1 / 22

Meertaligheid en taalpolitiek: De Nederlandse provincie Friesland

Meertaligheid en taalpolitiek: De Nederlandse provincie Friesland. Dominik Hetkamp – Referent Daniel Kühlenborg – Referent Ines Kampherbeek – Referent Yvonne Kieft – Moderatie/discussie Petra Schoo – Moderatie/discussie. Inhoudsoverzicht. Historisch overzicht Actuele situatie Taalpolitiek

berdine
Download Presentation

Meertaligheid en taalpolitiek: De Nederlandse provincie Friesland

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Meertaligheid en taalpolitiek:De Nederlandse provincie Friesland Dominik Hetkamp – Referent Daniel Kühlenborg – Referent Ines Kampherbeek – Referent Yvonne Kieft – Moderatie/discussie Petra Schoo – Moderatie/discussie

  2. Inhoudsoverzicht • Historisch overzicht • Actuele situatie • Taalpolitiek • Onderwijspolitiek • Taalbehoud • Vragen / discussie

  3. 1. Historisch overzicht • Het Fries is een West-Germaanse taal • Oudfries: tot 1550 • Middelfries: 1550 tot 1800 • Nieuwfries: vanaf 1800 • Vroege Middeleeuwen: Fries werd in Fryslân, Noord-Holland, Groningen en Noord-Duitsland gesproken • Einde van de Middeleeuwen: Fryslân raakte zijn bestuurlijke zelfstandigheid kwijt

  4. Historisch overzicht (2) • Na ongeveer 1550: Fries was geen schrijftaal meer, maar spreektaal • Na de Middeleeuwen: Nederlands werd op vele terreinen de eerste taal • In Duitsland: Oost-Fries (slechts 2.000 sprekers) en Noord-Fries (tussen 5.000 en 10.000 sprekers); grote verscheidenheid aan dialecten Nederlandse Friesen kunnen de Duitsen Friesen niet meer verstaan

  5. Historisch overzicht (3) Stadsfries • 16. eeuw: Stadsfries ontstaat (friestalige stedelingen spraken de taal van de „vreemdelingen“ om ermee te communiceren) • Oudst Leeuwarder Stadsfries: 1768, tekst van Anne Jeltema • Tot 18. eeuw: Stadsfries als een variant van het Nederlands • Pas na 1800: Duidelijk van het NL afwijkend dialect

  6. 2. Actuele situatie Afbeelding 1: Dialectkaart van de provincie Fryslân

  7. Actuele situatie (2) • Fries wordt in Friesland en in het westerlijke Groningen gesproken • Friesland is een meertalige provincie: Nederlands, Fries en dialecten, zoals Stellingswerfs, het Bildts en het Stadsfries • Het NL wordt belangrijker, maar 450.000 van de 600.000 spreken Fries en van 350.000 Friesen is het de moedertaal

  8. Actuele situatie (3) Afbeelding 2: eigen diagram; informatie uit: http://taal.phileon.nl/fries.php

  9. Actuele situatie (4) Interview Weersvoorspelling Afbeelding 3: Vergelijking Leewarders/Nederlands/Fries

  10. 3. Taalpolitiek Definitie • Wetgeving om taal te gebruiken • Maatregelen om taalgebruik vast te leggen op het nationaal-, regionaal- en gemeenteniveau • Invloed door bepaalde staatsinstellingen of politici • Gebieden: woordenschat, spelling of grammatica

  11. Taalpolitiek (2) Behoud van het Fries • 1879 eerste Friese spelling • 1946 en 1980 spellinghervormingen • Bewaring van de taal door de infrastructuur op taalgebied en hun subsidiëring • Bepaalde organisaties

  12. Taalpolitiek (3) Organisaties voor de taalbevordering • Ried van de Fryske Beweging • Frysk Nasjonale Partij • Interdepartementale Commisie Friese Taalpolitiek • Fryske Organisaasje foar Kulturele Autonomy • Wurkgroep Frysk yn it Offisjele Ferkaer

  13. Taalpolitiek (4) Kneppelfreed 16-11-1951 • Journalist Fedde Schurer • Protestdemonstratie in Leeuwarden Recht op onderwijs in de Friese taal en Fries spreken in de rechtszaal Afbeelding 4: Fedde Schurer makket romte!

  14. 4. Onderwijspolitiek Definitie • Het uitwerken en doorzetten van politieke doelen binnen het raam van onderwijs • Wetgeving • Richtlijnen • Stimuleringsmaatregelen

  15. Onderwijspolitiek (2) • Mensen die beslissingen beïnvloeden • Inspectie voor het onderwijs • Gemeenschappelijk Centrum voor Ondewijsbegeleiding • Schoolteams • Wetenschapper • Journalisten

  16. Onderwijspolitiek (3) • Tot onderwijspolitieke maatregelen behoren • De nationale onderwijswetgeving • De stichting leerplanontwikkeling • Een goede infrastructuur

  17. Onderwijspolitiek (4) • Het Fries in school • Kleuterschool • Basisschool • Middelbaar onderwijs • Hogeschool

  18. 5. Taalbehoud Media • Meertalige dagbladen: De „Leeuwarder Courant“ en het „Friesch Dagblad“ • Eentalige magazijnen: „Frysk en Frij“, „De Holder“ en „Sjederr“ • Radio en televisie: „Omrop Fryslân“ • Films: Nederlandse ondertiteling

  19. Taalbehoud (2) • Religie: 1943 bijbelvertaling in het Fries • Schouwburg: Friese theatergroep „Tryater“ • Wetenschap en onderzoek: „Fryske Akademy“ • Universiteit: Amsterdam, Leiden, Utrecht en Groningen • Straatboordjes

  20. Taalbehoud (3) Afbeelding 5: Tweetalig straatboordje

  21. Literatuurlijst Zie paper ! Foto‘s en illustratie‘s: http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/langvar/statusdutch (25.11.2005, 18.39 uur)

  22. 6. Discussie Bedankt voor jullie attentie! Hebben jullie nog vragen?

More Related