H4 Vrede met eer?

1. H4 Vrede met eer? Hoe en waarom trokken de VS zich uit de oorlog en welke rol speelden de media, de protesten en het Congres?

2. Wie/ wat, wanneer?Schrijf de volgende namen en begrippen over en noteer de betekenis en het jaartal tijdens de uitleg • Tet-offensief • Westmoreland • Johnson • Nixon • Kissinger • Le Duc Tho • Eervolle vrede • Vietnamisering • Parijse vredesakkoorden

3. Begin 1968 verzekerde Johnson en Generaal Westmoreland dat het goed ging in Vietnam

4. 1968; keerpunt in de oorlog Op 30 januari 1968 barst het Tet-offensief los. (Tet is het Vietnamese nieuwjaar) Giap hoopte een overwinning te forceren door het massaal aanvallen van Amerikaanse bases, steden en dorpen. Communistische commando’s drongen de Amerikaanse ambassade in Saigon binnen, duizenden dorpen vielen in communistische handen.

5. De Amerikanen waren totaal verrast. Toch slaagden ze er vrij snel in om het Tet-offensief te breken. De communisten leden grote verliezen: 40.000 strijders kwamen om. Het plan van Giap om een overwinning te forceren was mislukt. Westmoreland beseft dat het toch moeilijker is om de communisten te verslaan dan gedacht→ vraagt om meer troepen.

6. Johnson en met hem vele Amerikanen beseffen dat oorlog op korte termijn niet te winnen is → weigert extra troepen te sturen Op 31 maart 1968 maakte Johnson bekend te stoppen met de bombardementen op Noord- Vietnam en te gaan onderhandelen over vrede. Hij stelt zich niet verkiesbaar voor de verkiezingen van dat jaar Op 13 mei 1968 beginnen de vredesonderhandelingen in Parijs

7. De onderhandelingen verliepen moeizaam en de strijd op het slagveld werd alleen maar heftiger. Johnson besluit in augustus 1968 de bombardementen op Noord-Vietnam te hervatten Richard Nixon Bij de verkiezingen van 1968 verloor de Democratische presidentskandidaat van de Republikein Nixon Hij beloofde snel een einde te maken aan de oorlog. Maar hoe?

8. Nixon geloofde in de dominotheorie maar was er ook van overtuigd dat deze oorlog niet te winnen was. Hij wilde ‘peace with honor’, een eervolle vrede • Dit wilde hij bereiken door • Vietnamiseren’; het terugtrekken van Amerikaanse grondtroepen en tegelijk het ZuidVietnamse leger versterken zodat ze zelf de communisten konden verslaan. • Militaire druk op Noord- Vietnam opvoeren; • opvoeren bombardementen, minder grondgevechten

9. 4.2 Amerika blaast de aftocht In januari 1969 beginnen de vredesonderhandelingen in Parijs Aanwezig: Noord en Zuid Vietnam, de Vietcong en de Verenigde Staten

10. Vredesbesprekingen in Parijs, januari 1969 • Eisen Noord- Vietnam: • Alle Amerikaanse troepen weg • De Vietcong in een nieuwe Zuid-Vietnamese regering • Nationale verkiezingen • Noord-Vietnam stelt hier niets tegen over Le Duc Tho (Noord- Vietnam) Henry Kissinger (VS) • Voorstel Nixon: • Wapenstilstand • Beiden partijen trekken binnen een jaar troepen terug uit Zuid- Vietnam • Noord- Vietnam en de Vietcong moeten Zuid- Vietnam met rust laten Nixon laat in het geheim aan Ho Chi Minh de boodschap overbrengen dat er vreselijke dingen zouden gebeuren als er niet snel een overeenkomst zou komen

11. Nixon laat doelen ‘beperkte oorlog’ los en wil: • Hanoi en Haipong bombarderen • Dijken kapot bombarderen→ overstromingen veroorzaken • Binnenvallen Noord- Korea, Laos en Cambodja • Eventueel zelfs kernwapens op Ho-Chi- Minhroute Laos en Cambodja worden inderdaad gebombardeerd en Nixon stuurt grondtroepen om zo de Ho-Chi-Minhroute aan te pakken en de Vietcong dwars te zitten Tot 1972 houdt Vietcong zich rustig Amerikaanse troepenmacht in Zuid- Vietnam verkleind en versterking Zuid-Vietnamese leger

12. Nixon zoekt oplossing in toenadering tot China en Sovjet Unie (driehoeksdiplomatie) Februari 1972 bezoek aan China Resultaat: betere banden met China en Sovjet Unie maar lost niets op in Vietnam Mei 1972 bezoek aan Moskou

13. In het voorjaar van 1972 begon Noord-Vietnam een nieuw offensief in Zuid- Vietnam Nixon reageerde met zware bombardementen, laat mijnen leggen in de haven van Haipong en bombardeerde spoorlijnen op de Chinese-Vietnamese grens

14. Ondertussen komt er in Parijs beweging in de onderhandelingen. In oktober 1972 lijkt er een akkoord gesloten Zuid- Vietnam komt echter met nieuwe eisen→ Noord- Vietnam loopt boos weg Om Noord- Vietnam terug aan de onderhandelingstafel te krijgen, voeren de Amerikanen rond Kerst de zwaarste bombardementen uit de hele oorlog uit. Dit werkt en op 23 januari 1973 worden de Parijse vredesakkoorden getekend

15. Amerikaanse troepen verlaten het land. Direct breken nieuwe gevechten uit tussen de Vietcong en het Zuid-Vietnamese leger In het voorjaar van 1975 start Noord- Vietnam een offensief→ binnen een paar weken Saigon veroverd Op 30 april 1975 vluchtten de laatste Amerikanen het land uit. Noord en Zuid Vietnam worden verenigd; Democratische Republiek Vietnam

16. Waarom kan Noord- Vietnam weerstand bieden aan overmacht Amerikaanse leger? 4.3 De oorlog aan het thuisfront • Noord- Vietnam heeft machtige bondgenoten • Strategie van ‘beperkte oorlog’ • China leverde geen soldaten maar wel wapens, technici en arbeiders • Einde politiek vreedzame coëxistentie Sovjet Unie→ materiële steun Noord- Vietnam weet slim China en SU tegen elkaar uit te spelen, daardoor was hun invloed beperkt en kon de regering in Hanoi zelf het beleid bepalen

17. In het nadeel van de VS werkte ook het toenemende verzet aan het ’thuisfront’ • Oorzaken: • de protestbeweging • de media • de groeiende verdeeldheid in de politiek

18. De protestbeweging In de jaren ’60 kwamen blanke jongeren uit de middenklasse massaal in opstand tegen de gevestigde orde • Opstandige jongeren zetten zich af tegen hun ouders→ protestgeneratie • Kritiek op: • Materialisme ouders • Het arbeidsethos; Het leven bestaat uit werken • Trouw aan het gezag

19. Deze babyboomers luisterden naar rockmuziek, droegen alternatieve kleding, lang haar, experimenteerden met drugs en propageerden vrije seks→ precies het tegenovergestelde van wat hun ouders belangrijk vonden

20. Ook in hun politieke opvattingen stonden ze lijnrecht tegenover hun ouders. Revolutionairen als Ho Chi Minh en Che Chevara waren hun helden De Vietnamoorlog kwam nu centraal te staan in hun verzet tegen de bestaande orde Afkeer werd nog groter omdat veel jongeren de kans liepen zelf naar Vietnam te worden gestuurd omdat de dienstplicht opnieuw was ingevoerd

21. De protesten begonnen in maart 1965 op de Universiteit van Michigan met zogenaamde teach-ins en verspreidden zich daarna naar andere universiteiten Begin 1965 was ook de eerste protestmars in Washington Deze demonstraties trokken een paar duizend mensen maar geleidelijk aan werden de protesten massaler en agressiever

22. De protesten bereikten een hoogtepunt in 1968 toen enkele demonstraties uitliepen op veldslagen met ordetroepen Daarna werd het rustiger omdat Nixon begon met het terugtrekken van troepen uit Vietnam maar afhankelijk van de situatie in Vietnam laaiden de protesten regelmatig weer fel op

23. Mei 1970, bij protesten op de Kent University in Ohio werden 4 studenten doodgeschoten

24. 4.4 Tegenwind van media en politiek Tot 1965 in VS weinig weerstand tegen oorlog. Amerika stond als één man achter president Vietnam eerste oorlog die avond aan avond op tv was te volgen 1964 Verslaggeving patriottisch; Amerikaanse soldaten afgeschilderd als moedig. Gruwelen van de oorlog niet in beeld gebracht

25. Maar geleidelijk aan gaan steeds meer kranten en tijdschriften schrijven over de gruwelen van de oorlog

26. Omslag in 1967 In januari 1967 publiceert de New York Times een artikel waarin het verschil tussen de eigen waarneming en het opgeklopte optimisme van de legerleiding aan de kaak wordt gesteld. Golf van protest→ vooral onder studenten groot verzet tegen oorlog

27. 1968; strijd in Vietnam in de Amerikaanse media Tet-offensief Een Vietnamese politieagent schiet een Vietcongstrijder dood Bloedbad in My Lai, 16 maart 1968 Veel Amerikanen beseffen dat oorlog niet meer te winnen is

28. Niet alle Amerikane waren tegen oorlog. Zij vonden dat media verraad pleegden en de schuld waren van alle problemen

29. Congres; Senaat en Huis van Afgevaardigden Ook in het Congres, het Amerikaanse parlement, begon de weerstand te groeien Het beleid in Vietnam werd bepaald door het Witte Huis, het Pentagon en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Pentagon; ministerie van defensie

30. Johnson hield het parlement op afstand • Uitgaven voor oorlog geheim gehouden • Debatten uit de weggegaan • Leiders Congres via gesprekken in kleine kring achter regering gehouden Democraten, partijgenoten van Johnson durfden de regering niet af te vallen. Waren bovendien bang voor het verwijt ‘soft on communism’ te zijn. En ze wilden hun eigen militairen in Vietnam niet in de steek laten. Elk jaar Defensiebegroting weer goedgekeurd maar twijfel begon te groeien

31. In 1966 neemt de vooraanstaande Democraat J.William Fulbright openlijk afstand van Johnson Fulbright organiseert parlementaire hoorzittingen waarin hij leden van de regering scherp ondervroeg. Deze werden rechtstreeks op tv uitgezonden. Diverse deskundigen verklaarden dat de VS deze oorlog niet konden winnen→ vertrouwen in Johnson holt achteruit.

32. In het Congres onstonden nu twee kampen: Haviken: Oorlog moet opgevoerd worden Duiven: Onderhandelen en beperking geweld Krijgen onder Nixon de overhand In 1973 de War Powers Act aangenomen→ president voortaan verplicht om Congres toestemming te vragen voor hij strijdkrachten inzet in militair conflict Dwingen Nixon om de invasie van Cambodja te staken en stellen na Parijse Vredesakkoorden geen geld meer beschikbaar voor Zuid- Vietnam