UE i krajów kandydujących dotyczące przyszłej WPR? • Jakie są główne doświadczenia z akcesji i okresów przedakcesyjnych, które powinny być wykorzystane w tworzeniu polityki rolnej dla powiększonej UE?

More Related