460 likes | 1.01k Views
RAG 121 SAINS PERSEKITARAN 1B. © Prof.Madya Dr.Hj. Abdul Majid Ismail. KULIAH 2 KLIMATOLOGI. Firman Allah “Angin itu membawa awan yang berat (mengandungi wap air), lalu turun air hujan daripadanya untuk menumbuhkan tanam-tanaman…………….. (Surah Al A’raf ayat 57). ASAS KLIMATOLOGI.
E N D
RAG 121SAINS PERSEKITARAN 1B ©Prof.Madya Dr.Hj. Abdul Majid Ismail Abdul Majid Ismail PBP USM
KULIAH 2KLIMATOLOGI • Firman Allah • “Angin itu membawa awan yang berat (mengandungi wap air), lalu turun air hujan daripadanya untuk menumbuhkan tanam-tanaman…………….. (Surah Al A’raf ayat 57) Abdul Majid Ismail PBP USM
ASAS KLIMATOLOGI • KEPENTINGAN IKLIM • ASAS DALAM MEMBUAT PENENTUAN REKABENTUK ALAM BINA • PENENTU IKLIM • LAPISAN-LAPISAN ATMOSFERA • TROPOSFERA, TROPOPOS, STRATOSFERA, STRATOPOS, MESOFERA, MESOPOS, MESAPOS & TERMOSFERA. Abdul Majid Ismail PBP USM
LAPISAN-LAPISAN ATMOSFERA Abdul Majid Ismail PBP USM
SISTEM PEREDARAN BUMI • ORIENTASI ATAU PAKSI PUTARAN BUMI MEMPENGARUHI KEAMATAN SINAR MATAHARI YANG DITERIMA. 25.50 470 900 SINARAN MATAHARI 470 25.50 25.50 Abdul Majid Ismail PBP USM
PUTARAN BUMI MENGELILINGIMATAHARI DALAM BENTUK “ELLIPSE” MENGHASILKAN MUSIM DAN IKLIM. EKUINOKS (MAC) SOLTIS (DEC) SOLTIS (JUN) EKUINOKS (SEPT) Abdul Majid Ismail PBP USM
TAKRIF • IKLIM • SATU WILAYAH YANG TERDIRI DARIPADA CIRI-CIRI KHUSUS SEPERTI SUHU, KEKERINGAN, ANGIN, CAHAYA DAN CIRI KHAS. • SATU INTEGRASI KEADAAN FIZIKAL ALAM SEKITAR ATMOSFERA DALAM MASA TERTENTU IAITU CIRI SATU-SATU LOKASI. • CUACA • KEADAAN SEKETIKA ALAM SEKITAR ATMOSFERA PADA SATU LOKASI TERTENTU. • CONTOH: CUACA DIPULAU PINANG HARI INI DIRAMALKAN PANAS PADA SEBELAH PAGI DAN HUJAN DISEBELAH PETANG. • DI DALAM IKLIM TROPIKA, HABA MERUPAKAN MASALAH UTAMA. OLEH ITU PERLINDUNGAN DARIPADA PANAS DAN HUJAN DIPERLUKAN HAMPIR SEPANJANG TAHUN. PURATA SUHU TAHUNANNYA 20OC. Abdul Majid Ismail PBP USM
IKLIM DAN HUBUNGANNYA DENGAN BANGUNAN • KEPERLUAN ASASI MANUSIA (FIZIKAL) • MAKANAN, PAKAIAN, KEDIAMAN • FUNGSI ASAS KEDIAMAN/RUMAH • MELINDUNGI PENGHUNI DARIPADA: • IKLIM YANG KETERLALUAN (CLIMATIC FILTER) • SUMBER-SUMBER BAHAYA • KETIDAK SELESAAN • MENEMPATKAN AKTIVITI • REHAT, TIDUR DLL. • REKREASI DALAMAN Abdul Majid Ismail PBP USM
JENIS-JENIS KEDIAMAN YANG DIKEHENDAKI LAZIMNYA BERGANTUNG KEPADA MASA DAN TEMPAT. • KEPERLUAN REKABENTUK: • KAJIAN KEPERLUAN SETIAP PENGHUNI (DIBINA UNTUK SETIAP INDIVIDU & AHLI KELUARGANYA) • KAJIAN GAYA “STYLE” & BINAAN/STRUKTUR RUMAH TRADISIONAL/SEDIAADA SEBELUM MEREKABENTUK SESUATU YANG BARU – SENI BINA TRADISI IALAH HASIL PENGALAMAN & EKSPERIMEN YANG TELAH DILALUI DARI ZAMAN KE ZAMAN IAITU PERSEKITARAN TEMPATAN TELAH DITERAPKAN &DIAMBIL KIRA. Abdul Majid Ismail PBP USM
FAKTOR-FAKTOR PENGUBAH TERMASUK IKLIM, KEADAAN TANAH, BAHAN BINAAN TEMPATAN & TOPOGRAFI MEMBEZAKAN RUPABENTUK DALAM SENI BINA TRADISI “INDIGENOUS”. • FAKTOR INI MENYEBABKAN TERDAPATNYA PERBEZAAN NYATA DARIPADA SEGI PERANCANGAN, “MASSING” & RUPABENTUK DIANTARA RUMAH-RUMAH TRADISIONAL DI KAWSAN BERLAINAN IKLIM (IKLIM PANAS, SEDERHANA & SEJUK) Abdul Majid Ismail PBP USM
PENGARUH IKLIM MIKRO: • PEREDARAN MATAHARI & ANGIN • MENENTUKAN BENTUK PERANCANGAN FIZIKAL (SUSUNATUR & ORIENTASI BANGUNAN) • TUMBUH-TUMBUHAN PERMUKAAN, BUKIT-BUKAU DAN LEMBAH: • MENENTUKAN SISTEM PERPARITAN, BENTUNGAN DAN LALUAN • ELEMEN IKLIM (TABURAN HUJAN & ANGIN) • MEMPENGARUHI REKABENTUK BAHAGIAN LUAR BANGUNAN, SUSUNATUR RUANG, KEDUDUKAN & JENIS SEKATAN, BINAAN BUMBUNG & BUKAAN. • MEMPENGARUHI JENIS KAWALAN PERSEKITARAN BANGUNAN. Abdul Majid Ismail PBP USM
IKLIM PANAS-LEMBAP • PENGURANGAN KELEMBAPAN • PENURUNAN SUHU • IKLIM PANAS-KERING • PENAMBAHAN KELEMBAPAN • PENURUNAN SUHU • CONTOH: • SUSUNATUR: PANAS-LEMBAP (BERTABURAN & JARAK JAUH) • SUSUNATUR: PANAS – KERING (PADAT & PADU) Abdul Majid Ismail PBP USM
“MASSING” & RUPA BENTUK • PANAS-LEMBAP: • RUMAH BERTIANG • BERPENEDUH • BANYAK & LUAS BUKAANNYA • SEKATAN-MINIMUM Abdul Majid Ismail PBP USM
PANAS KERING: • BAHAN-BAHAN PADU • BUKAAN KECIL • AKTIVITI DI ATAS BUMBUNG PADA AWAL MALAM Abdul Majid Ismail PBP USM
IKLIM & CUACA & KEGIATAN PEMBANGUNAN • HUJAN & ANGIN • HUJAN LAZIM • PEKERJAAN & PENGGUNAAN TANAH (SAWAH PADI, GETAH, PERUMAHAN) • TANAMAN & PERTANIAN • PERHUTANAN, PERIKANAN & GEOLOGI • PERLOMBONGAN & INDUSTRI • HUJAN KETERLALUAN • BANJIR & TANAH RUNTUH (LEBUH RAYA, PENEMPATAN DILERENG BUKIT) Abdul Majid Ismail PBP USM
GANGGUAN TERHADAP LALU-LINTAS UDARA (REKABENTUK LAPANGAN TERBANG) • LALU-LINTAS DI JALAN RAYA (BANJIR KILAT, KEMALANGAN) • PERTAMBAHAN KELEMBAPAN (PEMBIAKAN SERANGGA, KULAT & PEREPUTAN) • SEKTOR PELANCUNGAN (PERHOTELAN) • INDUSTRI BINAAN • ANGIN KETERLALUAN (RIBUT, TAUFAN) • BANGUNAN TINGGI (REKABENTUK STRUKTUR) • BUMBUNG & STRUKTUR UTAMA • FAKTOR PERSEKITARAN (PERANCANGAN, PENGHALANG ANGIN) Abdul Majid Ismail PBP USM
KEMARAU (TIADA HUJAN DALAM TEMPOH YANG PANJANG) • SEKTOR PERTANIAN MEROSOT • HASIL HUTAN MEROSOT • SISTEM SIMPANAN &TAKUNGAN AIR (KAWASAN TADAHAN) • KEBAKARAN HUTAN & BANGUNAN (PENCEGAHAN & PEMADAMAN) • BENCANA ALAM • GEMPA BUMI • RIBUT • GELOMBANG PANAS “HEAT WAVE” • SALJI • KESAN PENCEMARAN & KEROSAKAN PERSEKITARAN Abdul Majid Ismail PBP USM
ELEMEN-ELEMEN IKLIM • MAKLUMAT YANG DIPERLUKAN : • ELEMEN IKLIM YANG MEMPENGARUHI KESELESAAN MANUSIA & INTERAKSINYA DENGAN BANGUNAN • BENTUK MAKLUMAT: • PURATA, PERUBAHAN & KEADAAN YANG KETERLALUAN Abdul Majid Ismail PBP USM
ELEMEN YANG PERLU DALAM REKABENTUK BANGUNAN: • SUHU UDARA • KELEMBAPAN • KEADAAN LANGIT • SINARAN MATAHARI • HUJAN & TABURANNYA • PERGERAKAN ANGIN • CIRI-CIRI KHUSUS (ANGIN, HUJAN, RIBUT, RIBUT PASIR, PUTING BELIUNG &TAUFAN) • FAKTOR ATAU ELEMEN INI PERLU DIANALISIS & DIOLAH MENJADI MUDAH (DAPAT MEMBANTU PEREKA BENTUK & PENGHUNI BANGUNAN). Abdul Majid Ismail PBP USM
SUHU UDARA • DISUKAT MENGGUNAKAN JANGKASUHU – UNIT 0C • SBK (SUHU BEBULI KERING) – SUHU SEBENAR UDARA DISUKAT DITEMPAT TEDUH (DALAM KOTAK STEVENSON). • SUHU MAKSIMUM & MINIMUM (JANGKA SUHU MAK.& MIN.) • CATATAN SUHU SECARA BERTERUSAN DALAM BENTUK GRAFIK (TERMOGRAF) • DATA-DATA SUHU YANG PENTING: • SUHU PURATA BULANAN/HARIAN • PURATA JULAT BULANAN “MONTHLY MEAN RANGE” • SUHU MAK.& MIN. DAN BULAN YANG KETERLALUAN • KEPENTINGAN: • MENENTUKAN KESELESAAN MANUSIA • MENENTUKAN KELEMBAPAN RELATIF Abdul Majid Ismail PBP USM
KOTAK STEVENSON Abdul Majid Ismail PBP USM
JANGKA SUHU DIGITAL Abdul Majid Ismail PBP USM
KELEMBAPAN • UKURAN: • KELEMBAPAN MUTLAK (AH) – JUMLAH KELEMBAPAN SEBENAR PADA SATU UNIT JISIM ATAU UNIT ISIPADU (g/m3) • KELEMBAPAN RELATIF (RH) – NISBAH JUMLAH KELEMBAPAN YANG TERKANDUNG KEPADA KELEMBAPAN YANG BOLEH DITAMPUNG OLEH UDARA PADA SUHU TERTENTU (%) • KELEMBAPAN TEPU (SH) – JUMLAH WAP AIR YANG MAMPU DITAMPUNG OLEH UDARA: • SH = AH/RH X 100 • KELEMBAPAN DISUKAT DENGAN MENGGUNAKAN HIGROMETER BEBULI BASAH & KERING. RH YANG BERKAITAN DIPEROLEH MENERUSI CARTA PSIKROMETRIK SECARA HUBUNGAN BACAAN SBK/ DBT & SBB/ WBT. Abdul Majid Ismail PBP USM
SUKATAN: • MIN MAKSIMUM BULANAN, MIN MINIMUM BULANAN • RAKAMAN SECARA BERTERUSAN MENGGUNAKAN HIGROGRAF ATAU BACAAN DIAMBIL 2 KALI SEHARI (JAM 6:00 PG. MAKSIMUM & JAM 15:00 MINIMUM) • KEPENTINGAN: • MENENTUKAN KESELESAAN • MEMPENGARUHI SIFAT BAHAN BINAAN • MENGAWAL PENGERINGAN CAT Abdul Majid Ismail PBP USM
THERMOHYGROGRAPH Abdul Majid Ismail PBP USM
SINARAN MATAHARI • SUKATAN: • TEMPOH MATAHARI BERSINAR DALAM SEHARI (JAM/ HARI) – PERAKAM SINAR • KUANTITI SINARAN MATAHARI (W/m2) – SOLARIMETER • KEPENTINGAN: • MAKLUMAT TENTANG PURATA HARIAN PERLU UNTUK PERANCANGAN & REKA BENTUK BANGUNAN (JENIS & SISTEM PENEBATAN, KEMASAN, SISTEM KAWALAN PERSEKITARAN, JENIS SAMBUNGAN BINAAN & KAEDAH PENEDUHAN) Abdul Majid Ismail PBP USM
SOLARIMETER Abdul Majid Ismail PBP USM
KEADAAN LANGIT • SUKATAN: • MNERANGKAN KEHADIRAN MENDUNG DI ATMOSFERA – DINYATAKAN DALAM PERATUSAN ATAU PERSEPULUH, PERLAPAN & OKTAS (50% = 5/10 ATAU 4/8 SEPARUH HEMISFERA LANGIT DILINDUNGI AWAN). • KEPENTINGAN: • REKABENTUK PENCAHAYAAN SIANG, UNJURAN & ALAT PENEDUHAN. Abdul Majid Ismail PBP USM
HUJAN & PEMENDAKAN • SUKATAN: • MENGGUNAKAN PENYUKAT HUJAN (mm/HARI, mm/BULAN, mm/TAHUN) • JUMLAH HUJAN SEBULAN MENGGAMBARKAN: • CORAK MUSIM • RAMALAN POTENSI TADAHAN HUJAN • KEPENTINGAN: • JUMLAH HUJAN MAKSIMUM & KEMUNGKINAN TEMPOH HUJAN PERLU UNTUK: • REKABENTUK TALANG, PAIP TURUN HUJAN, KAWASAN BERSIMEN/BERTURAP, UKURAN & KECERUNAN LONGKANG AIR HUJAN & LEMBAH TADAHAN. Abdul Majid Ismail PBP USM
REKOD MAKSIMUM DALAM TEMPOH 24 JAM PERLU UNTUK: • REKABENTUK SALIRAN & LEMBAH TADAHAN • REKOD MAKSIMUM & MINIMUM MENGGAMBARKAN PELENCONGAN DARI PURATA • REKOD HUJAN BERANGIN PENTING UNTUK: • REKABENTUK BUMBUNG • LALUAN BERTUTUP • UNJURAN & ALAT PENEDUHAN • LOKASI & SAIS TINGKAP • HUJAN BERPETIR (KEKERAPAN & KEAMATAN) • PENGALIR PETIR PERLU DISEDIAKAN (BANGUNAN TINGGI & TERPENCIL) Abdul Majid Ismail PBP USM
ANGIN • SUKATAN • KELAJUAN & ARAH DISUKAT MENGGUNAKAN ANEMOMETER MEMENGKUK ATAU TIUB PITOT PADA ARAS 10M – 20M DI KAWASAN LAPANG TIDAK TERHALANG. • ARAH ANGIN DIBAHAGIKAN KEPADA 8 16 KATEGORI ARAH KOMPAS BD U TL B T BL TENG S Abdul Majid Ismail PBP USM
ELEMEN SEMULAJADI YANG PENTING TETAPI AMAT BAHAYA APABILA IA KETERLALUAN • RUMAH SEPATUTNYA MENGHADAP ARAH ANGIN UTAMA BAGI MEMUDAHKANNYA MASUK MENERUSI BUKAAN. • REKOD UNTUK TEMPOH 20 25 TAHUN (ANGIN LUMRAH/ SEKUNDER) PERLU – KELAJUAN, ARAH & PURATA KEKERAPAN. • KEPENTINGAN: • UNTUK KESELESAAN MANUSIA (KELAJUAN DI DALAM & LUAR BANGUNAN) • MENENTUKAN BEBAN HIDUP/ ANGIN PADA STRUKTUR BANGAUNAN (PALANG KOKOH & AERODINAMIK) Abdul Majid Ismail PBP USM
ANEMOMETER KEKIPAS Abdul Majid Ismail PBP USM
ANEMOMETER DAWAI PANAS Abdul Majid Ismail PBP USM
DATA LOGGER Abdul Majid Ismail PBP USM
STESYEN KAJI IKLIM BERSEPADU Abdul Majid Ismail PBP USM
PERTIMBANGAN KEIKLIMAN • IKLIM MAKRO: • IKLIM BAGI SATU DAERAH (KAWASAN LIPUTAN UNTUK SATU NEGERI/ DAERAH) • IKLIM MIKRO: • PENYIMPANGAN SETEMPAT IKLIM SATU KAWASAN YANG LUAS (IKLIM SEBUAH BANDAR) • IKLIM TAPAK: • IKLIM BAGI SATU KAWASAN KECIL – LOKASI PROJEK / BANGUNAN. Abdul Majid Ismail PBP USM
DATA-DATA IKLIM SATU STESYEN KAJICUACA MENGGANMBARKAN IKLIM MIKRO. MAKLUMAT INI AKAN BERUBAH PADA LOKASI YANG LEBIH KECIL ATAU IKLIM TAPAK. • FAKTOR PENYEBAB PENYIMPANGAN • TOPOGRAFI: • CERUN BUKIT, PENDEDAHAN, BUKIT & LEMBAH YANG HAMPIR DENAGN TAPAK. • PERMUKAAN TANAH: • SEMULAJADI ATAU BUATAN (BERUMPUT, BERSIMEN ATAU BERAIR) – SUHU PERMUKAAN TANAH. • OBJEK 3 DIMENSI: • POKOK-POKOK BESAR, DERETAN POKOK, TEMBOK & BANGUNAN (PERGERAKAN ANGIN & CAHAYA MATAHARI) Abdul Majid Ismail PBP USM
CONTOH ANALISIS TAPAK Abdul Majid Ismail PBP USM
ELEMEN-ELEMEN IKLIM YANG BERUBAH: • SUHU UDARA: • DIPENGARUHI OLEH TOPOGRAFI (SETIAP 100M PENINGKATAN TINGGI, SUHU TURUN 10C) • KELEMBAPAN: • DIPENGARUHI OLEH SUHU & AIR (SEKIRANYA PERMUKAAN BERAIR ATAU DILITUPI POKOK, SEJATAN BERTAMBAH KELEMBAPAN BERTAMBAH) • HUJAN: • SEKIRANYA ANGIN YANG MEMBAWA MENDUNG SAMA ARAH DENGAN ANGIN YANG BERTIUP MENGHALA KE BUKIT/ BANDAR, HUJAN AKAN MELEBIHI PURATA KAWASAN. Abdul Majid Ismail PBP USM
UDARA SEJUK CERUN KERING UDARA PANAS BUKIT CERUN BASAH UDARA SEJUK ZARAH & DEBU DI UDARA UDARA PANAS BANDAR Abdul Majid Ismail PBP USM
SINAR MATAHARI • DIPENGARUHI OLEH 3 FAKTOR: • KECERAHAN ATMOSFERA (PENCEMARAN, ASAP, JEREBU, KABUS & MENDUNG) • ORIENTASI TAPAK • CERUN • PERGERAKAN ANGIN • DIPENGARUHI OLEH TEKSTURA PERMUKAAN. • TOPOGRAFI MENGUBAH ARAH LALUAN ANGIN. • BAYU DARAT & LAUT DI KAWASAN 3 KM DARI PANTAI. Abdul Majid Ismail PBP USM