1 / 12

Teorie adaptacji imigrantów (cudzoziemców) do społeczeństwa przyjmującego (3)

Teorie adaptacji imigrantów (cudzoziemców) do społeczeństwa przyjmującego (3). Sławomir Łodziński Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego i mniejszości (semestr zimowy, środy, godz. 10-12, sala 401 wykład nr 14. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14.

Download Presentation

Teorie adaptacji imigrantów (cudzoziemców) do społeczeństwa przyjmującego (3)

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Teorie adaptacji imigrantów (cudzoziemców) do społeczeństwa przyjmującego (3) Sławomir Łodziński Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego i mniejszości (semestr zimowy, środy, godz. 10-12, sala 401 wykład nr 14

  2. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 1. Przykład: badania nad imigracją / etnicznością w USA i w Europie (1) - (Ewa Morawska, Badania nad imigracją/etnicznością w Europie i Stanach Zjednoczonych: analiza porównawcza, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2009, nr 1): • dyscypliny naukowe: • socjologia, politologia, geografia społeczna (geografia miast); • wielo-dyscyplinarność studiów europejskich; • główne tematy badawcze - USA: • asymilacja i kultura wielo-segmentowego społeczeństwa przyjmującego: • awans, degradacja, asymilacja etniczna („enklawy etniczne”). • transnarodowość (dwa kraje, wielopłaszczyznowe wzorce powiązań): • współistnienie asymilacji i związków transnarodowych; • transnarodowość jako ekspresja pluralizmu kulturowego/etnicznego. • „urasowiona etniczność” (racialized ethnicity): • ujęcie bimodalne i kontekstualne; • rola płci w zróżnicowaniu mechanizmów migracji oraz integracji imigrantów ze społeczeństwem przyjmującym: • gender w odniesieniu do kobiet.

  3. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 2. Przykład: badania nad imigracją / etnicznością w USA i w Europie (2): • główne tematy badawcze – Europa: • Integracja imigrantów (rozumiana jako wielowymiarowe zjawisko adaptacji): • badanie z perspektywy wykluczenia imigrantów lub zewnętrznych czynników utrudniających integrację; • transnarodowość (uwaga na podmiotowość migrantów): • „ponad”- narodowy charakter i związków imigranckich; • ale brak analiz współistnienia asymilacji i transnarodowości; • badanie tylko I (II) pokolenia; • płeć: • dyskusja na temat rozumienia gender; • pojęcie „rasy” (Wielka Brytania) • tematy „europejskie” (prawie wyłącznie): • badanie „etniczności” jako tego „co odróżnia” - grupa etniczna, „realna”, obecna w doświadczeniu indywidualnym i grupowym; • islam – modernizacja islamu, religie publiczne itp.

  4. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 3. Przykład: badania nad imigracją / etnicznością w USA i w Europie (3): • tradycja badań europejskich (w porównaniu do amerykańskich): • zależność finansowa badań od źródeł państwowych; • silna obecność państwowych ośrodków naukowych; • odpowiedzialność za adaptację imigrantów spada na instytucje państwowe, a nie na społeczeństwo (mieszkańców); • słaba obecność (praktycznie brak) badaczy z imigracyjnym rodowodem; • słaba orientacja na „podmiotowe” podejście do imigracji.

  5. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 4. Teorie „integracji” (1): • popularność tego pojęcia w Europie (dlaczego?) i jego „otwartość” (łączy sprzeczne oczekiwania); • dodatkowo umacnia ono perspektywę „państwa narodowego”; • założenia: • „interakcyjny” model przystosowań: • całościowość procesu adaptacji imigranta i jego „dwukierunkowość” – uwaga pada na migrantów, jak i społeczeństwo przyjmujące; • różnica wobec doświadczeń amerykańskich: koncentracja na roli państwa i jego polityce adaptacji imigrantów; • różne doświadczenia „krajowe” – znaczenie tradycji imigracji oraz sposobu definiowania wspólnoty narodowej (przykłady Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec); • ogólny problem: • znalezienie równowagi między równością społeczną i kulturowym uznaniem imigrantów, a dążeniem do zachowania solidarności wszystkich mieszkańców i kulturowej spójności społeczeństwa przyjmującego; • integracja polega na byciu zaakceptowanym jako część społeczeństwa przyjmującego.

  6. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 5. Teorie „integracji” (2): • wymiary integracji: • strukturalny – imigranci (mniejszości) znajdują się w kluczowych instytucjach społeczeństwa przyjmującego; • kulturowy – zmiany w postawach i kulturze imigrantów, tak jak i społeczeństwa przyjmującego; • społeczny – „prywatne” relacje z członkami społeczeństwa przyjmującego; • osobowościowy – subiektywne poczucie przynależności i identyfikowanie się ze społeczeństwem przyjmującym. • nierówności wymiarów „integracji” w tych wymiarach i wzajemne oddziaływanie na siebie tych wymiarów; • obszary integracji Etzinger i Biezeveld (2003): • socjoekonomiczny (dostęp do rynku pracy, poziom dochodów, usług socjalnych, poziom edukacji, itp.); • kulturowy (poszanowanie głównych wartości w społeczeństwie przyjmującym, rządy prawa, równość kobiet i mężczyzn itp.); • prawno-polityczny (dostęp do obywatelstwa, udział w życiu politycznym itp.); • postawy społeczeństwa przyjmującego wobec imigrantów (przypadki dyskryminacji, programy anty-dyskryminacyjne itp.) • Indeks Polityki Integracji Migrantów (MIPEX).

  7. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 6. Teorie „integracji” (3): • krytyka pojęcia i koncepcji: • „stygmatyzowanie” obszarów integracji (i problemów) adaptacji imigrantów; • „porównywalność” procesów integracji w różnych krajach; • nacisk na „jednokierunkowość przystosowania imigrantów”; • „ukryta” forma asymilacji; • „statyczność” integracji (brak uwzględnienia mobilności imigrantów); • słuszne oczekiwania normatywne, lecz brak praktycznych (politycznych) narzędzi do jej wprowadzania. • dyskusja nad „integracją” a inne (zbliżone koncepcje): • „spójności społecznej”: • zwrócenie uwagi na całość otoczenia społecznego (całą społeczność lokalną), w którym znajdują się migranci; • wymiar ekonomiczny (rynek pracy) jako decydujący czynnik udanej adaptacji. • kapitału społecznego: • kapitał społeczny społeczności imigracyjnej („łączący” i „spajający”); • kapitał a zróżnicowanie etniczne.

  8. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 7. Koncepcje „transnarodowości” (1): • transnarodowość a zmiana sposobu konceptualizacji migracji: • transformacja cudzoziemców – diaspora. • „stara” (Znaniecki, Thomas) i „nowa” transnarodowość; • Steven Vertovec, Transnarodowość, Wydawnictwo UJ, Kraków 2012 - co to znaczy nowa transnarodowość?: • nowoczesne technologie zmieniają poziom, intensywność i szybkość interakcji imigrantów z krajem ojczystym (krewnymi, instytucjami itp.); • życie wydarzeniami w kraju ojczystym („transnarodowość normatywna”); • skala i znaczenie imigranckich przekazów pieniężnych; • nowoczesne technologie ułatwiają zaangażowanie polityczne w kraju ojczystym; • polityczna aktywność stowarzyszeń imigranckich; • specjalne rządowe programy skierowane na emigrantów - finansowe i pomocy, akceptacja podwójnego obywatelstwa; • łatwiejsze możliwości publicznej demonstracji utrzymywanych kontaktów transnarodowych. • znaczenie nowoczesnych technologii transportowych i łącznościowych dla utrzymywania kontaktów z „macierzą”, zmiana perspektywy adaptacji;

  9. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 8. Koncepcje „transnarodowości” (2): • odchodzenie od „nacjonalizmu metodologicznego”; • Th. Faist „przestrzenie transnarodowe”: • „względnie stabilne, trwałe i zwarte relacje społeczne istniejące ponad granicami suwerennych państw narodowych”; • migrant żyje w dwóch lub większej liczbie „światów”. • model „triady” – imigrant, społeczeństwo przyjmujące i wysyłające: • adaptacja do „przestrzeni ponadnarodowej” (rola „ponadnarodowych więzi i społeczeństwa wysyłającego); • problem kierunku adaptacji, dynamiczny (procesualny) charakter adaptacji; • „transnarodowość” ekonomiki migrantów, wielorakie obywatelstwo, synkretyczne (hybrydowe) tożsamości. • wymiary: • gospodarczy (przepływy finansowe), społeczno-kulturowy („wieloraka lojalność”), zróżnicowane modele legalizacji pobytu i obywatelstwa, ułatwienia prawne. • krytyka: • „przestrzenie transnarodowe” a życie w jednym „miejscu” („społeczeństwo przyjmujące”).; • „dualny” proces adaptacji („asymilacja” i transnarodowość).

  10. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 9. Transnarodowość a „diasporyzacja migracji”: • Robin Cohen (1997): • diaspory: „prześladowań” (Żydzi, Afrykanie, Ormianie), „imperium” (Brytyjczycy), „pracy’ (Indusi), „handlu” (Chińczycy) i „kultury” (Jamajka – Karaiby). • rozumienie diaspory (Polacy za granicą – czy tworzą oni diasporę/y?): • wspólna pamięć ojczyzny; • wiara w możliwość powrotu do ojczyzny; • kultywowanie tożsamości etnicznej; • poczucie solidarności z rodakami; • brak asymilacji do społeczeństwa przyjmującego i napięcia z władzami jego państwa. • czy „diasporyzacja” współczesnych migracji?: • stanowi ona wyzwania wobec spójności państwa/społeczeństwa oraz stosunków międzynarodowych.

  11. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 10. Globalizacja współczesnych migracji – aspekty i problemy: • migracje (kierunki, natężenie) stanowią część szerszego i długiego procesu historycznego tworzącego współczesną globalizację; • nastąpiła zmiana przyczyn migracji: • od „potencjału” do „presjimigracyjnej”. • nastąpiło zatarcie podziału na kraje emigracyjne i imigracyjne; • sprawy migracji w polityce państwa przesunęły się ze sfery spraw wewnętrznych do międzynarodowych; • istotny stał się problemsuwerenności państwa przyjmującego wobec procesów migracji; • wyzwania wobec integracji imigrantów: • wielokulturowość i „nowe mniejszości”, „etnoklasa”, nacjonalizm, „szowinizm dobrobytu” i „szowinizm kulturowy”; • zmiany kulturowe wskutek migracji – pojawienie się kultury globalnej i synkretyzmu kulturowego.

  12. Wprowadzenie do socjologii zróżnicowania kulturowego… nr 14 11. Zakończenie: • adaptacja imigrantów jako wyzwanie – jak daleko można „unaradawiać” imigrantów i jak daleko można odtwarzać społeczeństwo narodowe w sytuacji zróżnicowania kulturowego?; • 4 główne problemy adaptacji: • rozumienia adaptacji (integracji), tj. co oznacza ona dokładnie i jakie tempo powinna ona przyjmować? czy mamy uczynić z imigranta kogoś całkowicie podobnego do nas , czy też upodobnić go w pewnych wymiarach?; • wymiary adaptacji, tj. czy skupić się na przejmowaniu przez imigrantów naszych zwyczajów, umiejętności, języka itp., czy też koncentrować się na bardziej fundamentalnych zmianach ich tożsamości kulturowej/etnicznej?; • długości trwania adaptacji, tj. czy adaptacja dotyczy konkretnych ludzi trakcie ich życia, czy to pozwalać jej się pozostać procesem międzypokoleniowym, gdzie kapitał integracyjny jest przekazywany generacyjnie?; • przymusowości adaptacji, tj. czy winna być ona przymusowa, czy też dobrowolna?

More Related