Dio II EU mehanizmi za zaštitu od korupcije i prevare

1. Supporting NGOs in the fight against corruption Dio IIEU mehanizmi za zaštitu od korupcije i prevare Jahorina, 28. i 29. 11. 2011. Holger-Michael Arndt

2. Borba protiv korupcije na nivou Evropske unije

3. Sadržaj • OLAF • Evropski revizorski sud • Eurojust • Europol • Bugdet • EU fondovi • Instrument pretpristupne pomoći(IPA) • EUROSAI

4. OLAF Evropski ured za suzbijanje prevara, skraćeno OLAF prema francuskom imenu Ured Européen de Lutte Anti-Fraude je Ured Evropske komisije sa sjedištem u Briselu On ima važnu ulogu u borbi protiv prevara, korupcije ibilo koje druge nezakonite aktivnosti koje negativno utiču na EU finansijskeinteresa.

5. Misija OLAF-a Ured istražuje unutar i izvan evropskih javnih tijela. Podržava, koordinira i prati rad nacionalnih uprava u svom području nadležnosti i planira borbu protiv prevare Evropske unijeDodijeljen je povjereniku zaduženom za oporezivanje,Carinskoj uniji, reviziji i borbi protiv prevare

6. Nastanak OLAF-a Borba protiv korupcije na Evropskom nivou je postala jako važna stvar 1998/99 , nakon niza korupcijskih skandala u Evropskoj Komisiji. U skandalu o sa povjerenikom Édith Cresson-om, nakon što je imenovala svog nekvalifikovanog prijatelja kao svog ličnog savjetnika, nakon pritiska od Evropskog Parlamenta, Komisija Santer je podnijela ostavku Otkrivanje zviždača i bivšeg dužnosnika EU- Paul-a van Buitenen-a je napravilo nedostatke prethodne organizacije UCLAF (Unitede koordinaciju de la Lutte anti-fraude) ( Odjel za koordinacijuprevencije prevare) posebno očiglednim

7. Predhodne organizacije i njihove kritike UCLAF je organizovan kao instruktivno- ovisno tijeloEvropske komisije, koje je ometalo borbu protivnepravilnosti i korupcije unutar institucija EU. Zbog togasu mnogi EU Parlamentarci zahtijevali stvaranjeneovisne istražne agencije za slučajeve prevare ikorupcije. Kao rezultat toga, odlukom Evropske komisije od 28aprila 1999 novo koncipirani Evropski ured za suzbijanje prevara je stvoren.

8. Institucionalna pozicija OLAF-a Premda su neki od Parlamentaraca zahtijevali cijelu kao iorganizacijsku neovisnosti OLAF-a, Ured je dobiostatus Opće uprave  unutar Evropske Komisije. Kao i odjeljenje za reviziju i borbu protiv prevare, OLAF je prvenstveno ovisio o Povjereniku za Administrativne poslove. U povjerenstvu Barroso II, koje je na snazi od 2010, dodjeljen je povjereniku odgovornom za oporezivanje i Carinsku uniju, koju predvodi Algirdas Šemeta.

9. Nezavisnost OLAF-a Osnivački statut nalaže da OLAF istražuje posve nezavisno i da Komisija ne može imati direktan uticaj na istragu. Premda su neki od Parlamentaraca zahtijevali cijelu kao i organizacijsku neovisnosti OLAF-a, Ured je dobio status Opće uprave  unutar Evropske Komisije. Kao i odjeljenje za reviziju i borbu protiv prevare, OLAF je prvenstveno ovisio o Povjereniku za Administrativne poslove. U povjerenstvu Barroso II, koje je na snazi od 2010, dodjeljen je povjereniku odgovornom za oporezivanje i Carinsku uniju, koju predvodi Algirdas Šemeta. Za kontroverzni institucionalni raspored unutar Komisije u posebnom izvještaju sačinjenom 2005 od strane Evropskog revizorskog suda, nije se smatralo da je komplikacija: „Hibridni status Ureda, koji ima istražnu autonomiju ali odgovara Komisiji za svoje ostale zadatke, nije mnogo uticao na nezavisnost njegove istraživačke funkcije“.

10. Nadzor OLAF-a OLAF djeluje pod Nadzornim Komitetom koji je sačinjen od pet nezavisnih eksperata imenovanih od strane Evropskog Parlamenta, Vijeća i Komisije. Komitet mora učvrstiti nezavisnost OLAF-a kroz redovno praćenje istraga koje je Ured sproveo.

11. Individualni zadatak OLAF-a Postoje i sljedeći zadatci OLAF-a: • Otkrivanje i praćenje prevare u oblasti carine, • Otkrivanje nezakonitosti kod EU subvencija , • Otkrivanje utaje poreza (ako je budžet zajednice oštećen sa time), • Borba protiv korupcije i krupnog lošeg upravljanja unutar EU institucija • Otkrivanje svih nelegalnih aktivnosti koje nanose štetu finansijskom interesu EU. Sveukupno je veoma nejasno na šta se OLAF treba usredočiti u svojim istragama.

12. Ograničenja OLAF-a OLAF je jedino autorizovan za provođenje administrativnih istraga – odgovara kompetentnoj Komisiji koja je pred Evropskom Parlamentarnom komisijom za kontrolisanje Budžeta odgovorna za OLAF. Prema ovom uredu, nije dozvoljeno da započinje krivične istrage i da otvara administrativne upite. U prvom slučaju je to nadležnost pravosuđu zemalja članica, a u drugom postojećih agencija EU.

13. Postignuća OLAF-a U 2011 je budžet Evropskih Zajednica dosegao 141 miliardi Eurau 27 država članica, u poređenju sa budžetom Federalne Republike Njemačke u iznosu od320 billiona Eura iz 2012. Nepravilnosti su se odnosile na iznos od 2,12 miliarde Eura u 2002,i 614 millionaEura koji se odnose na strukturalnu politiku EU. Posebno je 1,18 miliardi otkriveno od strane samih zemalja članica i gotovo jedna milijarda Eura kroz istrage koje je OLAF sproveo. Ove nepravilnosti uključuju i nedostatak dokumentacije ili projektne resurse utrošene bez ikakve svrhe.

14. Uspijeh OLAF- izražen u brojevima Prema godišnjem izvještaju iz 2005, OLAF je sveukupno primio 531 informaciju o slučajevima prevare, između juna 2004 i 31 decembra 2005. Više od polovice tih sučajeva (274) je proglašeno za nestvarne slučajeve, i na njima nije bilo potrebe dalje raditi. • U 124 sučaja je provedena eksterna istraga, u 40 slučajeva interna EU istraga. 42 puta je eksterna istraga nastavila biti praćena (Monitoring), 34 puta je istraga nacionalnih agencija skupa koordinisana. 17 puta je OLAF pružao administrativnu pomoć za kriminalna pitanja.

15. Šverc cigaretama Finansijski najspektakularnije istrage OLAF-a su istrage protiv tabako kompanija koje krijumčare cigarete u EU. Prema saznanjima OLAF-a, EU je sveukupno sa 10 zemalja članica, podnijela tužbu protiv tabako kompanija 2001, pred US sudovima. U oba prva slučaja je predmet odbačen, jer Američki sudovi ne uzimaju strane poreze. Aplikanti su onda 2004 aplicirali na Vrhovni Sud Sjedinjenih Američkih Država..Tabako kompanija Philip Morris je srdačno2004 došla do dogovora sa EU – pod uticajem različitih faktora– za maksimalnu isplatu u visini . 1,25 milijarde dolara Evropskoj Uniji i deset zemalja članica.

16. Kritike OLAF-a Evropski Sud Revizora (ECA) u posebnom izvještaju koji se odnosi na OLAF međutim ističe mnogo kritičnih amandmana na rad OLAF-a : • ECA upućuje kritiku na nadzor uprave Ureda, koja se pokazala kao nesposobna i koja je dovela do značajnih kašnjenja u procesuiranju predmeta, izdavala nepotpune izvještaje i prikazala rezultate koji su teški za prepoznavanje. • Priprema i praćenje istraga je veoma često nedovoljna. • Izuzevši sektor carine, postoji potreba za efektivnijom saradnjom sa zemljama članicama. • Postojala je i zabrinutost o informacijama iz OLAF-ovih istraga i mjerenja rezultata. • Nema nezavisne kontrole legalnosti OLAF-ovih tekućih istraga.

17. Evropski Sud Revizora Evropski Sud Revizora (skraćenica ECA) pripada institucijama Evropske Unije. Osnovan je 1975 od strane Sporazuma o rebalansu određenih finansijskih provizija, Počeo je sa radom 1977 kao neovisno nadzorno tjelo i Maastricht Sporazum od 1993 ga je uključio u EU institucionalni okvir.Amsterdamski Sporazum i Nicin Sporazum su mu dalje razvili kompetencije. Prema članovima od 285 do 287 EU Sporazuma , ECA Neprestano kontroliše legalnost i pravilnu upotrebu dobara i izdataka EU institucija. Sjedište Suda je u Luksemburgu

18. Zadatci ECA Glavni zadatak Suda je da predstavlja godišnjeizvještaje o korištenju resursa Evropske Unije. Izvještaj se piše do 30 Novembra tekuće godine, i objavljuje sa dobivenim komentarima u Službenim Novinama Evropskih zajednica. Tokom sačinjavanja izvještaja, ostale Evropske institucije imaju ulogu podrške(član. 287 EUT). Izvještaj služi Evropskom Parlamentu kao instrument podrške za kontrolisanje budžeta, i temelj je za pozitivno predstavljanje budžeta Komisiji od strane Parlamenta.

19. Autonomija ECAi OLAF-a Sud i Ured protiv prevare nisu jedna institucija. Međutim, obe organizacije usko surađuju. Kada Sud otkrije neke nepravilnosti ili moguće slučajeve prevare tokom provođenja revizije, on te predmete prebacuje OLAF-u na daljne istraživanje.

20. Europol Europol(skraćenica od European Police Office) je obavještajna agencija za kriminal Evropske Unije.Postala je kompletno operativna 1 jula 1999. Uspostavljanje Europol-a je dogovoreno 1992 Maastricht Sporazumom, koji je službeno poznat kao Sporazum Evropske Unije(TEU) koji je stupio na snagu u novembru 1993. Agencija je počela sa ograničenim operacijama 3 januara 1994, kao Europol-ova Jedinica za Drogu(EDU). 1998 je Europol Konvencija ratifikovana od strane svih zemalja članica, i stupila je na snagu u oktobru. Europol je započeo svoje pune aktivnosti 1 jula 1999.

21. Saradnja Europol-a Od 2007, Europol pokriva svih 27 zemalja članica Evropske Unije . Da bi se efektivno borio sa međunarodnim organizovanim kriminalom, Europol sarađuje sa brojnim trećim zemljama i organizacijama, kako sljedi: (po alfabetskom redu): Albanija,Australija, Bosnai Hercegovina, Kanada, CEPOL (European Police College), Kolumbija, Hrvatska, Eurojust, Evropska Centralna Banka, Evropska Komisija, Evropski Centar za Praćenje droga i ovisnosti o drogama, Republika Makedonija, Frontex, Iceland, Interpol, Moldavija, Norveška, OLAF (European Anti-Fraud Office), Ruska Federacija, Srbija, Švicarska, SitCen (EU Joint Situation Centre), Turska, Ured Ujedinjenih Naroda za drogu i kriminal, USA, Svjetska Carinska Organizacija. Europolova eksterna strategija određuje okvir unutar kojeg Europol treba razvijati svoje aktivnosti sa obzirom na treće partnere. Europol je reformiran u punu EU agenciju 1 januara 2010. To je Europolu dalo moć da prikuplja informacije o kriminalu, a Evropskom Parlamentu veću kontrolu nad Europolovim aktivnostima i budžetu.

22. Ključne funkcije Europola Cilj Europola je poboljšanje efektivnosti i saradnje među kompetentnim vlastima zemalja članica, primarno kroz dostavljanje i prikupljanje informacija radi prevencije i borbe sa ozbiljnim međunarodnim organizovanim kriminalom.Njegova misija je značajan doprinos naporima sprovođenja zakona vezanih za organizovani kriminal u Evropskoj Uniji . Europol nema izvršnu vlast. On je servis podrške agencijama koje sprovode zakon u EU zemljama članicama. To znači da Europol službenicima nije dozvoljeno da provode istrage u zemljama članicama, niti da hapse osumnjičene. Pružajući podršku, Europol sa svojim alatima – razmjenom informacija, analizom podataka, ekspertizom i obukama – može doprinjeti izvršnim mjerama koje provode relevantni nacionalni autoriteti.

23. Eurojust Eurojust(također nekad pisan i velikim slovima kao EUROJUST) je agencija Evropske Unije (EU) koja se bavi sa pravosudnim saradnjama po pitanjima kriminala. Sačinjena je od nacionalnih tužitelja,sudijaili policijskih službenika sa odgovarajućim kompetencijama iz svake EU zemlje članice. Njegov zadatak je povećanje efektivnosti nacionalnih autoriteta kada se suočavaju sa istragama i tužbama prekograničnog i organizovanog kriminala, kao što je međunarodna istraga o dječijoj pornografiji.

24. Historija Eurojust-a Eurojustje osnovan kao rezultat odluke koju je Evropsko Viječe Tampere (15–16 oktobar 1999) donijelo, o osnivanju trajne pravosudne kooperacijske jedinice, nazvane Eurojust, radi poboljšanja borbe protiv ozbiljnog kriminala. 14 decembra 2000, Vijeće Evropske Unije je formalno osnovalo provizornu kooperacijsku jedinicu sa nazivomPro-Eurojust, koji je predhodnik Eurojust-a. Njegova svrha je bila da se napravi neka vrsta okruglog stola, sa prisustvom tužioca iz svih zemalja članica, radi testiranja i isprobavanja koncepata Eurojust-a. Pro-Eurojustje počeo sa radom 1 marta2001 a sam Eurojustje osnovan2002.

25. EU Budžet

26. EU finansiranje– Dio regionalne politike Cilj Regionalne Politike Evropske Unije je jačanje ekonomskog i socijalnog stanja unutar Evropske Unije

27. Kako djeluje Regionalna Politika Evropske Unije? Cilj je smanjenje strukturalne nejednakosti između pojedinih regija i njegovanje izbalansiranog razvoja i promovisanje jednakih prilika za svakog. • Regionalna Politika je danas (2007-2013) najveća stavka EU budžeta

28. Raspodjela sredstava

29. EU – shema podrške:Dva velika instrumenta podrške(I)

30. EU – shema podrške:Dva velika instrumenta podrške(II)

31. Resursi iz strukturalnih fondova po regijama 2007-2013

32. Strukturalni fondovi EU • Evropski Regionalni Razvojni Fond (ERDF) • Evropski Socijalni Fond(ESF)

33. Fokus podrške u ERDF Investiranje u kompanije • Prioritetno u SMEs • Prioritetno inovativni projekti (novi proizvodi, novi procesi) • Podrška istraživanju i razvoju (R&D) • Podrška saradnji među komanijama, ali i sa istraživačkim institutima • Podrška aplikaciono-orjentisanim projektima u regiji R&D

34. Fokus podrške u ERDF Investiranje u infrastrukturu: • Okolišna infrastruktura (npr.. Otpadne vode) • Poboljšanje energetske efikasnosti i promovisanje korištenja obnovljivih resursa • Transportna i komunikacijska infrastruktura(npr. Prioritet su trans-evropske mreže, održivi transportni sistemi, rasprostranjen internet) • Infrastrukture za R&D • Edukativne i sa zdravljem povezane infrastrukture

35. Fokus podrške u ERDF Investicije u ljudski kapital: • Poboljšanje prilagodljivosti i radnika i kompanija • Razvoj potrebnih vještina na tržištu rada • Prilagodljivost facilitacije pristupa zapošljavanju • Povećanje socijalnih integracija • Jačanje kapaciteta javne administracije i drugih institucija

36. Proces širenja

37. Predpristupna pomoć Predpristupna pomoć je namjenjena pružanju podrške u procesu pristupanja, doprinoseći finansijski zemljama kandidatima, da bi ih se pripremilo za pristupanje i korist od Zajedničkih fondova. Konkretno rečeno, pruža pomoć implementaciji pristupnog partnerstva, koje se zaključuje sa svakom zemljom koja je aplicirala.

38. Instrument predpristupne pomoći (IPA) Od januara 2007 pa nadalje, instrument predpristupne pomoći (IPA) zamjenjuje niz programa Evropske Unije i finansijske instrumente za zemlje kandidate ili potencijalne zemlje kandidate: PHARE, PHARE CBC, ISPA, SAPARD, CARDS ai finansijski instrument za Tursku. Instrument predpristupne pomoći se odnosi na sljejdećih pet komponenti: • Institucionalna izgradnja i demokratizacija; • Prekogranična saradnja (sa EUzemljama članicama i drugimIPA-zemljama); • Regionalni razvoj (transport, okoliš i ekonomski razvoj); • Ljudski resursi (jačanje ljudskog kapitala i borba protiv izolovanosti); • Ruralni razvoj

39. Podjela IPA fondova Zemlje kvalifikovaneza IPA fondove su podjeljene u 2 kategorije: • EU zemlje kandidati (Hrvatska,Turska , Crna Gora i Republika Makedonija) su kvalifikovaneza svih pet komponenti IPA fondova; • Zemlje potencijalni kandidati sa Zapadnog Balkana ( Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Srbija i Kosovo pod Rezolucijom UN Sigurnosnog Vijeća 1244/99) su kvalifikovanesamo za dvije prve komponente.

40. Borba protiv zloupotrebe EU novca EU sada ima pravni alat potreban za suočavanje sa ovim izazovom. EU Sporazumiuključuju korisnu mogućnost zaštite EU finansijskih interesa, kao što je uspostavljanje minimalnih krivičnopravnih pravila( član 83 TFEU) ili nove istražne snage za Eurojust, pravosudno kooperativno tjelo EU (član 85 TFEU) I mogućnost uspostavljanja Evropskog Javnog Ureda Tužilaštva za borbu protiv kriminala koji utiče na finansijske interese EU (član 86 TFEU).

41. Prijedlog Evropske Komisije Ured za Komunikacije Komisije predviđa nekoliko područja u kojima se krivični zakon treba poboljšati, radi zaštite EU finansijskog interesa:

42. Jače Procedure: Jače Procedure : Komisija će olakšati tužilaštvu i sudijama širom EU borbu sa prevarantima kroz produbljavanje razmjene informacija među različitim akterima, uključujuči i policiju, carinu, poreske autoritete, pravosudne autoritete i ostale kompetentne autoritete; novi prijedlog zajedničke administrativne podrške za zaštitu EU finansijskog interesa je planiran.

43. Jačanje nezavisnogkrivičnog zakona Jačanje nezavisnog krivičnog zakona. Komisija smatra da se trenutna definicija relevantnih krivičnih dijela kao što su pronevjeraili zloupotreba ovaštenja široko razlikuje u pojedinačnim zemljama EU, i da se treba razjasniti kroz sredstva inicijative radi zaštite finansijskog interesa kroz krivični zakon.

44. Jačanje uloge tijela na Evropskom nivou Jačanje uloge tijela na Evropskom nivou:i OLAF, koji trenutno prolazi kroz reforme, i Eurojusttrebaju biti dodatno ojačani, za sprovođenje istraga na efektivniji način.

45. Zajednička pravila EU će razmotriti kako specijalizovani Evropski Javni Ured Tužilaštva može primjeniti zajednička pravila za prevaru i druga kaznena djela suprotna EU finansijskom interesu.

46. Nedovoljne pravne mjere • Velika različitost Evropskih pravnih sistema čini zaštitu EU finansijskih interesa posebnim izazovom.Prevara i korupcija koja uključuje EU sredstva na nacionalnom nivou, može se pojaviti u različitim oblicima. Kriminalac može nelegalno steći EU sredstva za poljoprivredno istraživanje, edukaciju ili projekte infrastrukture. Također mogu pokušati da vrše uticaj na javne službenike kroz podmićivanje. • Policija, tužilaštvo i sudije u EU zemljama članicamadonose odluke na temelju vlastitih nacionalnih pravila kako da intervenišu za zaštitu EU finansija – ako uopšte intervenišu. Kao rezultat toga, postotak presuda u slučajevima koji uključuju kaznena djela protiv EU budžeta se drastično razlikuje diljem EU, počevši sa 14% do 80%.

47. Smetnje • Zajedno sa OLAF-omi Eurojust-om, nacionalni istražitelji, tužioci i sudije več surađuju u borbi protiv takvog kriminala.Međutim, suočavaju se sa nekim ozbiljnim pravnim i praktičnim smetnjama. • Takve uključuju restrikcije u njihovim kompetencijama za slučajeve koji se pojavljuju unutar njihovih vlastitih država, pravnim problemima u korištenju stranih dokaza i nejednakih pravila na temu borbe protiv prevare i sličnog kriminala. To vodi do zatvaranja predmeta od strane nacionalnih autoriteta, bez i da ti dospiju pred sud, čak i kada je OLAF već proveo istragu i ocijenio slučaj kao dovoljno ozbiljan.

48. Pomanjkanje procesuiranja kriminala • Na primjer, u jednom slučaju koji uključuje nekoliko zemalja članica- i zemalja koje nisu EU članice, sumnja na visoko rangirani carinski prekršaj- vrijedan preko €1.5 million – nije procesuiran niti od jednog nacionalnog autoriteta zemalja članica koje su uključene. • Od 2000, 93 od ukupno 647 OLAF slučajeva je odbačeno od strane nacionalnih tužitelja bez nekog posebnog razloga, a 178 slučajeva zbog diskrecionih razloga.

49. EUROSAI EUROSAI je skraćenica za European Organisation of Supreme Audit Institutions (Evropska Organizacija Vrhovne Revizorske Institucije), i jedna je od regionalnih grupa međunarodne Organizacije Vrhovne Revizorske Institucije (INTOSAI), institucije koja pokriva vrhovnu revizorsku administraciju 186 zemalja, i klasifikovana je kao organizacija podrške Ujedinjenih Naroda.

50. Nastanak EUROSAI-a EUROSAI je osnovan 1990 sa 30 članova (29 Evropskih zemalja i Evropskim Revizorskim Sudom). Danas on broji 50 članova (49Evropskih zemalja i Evropski Revizorski Sud). U novembru 1990 u Madridu (Španija) se održala Osnivačka konferencija i prvi EUROSAI kongres. Na kongresu je izabran prvi Predsjednik i njegov zamjenik, statut je razmotren i usvojen, i permanentna rezidencija Sekretarijata je utvrđena.