POLITYKA HANDLOWA UE

1. POLITYKA HANDLOWA UE Anna Goc Magdalena Rosiak

2. POJĘCIE WSPÓLNEJ POLITYKI HANDLOWEJ • WSPÓLNA POLITYKA HANDLOWA - ogół uregulowań i działań dotyczących wymiany towarowej między państwami Unii a państwami trzecimi.

3. Catherine Ashton – komisarz UE ds. Handlu

4. Peter Mandelson

5. Catherine Ashton Przemówienie: Waszyngton, 18 marca 2009 • Wiele się teraz słyszy o tym, jak duże znaczenie w walce z kryzysem mają zarówno bodźce fiskalne, jak i regulacja rynków finansowych. Chociaż przyczyniają się one w dużym stopniu do ustabilizowania sytuacji i zapobieżenia jej wystąpieniu w przyszłości, trzecim, równie ważnym czynnikiem jest utrzymanie swobodnego handlu i jego rozwój. To swobodny handel jest motorem umożliwiającym wypracowanie dobrobytu koniecznego do przezwyciężenia obecnej recesji.

6. Podstawy prawne, zakres i cele WPH • Traktat Rzymski 1957 r. (utworzenie EWG) – art. 113 • Okres przejściowy do końca 1969 r. • Wprowadzenie Unii Celnej –1968 r. • Inne środki WPH (ochrona przed dumpingiem, nadmiernym subsydiowaniem, instrumenty dot. eksportu) – początek 1970 r.

7. Zasady WPH zgodnie z art. 113 • zmiana stawek celnych • zawieranie umów celnych i handlowych • ujednolicenie środków liberalizacyjnych • jednolita polityka eksportowa • podejmowanie środków ochronnych w przypadku dumpingu i subsydiów

8. Zasada wyłączności kompetencji WE • Wspólnota ma kompetencję wyłączną • państwa członkowskie nie mają prawa wydawania żadnych regulacji prawnych, zaś wszelkie działania prawotwórcze podejmowane są przez instytucje Wspólnoty, chyba że udzielą one państwom członkowskim uprawnienia do działania w ściśle określonym zakresie

9. Dwa warianty WPH WSPÓLNA POLITKA HANDLOWA polityka autonomiczna polityka traktatowa

10. Polityka autonomiczna • obejmuje wszystkie środki i narzędzia, które Wspólnota stosuje w stosunku do eksportu i importu, a które nie wynikają z ustaleń traktatowych • ochrona przed szkodami wywołanymi przez import z państw trzecich • Może przybierać charakter: • - dyskryminacyjny • - preferencyjny

11. Polityka traktatowa • kształtowana na podstawie umów i porozumień międzynarodowych zawieranych przez UE z krajami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi • Negocjacje są prowadzone przez Komisję, która porozumiewa się ze specjalnym komitetem („Komitet Artykułu 133”), tj. powołanym przez Rade zespołem ekspertów z państw członkowskich do oceny postępowań prowadzonych w ramach WPH

12. Instrumenty WPH • Unia Celna i Zewnętrzna Taryfa Celna • Ochrona Rynku UE – antydumping, antysubwencja, postępowanie ochronne • Embargo Handlowe

13. Unia Celna i Zewnętrzna Taryfa Celna • Wprowadzone 1 lipca 1968 r. • Wysokość stawek celnych ustalono na podstawie średnich arytmetycznych stawek stosowanych przez kraje członkowskie w dniu 1 stycznia 1957 r. • Jednolity Dokument Administracyjny (SAD) - podstawowy dokument celny w handlu (styczeń 1988 r.)

14. Unia Celna i Zewnętrzna Taryfa Celna WSPÓLNOTOWA TARYFA CELNA stawki konwencyjne stawki autonomiczne - stosowane w imporcie z krajów należących do WTO lub którym została przyznana KNU - stosowane są względnie rzadko wobec państw, którym Wspólnota nie przyznała KNU.

15. Unia Celna i Zewnętrzna Taryfa Celna • Rodzaje ceł: • ze względu na kierunek ruchu towarów:eksportowe, importowe, tranzytowe • ze względu na sposób obliczania: ad valorem (stawka procentowa od wartości), specyficzne (w zależności od liczby, objętości lub wagi), kombinowane (połączenie różnych kryteriów, np. 500 euro od sztuki samochodu + 5% podatku, jeżeli wartość samochodu przekracza określoną kwotę) • antydumpingowe: stosowane w przypadku, gdy towary importowane do Unii są sprzedawane przez kraj eksportujący po cenach niższych od krajowych cen rynkowych lub poniżej kosztów własnych produkcji

16. Unia Celna i Zewnętrzna Taryfa Celna • Nomenklatura Wspólnej Taryfy Celnej • – nomenklatura scalona (CN, CombineNomeclature) • instrument naliczania i ściągania opłat celnych • służy opracowywaniu statystyk w handlu zagranicznym oraz stosowaniu środków polityki handlowej, rolnej, podatkowej i pieniężnej

17. Unia Celna i Zewnętrzna Taryfa Celna • Zintegrowana Taryfa Celna Wspólnot • Europejskich (TARIC, IntegratedTariff of the • EuropeanCommunities) • zinformatyzowana baza danych o warunkach eksportu i importu danego towaru • zawiera informacje o wysokości stawek, o preferencjach celnych, kontyngentach taryfowych, zawieszeniu stawek, stosowanych cłach anty-dumpingowych lub wyrównawczych

18. Unia Celna i Zewnętrzna Taryfa Celna • Generalny System Preferencji Celnych • (GSP) • instrument polityki handlowej o charakterze autonomicznym, preferencje celne w ramach tego środka nie są wzajemne • stosowany w ramach udzielania pomocy krajom rozwijającym się i najmniej rozwiniętym • przyznaje produktom importowanym z krajów najmniej rozwiniętych bezcłowy dostęp do rynków UE dla wszystkich towarów z wyjątkiem broni, amunicji, bananów, cukru i ryżu, oraz obniżki stawek celnych, opierając się na tzw. wrażliwości produktów

19. Ochrona Rynku UE • Postępowania antydumpingowe • stosowane wówczas, gdy zagraniczny producent sprzedaje na obszarze UE towar poniżej porównywalnej ceny podobnego towaru na swoim rynku krajowym lub poniżej kosztów produkcji • może zostać zastąpione tzw. zobowiązaniem cenowym do przestrzegania przez eksportera minimalnego poziomu cen eksportowych • cła antydumpingowe i zobowiązania cenowe ustalane sa na 5 lat i w wyniku postępowania weryfikacyjnego mogą być przedłużone o kolejne 5 lat

20. Ochrona Rynku UE • Postępowania antysubwencyjne • stosowane wówczas, gdy rząd lub instytucja publiczna kraju eksportera (kraju pochodzenia) bezpośrednio lub pośrednio udziela eksporterowi subsydiów do produkcji, eksportu lub przewozu • subsydia: dotacje, pożyczki na warunkach preferencyjnych, gwarancje kredytowe, zwolnienia z podatków • postępowanie antysubwencyjne: nakładanie środków wyrównawczych (cła tymczasowe, zobowiązania cenowe, cła wyrównawcze)

21. Ochrona Rynku UE • Ochrona przed nadmiernym importem • stosowane wówczas, gdy towar jest importowany na obszar UE w tak zwiększonych ilościach i/lub na takich warunkach, że może to wyrządzić poważną szkodę producentom Wspólnoty lub grozić jej wyrządzeniem • środki ochronne - ograniczenie okresu ważności dokumentów importowych, zmianę zasad importu kwestionowanego towaru, kontyngenty • skarga wnoszona przez państwa członkowskie

22. Ochrona Rynku UE • Przeciwdziałanie barierom w handlu • niezgodnym z porozumieniami • międzynarodowymi • stosowane w wypadku stwierdzenia stosowania wobecproducentów unijnych niezgodnych z porozumieniami międzynarodowymi barier w dostępiedo rynków państw trzecich • umożliwia wsparcie przemysłu Unii Europejskiej

23. Embargo Handlowe • sankcja polityczna wobec państwa trzeciego • cel - zmuszenie danego państwa do zmiany jego zachowań sprzecznych z prawem międzynarodowym poprzez zastosowanie instrumentów polityki handlowej

24. Od GATT do WTO Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu (General Agreement on Tariffs and Trade, GATT) 01.01.1948r. – 31.12.1994

25. GATT – KLUCZOWE ZASADY: • zasada niedyskryminacji i równego traktowania • stosowanie tzw. klauzuli najwyższego uprzywilejowania i klauzuli narodowej • zasada wzajemności; • zasada możliwości interwencji handlowej

26. WTO • Światowa Organizacja Handlu (World • Trade Organization, WTO) • stanowi kontynuację GATT • powołana w 1994 w Marrakeszu (Maroko), w ramach tzw. rundy urugwajskiej GATT • zadania: liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami, prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel, rozstrzyganie sporów dotyczących wymiany handlowej, przestrzegania praw własności intelektualnej

27. PASCAL LAMY

28. GATT – I z III filarów WTO: GATT GATS TRIPs Towary Usługi Własność Intelektualna

29. Pozostałe elementy WTO: DSB TPRM PTA Rozstrzyganie Raporty o polityce Porozumienia sporów handlowej kilkustronne

30. Handel z krajami trzecimi - Import Towary przemysłowe: - większość importu odbywa się na warunkach bezcłowych ze względu na rozbudowany system preferencji oraz system zawieszeń celnych - Import towarów przemysłowych jest w znacznie większym stopniu zliberalizowany niż import towarów rolnych

31. Handel z krajami trzecimi - Import Towary rolne: • RYNEK TOWARÓW ROLNYCH – chroniony systemem regulacji pozacelnych, określających wymagania wobec produktów rolnych wprowadzanych na rynek UE • Rynek unijny – chroniony przed nadmiernym importem owoców i warzyw z krajów trzecich: • system cen minimalnych • system cen wyjścia • nakładanie dodatkowych opłat celnych (klauzula SGG - SpecjalSafeguard) • normy handlowe ustalające minimalne wymagania jakościowe (dla klas ekstra, I i II), oraz wymagania dotyczące opakowania i oznakowania produktów

32. Regulacje pozataryfowe – POZWOLENIA: • Pozwolenia przywozu - wydawane są przez właściwe instytucje w państwach członkowskich • Polska- Agencja Rynku Rolnego, która jest odpowiedzialna za administrowanie obrotem z zagranicą towarami rolnymi, zgodnie z zasadami prawodawstwa Unii Europejskiej • ARR:www.arr.gov.pl

33. Regulacje pozataryfowe – POZWOLENIA: • Grupy towarów rolnych podlegających obowiązkowi uzyskania pozwolenia na import: • Czosnek • Banany • Grzyby zakonserwowane • Zboża i ryż • Cukier • Oleje i tłuszcze • Mleko i produkty mleczne • Wołowina i cielęcina  • Mięso baranie i kozie • Wieprzowina • Mięso drobiowe • Jaja • Nasiona • Wino • Owoce i warzywa • Przetwory owocowe i warzywne • Alkohol • Len i konopie

34. Regulacje pozataryfowe – POZWOLENIA: • Kontyngenty taryfowe (tariffquotas) • ustanawiane są tylko w ujęciu ilościowym • nie ograniczają importu a wprowadzają możliwość zakupu określonej ilości towaru za granicą przy niższej, od ogólnie stosowanej, stawce celnej • obejmują - surowce, półprodukty i komponenty

36. HANDEL Z KRAJAMI SPOZA UNII EUROPEJSKIEJ – EKSPORT: • brak barier ilościowych • ograniczenia wywozu: • zakazu eksportu, • pozwolenia wywozu (authorisations) i licencje wywozowe, • nadzór statystyczny przedsiębiorcy (w tym również przewoźnicy, spedytorzy lub agenci celni), posiadający świadectwa

39. Stosunki handlowe UE z państwami trzecimi: • Do najważniejszych partnerów handlowych Unii Europejskiej należą przede • wszystkim : • USA • Japonia • Chiny • Korea Południowa

40. Stosunki handlowe UE z państwami trzecimi

41. Stosunki handlowe UE z państwami trzecimi - artykuł z dnia 20.10.2009, portal mojeopinie.pl, KOREA Historyczna umowa o wolnym handlu pomiędzy UE a Koreą Pd. : Na kilka tygodni przed końcem kadencji pani Catherine Ashton - komisarz ds. handlu - może pochwalić się ogromnym sukcesem na swoim koncie, gdyż udało się jej parafować umowę o wolnym handlu z Republiką Korei Południowej. Chociaż dokument nie został jeszcze podpisany (musi zostać jeszcze zatwierdzony przez Radę UE i Parlament Europejski) już teraz możemy powiedzieć, że jest to największa negocjowana umowa w historii kontaktów Unii Europejskiej z krajami trzecimi. Jest to również wielka szansa na zwiększenie wymiany handlowej pomiędzy Koreą a UE.

42. Stosunki handlowe UE z państwami trzecimi - KOREA Korea jako partner handlowy UE i Polski: Korea Południowa jest czwartym pozaeuropejskim partnerem handlowym dla krajów Unii Europejskiej. Unia z kolei jest drugim największym odbiorcą koreańskiego eksportu. W ciągu ostatnich pięciu lat bilateralna wymiana handlowa wzrastała w średnim tempie 7,5% by w 2008 roku osiągnąć wartość 65 miliardów euro. Od 1962 roku Unia Europejska jest również największym inwestorem na koreańskim rynku (w 2006 roku miała udział w 46 % inwestycji).

43. Stosunki handlowe UE z państwami trzecimi - KOREA • W ramach Unii Europejskiej Korea największe obroty gospodarcze notuje z Niemcami (25,3 mld USD). Kolejnymi partnerami są „Holandia (9,6 mld USD), Wielka Brytania (9,5 mld USD), Francja (8,4 mld USD) i Włochy (7,6 mld USD)”. Polska – obok Słowacji i Holandii – notuje największy deficyt w handlu z Koreą.

44. Stosunki handlowe UE z państwami trzecimi: • Stosunki handlowe z państwami EFTA: • - Islandia • - Liechtenstein • - Norwegia • - Szwajcaria

45. Stosunki handlowe UE z państwami trzecimi: • Stosunki handlowe z państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) • Stosunki handlowe z państwami basenu Morza Śródziemnego • Stosunki handlowe z państwami bałkańskimi • Stosunki handlowe z państwami Europy Wschodniej i Azji Środkowej • Stosunki handlowe z innymi Państwami azjatyckimi • Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) • Rada Współpracy Zatoki Perskiej (GCC)

46. Stosunki handlowe UE z państwami trzecimi: • UE zawarła umowy bilateralne z: • Chinami • Koreą • Indiami • Stosunki handlowe z państwami Ameryki Południowej i Środkowej

47. Handel zagraniczny Polski a UE: • Udział Polski w światowym eksporcie =1,3 %. • Poziom wydajności polskich firm jest niższy od unijnego od 2,5 - 4 razy • 60% importu i 70% eksportu Polski przypada na UE. • Polska - czwarty rynek eksportowy UE • Niemcy - pierwszy partner handlowy Polski • Silna integracja handlowa Polski z UE • W ostatnich 6 latach eksport Polski do UE wzrastał proporcjonalnie do całkowitego eksportu Polski, natomiast import z UE wzrastał w mniejszym stopniu niż całkowity import towarów do Polski. • W roku 2000 ujemny deficyt handlowy Polski wyniósł 18,7 miliardów euro.

48. Znaczenie Wspólnej Polityki Handlowej • ogólnoświatowy wzrost gospodarczy • szeroka gama produktów • obniżenie cen i wzrost jakości • pomoc krajom rozwijającym się • zniknięcie barier utrudniających handel

49. HANDEL: • Pracą zarobisz na życie, a na handlu się wzbogacisz. • przysłowie fińskie • Żaden naród nie został nigdy zrujnowany przez handel. • Benjamin Franklin

50. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ