İMAM ÖNDERLİĞİNDE CAMİ MERKEZLİ DİN EĞİTİMİ

1. İMAM ÖNDERLİĞİNDE CAMİ MERKEZLİ DİN EĞİTİMİ Nazif Yılmaz Din Eğitimcisi Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürü

2. CAMİ İMAMININ KENDİSİNİ YENİLEMESİ VE GELİŞTİRMESİ

3. GİRİŞ “Allah sizi hiçbir şey bilmez bir halde annelerinizin karnından çıkardı. Size kulaklar, gözler ve kalpler verdi…” NahlSûresi, 78. ayet

4. Peygamberimizin şahsında insanoğlundan “De ki Rabbim ilmimi artır!” duasına devam etmesinin istenmesiyle insanın devamlı bilginin peşinde olması, duygusal motivasyonunu ihmal etmeden bilgisini artırması emredilmektedir. TâhâSûresi, 114. ayet.

5. Cami imamı, vazifesinin sorumluluğunu her an hisseden, niyetine göre sonuç alacağını bilen ve kendini her an yenileyen biridir. Çünkü o bilir ki “mesleğinde kendini yenilemeyen kendinden yer.”

6. PEYGAMBERLER VE TOPLUMLARI Cami imamı, tarih boyunca insanlığın eğitimcisi olmuş örnek insanları ve onların öğretim-eğitim yöntemlerini okur, inceler ve örnek alır. Bu konuda öncelikle tüm insanlığın imamları ve muallimleri olan peygamberleri tanımaya çalışır.

7. Cami imamı, vazifesindeki uygulamalarını ve mesleki tecrübelerini sonraki nesillere aktarır. Bu şekilde mesleğe yeni başlayacak olan din görevlilerine yol gösterir. “Hizmet günlüğü ya da yıllığı” Hazırlamayı düşünmez misniz?

8. BİRBİRİMİZE SAYGI Cami imamı, cemaatiyle çok güzel bir iletişim kurar. Cemaatiyle, dernek yetkilileriyle ve görevde bulunan meslektaşlarına kadar herkesle iyi geçinmeye, gönüllerini alıp hal ve hatırlarını sormaya dikkat eder. Bir gönül almanın manevi getirilerinin ne kadar çok önemli olduğunu bilir. Şüphesiz, din görevlileri birbirlerine saygılı olmalı, onurunu korumalıdır ki halk da onlara daha saygılı davransın.

9. ÇEVREMİZDEKİ İNSAN KAYNAKLARIndan yararlanmak Cami imamı, din hizmetlerinde bulunan görevliler, İmam Hatip Lisesi meslek dersleri öğretmenleri, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenleri ile irtibat kurulmalı. Aynı topluma din eğitimi ve din hizmeti veren bu insanların bilgi ve tecrübe paylaşımlarını önemsemelidir.

10. BİRBİRİMİZDEN YARARLANMAK Meslektaşlarımızla din hizmetlerinde toplam kalite düşüncesinden hareketle imamlar, kurs öğreticileri, vaizlerle bilgi, tecrübe ve örnek uygulamalar paylaşım/çalışma “Ortak Akıl” toplantıları yapılabilir. Resmiyetten uzak Arkadaşlarımızın bilgi, tecrübe ve ürettiklerini almaktan da kaçınmadan, Meslektaşlarımızın bizimle ilgili gözlemlerde bulunmalarını ve eleştirmelerini de isteyerek…

11. «OKU» EMRİNİ KENDİMİZE TEBLİĞ ETMEK Öncelikle mesleki alanında sonra da tarih, edebiyat, sosyoloji, psikoloji, pedagoji ve din eğitimi gibi sosyal bilimler alanında ciddi okumalar yapılmalıdır. Cami imamının “Mesleki okumalar” diyebileceğimiz bu çalışması zorunlu olmaktan çok gönüllü bir çalışma olarak algılanmalı ve yaklaşım tarzı da öyle olmalıdır.

12. ÖNCE «OKU» HİTABIYLA BAŞLAYAN KİTABI OKUMAK… Anlama ve tefekkür merkezli Kur’an okumaları: Kur’an-ı Kerim’in her bir sayfası için bir defter sayfası tahsis edilir. Fatiha suresinden başlayarak meal ve tefsir yardımıyla bilinmeyen kelimelerin Arapçası-Türkçesi defterin üst kısmına yazılır ve ayetin anlamı üzerinde tefekkür edilir.

13. Derinlemesine okumalar Konu merkezli, sûre merkezli ya da seçilen ayet grupları merkezli derinlemesine Kur’an okuyuşları yapılabilir. Kur’an fihristleri yardımıyla veya konularına göre Kur’an meali ve tefsirleri yardımıyla belirlenen konular üzerinde çalışmalar yapılabilir.

14. Ailecek Okumak Aile fertlerinin katıldığı aile meclisi oturumlarında ailenin her bir ferdinin görüşünün alınabileceği tefsir okumaları yapılabilir. Ayetlerden güncel değerler çıkarıp yorumlaması yapılabilir. Ya da «Hadis Okumaları» yapılabilir.

15. Meslektaşlarla Okumakbirbirimizi geliştirelim Meslektaşlarla Kur’an üzerine çalışmalar yapılabilir. Belirli periyotlarla program dahilinde belirli bir disiplinle bir araya gelerek yapılan bu çalışma farklı yorumların da öğrenilmesi için bir fırsat olacaktır. Mü’min iki el gibidir.

16. Karakter Merkezli Okumak Öncelikle inanç ve ahlak değerlerimizi konu edinen ayetlerin tespiti yapılır. Hayatımıza yön vermesi, işaret levhası olması ya da günlük hayatta çok karşılaştığımız olaylarda bize bakış açısı vermesi için bazı ayetler seçilir. Seçilen bu ayetler okunarak ya da ezberlenerek anlamı üzerinde tefekkür edilir. Her konuda en fazla üç ayet olabilir.

17. Kur’an Metni Yazmak Fatiha suresinden başlayarak her gün imkan nisbetince yazmak ve yazılan ayetleri anlamaya çalışmak… Kur’anlahemhâl olmak, Kur’an’la meşgul olmak... Eller yazarken zihinler ve gönüller anlamın aydınlığında Rabbimize kulak verecektir.

18. CAMİ MERKEZLİ DİN EĞİTİMİ HİZMETLERİ

19. HEDEF KİTLE Cami eğitiminin kapsamını cami ile irtibatı olan muhatap kitleye göre beş ana başlık etrafında inceleyebiliriz: • Çocuklar • Gençler • Yetişkinler • Kadınlar • Yaşlılar

20. ÇOCUKLAR

21. FİDAN YETİŞTİRMEK Birinci derecede cami eğitiminin kapsamına giren ve cami ile irtibatı en çok kurulması gereken muhatap kitle çocuklardır. Çünkü onlar geleceğimizdir. “Cemaat bekleme, cemaatini yetiştir”

22. CAMİ KİTAPLIĞI Camilerde çocukların diliyle yazılmış, milli, dini ve manevi değerleri işleyen çocuk kitaplıkları veya kütüphaneleri kurulabilir.

23. MİNARE GÖLGESİNDE OYNAMAK Avlusu uygun olan camilerin yanına veya yeni inşa edilen camilerin yanına çocuk parkları ve oyun alanları yapılabilir.

24. SÜREKLİ EĞİTİM Camilerde yaz kurslarının dışında hafta sonları da çocuklar için din eğitimi programları olabilir.

25. ÇOCUK BULUŞMALARI Belirli aralıklarla çocuklara özel programlar yapılabilir. Bu programlara sadece çocuklar davet edilmeli ve çocuk gezileri yapılarak sosyal kültürel etkinliklere ağırlık verilmelidir. BG

26. GÖNÜL DİLİ Cami imamı, din eğitimi, genel pedagoji ve çocuk psikolojisi ile ilgili bir program dahilinde belirli seminerlere katılmalı veya bu alanda kitaplar okumalıdır. DİLİNDEN ANLAMAK

27. EĞİTİM DESTEĞİ Şartları uygun olan camilerde “etüt merkezleri” kurulabilir, çocukların okul derslerini düzenli olarak yapabilecekleri imkanlar sağlanabilir. Çiftçiler

28. Değer vermek • Yakından ilgi göstermek • İkramlarda bulunmak • Camiye alınmak • Camiden kovulmak Başımı okşayasın diye…

29. GENÇLER

30. Bir mukAYESE Peygamberimiz ve gençler Camilerimiz, biz ve gençler

31. FIRSAT EĞİTİMİ Cami imamlarımız “Gençlik ve Cami” konulu etkinliklerle mahallelerinde gündemler oluşturmalıdır.

32. MUHATABI ANLAMAK Cami imamı, maddi ve mânevî buhranlar içinde bulunan temiz kalplerin ve sîmaların gönül doktoru olmalıdır. Lisanından dökülen cümleler ve gözlerinden yansıyan heyecan hasta kalplere şifa olmalı, gönlü incinen, yüreği burkulan, düşünce dünyası altüst olan istikbâlin büyük insanları, gönül doktoru imamların yanında dertlerine şifa bulmalıdırlar.

33. Herkes dinlenilmek ister Gençlerin duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışmalı, onlarla empati kurmayı onlara bir bilgiyi vermekten daha çok önemsemelidir. Çünkü gençlere anlatılmak istenenler aslında onların anlaşılmasında gizlidir. Siz Dinlemezseniz

34. Ruh ilâhî bir sIRDIR • Cami imam ruh insanıdır, nefisleri terbiye etmeye, ruhları olgunlaştırmaya çalışır. • Onun için ruhları iyi tanımalıdır. Sûretlerin farklılığı kadar sîretler ve ruhların da farklı olduğunu bilmelidir. • Bu sebeple, gençlerin yaşadığı ortamı ve aldığı kültürü anlamaya çalışmalı, onların kullandığı dili çözmek için gayret etmelidir. Nimetullah Hoca

35. ANLADIĞINIZ KADAR ANLAŞILIRSINIZ • Onların içinde bulunduğu sosyal ve kültürel çevreyi, yetiştiği aile ortamını, zihnen ve kalben beslendiği kaynakları bilmeyen, bu kaynaklardan neden ve nasıl beslendiğini araştırmayan cami imamının gençlerin dilini anlaması ve onunla sağlıklı iletişim kurması, verdiği mesajların yerini bulması mümkün değildir.

36. Gençleri anlamak için okumak Bu nedenle gençlik üzerine okumalara ve araştırmalara vakit ayırmalı, meslektaşlarıyla paylaşımlarda bulunmalıdır. Burada İslam’ın ilk neslinin çoğunluğunun gençlerden olduğunu, Efendimiz (s.a.v.)’in etrafında gençlerin nur hâlesi oluşturduğunu unutmamak gerekir.

37. usandIRMADAN Cami eğitiminde gençlere ve çocuklara kısa ve öz temel dini bilgilerin verilmesi amaçlanmalı onları camiden uzaklaştıracak ağır müfredat ve derslerden kaçınılmalıdır. Yağmurlu Cuma Namazı Muaz b. Cebel

38. KİŞİSEL GELİŞİM-HADİS • Her hafta belirli bir program dahilinde gençlere özel ders – söyleşi-sohbet yapılabilir. • Okul çıkışlarında ya da akşamları haftada ya da on beş günde bir olmak üzere belirli bir program dahilinde gençlere Riyazu’s-Salihin dersleri yapılmalı, camilerde Hadis halkaları kurulmalıdır. • Gençlerin ahlak ve karakteri üzerinde bu hadis derslerinin çok olumlu etkisi olacaktır.

39. VE SPOR-KÜLTÜREL ETKİNLİKLER Gençlere yönelik sportif, sosyal kültürel ve gezi etkinlikleri düzenlenebilir.

40. DANIŞMA KURULU Eğitim çalışmalarının daha düzenli ve güzel gitmesi için mutlaka her caminin bir danışma kurulu olmalıdır. Öğretmen Hayırsever v.s.

41. DİN DİLİ Vaazlarda ve hutbelerde yetişkinlere ve yaşlılara değil gençlere de hitap etmelidir. Konular onların dikkat çekeceği konulardan da olmalıdır.

42. OKUL ZİYARETLERİ Cami imamlarımız çeşitli vesilelerle okulları ziyaret etmeli ve öğretmenlerle irtibat kurmalı, onlarla tanışmalıdır. Gençlerin cami ile irtibatını kurmak için imkanlar ve fırsatlar oluşturmalıdır.

43. İMAM HATİP OKULLARINA DESTEK Kur’an Kıraatı iyi olan cami imamlarımız tarafından İmam Hatip Lisesi veya imam hatip ortaokulu öğrencilerine yönelik etüt desteği verilebilir.

44. YETİŞKİNLER

45. Değer vermek • Değer verilen insanlar • Cüleybib • İlk Nesil • Cansızlarda bile • Su ve bitkiler • Ya da insan • Her canı değerli bilmek. • Beraat-ı Zimmet Asıldır. Dınının Hacı

46. MuhatabIN BAKIŞ AÇISINI BİLMEK • Bir garip öğrenmek isteyince • Bir cenazede… • Beklentiler • Beklenilmeyen davranışlar….

47. REHBER İMAM Yetişkinlere yönelik “Anne- Baba Eğitimi” çalışmalarına ağırlık verilmelidir. ÇOCUKLARLA İLETİŞİM KURMA VE ONLARI YETİŞTİRME

48. CEMAAT ZİYARETİ Belirli aralıklarla –ayda bir gün ya da on beş günde bir- cami merkezli cemaat ziyaretleri yapılabilir. Cami cemaatinden bir şahsın evinde gruplar oluşturularak ev ziyaretleri gerçekleştirilebilir.

49. CAMİ BURSU Cami derneklerimiz başarılı öğrencilere burs verebilir. Her cami bir üniversiteliyi okutacak olsa ülkemizde cami desteği ile yüzlerce gencimizin yetiştirilmesi mümkün olur. Bir minare yanına bir insan yetiştirmek ne kadar da isabetli olur. Mihrapları yapmak yanında mihrapları doldurmak daha da önemlidir. Espiri olsun

50. KADINLAR