PRZESTEPSTWA WOBEC OSÓB MAŁOLETNICH

1. PRZESTEPSTWA WOBEC OSÓB MAŁOLETNICH

2. AKTY PRAWNE • KONSTYTUCJA RP • USTAWA z 29 LIPCA 2005 R. O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE • USTAWA Z DNIA 6 CZERWCA 1997 R. KODEKS KARNY • USTAWA Z DNIA 6 CZERWCA 1997 R. KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO • USTAWA Z DNIA 25 LUTEGO 1964 R. KODEKS RODZINNY I OPIEKUŃCZY • KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA • USTAWA Z DNIA 20 MAJA 1971 R. KODEKS WYKROCZEŃ • USTAWA Z DNIA 17 LISTOPADA 1964 R.KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO

3. KARCENIE DZIECI Karcenie sprowadza się do wyrządzenia dolegliwości małoletniemu celem uzyskania w ten sposób pożądanego pozytywnego jego zachowania- legalizacja czynności (wychowawcze uprawnienia rodziców lub opiekunów ( art.95 Kro) • cel wychowawczy tj. skarcenie jest dolegliwością za konkretne przewinienie aby uniknąć podobnych zachowań w przyszłości, a nie np. „ bicie” dziecka na zapas, • proporcjonalność użytych środków do wagi przewinienia dziecka • przysługuje tylko rodzicom i lub opiekunom prawnym dziecka • nie może przekroczyć akceptowanych społecznie form, w szczególności nie może zagrażać życiu i zdrowiu dziecka Nadużycie prawa karcenia powoduje odpowiedzialność karną

4. KARCENIE (ganienie, napominanie) -PRZEJAWY TOLEROWANE • PERSWAZJA • REPRYMENDA, • WYJAŚNIANIE • ZWRACANIE UWAGI • OCENA MORALNA CZYNU • CZASOWE KORZYSTANIE Z RZECZY PRZYJEMNYCH

5. POLSKIE REGULACJE PRAWNE

6. PRZEMOC W RODZINIE art. 2. Ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Ilekroć w ustawie jest mowa o: [...] 2) przemocy w rodzinie - należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w par. 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. WAŻNE!!! art. 12 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych (np. pedagodzy szkolni, nauczyciele, lekarze pediatrzy) powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków rodziny, powinny niezwłocznie zawiadomić o tym Policję lub prokuratora.

7. PRZEMOC WOBEC DZIECKA przepisy kodeksu karnego To fizyczne lub umysłowe działanie na szkodę, wykorzystywanie seksualne, zaniedbywanie lub maltretowanie dziecka poniżej 18 roku życia przez osobę odpowiedzialną za pomyślny jego rozwój oraz działania, które stanowią zagrożenie dla jego rozwoju. WAŻNE!!! art. 304 § 2Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks postępowania karnego Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego dościgania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

8. art. 189.kk Kto pozbawia człowieka wolności, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Jeżeli pozbawienie wolności trwało dłużej niż 7 dni lub łączyło się ze szczególnym udręczeniem, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

9. art. 197.kk Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Jeżeli sprawca, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia wspólnie z inną osobą , podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Jeżeli sprawca czynu określonego działa ze szczególnym okrucieństwem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5.

10. ZGWAŁCENIE art. 197 k.k. SPRAWCA STOSUJĄC: PRZEMOC W § 1 - OBCOWANIA PŁCIOWEGO DOPROWADZA OFIARĘ DO SKUTKU W POSTACI: GROŹBĘ BEZPRAWNĄ W § 2 - PODDANIA SIĘ INNEJ CZYNNOŚCI SEKSUALNEJ ALBO DOKONANIA PRZEZ OFIARĘ INNEJ CZYNNOŚCI SEKSUALNEJ PODSTĘP

11. art. 199.kk Kto, przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia, doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli czyn określony w paragrafie poprzednim został popełniony na szkodę małoletniego sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Karze określonej w paragrafie poprzednim podlega ten kto doprowadza małoletniego do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, nadużywając zaufania lub udzielając mu korzyści majątkowej lub osobistej, albo jej obietnicy.

12. art. 200.kk Kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Tej samej karze podlega, kto w celu zaspokojenia seksualnego prezentuje małoletniemu poniżej lat 15 wykonanie czynności seksualnej.

13. CZYNNOŚCI SEKSUALNE Z MAŁOLETNIM art. 200 k.k. SPRAWCA PODEJMUJE JAKĄKOLWIEK CZYNNOŚCI, KTÓREJ SKUTKIEM BĘDZIE: DOPROWADZENIE MAŁOLETNIEGO DO LAT 15 DO: OBCOWANIA PŁCIOWEGO PODDANIA SIĘ INNEJ CZYNNOŚCI SEKSUALNEJ WYKONANIA INNEJ CZYNNOŚCI SEKSUALNEJ ZGODA POKRZYWDZONEGO NIE WYŁĄCZA PRZESTĘPNOŚCI CZYNU

14. art. 201.kk Kto dopuszcza się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

15. KAZIRODZTWO art. 201 k.k. Zachowanie się sprawcy polega na DOPUSZCZENIU SIĘ OBCOWANIA PŁCIOWEGO w stosunku do: • wstępnego, zstępnego tj. • rodzice, dziadkowie itd. • dzieci, wnuki itd. • przysposobionego • przysposabiającego • brata • siostry Przestępstwa dopuszczają się obie obcujące płciowo strony

16. art. 202.kk Kto małoletniemu poniżej lat 15 prezentuje treści pornograficzne lub udostępnia mu przedmioty mające taki charakter albo rozpowszechnia treści pornograficzne w sposób umożliwiający takiemu małoletniemu zapoznanie się z nimi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada albo rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści pornograficzne z udziałem małoletniego albo treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

17. 4.Kto utrwala treści pornograficzne z udziałem małoletniego poniżej lat 15, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. 4a. Kto sprowadza, przechowuje lub posiada treści pornograficzne z udziałem małoletniego poniżej lat 15, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

18. art. 207.kk Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeżeli czyn połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli następstwem czynu jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

19. ZNĘCANIE SIĘ art. 207 k.k. Zachowanie sprawcy polega na znęcaniu się fizycznym psychicznym nad jedną z niżej wymienionych kategorii osób: małoletnim osobą najbliższą psychiczny osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy osobą nieporadną ze względu na stan: fizyczny

20. art. 208.kk Kto rozpija małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

21. ROZPIJANIE MAŁOLETNIEGO art. 208 k.k. Pod pojęciem „rozpijania” należy rozumieć wielokrotne, powtarzające się zachowania sprawcy, które stwarzają dla małoletniego niebezpieczeństwo: uzależnienia od alkoholu umocnienia w tego typu skłonnościach przy czym zachowania to mogą polegać na: dostarczanie napojów alkoholowych ułatwianie spożywania napojów alkoholowych nakłanianie do spożycia napojów alkoholowych np. poprzez udostępnienie mieszkania np. poprzez zakup alkoholu w dowolny sposób

22. art. 209.kk Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu udzielającego odpowiedniego świadczenia rodzinnego albo zaliczki alimentacyjnej. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenie rodzinne albo zaliczkę alimentacyjną, ściganie odbywa się z urzędu.

23. NIEALIMENTACJA art. 209 k.k. Polega na UPORCZYWYM(celowo porzuca pracę, wykazuję złą wolę dłużej niż 3 miesiące)uchylaniu się sprawcy od ciążącego na nim z mocy: ustawy orzeczenia sądowego obowiązku opieki poprzez osoby najbliższej niełożenie na utrzymanie innej osoby i narażenie ją w ten sposóbna niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych Zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych – to zaspokojenie potrzeb w zakresie żywności, odzieży, mieszkania, ale RÓWNIEŻ wykształcenia, przygotowania do zawodu, korzystania z dóbr kultury. Zakres podstawowych potrzeb uzależniony jest od stopniu rozwoju społeczeństwa, poziomu jego świadomości .

24. art. 210.kk Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby , sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat

25. PORZUCENIE MAŁOLETNIEGO ALBO OSOBY NIEPORADNEJ art. 210 k.k. Istota tego czynu sprowadza się do tego, że sprawca PORZUCA: małoletniego do lat 15 osobę nieporadną Porzuca – tj. pozostawia samą bez zapewnienia opieki ze strony innych osób bądź instytucji przy czym czyni to wbrew obowiązkowi troszczenia się o taką osobę. Źródłem obowiązku może być: ustawa orzeczenie sądu pełniona funkcja umowa stosunek faktyczny rodzice opiekun pielęgniarka opiekunka sąsiadka

26. art. 211.kk Kto, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub zatrzymuje małoletniego poniżej lat 15 albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny,podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

27. UPROWADZENIE BĄDŹ ZATRZYMANIE MAŁOLETNIEGO - art. 211 k.k. Zachowanie się sprawcy może przybrać dwojaką postać: UPROWADZENIE ZATRZYMANIE czyli zabranie spod kontroli osoby uprawnionej • - MAŁOLETNIEGO PONIŻEJ 15 LAT • OSOBĘ NIEPORADNĄ ZE WZGLĘDU NA STAN FIZYCZNY BĄDŹ PSYCHICZNY pozostawienie osoby oddanej pod opiekę lub nadzór w miejscu, w którym znalazła się legalnie opieki przy czym czynu tego dopuszcza się wbrew woli osoby powołanej do: nadzoru Zgoda osoby uprowadzonej bądź zatrzymanej nie wyłącza przestępności czynu

28. ZANIEDBYWANIE DZIECKA Zaniedbywanie to nie zapewnianie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka w sferze zdrowotnej, edukacyjnej i emocjonalnej odpowiedniego odżywiania, schronienia i bezpieczeństwa, w ramach środków dostępnych rodzicom lub opiekunom, i w następstwie powodujące lub mogące powodować uszczerbek na zdrowiu dziecka lub zaburzenie rozwoju psychicznego, moralnego lub społecznego. Wyróżnia się zaniedbanie fizyczne (ekonomiczne, zdrowotne), emocjonalne, edukacyjne (intelektualne).

29. Zaniedbywanie może być dokonane tylko przez osobę, która ma obowiązek opieki nad dzieckiem. Z zaniedbywaniem możemy mieć do czynienia zarówno w przypadku rodziców, jak i osób, które mają w danym momencie pieczę nad dzieckiem (np. rodzina zastępcza, rodzina, której powierzono zajęcie się dzieckiem). POTRZEBA PODJECIA DZIAŁAŃ PRAWEM PRZEWIDZIANYCH

30. art. 160.kk Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo,podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeżeli sprawca czynu działa nieumyślnie,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Ściganie przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego.

31. NARAŻENIE DZIECKA NA NIEBEZPIECZEŃSTWO art.162 kk Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.

32. art. 89.kw Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7, dopuszcza do przebywania małoletniego na drodze publicznej lub na torach pojazdu szynowego,podlega karze grzywny albo karze nagany. art. 106.kw Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany.

33. PROCEDURY POSTEPOWANIA NA WYPADEK PODEJRZENIA POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA NA SZKODĘ NIELETNIEGO

34. FORMY ZAWIADOMIENIA 1. Zgłoszenie pisemne złożone osobiście lub za pośrednictwem środków przekazu Należy pamiętać, że taka droga jest właściwa tylko wtedy, gdy zdarzenie nie wymaga natychmiastowych działań organów ścigania. 2. Zgłoszenie ustne-osobiste stawienie się w jednostce policji celem złożenia zawiadomienia 3. Zgłoszenie interwencyjne

35. ( Dane osoby zgłaszającej data miejscowość, ………. funkcji pełnionej dane placówki) Prokuratura Rejonowa w Krakowie / Komisariat Policji I w Krakowie WZÓR Zawiadomienia o podejrzeniu popełnieniu przestępstwa na szkodę nieletniego ……………………………………. imię, nazwisko dziecka, adres zamieszkania) Składam zawiadomienie podejrzenia popełnienia przestępstwa ......................(jakiego) na szkodę małoletniego dziecka ………......................(imię, nazwisko), ur. dnia ……………….. (data urodzenia) przez …………….(imię, nazwisko, ewentualnie adres sprawcy - jeśli znany). Dnia ………… wychowawca placówki przedszkolnej, pani ………………(imię i nazwisko nauczyciela) skontaktowała się ze mną w sprawie nieletniego …………….., mając uzasadnione podejrzenie, iż wobec dziecka stosowana jest przemoc fizyczna i psychiczna. Pani ……………….. przekazała, iż podczas przebierania się dziecka w szatni zauważyła na rękach chłopca liczne sińce, podczas rozmowy chłopiec przyznał że od pewnego czasu tata bije go pasem, a potem zamyka w pokoju i przez resztę dnia nie dostarcza mu pożywienia, jest to forma kary jaką tata mu wymierza za niewłaściwe zachowanie. Według relacji dziecka matka nie reaguje na zachowanie ojca . Chłopiec przyznał, ze sytuacja ta ma miejsce od czasu kiedy ojciec wrócił z pracy z zagranicy. W związku z takim stanem rzeczy wnoszę o wszczęcie postępowania w tej sprawie. …………………………….

36. UPRAWNIENIA OSÓB ZGŁASZAJACYCH art. 305.k p k 1. Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie organ powołany do prowadzenia postępowania przygotowawczego obowiązany jest wydać postanowienie o wszczęciu bądź o odmowie wszczęcia śledztwa 4. O wszczęciu, odmowie wszczęcia albo o umorzeniu śledztwa zawiadamia się osobę lub instytucję państwową, samorządową lub społeczną, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, oraz ujawnionego pokrzywdzonego, a o umorzeniu także podejrzanego - z pouczeniem o przysługujących im uprawnieniach.

37. art. 306.kpk 1. Pokrzywdzonemu oraz instytucji wymienionej w art. 305 § 4 przysługuje zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, a stronom - na postanowienie o jego umorzeniu. Uprawnionym do złożenia zażalenia przysługuje prawo przejrzenia akt. 2. Zażalenie wnosi się do prokuratora nadrzędnego nad prokuratorem, który wydał lub zatwierdził postanowienie. Jeżeli prokurator nadrzędny nie przychyli się do zażalenia, kieruje je do sądu. 3. Jeżeli osoba lub instytucja, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, nie zostanie w ciągu 6 tygodni powiadomiona o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa, może wnieść zażalenie do prokuratora nadrzędnego albo powołanego do nadzoru nad organem, któremu złożono zawiadomienie.

38. art. 23. kpk W sprawie o przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego, we współdziałaniu z małoletnim lub w okolicznościach, które mogą świadczyć o demoralizacji małoletniego albo o gorszącym wpływie na niego, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, zawiadamia sąd rodzinny w celu rozważenia środków przewidzianych w przepisach o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. art. 51.kpk Jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje.

39. WYBRANE ASPEKTY PRAWA RODZINNEGO

40. PRAWO RODZINNE Podstawowym prawem dziecka jest prawo do wychowywania się i dorastania w rodzinie. W przypadku, gdy dziecko pozbawione jest naturalnej ochrony ze strony rodziców (z różnych powodów, m.in. braku danych o rodzicach lub rażących zaniedbań ze strony rodziców w stosunku do dziecka), państwo jest zobowiązane zapewnić dziecku opiekę. To prawo jest bardzo silnie podkreślane zarówno w konstytucji jak i ustawach szczególnych, a także w aktach międzynarodowych.

41. Art. 72.Konstytucja RP Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych

42. Art. 572. kpc Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy. Obowiązek wymieniony w § 1 ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego, sądach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorządu i Administracji rządowej, organach Policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi.

43. SKUTEK URUCHOMIENIA POSTEPOWANIA CYWILNEGO INGERENCJA SĄDU WE WŁADZĘ RODZICIELSKĄ

44. W przypadku zagrożenia dziecka sąd rodzinny ma prawo ingerencji w sferę władzy rodzicielskiej. Może ona polegać m.in. na poddaniu rodziców nadzorowi kuratora, ale także na ograniczeniu, czy nawet pozbawieniu władzy rodzicielskiej.

45. ZAGROŻENIE DOBRA DZIECKA art. 109 krio ograniczenie władzy rodzicielskiej 1.Zobowiązanie rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń • niestosowanie kar cielesnych • regularnego posyłania dziecka do szkoły • zapewnienie dziecku odpowiednich warunków nauki • nawiązania kontaktu z placówką szkolną • organizowaniu dziecku czasu wolnego

46. 2. Określenie, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddanie rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun, • zmiana miejsca pobytu dziecka • zmianę placówki szkolnej 3 Poddanie wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego • choroba psychiczna rodziców, • niedorozwój umysłowy, • nieznaczne przejawy uzależnienia od alkoholu , • lekceważenie obowiązków związanych z zapewnieniem odpowiedniej pieczy nad dzieckiem • skierowanie małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi,

47. 4.Zarządzenie umieszczenia małoletniego w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Sąd opiekuńczy, ze względu na okoliczności uzasadniające umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej, rozważy także ustanowienie nadzoru kuratora sądowego nad sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim.

48. PRZEMIJAJACY BRAK MOŻLIOWŚCI SPRAWOWANIA WŁADZY RODZICIELSKIEJart. 110 zawieszenie władzy rodzicielskiej 1.Poważna choroba rodziców 2. Konieczność dłuższego leczenia , rehabilitacji 3. Długotrwały wyjazd zagranicę 4. Krótkotrwały pobyt rodzica w zakładzie karnym (może być orzeczone w wyroku rozwodowym, unieważnieniu małżeństwa) SKUTIEM ZAWIESZENIA WŁADZY RODZICIELSKIEJ JEST KONIECZNOSC USTANOWIENIA DLA DZIECKA OPIEKI PRAWNEJ I WSKAZANIA OSOBY OPIEKUNA

49. TRWAŁY BRAK MOŻLIOWŚCI SPRAWOWANIA WŁADZY RODZICIELSKIEJ art. 111 krio pozbawienie władzy rodzicielskiej 1. Trwała przeszkoda uniemożliwiająca sprawowanie władzy 2. Nadużywanie przez rodziców władzy nad dzieckiem – dopuszczanie się czynów karalnych (rozpijanie, znęcanie, pobicia porzucenia ) 3. Dopuszczenie się rażących zaniedbań obowiązków rodzica względem dziecka ( najczęstsza przyczyna ) SĄD UMIESZCZA DZIECKO W RODZINIE ZASTEPCZEJ LUB PLACÓWCE OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZEJ Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy zakaże rodzicom pozbawionym władzy rodzicielskiej osobistej styczności z dzieckiem.

50. Sytuacje wymagające modyfikacji w sprawowaniu władzy rodzicielskiej Gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, którzy: • nie pozostają ze sobą w związku małżeńskim ( unieważnienie, rozwód) • pozostają w związku małżeńskim, lecz żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna, zamieszkiwanie wspólne bez współdziałania) Sąd może w przypadku konfliktu między rodzicami, kierując się dobrem dziecka powierzyć wykonanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka (art. 107 krio) (musi być określone do jakiego rodzaju obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka ogranicza się władzę danego rodzica)