De leefbaarheid van het moderne platteland

1. Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies De leefbaarheid van het moderne platteland Frans Thissen

2. Een dorp: Nisse 1955 De leefbaarheid van het moderne platteland

3. Een dorp: Nisse 1979 De leefbaarheid van het moderne platteland

4. Veranderingen in dorpen Het ‘Autochtone’ dorp : Bloei van het autochtone dorp tijdens de Wederopbouw: 1950-1970 Nieuwe welvaart bleef in het dorp Het autonome dorp als ‘machtig beeld’ De opkomst van het Woondorp : Verplaatste consumptie (mobiliteit) Schaalvergroting (sociale en economische domein) Schaalverkleining (culturele en politieke domein) De leefbaarheid van het moderne platteland

5. Verschillen tussen bewoners en dorpen Autonome dorp Je bent er geboren of opgegroeid, je komt ‘van het dorp’ Je werkt er en je doet er je boodschappen: je woont ‘op het dorp’ Woondorp Je bent er gaan wonen om de mooie woning en aangename woonomgeving Voor je sociale contacten en voorzieningen ben je niet afhankelijk van het dorp De leefbaarheid van het moderne platteland

6. Leefbaarheid, een lastig begrip • De veronderstelde en de ervaren leefbaarheid • Een passende omgeving (person-environment fit) • Heeft betrekking op meerdere en een veranderende verzameling kenmerken van de omgeving (attributie) • Leefbaarheid als probleem: zaken die belangrijk worden gevonden en negatief worden beoordeeld • De betekenis van verschillende referentiekaders • Eenzijdige benadering van de relatie mens - omgeving: bewoners als consument / slachtoffer De leefbaarheid van het moderne platteland

7. Verschillende beoordeling van de leefbaarheid Autonome dorp Oordeel over de voorzieningen in het dorp is belangrijk “We hebben nog een kleine supermarkt en we hebben nog een bakker … Want als je dat niet meer hebt op een dorp … en dat zouden we misschien meer moeten gaan beseffen met z’n allen” Woondorp Oordeel over de eigen woning en de woonomgeving is belangrijk “Eigenlijk hebben we heel doelbewust voor dit dorpje gekozen want het is … de Parel van de Zak. En die Zak sprak ons vreselijk aan … Het landschap trok ons ontzettend” De leefbaarheid van het moderne platteland

8. Leefbaarheid in het autonome dorp Relatie wordt steeds losser: Schaalvergroting van veel voorzieningen is autonoom Gedrag van bewoners regionaliseert Ontwikkeling aantal inwoners Ontwikkeling aantal voorzieningen Bewoners baseren hun oordeel steeds vaker op kwaliteit woonfunctie Aantal inwoners neemt vooral af door kleinere huishoudens Ontwikkeling Leefbaarheid De leefbaarheid van het moderne platteland 8

9. Leefbaarheid in het woondorp Regiovorming Ontwikkeling gemeenschaps-initiatieven (voorzieningen) Ontwikkeling woonfunctie binnen de streek Krimp heeft pas effect als woonfunctie wordt aangetast Voorzieningen als resultaatvan leefbaarheid Ontwikkeling Leefbaarheid De leefbaarheid van het moderne platteland 9

10. De sociale staat van het platteland (SCP) Thuis op het Platteland: Leefsituatie op het Nederlandse platteland is gunstig: Gunstige woonsituatie Grotere betrokkenheid bewoners Toegenomen mobiliteit Overgebleven Dorpsleven: Leefbaarheid op het platteland is beter, ook dankzij de bevolkingssamenstelling Sociale vitaliteit Traditionele, verbindende sociale vitaliteit Vernieuwende sociale vitaliteit De leefbaarheid van het moderne platteland

11. Veranderende lokale betrokkenheid Vrouwen op het Friese platteland 1993 – 2007 Door toegenomen arbeidsparticipatie hebben vrouwen minder tijd voor omvangrijke inzet in het traditionele vrijwilligerswerk Door toegenomen arbeidsparticipatie beschikken vrouwen over meer vaardigheden en grotere netwerken waardoor zij actiever zijn in modernere vormen van vrijwilligerswerk en in belangenverenigingen De leefbaarheid van het moderne platteland

12. De betekenis van ontmoetingsplaatsen • Ontmoetingsplaatsen als voorwaarde voor leefbaarheid • Ontmoetingsplaatsen als resultaat van leefbaarheid • Het belang van bewoners met een groot sociaal netwerk De leefbaarheid van het moderne platteland

13. Een dorp: Nisse 2012 De leefbaarheid van het moderne platteland

14. Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies Deze presentatie kunt uw downloaden vanaf: http://thissen.net/rural/KNAG/ De leefbaarheid van het moderne platteland Frans Thissen