Onderwijs - welzijn

1. Onderwijs - welzijn Uitgangspositie: Link onderwijs – welzijn Volgende thema’s/structuren/functies worden besproken: • ON – gelijke onderwijskansen: cijfers • Decreet Gelijke onderwijskansen • Flankerend onderwijsbeleid • Specifieke onderwijskansen • Deeltijds onderwijs • Time-out project – HERGO • Onthaalonderwijs voor anderstalige kinderen (OKAN) • Onderwijsopbouwwerk - Brede school

2. Onderwijs-welzijn • ON – gelijke onderwijskansen • Ongelijkheid start bij de instap in het kleuteronderwijs. 16% van de Vlaamse 2,5- en 3-jarigen zit niet in de kleuterschool. Opvallend is dat de sociale ongelijkheid hier reeds zichtbaar is (zie fig1). • Vertraagd doorheen het lager onderwijs. Uit de analyses blijkt dat vooral het 1ste leerjaar voor veel leerlingen een struikelblok vormt. Opnieuw stellen we duidelijke verschillen vast naargelang de sociale afkomst van het kind (zie fig. 2). Ten opzichte van kinderen van hooggeschoolde moeders hebben kinderen van laaggeschoolde moeders 10 keer meer kans op doorverwijzing naar het buitengewoon lager onderwijs (BLO) (zie fig. 3).

3. Onderwijs-welzijn • ON – gelijke onderwijskansen • Gesegregeerd door het secundair onderwijs. Van het armste deciel blijkt slechts 1 op de 10 jongeren door te stromen naar het ASO, tegenover 9 op de 10 bij het rijkste deciel (zie figuur 6). • Doorstroom naar het hoger onderwijs? Waar gemiddeld bijna 1 op de 2 Vlaamse jongeren tegenwoordig een diploma hoger onderwijs behaalt, bedraagt dit bij kinderen van laaggeschoolden 1 op de 4, bij migrantenjongeren 1 op de 6, bij kinderen van hooggeschoolden daarentegen 4 op de 5(zie figuur 11). • Levenslang leren? 7,9% (2007) van de Vlaamse inwoners tussen 25 en 64 jaar neemt deel aan levenslang leren. Het behaalde onderwijsniveau is het meest discriminerende kenmerk met betrekking tot deelname aan opleidingen (fig. 15) + de positie op de arbeidsmarkt.

4. Onderwijs-welzijn 2. Decreet gelijke onderwijskansen Een onderwijsbeleid uitwerken dat alle kinderen en jongeren optimale kansen biedt om te leren en zich te ontwikkelen. Het beleid voor gelijke onderwijskansen wil tegelijk uitsluiting, sociale scheiding en discriminatie tegengaan en heeft daarom specifieke aandacht voor kinderen uit kansarme milieus. Basisonderwijs: SES-lestijden maken geïntegreerd deel uit van de omkadering. De volgende indicatorenzijn bepalend: thuistaal van de leerling, het ontvangen van een schooltoelage, het hoogst behaalde opleidingsniveau van de moeder. Secundair onderwijs: extra leraarsuren in het kader van het geïntegreerd ondersteuningsaanbod worden toegekend. Indicatoren zijn: thuistaal van de leerling, het ontvangen van een schooltoelage, het hoogst behaalde opleidingsniveau van de moeder, de leerling wordt tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen, de ouders behoren tot de trekkende bevolking. Inschrijvingsrecht: http://www.ond.vlaanderen.be/gok/inschrijvingsrecht/ouders/ http://www.naarschoolinkortrijk.be/

5. Onderwijs-welzijn 2. Decreet gelijke onderwijskansen De uitvoering wordt gedaan door de Lokaal Overleg Platforms (LOP). www.lop.be • LOP Kortrijk – Menen Secundair • LOP Kortrijk Basis • LOP Menen Basis

6. Onderwijs-welzijn 3. Flankerend onderwijsbeleid Het geheel van acties van een lokale overheid om: •vertrekkende vanuit de lokale situatie en •aanvullend bij het Vlaamse onderwijsbeleid, een onderwijsbeleid te ontwikkelen in samenwerking met de lokale actoren”.  Integraal Plan – De beleids- en beheerscyclus(BBC) Voorbeelden: Voorleesklasjes, aanbod drugspreventie, verkeerseducatie, gemachtigde opzichters, Brede school, verjaardagskaartjes2-jarige kleuters, Time-outproject voor moeilijk schoolbare jongeren, huistaakbegeleiding, opvoedingsondersteuning, het lokale netoverschrijdend onderwijsaanbod bekend maken, cultuuraanbod voor scholen, ter beschikking stellen sportinfrastructuur (sociaal voordeel), onderwijsopbouwwerk, ‘School in Zicht’: concentratieschoolproblematiek, ‘Samen tot aan de meet’: zittenblijversproblematiek, … Centrumsteden EN ook andere gemeenten: Kortrijk: GOK Leerachterstand overgang kleuter naar lager Menen: Katrol Menen

7. Onderwijs-welzijn 4. Specifieke onderwijsbehoeften 4.1. Buitengewoon onderwijs Basis onderwijs: http://www.ond.vlaanderen.be/specifieke-onderwijsbehoeften/bao/bubao/ Secundair onderwijs: http://www.ond.vlaanderen.be/specifieke-onderwijsbehoeften/so/buso/ Type 1: licht mentale handicap Type 2: matig of ernstig mentale handicap Type 3: ernstige emotionele of gedragsproblemen Type 4: lichamelijke handicap Type 5: kinderen in een ziekenhuis of in een preventorium Type 6: visuele handicap Type 7: auditieve handicap Type 8: ernstige leerstoornissen

8. Onderwijs-welzijn 4. Specifieke onderwijsbehoeften 4.2. Inclusief onderwijs http://www.ond.vlaanderen.be/specifieke-onderwijsbehoeften/bao/ion/ Een naam van een project waarbij leerlingen met een matige of ernstige verstandelijke beperking (type 2) lessen kunnen volgen in het gewoon onderwijs, met behulp van extra ondersteuning vanuit een school voor buitengewoon onderwijs. ION-leerlingen volgen een individueel traject. 4.3. Geïntegreerd onderwijs http://www.ond.vlaanderen.be/specifieke-onderwijsbehoeften/bao/gon/ In het GON (geïntegreerd onderwijs) volgen leerlingen met een handicap of met leer- en opvoedingsmoeilijkheden de lessen in een school voor gewoon onderwijs. De GON-begeleiding gebeurt door een personeelslid van een school voor buitengewoon onderwijs. Dat kan op verschillende manieren: een aantal uren hulp voor het kind zelf, ondersteuning aan de ouders, ondersteuning en uitleg aan leerkrachten (teamondersteuning), aanmaken van specifiek materiaal ...

9. Onderwijs-welzijn 5. Deeltijds onderwijs http://www.lerenenwerken-dbo.be/ Het deeltijds beroeps secundair onderwijs (dbso) is een systeem van leren en werken, waarbij een jongere de combinatie maakt tussen leren op school en werkplekleren. CDO Kortrijk: http://www.cdokortrijk.be/home CDO Lendelede: http://www.tah.be/multimedia/cdo-lendelede.html Elke jongere in het dbso krijgt twee dagen per week les in het Centrum voor deeltijds onderwijs (CDO). Dit is het gedeelte leren. Het gedeelte werkplekleren hangt af van het resultaat van een screening. Dat kan zijn: • een echte arbeidservaring (via allerlei soorten arbeidscontracten). • een brugproject: voor jongeren die wel bereid zijn te werken, maar hun attitudes en vaardigheden nog verder moeten ontwikkelen • een voortraject: een specifieke opleidings- en begeleidingsmodule voor jongeren met ontoereikende attitudes en vaardigheden • een persoonlijk ontwikkelingstraject (POT): voor kwetsbare jongeren in problematische situaties. Hier kan zowel het les- als het arbeidsgedeelte vervangen worden. Zo'n persoonlijk ontwikkelingstraject wordt georganiseerd door een Centrum voor deeltijdse vorming (CDV). • CDV Aura • CDV Groep Intro Zuid-West-Vlaanderen Syntra West: http://www.leertijd.be/

10. Onderwijs-welzijn 6. Time-out project – HERGO Lange time-out: waarbij leerlingen die grote moeilijkheden veroorzaken op school of helemaal gedemotiveerd zijn, verschillende weken uit de school worden gehaald en apart worden begeleid, met als doel hen terug op de schoolbanken te krijgen. Het is een middel om vroegtijdige schooluitval tegen te gaan. Korte formule van time-out: duurt slechts enkele dagen en richt zich op leerlingen bij wie de eerste moeilijkheden zich manifesteren en waar de school niet direct een oplossing voor heeft. HERGOstaat voor herstelgericht groepsoverleg en is een bemiddelingsvorm waarbij niet alleen de dader(s) en slachtoffer(s) aanwezig zijn, maar waarbij zij elk ook hun ‘achterban’ mogen meebrengen (personen uit hun sociale netwerk, die hen kunnen ondersteunen tijdens het proces). Kortrijk: http://www.ligand.be/wordpress/

11. Onderwijs-welzijn 7. Onthaalonderwijs voor anderstalige kinderen (OKAN) Sommige scholen richten een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers in: voor jongeren van niet-Belgische of niet-Nederlandse nationaliteit die nieuw binnen komen in ons land en het Nederlands onvoldoende beheersen. Via de onthaalklas probeert men deze leerlingen zo snel mogelijk Nederlands aan te leren. In de onthaalklas in het secundair onderwijs krijgen anderstalige leerlingen gedurende één jaar Nederlandse taallessen. Daarna stappen ze over naar een gewone klas. Kortrijk: VTI Kortrijk / Campus Drie Hofsteden Menen: Grenslandscholen Menen - Wervik In het basisonderwijs worden de onthaalklassen gevormd op basis van de anderstalige kinderen die zich inschrijven in een school. Het onthaalonderwijs bestaat er uit een aantal uren extra begeleiding voor de anderstalige kinderen.

12. Onderwijs-welzijn 8. Onderwijsopbouwwerk – Brede School Het doel van Onderwijsopbouwwerk is om de participatie van ouders en jongeren/kinderen aan het onderwijs te verhogen. Het stedelijk Onderwijsopbouwwerk organiseert projecten die de communicatie tussen de school, de leerkrachten, de directie en de ouders versterkt. Zoals: • Gelijke onderwijskansen in de Kortrijkse scholen met een hoog percentage kwetsbare gezinnen. • Ondersteuning van zorgleerkrachten • Kleuterparticipatie • Brede School: http://www.ond.vlaanderen.be/bredeschool/ Een Brede School is een samenwerkingsverband tussen verschillende sectoren waaronder een of meerdere scholen die samen werken aan een brede leer- en leefomgeving in de vrije tijd en op school met als doel het creëren van maximale ontwikkelingskansen voor álle kinderen en jongeren. Menen: CAW Stimulans : Speel-o-theek‘de Speelkoffer’, Studieondersteuning ‘de Katrol’, De Babbeldoos, De moedergroep. Kortrijk: http://www.kortrijk.be/bredeschoolfilmpje