1 / 33

KARBONHİDRATLARIN YAPISI

KARBONHİDRATLARIN YAPISI. Uzm. Dr. Kadir Okhan Akın. Major enerji kaynağıdır Membranın esas elemanıdır Metabolik ara üründür Nükleotidlerin yapı taşıdır Hücresel iletişim ve immünitede görevlidir. Karbonhidratlar (kh) karbon sayılarına göre:. Monosakkaridler Disakkaridler

Samuel
Download Presentation

KARBONHİDRATLARIN YAPISI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. KARBONHİDRATLARIN YAPISI Uzm. Dr. Kadir Okhan Akın

  2. Major enerji kaynağıdır • Membranın esas elemanıdır • Metabolik ara üründür • Nükleotidlerin yapı taşıdır • Hücresel iletişim ve immünitede görevlidir

  3. Karbonhidratlar (kh) karbon sayılarına göre: • Monosakkaridler • Disakkaridler • Oligosakkaridler • Polisakkaridler olarak sınıflanır.

  4. Monosakkaridler: Daha basit bileşenlere hidrolize edilemeyen şekerlerdir. İçerdikleri karbon sayılarına göre: Aldoz Ketoz 3 C’lu  triozlar  Gliseraldehit Dihidroksi aseton 4 C’lu  tetroz  Eritroz Eritruloz 5 C’lu  pentoz  Riboz Ribuloz 6 C’lu  heksoz  Glikoz Fruktoz 7 C’lu  heptoz  Sedoheptiloz 9 C’lu  nonoz  Nöraminik asid

  5. –C=O (çift bağlı oksijen) aldehit grubuketon grubu Aldehit grubu Keton grubu H O CH2OH C H- C - OH C O CH2OH CH2OH Dihidroksiaseton Gliseraldehit

  6. Disakkaridler:Hidrolizlendikleri zaman aynı yada farklı iki monosakkarid oluşur. • Laktoz Glukoz 1-4 Galaktoz, süt şekeri olup indirgen şekerdir. • Sukroz  Glukoz 1-2 Fruktoz, indirgen şeker değildir. • Maltoz  Glukoz 1-4 Glukoz, nişasta sinidirimi ile oluşur, indirgen şekerdir. • İzomaltozGlukoz 1-6 Glukoz • Trehaloz Glukoz 1-1 glukoz. İndirgen özellikte değildir. • Cellabioz Glukoz 1-4 Glukoz • Laktuloz Galaktoz1-4 fruktoz Glukoz ve diğer monosakkaridle indirgen özellikteki şekerlerdir.

  7. CH2OH CH2OH O H OH O OH OH CH2OH Glikozidik bağ OH OH Glikozid bağı:Bir monosakkarid veya türevinin aktif grubu olan aldehit veya keton grubunun monosakkarid olan veya olmayan başka bir bileşiğin OH grubu ile oluşturduğu bağdır. Bu bir asetal bağıdır.

  8. Oligosakkaridler:3-12 monosakkaridden meydana gelir. Polisakkaridler:Hidrolize edildikleri zaman 12’den fazla monosakkarit oluşur • homopolisakkarid • heteropolisakkarid • glükozan veya glukan • Fruktozan • İnülin • Nişasta • Amiloz • Amilopektin • Glikojen • sellüloz

  9. Hangisi glukoz içermez? Nisan 2001 • Nişasta • Laktoz • İnülin • Glikojen • Maltoz

  10. İzomer • Asimetrik karbon atomu • 2n • Epimer • Enantiomer • Optik izomerler

  11. ENANTİOMER H H C C COO- COO- H3N+ H3N+ R R L-aminoasid D-aminoasid Ayna

  12. C4 EPİMERİ

  13. UDP-GLUKOZ UDP-HEKSOZ 4 EPİMERAZ UDP-GALAKTOZ

  14. 5 veya daha fazla C içeren monosakkaridlerin %99’u hemiasetal veya hemiketal halkasını oluşturur. Şekerlerin düşük enerjili ve kararlı halleri halkasal formlarıdır. Eğer halkanın 6 üyesi varsa (5 C ve 1 O2) piranoz halkası, eğer 5 üyesi varsa (4 C ve 1 O2) furanoz halkası adı verilir.

  15. Bu durumda halkanın birleşme noktasındaki önceden asimetrik özellik taşımayan C atomu asimetrik özellik kazanır. Bu C atomuna anomer C atomudenir. Anomer C atomuna bağlı OH grubu düzlemin üstünde ise , düzlemin altında ise  şekli söz konusudur. ve  anomer şekilleri sulu çözeltilerde sürekli birbirlerine dönüşerek bir denge konumuna gelirler. Bu dönüşme olayına mutorotasyon denilir

  16. Monosakkarid türevleri:Şeker alkolleri:Monosakkaridin karbonil grubunun hidroksil grubuna redükte edilmesiyle yani aldehit veya keton gruplarının indirgenmesi ile oluşurlar. • Glukozdan Sorbitol • Galaktozdan Galaktitol • Gliseraldehit veya Dihidroksiasetondan  Gliserol • Fruktozdan Sorbitol • Fruktoz ve mannozdan  Mannitol • Xylozdan  Xylitol

  17. Şeker asidleri: Kh’ların 1. Anomerik C atomu okside olmuş ise Glukonik asid, sadece 6. C atomu okside olmuş ise Glukronik asid (uronik asid)ve 1. ve 6. C atomu okside olmuş ise sakkarid asit(glukozdan alderik, galaktozdan muzik asid) meydana gelir. Asit şekerler insanda aktif olarak glukoz aminoglikan sentezinde kullanılırlar. Ayrıca glukronik asid özellikle toksik moleküllerin veya suda çözünemeyen moleküllerin çözünür hale getirilmesinde (steroid hormonlar, bilirubin v.b.) ve vücuttan uzaklaştırılmasında kullanılır.

  18. Amino şekerler:Deoksi şekerler: • Bir monosakkaridin OH grubunun amino grubu ile değişmesi sonucunda oluşurlar. En sık karşılaşılan amino şekerler D-glukozamin ve D-galaktozamin’dir. Amino şekerler insanda glukozaminoglikan,glikoprotein ve glikolipid sentezinde aktif olarak kullanılamktadır. • Halka yapısına bağlı 1 OH grubu yerine bir H atomunun geçtiği şekerlerdier. Örnek nükleik asitlerdeki deoksiriboz.

  19. Anomerik C’daki oksijen herhangi bir yapıya bağlı değilse o şeker indirgeyici şekerdir. İndirgeyici şeker kimyasal ayıraçlarla reaksiyona girer ve onu indirger (Benedict solüsyonu) ve anomerik C okside olur.

  20. Kh’lar kh olmayan yapılara glikozid bağı ile birleşerek kompleks kh’ları meydana getirirler. Kh olmayan kısma aglikan, tüm yapıya glikozid denir. Eğer şekerlerin aglikanla birleştikleri grup OH grubu ise O-glikozid, NH2 grubu ise N-glikozid bağı adı verilir. Tüm şeker şeker glikozid bağları O-tipidir.

  21. BİRAZ KARBONHİDRAT OLSADA PARÇALASAM -AMİLAZ  1-4 GLİKOZİDİK BAĞI PARÇALAR BENDEN BAŞKA SİNDİRİM ENZİMİNİ AĞIZDA BARINDIRMAM!!!!!!!

  22. G G G G G G G G  1-6 glikozidik bağ  1-4 glikozidik bağ G G G Maltotrioz ( 1-4 bağlı 3 glukoz) G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G İzomaltoz ( 1-6 bağlı 2 glukoz) G Maltoz ( 1-4 bağlı 2 glukoz) G G G G G G G G G G G G G G G G G G G ASLA KOPARAMAZ ENDOGLİKOZİDAZ G G G

  23. - sınır Dekstrinler Isomaltoz Maltoz Laktoz Sukroz Sellüloz - sınır Dekstrinler Isomaltoz Maltoz Laktoz Sukroz Selluloz Nişasta Laktoz Sukroz Selluloz Pankreatik -amilaz -amilaz ağızda Mukozal hücre membranına bağlı enzimler İsomaltaz Sükraz Maltaz Laktaz Dekstrinaz -glikozidaz Glukoz, fruktoz, galaktoz, sellüloz Portal dolaşım

  24. Tablo: İnce barsaklarda yer alan sakkaridazlar

  25. Aşağıdakilerden hangisi nişasta sindirimi sonucu oluşur? (nisan 2004) • Laktoz • Maltoz • Sükroz • Trehaloz • Fruktoz

  26. GLUT-2 SGLT-1 Galaktoz Glukoz Na++ Na++ ADP K+ GLUT-5 ATP Fruktoz Galaktoz Glukoz Kapiller Enterosit İnce barsak lümeni

  27. Duodenum ve jejenumda şekerlerin çoğu emilir. • Fruktoz, galaktoz ve glukoza göre biraz daha yavaş emilir. • Emilim hızın a göre sıralanınca galaktoz > glukoz > fruktoz > mannoz > ksiloz >arabinoz sıralaması izlenir. • Glukozun aktif transportu Ouabain (Na-K ATPaz inhibitörü) ve filorhizin (glukozun renal tübüler reabsorbsiyonunu inhibe eder) ile engellenir. • Fruktoz ise GLUT-5 ler aracılığı ile konsantrasyon farkına göre emilmektedir. GLUT-5 özellikle fruktozun emiliminde önemlidir ve sitokalazin B ile inhibe edilir. • Glukoz, fruktoz ve galaktoz mukoza hücrelerini kolaylaştırılmış (GLUT-2’ler aracılığı ile) veya basit difüzyonla geçerek portal dolaşıma katılır.

More Related