Warszawa, listopad 2013 r.

1. DZIEDZICTWO KULTUROWE MAZOWSZA 1 Warszawa, listopad 2013 r.

2. DZIEDZICTWO KULTUROWE FUNDAMENTEM TOŻSAMOŚCI zabytki, dzieła sztuki, tradycja, dorobek kulturalny rozwój społeczno-gospodarczy świadectwo naszej przeszłości budowa wspólnej przyszłości „Dziedzictwo jest zakumulowanym przez wcześniejsze pokolenia zasobem kapitałów” 2 Warszawa, listopad 2013 r.

3. ŚRODOWISKO KULTUROWE kultura materialna kultura gospodarowania przestrzenią kultura duchowa 3 Warszawa, listopad 2013 r.

4. DZIEDZICTWO KULTURALNE W ŚWIETLE KONWENCJI ONZ O OCHRONIE KULTUROWEGO I NATURALNEGO DZIEDZICTWA Paryż, 1972 r. Zabytki: dzieła architektury, dzieła monumentalnej rzeźby i malarstwa, elementy i budowle o charakterze archeologicznym, napisy, groty i zgrupowania tych elementów, mające wyjątkową powszechną wartość punktu widzenia historii, sztuki lub nauki. Zespoły: budowli oddzielnych lub łącznych, które ze względu na swą architekturę, jednolitość lub zespolenie z krajobrazem mają wyjątkową powszechną wartość z punktu widzenia historii, sztuki lub nauki. Miejsca zabytkowe: dzieła człowieka lub wspólne dzieła człowieka i przyrody, jak również strefy, a także stanowiska archeologiczne, mające wyjątkową powszechną wartość z punktu widzenia historycznego, estetycznego, etnologicznego lub antropologicznego. 4 Warszawa, listopad 2013 r.

5. DZIAŁALNOŚĆ WIODĄCYCH ORGANIZACJI I INSTYTUCJI Narodowy Instytut Dziedzictwa Rada Europy UNESCO Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury United Nations Educational Scientific and Cultural Organization ICOMOS Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków  International Council on Monuments and Sites 5 Warszawa, listopad 2013 r.

6. LISTA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA UNESCO Najczęściej prezentowane i najbardziej rozpoznawalne osiągnięcie procesu stosowania Konwencji dotyczącej ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego z 1972 roku. 14 miejsc w Polsce wpisanych na Listę - wśród nich m.in. Stare Miasto w Warszawie (dotychczas jedyne z obszaru Mazowsza) 6 Warszawa, listopad 2013 r.

7. PODSTAWOWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ DZIEDZICTWA • środki publiczne z budżetu państwa - przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Dziedzictwo kulturowe” - przyznawane przez wojewódzkiego konserwatora zabytków • budżety samorządów terytorialnych wszystkich szczebli (gminy, powiatu, województwa) • znaczący udział funduszy pochodzących z Unii Europejskiej 7 Warszawa, listopad 2013 r.

8. WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE A MAZOWSZE HISTORYCZNO-ETNOGRAFICZNE Zróżnicowanie historyczne i etnograficzne ziem wchodzących w skład obecnego województwa mazowieckiego jest znaczące w perspektywie strategicznej i musi być brane pod uwagę przy diagnozie stanu kultury. 8 Warszawa, listopad 2013 r.

9. WIZJA WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO nowoczesna, otwarta przestrzeń zwrócona ku przyszłości realizowanie nowych idei, pomysłów rozwój talentów innowacja i kreacja - nowa jakość gospodarki turystycznej dziedzictwo kulturowe fundamentem dla rozwoju regionu. 9 Warszawa, listopad 2013 r.

10. OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO CZYNNIKIEM ROZWOJU WOJEWÓDZTWA • turystyki, • kultury, • edukacji, • promocji, • tożsamości lokalnej, • społeczeństwa obywatelskiego. Ochrona dziedzictwa kulturowego jest istotnym czynnikiem rozwoju województwa mazowieckiego w wielu obszarach, m.in.: 10 Warszawa, listopad 2013 r.

11. TURYSTYKA KULTUROWA optymalne wykorzystanie walorów dziedzictwa kulturowego KULTURA TURYSTYKA stymulacja rozwoju, szczególnie w zakresie produktowym promocja zasobów kultury 11 Warszawa, listopad 2013 r.

12. KULTURA instytucje kultury na Mazowszu 18 muzeów 4 teatry (2 muzyczne) 3 centra kultury i sztuki 1 biblioteka 2 inne 12 Warszawa, listopad 2013 r.

13. EDUKACJA KULTURALNA nieformalne środki przekazywania wiedzy programy mające na celu edukacje, podnoszenie świadomości i upowszechnianie informacji działania mające na celu rozwój potencjału w dziedzinie ochrony dziedzictwa, szczególnie w zakresie zarządzania i badań naukowych 13 Warszawa, listopad 2013 r.

14. PROMOCJA DZIEDZICTWA „Strefa Mazowsze” - program TVP poświęconyszeroko pojętej kulturze na Mazowszu. Paszport Turystyczny Mazowsza • konkurs skierowany do mieszkańców regionu i turystów odwiedzających Mazowsze. Ma on zachęcić do odwiedzania ciekawych miejsc oraz placówek kulturalnych. Mazowiecki Fundusz Filmowy - wspieranie projektów filmowych (fabularnych, dokumentalnych lub animowanych) realizowanych w Województwie Mazowieckim, mogących przyczynić się zarówno do turystycznej i gospodarczej promocji regionu, jak i do budowania jego korzystnego wizerunku. 14 Warszawa, listopad 2013 r.

15. OBSZAR TOŻSAMOŚCI LOKALNEJ • świadomość dziedzictwa • aktywność i odpowiedzialność społeczna • integracja i identyfikacja 15 Warszawa, listopad 2013 r.

16. SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE organizacje pozarządowe 12 tys. fundacji 71 tys. stowarzyszeń 31% organizacji prowadzi działalność związaną z kulturą i sztuką, 33% organizacji podejmowała działania w zakresie tradycji narodowych, regionalnych, zabytków, miejsc pamięci oraz działalności muzealnej NGO NGO NGO NGO 16 Warszawa, listopad 2013 r.

17. DZIAŁANIA PODEJMOWANE PRZEZ SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO W CELU PIELĘGNOWANIA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO • Wojewódzki program opieki nad zabytkami • Dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach • Wsparcie dla organizacji pozarządowych • Projekty inwestycyjne w podległych instytucjach kultury • Europejskie Dni Dziedzictwa na Mazowszu • Stolica Kultury Mazowsza 17 Warszawa, listopad 2013 r.

18. WOJEWÓDZKI PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2012-2015 • Zaopiniowany przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków 19 stycznia 2012 r. • Przyjęty przez Sejmik Województwa Mazowieckiego uchwałą nr 42/12 z 12 marca 2012 r. Główne zamierzenie Programu: Stworzenie warunków dla kreowania i realizowania zadań z zakresu ochrony zabytków na terenie województwa mazowieckiego oraz wykorzystanie dziedzictwa kulturowego jako czynnika wpływającego na rozwój gospodarczy i społeczny regionu Cel strategiczny: Zachowanie regionalnej przestrzeni kulturowej i kultywowanie tradycji jako podstawa budowania tożsamości kulturowej regionu i kształtowania postaw społecznych w sferze opieki nad zabytkami oraz wykorzystania dziedzictwa dla rozwoju regionu Cele operacyjne: • Ochrona i zachowanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu; • Kształtowanie tożsamości regionalnej; • Wzrost społecznej akceptacji dla ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego regionu; • Efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kulturowego regionu oraz kreowanie pasm turystyczno-kulturowych. 18 Warszawa, listopad 2013 r.

19. DOTACJE NA PRACE KONSERWATORSKIE, RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE PRZY ZABYTKACH Nabór wniosków ogłaszany jest przez Zarząd na podstawie uchwały nr 54/11 Sejmiku z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie zasad udzielania i rozliczania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, położonych na obszarze województwa mazowieckiego Dotacje przyznawane są na zadania związane z zachowaniem: • zabytków nieruchomych • zabytków ruchomych • obiektów małej architektury Wysokość środków przeznaczonych na ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami Dotacje udzielane w latach 2009 – 2013 (w zł) Łącznie: 11,6 mln zł 19 Warszawa, listopad 2013 r.

20. PRACE KONSERWATORSKIE, RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE PRZY ZABYTKACH Drogiszka - kościół filialny pw. Świętego Krzyża przed … po … 20 Warszawa, listopad 2013 r.

21. PRACE KONSERWATORSKIE, RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE PRZY ZABYTKACH Iłża - ruiny gotycko-renesansowego zamku przed … po … 21 Warszawa, listopad 2013 r.

22. PRACE KONSERWATORSKIE, RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE PRZY ZABYTKACH Korczew - pałac przed … po … 22 Warszawa, listopad 2013 r.

23. PRACE KONSERWATORSKIE, RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE PRZY ZABYTKACH Ratowo - zespół kościelno-klasztorny pw. św. Antoniego Padewskiego po … przed … 23 Warszawa, listopad 2013 r.

24. PRACE KONSERWATORSKIE, RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE PRZY ZABYTKACH Warszawa – kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny przed … po … 24 Warszawa, listopad 2013 r.

25. PRACE KONSERWATORSKIE, RESTAURATORSKIE LUB ROBOTY BUDOWLANE PRZY ZABYTKACH Węgrzynowo – ołtarz główny w kościele pw. Świętego Ducha po … przed … 25 Warszawa, listopad 2013 r.

26. WSPARCIE DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH Otwarte konkursy ofert dla organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, na realizację zadań publicznych Województwa Mazowieckiego w obszarze kultury i dziedzictwa narodowego Uchwalany corocznie „Program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego” Strona internetowa „Samorządowe Forum Dialogu Obywatelskiego” www.dialog.mazovia.pl • ważne źródło informacji o współpracy Samorządu Województwa Mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi i innymi partnerami 26 Warszawa, listopad 2013 r.

27. PROJEKTY INWESTYCYJNE W PODLEGŁYCH INSTYTUCJACH KULTURY Rewaloryzacja Zespołu Pałacowo-Parkowego im. Fryderyka Chopina Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach Przedmiot projektu: kapitalny remont oraz modernizacja zabytkowego Zespołu Pałacowo-Parkowego w Sannikach. Po zakończeniu procesu inwestycyjnego obiekt dostosowany zostanie do nowych funkcji – ponadregionalnego centrum kultury i twórczości Fryderyka Chopina. Projekt realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013, Priorytet VI – Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturalnych dla rozwoju turystyki i rekreacji, Działanie 6.1. – Kultura. Całkowita wartość projektu – 20.781.327,99 zł dofinansowanie z EFRR – 16.519.755,95 zł Środki z budżetu Województwa Mazowieckiego – 3.678.521,83 zł 27 Warszawa, listopad 2013 r.

28. PROJEKTY INWESTYCYJNE W PODLEGŁYCH INSTYTUCJACH KULTURY Zmiana sposobu użytkowania budynku elektrociepłowni na Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu Zaadoptowanie na potrzeby Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej "ELEKTROWNIA" budynku starej elektrowni oraz dobudowanie nowej części. W wyniku rozbudowy powstanie: zespół kinowy, sale dydaktyczne, pomieszczenia dla administracji, pomieszczenia techniczne, 8 sal ekspozycyjnych, magazyny na 5 000 szt. dzieł sztuki, pomieszczenia konserwatorskie, księgarnia, mediateka oraz biblioteka. Środki z budżetu Województwa Mazowieckiego – 23.244.880,94 zł 28 Warszawa, listopad 2013 r.

29. PROJEKTY INWESTYCYJNE W PODLEGŁYCH INSTYTUCJACH KULTURY Rozbudowa i modernizacja Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego Dzięki rozpoczętej w kwietniu br. przebudowie powstanie budynek o łącznej powierzchni użytkowej przekraczającej 5 400 m2. Będzie to miejsce o dużym komforcie pracy dla czytelników, w pełni dostępne dla osób niepełnosprawnych. Nowy gmach stworzy lepsze warunki gromadzenia i udostępniania zbiorów. Oddanie nowego gmachu biblioteki jest planowane na początku 2015 r. Szacowana wartość projektu – 59.500.000 zł Przewidywane dofinansowanie z UE w ramach POIiŚ – 20.000.000 zł Środki z budżetu Województwa Mazowieckiego – 39.500.000 zł 29 Warszawa, listopad 2013 r.

30. EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA NA MAZOWSZU Główne zadanie Europejskich Dni Dziedzictwa bezpłatne udostępnianie lokalnym społecznościom zabytków i innych obiektów kultury Podstawowy cel EDD na Mazowszu upowszechnianie wiedzy o regionie w kontekście dziedzictwa kulturowego, opieki nad zabytkami, edukacji i kształtowania świadomości lokalnej. Honorowy patronat Marszałka Województwa Mazowieckiego 30 Warszawa, listopad 2013 r.

31. STOLICA KULTURY MAZOWSZA Do projektu włączają się: urzędy gminy z terenu zwycięskiego powiatu, instytucje samorządowe, muzea, domy kultury, szkoły muzyczne, organizacje pozarządowe, twórcy ludowi inne podmioty i jednostki zajmujące się upowszechnianiem i rozwojem kultury, działające na terenie powiatu. Kolejni laureaci otrzymują wsparcie finansowe z budżetu Województwa Mazowieckiego na realizację rocznego programu imprez kulturalnych organizowanych w obrębie danego powiatu, a od swoich poprzedników symboliczny klucz do "Stolicy Kultury Mazowsza". 31 Warszawa, listopad 2013 r.

32. Dziękuję za uwagę. 32 Warszawa, listopad 2013 r.