1 / 39

Polak – obywatel. Z ł u d z e n i e podmiotowości

Polak – obywatel. Z ł u d z e n i e podmiotowości. Andrzej Zybertowicz. Zastrzeżenie. W niniejszej prezentacji autor przedstawia jedynie swój badawczy punkt widzenia na sprawy publiczne. M o t t o. Entuzjasta Polski nie może być zarazem entuzjastą blagierów.

brygid
Download Presentation

Polak – obywatel. Z ł u d z e n i e podmiotowości

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. www.zybertowicz.pl

  2. Polak – obywatel. Z ł u d z e n i epodmiotowości Andrzej Zybertowicz

  3. Zastrzeżenie W niniejszej prezentacji autor przedstawia jedynie swój badawczy punkt widzenia na sprawy publiczne www.zybertowicz.pl

  4. M o t t o Entuzjasta Polski nie może być zarazem entuzjastą blagierów www.zybertowicz.pl

  5. Na jakim instrumencie gra ten gość? www.zybertowicz.pl

  6. Ta kobieta– w jakim jest wieku? www.zybertowicz.pl

  7. Można ufać większości ludzi Czy zgadzasz się z powyższym zdaniem? TAK NIE www.zybertowicz.pl

  8. Podefiniujmy! • Dlaczego definiować warto? • Złudzenie • Podmiotowość • Obywatelskość www.zybertowicz.pl

  9. ...złudzenia, złudzenia... Złudzenie to: • błędne wrażenie zmysłowe, iluzja • błędna opinia, błędne wyobrażenie • Zatem odróżniamy dwa rodzaje złudzeń: • zmysłowe • umysłowe • Czy jesteś panią swojego pilota od telewizora? www.zybertowicz.pl

  10. Te linie poziome- są równoległe, czy pochyłe? www.zybertowicz.pl

  11. Czy dobrze pojmujemy interes narodowy Polski? • Tegoroczne badania: 45% Polaków uważa, że powinniśmy poprzeć budowę gazociągu bałtyckiego (Nordstream), który połączy Niemcy i Rosję i przyłączyć się do niego • Inne badania pokazują wysoki poziom poparcia dla Włodzimierza Cimoszewicza jako kandydata na prezydenta; Cimoszewicz publicznie opowiedział się za akceptacją Nordstreamu www.zybertowicz.pl

  12. Podmiotowość – co to takiego? • Jedna z typowych definicji: „uświadomiona działalność, którą inicjuje i rozwija jednostka według jej własnych wartości i standardów” • Poczucie podmiotowości: „sprawowanie kontroli poznawczej i sprawczej rzeczywistości, opartej na jej [jednostki – AZ] własnych kategoriach” (wytłuszczenia – AZ) Źródło: W. Kojs: O podmiocie i przedmiocie edukacji. W: R. Mrozek (red.): Kultura-język-edukacja. Tom I. Katowice 1995, s. 23 www.zybertowicz.pl

  13. Nasze WŁASNE standardy i wartości • Skąd bierzemy nasze własne standardy i wartości? • Skąd dziennikarze wiedzą, co jest dobre, a co złe? www.zybertowicz.pl

  14. Standardy cywilizacji zachodniej • Rządy prawa jako wartość uniwersalna • Audiatur et altera pars • Nemo iudex in causa sua • Kto skonstruował te zasady? • Co łączy te – i wiele innych zasad? • Te zasady chronią pewne wartości • Jakie? • Do czego znajomość tych zasad może nam się przydać? www.zybertowicz.pl

  15. Podmiotowość • Podmiotowość rzeczywista – kosztuje. • Wymaga wysiłku, wymaga umiejętności, zasobów, podjęcia ryzyka • Ile kosztuje podmiotowość: • jednostki ludzkiej? • grupy społecznej? • kraju, np. Polski? www.zybertowicz.pl

  16. Polska, XX w., lata 70-te,wybory do Sejmu i rad narodowych • Przychodzi kobieta do lokalu wyborczego, otrzymuje od komisji kartkę do głosowania • Kobieta: bardzo proszę o inny egzemplarz kartki • Zaciekawiona komisja: dlaczego, przecież na obu kartkach jest ta sama lista? • Kobieta: będę mogła wybrać, którą z dwóch kartek wrzucić do urny www.zybertowicz.pl

  17. demokracja to taki sposób organizacji życia zbiorowego, w którym ludzie mają poczucie kontroli nad warunkami swojego życia demokracja to taki sposób organizacji życia zbiorowego, w którym ludzie kontrolują warunki swojego życia Demokracja - wiele definicji;zatrzymajmy się na jednej: www.zybertowicz.pl

  18. taki sposób organizacji życia zbiorowego, w którym ludzie mają poczucie kontroli nad warunkami swojego życia taki sposób organizacji życia zbiorowego, w którym ludzie kontrolują warunki swojego życia Definicja – raz jeszczeDemokracja to: www.zybertowicz.pl

  19. Poczucie i faktyczność • Czuć się kochanym (wielka sprawa) – być kochanym (wielka sprawa) • Czy jest różnica? • Czuć się mądrym (hmm...) – być mądrym (?) • Bolesność adekwatnej samooceny www.zybertowicz.pl

  20. Czego pragną politycy? • Dwie odpowiedzi: • sentymentalna (teoria kojąca) • realna (teoria niepokojąca) • Którą teorię wolicie? • Wiedza może koić albo niepokoić! www.zybertowicz.pl

  21. SENTYMENTALNA wizja polityki- rządzący pragną: • dobra wspólnego • działają na rzecz interesu narodowego • „chcą dobrze, tylko im nie wychodzi” • zachowaniami polityków kierują: wartości www.zybertowicz.pl

  22. REALISTYCZNA wizja polityki- rządzący pragną: • zachować władzę, czyli swoją wyróżnioną pozycję w przestrzeni społecznej • zachowaniami polityków kierują: ich interesy własne www.zybertowicz.pl

  23. Wartości i interesy • Wartości - wskazują cele słuszne, czyli zgodne interesem publicznym, ogólnym • Interesy – wskazują cele korzystne dla jakiegoś podmiotu • Interesy tylko niektórych podmiotów (grup) są zgodne z interesem ogólnym; interesy wielu grup podmiotów szkodliwe lub nawet niebezpieczne dla społeczeństwa www.zybertowicz.pl

  24. Najskuteczniej manipuluje się - tymi, którzy bezkrytyczniewierzą w swoją podmiotowość • Koncepcja „głębokiego” przechwycenia • Paradoks: stadna tożsamość swej indywidualności • Jak wymknąć się złudzeniu? • Uświadamiać sobie ułudę totalnej wolności • Rozpoznawać, co na nas wpływa • Nauczyć się odróżniać informacje wiarygodne od niewiarygodnych • Nauczyć się odczytywać interesy: swoje i innych • Potrafić wykraczać poza swoją osobistą subiektywność • Umieć działać grupowo, inicjować projekty społeczne • Trzymać się reguł rządów prawa www.zybertowicz.pl

  25. konsumencka: co kupować? seksualna: z kim sypiać? genderowa: jakiej płci być? turystyczna: gdzie na wakacje? artystyczna: jak się zaprezentować? (MŚP) gospodarcza (prywatnie) religijna polityczna: dążenie do władzy nad systemem obywatelska: inicjowanie ruchów społecznych pracownicza: aktywność związkowa etyczna: współtworzenie ram moralnych poznawcza: zwł. dociekanie mechanizmów władzy gospodarcza (wielki biznes) religijna (publicznie, kolektywnie) Formy i obszary podmiotowościLansowane Niemile widziane www.zybertowicz.pl

  26. Matrix?Nieprawdy a złudzenie podmiotowości • ZAŁOŻENIE: „Nie wierzę w uczciwe wybory pod rządami wszechpodsłuchujących służb PiS. Żeby zwyciężyć "układ", Kaczyński jest gotów zrobić wszystko, niczym inkwizycja, dla której pokonanie czarownic stanowiło - w pewnym okresie - główną rację bytu” (prof. Uniwersytetu Warszawskiego Magdalena Środa, Rzeczpospolita, 04.09.2007) • WNIOSEK: „Zmień kraj, idź na wybory!” (październik 2007, kampania społeczna w TVP): • EFEKT - 21 października 2007: Obywatelski czyn etyczny! - Bardzo długa kolejka do lokalu wyborczego przy polskiej placówce dyplomatycznej w Londynie www.zybertowicz.pl

  27. Powtórka z blagi 2009 – krótko przed wyborami do Parlamentu Europejskiego – przekaz do elektoratu: „Sprzedaliśmy stocznie, miejsca pracy zostały ocalone!” Blaga jako źródło władzy? www.zybertowicz.pl

  28. www.zybertowicz.pl

  29. www.zybertowicz.pl

  30. Od czego zależy to, którą z kobiet zobaczymy? www.zybertowicz.pl

  31. Ile razy ROSJA jest większa i potężniejsza od Polski? www.zybertowicz.pl

  32. POLSKA 312 679 km2 38 482 919 ludzi 667,9 mld USD (2008 r. - oszacowanie) ROSJA 16 377 742 km2 140 041 247 ludzi 2 266 mld USD (2008 r. - oszacowanie) POLSKA - ROSJA www.zybertowicz.pl

  33. Co próbuje się robićz polskością? • narodem wbitym w kompleksy łatwiej zarządzać www.zybertowicz.pl

  34. Czy można być podmiotem bez możliwości działania społecznego? • Co jest niezbędne, by takie działanie skutecznie podjąć? • Dlaczego brak zaufania podwyższa koszty działania społecznego? • Koszty kontroli, monitoringu przestrzegania reguł gry w społeczeństwie – np. reformy instytucjonalnej www.zybertowicz.pl

  35. Podmiotowość obywatelska, a podmiotowość konsumencka • Mogę wybierać, jak zorganizowane jest życie społeczne: moje osiedle, moje miasto, moja ojczyzna, Unia Europejska, nasz świat • Mogę wybierać, z której półki w markecie kupię plazmę; wybierać, jak umebluję swoje mieszkanie www.zybertowicz.pl

  36. Moja dewiza badawcza: Umieć spojrzeć w oczy całemu złu świata i nie zarazić się nihilizmem, zwątpieniem, rozpaczą ... www.zybertowicz.pl

  37. W długie wieczory jesienne ...poczytać... • Robert Cialdini, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk: GWP, wiele wydań • Ryszard Legutko, Esej o duszy polskiej, Kraków OMP 2008 • Rafał Matyja, „Ukryte sprężyny”, Tygodnik Powszechny, 8 sierpnia 2009; dostępny w Internecie • Andrzej Waśko, Demokracja bez korzeni, Kraków: Arcana 2009 • Andrzej Zybertowicz, W uścisku tajnych służb: Upadek komunizmu i układ post-nomenklaturowy, Komorów: Antyk 1993 www.zybertowicz.pl

  38. …płyń, Polsko, płyń… www.zybertowicz.pl

  39. Źródła ilustracji • BoomerYearbook.com www.zybertowicz.pl

More Related