Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko działań bezpieczeństwa powodziowego- dobre praktyki

1. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko działań bezpieczeństwa powodziowego- dobre praktyki Michał Kiełsznia Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska

2. SPECYFIKA DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA POWODZIOWEGO • Obejmują problem mogący stanowić poważne zagrożenie dla życia i mienia • Dotyczą zjawisk i procesów powiązanych skomplikowanym systemem relacji • Dotyczą zjawisk i procesów, na które wpływa szereg czynników zlokalizowanych na obszarach o bardzo dużej powierzchni • Dotyczą powiązanych zagadnień społecznych, środowiskowych i gospodarczych, w przypadku których cele mogą pozostawać w konflikcie, bądź nawet wzajemnie się wykluczać • Powinny wskazywać rozwiązania optymalne z punktu widzenia bezpieczeństwa i szeroko rozumianych kosztów • Właściwy wybór rozwiązań wymaga szerokich analiz o charakterze systemowym

3. STRATEGICZNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO – procedura znacząco wspomagająca wybór optymalnych rozwiązań • Uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko (GDOŚ/RDOŚ i PIS) • Sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko (prognoza oddziaływania na środowisko powinna w pełnym zakresie odpowiadać wymaganiom, wynikającym z art. 51 ust. 2 ustawy ooś, przy zachowaniu warunków, o których mowa w art. 52 ust. 1 i 2 tej ustawy) • Uzyskanie wymaganych ustawą opinii (GDOŚ/RDOŚ i PIS) • Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko – jeżeli zostanie stwierdzona możliwość oddziaływania • Zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu

4. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO – ZALECENIA OGÓLNE • Prognoza powinna odnosić się do pełnej wersji projektowanego dokumentu • Prognoza powinna objąć wszystkie planowane działania mogące znacząco oddziaływać na środowisko oraz zachodzące między nimi relacje • Stopień szczegółowości analiz dokonywanych w prognozie powinien zostaćdostosowany do zapisów projektowanego dokumentu

5. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO – OCENA ODDZIAŁYWANIA NA OBSZARY NATURA 2000 Zgodnie z art. 55 ust. 2 ustawy ooś projekt dokumentu nie może zostać przyjęty, jeżeli ze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wynika, że jego realizacja może znacząco negatywnie oddziaływać na obszary Natura 2000, a nie zostaną spełnione łączniewszystkie przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy o ochronie przyrody • Można zezwolić na realizację dokumentu mogącego znacząco negatywnie oddziaływać na obszary Natura 2000, jeśli przemawiają za tym niezbędne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym. Powyższa przesłanka może zostać uznana tylko w przypadku braku rozwiązań alternatywnych oraz przy zapewnieniu wykonania kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zagwarantowania spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000..

6. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO – OCENA ODDZIAŁYWANIA NA OBSZARY NATURA 2000 • W przypadku stwierdzenia możliwości oddziaływań należy w prognozie w rzetelny i wyczerpujący sposób udokumentować przeanalizowanie przesłanek art. 34 ustawy o ochronie przyrody • Wyniki tej analizy powinny być wykorzystane do zaprojektowania konkretnych dla poszczególnych działań propozycji działań kompensacyjnych • Wszelkie analizy oraz wnioski powinny być wyczerpujące ale dostosowane zakresem i stopniem szczegółowości do zakresu i poziomu szczegółowości zapisów projektowanego dokumentu

7. Uzgodnienie GDOŚ zakresu i stopnia szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko dla projektu Programu bezpieczeństwa powodziowego w dorzeczu Wisły środkowej „Analiza wpływu Programu na obszary Natura 2000 powinna być w szczególności ukierunkowana na te obszary, w których przedmiotami ochrony są gatunki ryb oraz hydrogeniczne siedliska przyrodnicze i związane z nimi gatunki roślin i zwierząt, dla których ograniczenie naturalnych wylewów rzek, poprzez stosowanie niektórych technicznych metod zabezpieczenia przed powodzią, może skutkować znaczącym negatywnym wpływem. Ze szczególną uwagą należy potraktować obszary, których istotą funkcjonowania jest rzeka wraz z doliną. Podobnie dokładnej analizie powinny podlegać obszary znajdujące się w granicach oddziaływań zbiorników retencyjnych”

8. Należy: Zidentyfikować jak najwcześniej najważniejsze decyzje, jakie będą podejmowane w procesie planowania strategicznego Opracować jak najwcześniej alternatywne drogi osiągnięcia zakładanych celów Przedstawić alternatywy i metodykę ich opracowania najdokładniej jak to możliwe Wykorzystać wyniki analizy wariantowej przy opracowywaniu ostatecznej wersji projektu dokumentu ! Nie należy: Definiować zbyt wąsko celów projektowanego dokumentu (utrudnia to opracowanie alternatyw) Pozostawiać identyfikacji i analizy alternatyw na późniejsze etapy oceny (SEA dla dokumentów niższej rangi lub EIA) Proponować abstrakcyjnych alternatyw wyłącznie w celu zaspokojenia wymogów prawa Proponować alternatyw ekstremalnych, aby wymusić wybór przyjętego z góry wariantu Proponować alternatyw dla każdego, nawet najdrobniejszego zagadnienia PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO – ZASADY OPRACOWANIA ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH

9. Rozwiązania alternatywne należy opracowywać: Jak najwcześniej (od poziomu najbardziej ogólnych celów strategicznych) Adekwatnie do zapisów projektowanego dokumentu (ogólnie dla ogólnych, szczegółowo dla szczegółowych) Realistycznie W oparciu o prawidłowe założenia metodyczne (które należy przedstawić) W ramach zakresu merytorycznego projektowanego dokumentu Ze szczególnym uwzględnieniem kwestii wrażliwych (społecznie, środowiskowo) Z uwzględnieniem wyników postępowania z udziałem społeczeństwa i wymaganych prawem opinii i uzgodnień PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO – ZASADY OPRACOWANIA ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH

10. Wstępnie zdefiniowanie celów Odpowiedź na pytanie: Czy osiągnięcie wszystkich założonych wstępnie celów jest niezbędne? Czy listę celów należy uzupełnić? Odpowiedź na pytanie: Jak osiągnąć niezbędne cele? Wybór najlepszej drogi osiągnięcia zakładanych celów Zdefiniowanie celów szczegółowych (Ewentualnie) zdefiniowanie działań (Ewentualnie) wskazanie przedsięwzięć Analiza wariantowa Analiza wariantowa Analiza wariantowa Analiza wariantowa Analiza wariantowa ZALECANE ETAPY WARIANTOWANIA

11. Dziękuję za uwagę Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska  ul. Wawelska 52/54 00-922 Warszawa Tel.+48 22 57 92 100 Fax. +48 22 57 92 126