Poradnictwo i informacja zawodowa MCIZ OHP

1. Ochotnicze Hufce Pracy Komenda Główna OHP Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej Poradnictwo i informacja zawodowa MCIZ OHP Warszawa 2004r.

2. DEFINICJE POJĘĆ Doradca zawodowy - osoba udzielająca pomocy w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych, młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego. Doradca zawodowy powinien posiadać kompetencje społeczne, do których należą: cechy osobowościowe, uzdolnienia i zainteresowania, warunkujące powodzenie pracy z ludźmi. (Klasyfikacja Zawodów i Specjalności, 2002, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dn. 22.03.2002r. - Dz.U. Nr 32, poz.304)

3. DEFINICJE POJĘĆ Poradnictwo zawodowe - długofalowe i wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące jednostce w trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces. (Ogólne zasady funkcjonowania poradnictwa zawodowego w systemie urzędów pracy, 1996, Wyd. KUP)

4. DEFINICJE POJĘĆ Doradztwo zawodowe - świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji zawodowych, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji. (K.Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji, 1999, Problemy poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego Nr 2/11, s.29)

5. DEFINICJE POJĘĆ Poradnictwo zawodowe - proces, w którym doradca zawodowy i klient pracują wspólnie nad świadomym i samodzielnym podjęciem przez klienta decyzji dotyczącej drogi rozwoju zawodowego oraz nad dostosowaniem się do wymogów rynku pracy. Poradnictwo zawodowe polega w szczególności na wykonywaniu czynności i działań określonych w art.38 ust.1 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dn.20 kwietnia 2004r. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe - wg projektu PHARE finansowanego ze środków UE oraz Budżetu Państwa realizowanego pod nadzorem PARP, 2004)

6. DEFINICJE POJĘĆ Informacja zawodowa - zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji. (K.Lelińska: Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu metodą zajęć praktycznych, 1985, WSiP, s.35)

7. DEFINICJE POJĘĆ Orientacja zawodowa - działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup i instytucji - mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. (K.Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji, 1999, Problemy poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego Nr 2/11, s.29)

8. DEFINICJE POJĘĆ Informacja edukacyjna - zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania decyzji związanych z dalszym kształceniem. (opr. G.Sołtysińska)

9. DEFINICJE POJĘĆ Wewnątrzszkolny system doradztwa - ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy. (opr. A.Łukaszewicz, KOWEZiU, 2003)

10. DEFINICJE POJĘĆ Zawód - wewnętrznie spójny system czynności wymagający określonych kwalifikacji, wykonywanych w uregulowany i systematyczny sposób, stanowiący podstawę utrzymania i zapewniający pozycję w społeczeństwie. (J.Szczepański: Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową. Socjologia zawodów, 1965, KiW)

11. DEFINICJE POJĘĆ METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: 1.Poradnictwo indywidualne – proces podczas którego doradca zawodowy w sposób świadomy i celowy wykorzystuje procedury i techniki rozmowy doradczej motywując klienta do swobodnego wypowiadania się oraz aktywnego współdziałania w rozwiązaniu jego problemów. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe, MGPiPS, 2003)

12. Porada indywidualna Cel: Pomoc w rozwiązywaniu problemu zawodowego klienta poszukującego pracy: • uzyskanie informacji dotyczącej problemu zawodowego klienta, • uzyskanie informacji umożliwiających, zhierarchizowanie innych problemów klienta • umożliwienie dokonania oceny klienta, • umożliwienie podjęcia decyzji co do dalszego postępowania. (tamże)

13. INDYWIDUALNA OCENA ZAWODOWA Krok 1. • Określenie rodzaju problemu stojącego przed klientem, Krok 2 • Wytworzenie sobie pełnego obrazu klienta jako osoby, Krok 3 • Doradca zgłębia sposób widzenia siebie przez klienta, czynniki indywidualne i czynniki środowiskowe, przy użyciu poprzednio nakreślonych metod i technik rozmowy. (R.Lamb: Poradnictwo zawodowe w zarysie - zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego Nr 9, 1998, KUP)

14. Przyjęcie informacji o potrzebie udzielenia porady Analiza danych klienta i informacji nt. jego aktywności na podstawie dokumentów Określenie potrzeb klienta Uzyskanie informacji o aktualnej sytuacji rynku pracy w zakresie dotyczącym klienta Porada indywidualna - procedura postępowania (1)

15. Uzyskanie informacji nt. możliwości szkolenia, podniesienia kwalifikacji, przekwalifikowania Dokonanie analizy danych Spotkanie się z klientem Przeprowadzenie rozmowy doradczej Porada indywidualna - procedura postępowania (2)

16. Ustalenie problemu zawodowego klienta oraz hierarchię innych problemów Ustalenie ewentualnej konieczności włączenia innych specjalistów/podmiotów zewnętrznych lub przeprowadzenia badań lekarskich bądź psychologicznych Konieczność włączenia innych specjalistów lub podmiotów zewnętrznych Konieczność przeprowadzenia badań Opracowanie Indywidualnego Planu Działania (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe - wg projektu PHARE finansowanego ze środków UE oraz Budżetu Państwa realizowanego pod nadzorem PARP, 2004) Porada indywidualna - procedura postępowania (3)

17. DEFINICJE POJĘĆ METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: 2.Poradnictwo grupowe – sposób pracy z ludźmi, którzy jako członkowie grupy, w atmosferze akceptacji i otwartości, mają możliwość zbadania i zdefiniowania własnego problemu zawodowego, dokonania adekwatnej oceny siebie oraz rozwijania umiejętności podejmowania decyzji dotyczących planowania własnej kariery zawodowej. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe, MGPiPS, 2003)

18. Cel: - pomoc w rozwiązaniu problemu zawodowego wybranej grupy klientów poszukujących pracy Zidentyfikowanie celów i potrzeb związanych z grupowym poradnictwem zawodowym Wstępne wyselekcjonowanie grupy uczestników zajęć Określenie metody prowadzenia poradnictwa grupowego Przygotowanie materiałów, pomieszczenia i sprzętu Grupowe poradnictwo zawodowe - procedura postępowania (1)

19. Opracowanie harmonogramu zajęć Dokonanie końcowej selekcji uczestników zajęć Przeprowadzenie zajęć (cyklu zajęć) poradnictwa zawodowego Umieszczenie w dokumentacji informacji o udziale klientów w zajęciach Ustalenie terminu rozmowy indywidualnej (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe - wg projektu PHARE finansowanego ze środków UE oraz Budżetu Państwa realizowanego pod nadzorem PARP, 2004) Grupowe poradnictwo zawodowe - procedura postępowania (2)

20. DEFINICJE POJĘĆ METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: 3.Badanie psychologiczne – jest to badanie, którego celem jest określenie przydatności zawodowej do pracy/zawodu, kierunku szkolenia albo ze względu na szczególne wymagania stawiane przez pracodawcę, a nie uregulowane odrębnymi przepisami resortowymi. Badanie to przeprowadza doradca zawodowy z wykształceniem psychologicznym, z wykorzystaniem wystandaryzowanych testów psychologicznych. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe, MGPiPS, 2003)

21. SYGNAŁY WSKAZUJĄCE NA ISTNIENIE POTRZEBY PORADNICTWA ZAWODOWEGO • Wybór zawodowy • Błędny wybór zawodowy • Zmiana zawodowa • Potrzeba szkolenia • Potrzeba usług innych instytucji • Przystosowanie zawodowe • Zmiana miejsca zatrudnienia (R.Lamb: Poradnictwo zawodowe w zarysie - zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego Nr 9, 1998, KUP)

22. INDYWIDUALNA OCENA ZAWODOWA Główne dziedziny badania i oceny: 1. Zainteresowania i cele 2. Doświadczenie zawodowe 3. Wykształcenie i przebyte szkolenia 4. Sposób spędzania wolnego czasu 5. Uzdolnienia 6. Czynniki społeczno-ekonomiczne 7. Cechy charakteru i usposobienie 8. Możliwości fizyczne (tamże)

23. OBSZARY IDENTYFIKACJI OBSZARÓW OCENY JEDNOSTKI • rozmowa • orzeczenia lekarskie • ocena sprawności fizycznej • rozmowa • lista zainteresowań i wyniki testów MOŻLIWOŚCI FIZYCZNE ZAINTERESO-WANIA I CELE • rozmowa • wyniki w nauce • testy kwalifikacyjne • rozmowa • wyniki w nauce • testy osobowości DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE I NABYTE UMIEJĘTNOŚCI CECHY CHARAKTERU, USPOSOBIENIE CZYNNIKI SPOŁECZNO-EKONOMICZNE WYKSZTAŁCENIE I SZKOLENIE • rozmowa • wyniki w nauce • testy sprawdzające • rozmowa UZDOLNIENIA I POTENCJALNE UMIEJĘTNOŚCI ZAJĘCIA W CZASIE WOLNYM • rozmowa • testy zdolnościowe

24. WSPÓŁPRACA MCIZ OHP Media: prasa, radio, lokalna TV Samorząd Pracodawcy MOBILNE CENTRA INFORMACJI ZAWODOWEJ OHP Konkursy, giełdy, konferencje, targi Instytucje szkolące Placówki oświatowe Ośrodki Pomocy Społecznej, niepełnosprawni Urzędy Pracy, Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, Kluby Pracy Młodzież poszukująca pracy