อริยสัจ 4

1. อริยสัจ 4

2. อริยสัจ 4 แปลว่า ความจริงอันประเสริฐ เป็นหลักคำสอนที่สำคัญที่สุดของพระพุทธศาสนา เพราะเป็นคำสอนที่จะช่วยให้บุคคลรอดพ้นจากความทุกข์เพื่อสู่นิพพาน ได้แก่ 1 ทุกข์ 2 สมุทัย 3 นิโรธ 4 มรรค

3. 1. ทุกข์ หมายถึง สภาพที่ทนได้ยากทั้งร่างกายและจิตใจ 1.1 สภาวทุกข์ หรือ ทุกข์ประจำ ได้แก่ เกิด แก่ เจ็บ ตาย 1.2 ปกิณกทุกข์ หรือทุกข์จร เป็นทุกข์ที่เกิดขึ้นภายหลัง เกิดขึ้นแล้วก็ผ่านไปและ เกิดขึ้นเนืองๆ เช่น ความเศร้าโศก ความไม่สบายกายไม่สบายใจ ความคับแค้นใจ 2.สมุทัย หมายถึง เหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ ได้แก่ ตัณหา( ความอยาก) 2.1 กามตัณหา คือ อยากในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ที่ตนยังไม่มี 2.2 ภวตัณหา คือ ความอยากมี อยากเป็น อยากให้สภาพที่ตนปรารถนาอยู่นานๆ 2.3 วิภวตัณหา คือ ความอยากมี อยากเป็น อยากให้สภาพที่ตนปรารถนาอยู่นานๆ 3. นิโรธ หมายถึง ความดับทุกข์ คือ ให้ดับที่เหตุ ซึ่งมีขั้นตอนตามลำดับในมรรค

4. 4. มรรคมีองค์8 หนทางแห่งการดับทุกข์ 4.1 สัมมาทิฐิ ความเห็นชอบ คือ มีความเข้าใจว่าอะไรคือทุกข์ อะไรคือสาเหตุแห่งทุกข์ อะไรคือความดับทุกข์ 4.2 สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ คือ ความคิดที่ปลอดโปร่ง ความคิดไม่พยาบาท ความคิดไม่เบียดเบียน 4.3 สัมมาวาจา วาจาชอบ คือ ไม่พูดเท็จ ไม่พูดส่อเสียด ไม่พูดหยาบ ไม่พูดเพ้อเจ้อ 4.4 สัมมากัมมันตะ การงานชอบ คือ ไม่ทำลายชีวิตคนอื่น ไม่ขโมยของ ไม่ผิดในกาม 4.5 สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ คือ การทำมาหากินด้วยอาชีพสุจริต 4.6 สัมมาวายามะ ความเพียรชอบ คือ เพียรระวังมิให้ความชั่วที่ยังไม่เกิดขึ้น เพียรละความชั่วที่เกิดขึ้น เพียรรักษาความดีที่เกิดขึ้นแล้ว 4.7 สัมมาสติ ความระลึกชอบ คือ พิจารณากาย พิจารณาเวทนา พิจารณาจิต พิจารณาธรรม 4.8 สัมมาสมาธิ การตั้งใจชอบ คือ การตั้งจิตที่แน่วแน่อยู่ในอารมณ์ใด อารมณ์หนึ่ง ไมฟุ้งซ่านเพื่อมุ่งมั่นกระทำความดี

5. ความสำคัญของอริยสัจ 4 1. เป็นคำสอนที่คลุมหลักธรรมทั้งหมดของพระพุทธศาสนา 2. เป็นวิธีการแก้ไขปัญหาตามหลักวิธีการทางวิทยาศาสตร์หรือวิธีการ แห่งปัญญา 3. คำสอนที่ชี้ให้เห็นว่ามนุษย์สามารถแก้ไขปัญหาของตนเองได้ ตาม หลักความจริงแห่งธรรมชาติ \

6. จากอริยสัจ 4 สังเกตได้ว่า 1. ทุกข์ คือ ตัวปัญหา 2. สมุทัย คือ สาเหตุของปัญหา 3. นิโรธ คือ การแก้ปัญหา 4. มรรค คือ วิธีการแก้ปัญหา มรรคมีองค์แปด คือ ไตรสิกขา ได้แก่ ศีล สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สมาธิ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ ปัญญา สัมมาทิฐิ สัมมาสังกัปปะ

7. งานให้นักเรียนเลือกละครสี่เรื่องดังต่อไปนี้ 1. เมียแต่ง 2.ดอกส้มสีทอง 3.ทวิภพ 4.ระบำดวงดาว หรือละครที่นักเรียนสนใจนอกเหนือจากนี้ แล้วให้นักเรียน ช่วยกันวิเคราะห์แล้วตั้งคำถามและคำตอบว่าการกระทำหรือพฤติกรรมของตัวละครในเรื่องสอดคล้อง หรือ ขัดแย้งกับหลักอริยสัจ 4 อย่างไร

8. สรุปสิ่งที่ได้จากการเรียนการสอนวันนี้ 1 ได้เรียนรู้การทำงานร่วมกันเป็นทีม 2 ได้เรียนรู้การคิด วิเคราะห์ 3 ทำให้มีส่วนร่วมในการเรียนการสอบแบบทั่วถึง 4 เข้าใจและสามารถนำหลักอริยสัจ 4 ไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ 5 ได้เรียนรู้หลักธรรมของพุทธศาสนาได้อย่างลึกซึ้งมากขึ้น

9. Cdh;muj;k’vp^jd]k’lkpp/o แก้วที่คว่ำอยู่กลางสายฝนต่อให้ฝนตกกระหน่ำทั้งคืนก็ไม่อาจเต็มไปด้วยน้ำคนที่ไม่ยอมเปิดใจเรียนรู้ต่อให้คลุกคลีอยู่กับนักปราชญ์ทั้งคืนทั้งวันก็ยังโง่เท่าเดิม ว.วชิรเมธี