1 / 77

EKO 208 Mikroiktisat 2

EKO 208 Mikroiktisat 2. Ders 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman. Tartışılacak Konular. Stok ve Akım Değişkenler İndirgenmiş (Şimdiki) değer Bono ve Değeri Sermaye yatırım kararlarında net şimdiki değer kriteri. Tartışılacak Konular. Risk için uyum Tüketicilerin Yatırım Kararları

vaughan
Download Presentation

EKO 208 Mikroiktisat 2

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. EKO 208 Mikroiktisat 2 Ders 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  2. Tartışılacak Konular • Stok ve Akım Değişkenler • İndirgenmiş (Şimdiki) değer • Bono ve Değeri • Sermaye yatırım kararlarında net şimdiki değer kriteri EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  3. Tartışılacak Konular • Risk için uyum • Tüketicilerin Yatırım Kararları • Dönemler-arası (Inter-temporal) üretim kararları---Tükenir kaynaklar • Faiz Oranları Nasıl Belirlenir? EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  4. Giriş • Sermaye (Capital) • Üretime uzun süre (yıllarca) katkı veren bir girdi olarak karşımıza çıkmaktadır. • Cari harcamalar ile gelecekteki değeri karşılaştırma yoluna gitmek zorundayız EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  5. Stok ve Akım Değişken • Stok Değişken • Sermaye stok olarak ölçülebilen bir değişkendir. • Bir firmanın sahip olduğu sermaye miktarı • Zamanın belli bir anında ölçülebilen değişkenlere stok değişken denir. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  6. Stok ve Akım Değişken • Akım Değişken • Değişken girdiler ve üretilen çıktı akım olarak ölçülürler. • Ancak belli bir dönem için ölçülebilen değişkenlere akım değişken adı verilir. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  7. Şimdiki Değer (indirgenmiş)(PDV) • Gelecekte elde edilecek gelir akımlarının şimdiki değeridir. • Gelecekte elde edilecek gelirler, aradaki zaman aralığı ve elde edilebilecek faiz geliri için iskonto (indirgeme) edilmelidir. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  8. Şimdiki Değer (indirgenmiş)(PDV) • Gelecekteki Değer (FV) EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  9. Şimdiki Değer (indirgenmiş)(PDV) • Soru • Faiz oranının şimdiye indirgenmiş değere etkisi var mıdır? EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  10. Gelecekte Alacağımız 1 YTL’nin Şimdiye İndirgenmiş Değeri 0.01 YTL0.990 0.980 0.951 0.905 0.820 0.742 0.02 0.980 0.961 0.906 0.820 0.673 0.552 0.03 0.971 0.943 0.863 0.744 0.554 0.412 0.04 0.962 0.925 0.822 0.676 0.456 0.308 0.05 0.952 0.907 0.784 0.614 0.377 0.231 0.06 0.943 0.890 0.747 0.558 0.312 0.174 Faiz Oranı 1. Yıl 2. Yıl 3. Yıl 4.Yıl 5. Yıl 6. Yıl EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  11. Gelecekte Alacağımız 1 YTL’nin Şimdiye İndirgenmiş Değeri 0.07 0.935 0.873 0.713 0.508 0.258 0.131 0.08 0.926 0.857 0.681 0.463 0.215 0.099 0.09 0.917 0.842 0.650 0.422 0.178 0.075 0.10 0.909 0.826 0.621 0.386 0.149 0.057 0.15 0.870 0.756 0.497 0.247 0.061 0.015 0.20 0.833 0.694 0.402 0.162 0.026 0.004 Faiz Oranı 1.Yıl 2. Yıl 3.Yıl 4. Yıl 5. Yıl 6. Yıl EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  12. Şimdiye İndirgenmiş Değer (PDV) • Ödeme Akımlarının Değerlemesi • Ödeme akımının seçimi faiz oranına bağlıdır EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  13. İki Projenin Ödeme Durumu(YTL) A Yatırımının Ödemeleri: 100 100 0 B Yatırımının Ödemeleri:20 100 100 Bugün 1. Yıl 2. Yıl EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  14. İki Ödeme Durumu(YTL) EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  15. A ve B Akımlarının Şimdiki Değeri (PDV) PDV A: 195.24 190.90 186.96 183.33 PDV B:205.94 193.54 182.57 172.77 R = .05 R = .10 R = .15 R = .20 A’nın PDV’i; B’ye kıyasla faiz oranı arttıkça artmaktadır? EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  16. Kaybedilen Kazancın Değeri • Şimdiye indirgenmiş değer, sakatlık ve ölümle sonuçlanan olayların değer kaybını belirlemek için kullanılır. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  17. Kaybedilen Kazancın Değeri • Senaryo • Memati bey, 1 Ocak 1986’da bir trafik kazasında 53 yaşındayken yaşamını yitirmiştir. • Bir işte çalışıyor ve yıllık ücreti: 85,000 YTL • Emeklilik yaşı : 60 EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  18. Kaybedilen Kazancın Değeri • Soru • Memati beyin ailesi açısından kaybedilen kazancın şimdiki değeri nedir? • Aldığı ücretin zaman içindeki artışı dikkate alınmalıdır (g) • Son 10 yılda ücretinin ortalama olarak % 8 oranında artmış olsun EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  19. Kaybedilen Kazancın Değeri • Soru • Memati beyin kayıp olan kazancı ne kadardır? • Aynı zamanda diğer ölüm olasılığının da (m) hesaba katılması gerekir. • Ölüm olasılıkları doğum ve ölüm istatistiklerinden elde edilmektedir. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  20. Kaybedilen Kazancın Değeri • Soru • Memati beyin ailesinin karşılaştığı kaybın şimdiki değeri (PDV) nedir? • Faiz oranı R = 9% olsun. • 1983’teki hazine bonosu getiri oranı EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  21. Kaybedilen Kazancın Değeri EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  22. Ücret Kayıplarının Hesaplanması 1986 85,000 .991 1.000 84,235 1987 91,800 .990 .917 83,339 1988 99,144 .989 .842 82,561 1989 107,076 .988 .772 81,671 1990 115,642 .987 .708 80,810 1991 124,893 .986 .650 80,043 1992 134,884 .985 .596 79,185 1993 145,675 .984 .547 78,408 YılW0(1 + g)t (1 - mt) 1/(1 + R)tW0(1 + g)t(1 - mt)/(1 + R)t EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  23. Kaybedilen Kazancın Değeri • Şimdiki Değerin (PDV) Bulunması • 4. Sütunun toplamı bize kaybedilen ücretlerin şimdiki değerini (650,252) verir. • Memati’nin ailesi bu miktarı maddi kayıpların telafisi babından talep edebilir. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  24. Tahvilin Değeri • Bir tahvilin fiyatının belirlenmesi • Kupon Ödemeleri = 100/yıl, 10 yıl için • Ana para ödemesi = 1,000 10. yılda EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  25. Faiz Oranı Yükseldikçe Tahvilin değeri neden azalıyor? Bir Tahvilden Elde Edilen Nakit Akışının Değeri 2.0 1.5 Nakit Akışlarının Şimdiki Değeri (Bin Dolar) 1.0 0.5 0 0.05 0.10 0.15 0.20 Faiz Oranı EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  26. Tahvilin Değeri • Ebedi Tahvil (Perpetuities) • Sonsuza kadar her yıl sabit bir miktarda para ödeyen tahvile denir. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  27. Bir Tahvilin Etkin Getirisi • Bir tahvilin getiri oranının hesaplanması EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  28. Bir Tahvilin Etkin Getirisi • Bir tahvilin getiri oranının hesaplanması EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  29. Bir Tahvilin Etkin Getirisi 2.0 Bir tahvilin etkin getirisi, tahvil ödemelerinin şimdiki değerini tahvilin piyasa fiyatına eşitleyen faiz oranıdır 1.5 Tahvilin Şimdiki Değeri (Bin Dolar) Farklı tahvillerin getirileri neden farklıdır? 1.0 0.5 0 0.05 0.10 0.15 0.20 Faiz Oranı EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  30. Özel Şirket Tahvilleri • Özel şirket tahvillerinin getirisini hesaplamak için, tahvilin nominal değeri ile kupon ödemelerinin bilinmesi gerekir. • İki Firmanın Tahvil Çıkardığını Varsayalım • IBM ve Polaroid, her biri 100 Dolar nominal değeri olan ve 6 ayda bir kupon ödemesi yapan tahvil çıkarmış olsun. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  31. Özel Şirket Tahvillerinin Getirisi • Her temmuz 23’teki kapanış fiyatı, 1999: a b c d e f IBM 53/8 09 5.8 30 92 -11/2 Polaroid 111/2 06 10.8 80 106 -5/8 a: bir yıl için kupon ödemesi ($5.375) b:tahvilin vadesi (2009) c:yıllık kupon/kapanış fiyatı ($5.375/92) d: bu günde alınıp satılan miktar (30) e:kapanış fiyatı (92) f:önceki güne göre fiyattaki değişim (-11/2) EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  32. Özel Şirket Tahvillerinin Getirisi • IBM tahvilinin getirisi: • Yıllık ödemeler • 2009 - 1999 = 10 yıl olsun EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  33. Özel Şirket Tahvillerinin Getirisi • Polaroid Tahvilinin Getirisi: Polaroid Tahvilinin Faiz oranı R* neden daha yüksek? EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  34. Sermaye Yatırım Kararları ve Şimdiki Değer Kriteri • Bir firma belli bir yatırımın yapmaya değer olup olmadığına karar verirken, yatırımın sağlayacağı gelir akımlarının şimdiki değerini (PV) yatırımın maliyetiyle karşılaştırma yoluna gitmelidir. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  35. Sermaye Yatırım Kararları ve Şimdiki Değer Kriteri • Net Şimdiki Değer (NPV) Kriteri • Yatırımdan sağlanacak getirilerin şimdiki değeri PV, yatırımın maliyetini aşıyorsa firma yatırımı yapmalıdır. • Yatırımın maliyeti, yatırımdan sağlanacak gelir akımlarının şimdiki değerini (PV), aşıyorsa firma yatırımdan vazgeçmelidir. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  36. Sermaye Yatırım Kararları ve Şimdiki Değer Kriteri EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  37. Sermaye Yatırım Kararları ve Şimdiki Değer Kriteri • Elektrik Motorları Üreten Bir Firma (10 milyon dolarlık ek bir fabrika kurma kararı verecektir) • Bu fabrika 20 yıl boyunca ayda 8,000 motor üretecektir. • Maliyet = $42.50/motor • Fiyat = $52.50/motor • Kar = $10/motor veya ayda 80,000 dolar • Fabrikanın ömrü 20 yıl ve hurda değeri 1 milyon dolar • Firma yatırım yapmalımıdır? EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  38. Sermaye Yatırım Kararları ve Şimdiki Değer Kriteri • Bilgilerin Kesin Olduğunu (Risk olmadığını) varsayalım • R = devlet tahvili oranı EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  39. Fabrikanın net şimdiki değeri (NPV) fabrikanın kurulması ve işletilmesinin ortaya çıkardığı tüm nakit akışlarının şimdiki değeridir. R* = 7.5 Fabrikanın Net Şimdiki Değeri 10 8 6 4 Net Şimdiki Değer (Milyon Dolar) 2 0 -2 -4 -6 0 0.05 0.10 0.15 0.20 Faiz Oranı, R EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  40. Sermaye Yatırım Kararları ve Şimdiki Değer Kriteri • Reel ve Nominal İskonto Oranları • Fiyat hareketlerinden (enflasyondan) arındırma • Fiyat, maliyet ve karların reel olarak verildiğini varsayalım • Enflasyon = %5 EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  41. Sermaye Yatırım Kararları ve Şimdiki Değer Kriteri • Reel ve Nominal İskonto Oranları • Fiyat, maliyet ve karların reel olarak verildiğini varsayalım • Sonuç Olarak, • P = (1.05)(52.50) = 55.13, 2. Yıl P = (1.05)(55.13) = 57.88…. • C = (1.05)(42.50) = 44.63, 2. Yıl 2 C =…. • Kalan Kar $960,000/yıl EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  42. Sermaye Yatırım Kararları ve Şimdiki Değer Kriteri • Reel ve Nominal İskonto Oranları • ReelR = nominal R - enflasyon = 9 - 5 = 4 EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  43. R = 4% ise, NPV pozitif. Firma yeni fabrika yatırımına girmelidir. Fabrikanın Net Şimdiki Değeri 10 8 6 4 Net Şimdiki Değer (Milyon Dolar) 2 0 -2 -4 -6 0 0.05 0.10 0.15 0.20 Faiz Oranı, R EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  44. Risk Unsurunun Hesaba Katılması • Belirsiz bir ortamda iskonto oranının belirlenmesi: • Bu risksiz faiz oranına, bir risk primi (risk-premium) eklenerek yapılabilir. • Yatırımcıların riskten kaçındığını varsayarsak, gelecekte riskli gelir akımları sağlayan projenin değeri risksiz projeden daha düşük olacaktır. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  45. Risk Unsurunun Hesaba Katılması • Dağıtılabilir ve Dağıtılamayan Risk • Dağıtılabilir (Diversifiable) risk:çok sayıda projeye yatırım yaparak veya çok sayıda firmanın hisselerinden elinde bulundurarak elimine edilebilen risktir. • Dağıtılamayan (Nondiversifiable) riskise elimine edilemeyen ve risk priminde yer alması gereken orandır EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  46. Risk Unsurunun Hesaba Katılması • Dağıtılamayan (Nondiversifiable)Riskin Ölçülmesi (Sermaye Varlıkları Fiyatlama Modeli, CAPM) • Menkul kıymet piyasasında (tamamında) yatırım araçları tuttuğumuzu kabul edelim (yatırım fonları) • rm = sermaye piyasasının beklenen getiri oranı • rf = risksiz getiri oranı • rm - rf = dağıtılamayan risk için risk primi EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  47. Risk Unsurunun Hesaba Katılması • Dağıtılamayan (Nondiversifiable)Riskin Ölçülmesi (Sermaye Varlıkları Fiyatlama Modeli, CAPM) • Bir hisse için risk priminin hesaplanması Burada beta terimi finansal varlığın getirisinin piyasa hareketlerine olan duyarlılığını ölçer. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  48. Risk Unsurunun Hesaba Katılması • Soru • Dağıtılamayan risk ile varlığın betası arasındaki ilişki nedir? Menkul kıymetler piyasasında % 1 artış, bu varlığın fiyatını %2 arttırıyorsa Beta = 2’dir. Menkul kıymetler piyasasında % 1 artış, bu varlığın fiyatını %0 etkiliyorsa Beta = 0 olmaktadır. EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  49. Risk Unsurunun Hesaba Katılması • Beta verilmişse varlıkların net şimdiki değerini hesaplarken kullanılabilecek doğru bir iskonto oranı elde edebiliriz: Tarihsel olarak, rm – rf ABD (New York) sermaye piyasası için %8 civarındadır EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

  50. Risk Unsurunun Hesaba Katılması • Beta teriminin belirlenmesi • Hisseler • Her firma için istatistiksel yöntemler kullanılarak hesaplanır EKO 208 MikroiktisatDers 11 Sermaye Piyasaları, Yatırım ve Zaman

More Related