910 likes | 1.75k Views
STENTLİ VE KALP PİLİ OLAN HASTALARDA ANESTEZİ UYGULAMASI. Dr. Erkan Çelik Doç. Dr. Cavidan Arar. PACEMAKERI OLAN HASTAYA ANESTEZİK YAKLAŞIM. GİRİŞ. Pacemaker ilk olarak 1952’de tanımlanmıştır .
E N D
STENTLİ VE KALP PİLİ OLAN HASTALARDA ANESTEZİ UYGULAMASI Dr. Erkan Çelik Doç. Dr. Cavidan Arar
GİRİŞ • Pacemaker ilk olarak 1952’de tanımlanmıştır. • 1958’de ilk kardiyak pacemaker İsveçli Arne Larson’a implante edilmiştir. • İlk endokardiyal defibrilatörler 1980’de kullanıma girmiştir. • 1991’de ABD’de 1 milyon kalıcı pacemaker kullanan hasta bulunmaktayken, • Günümüzde yılda 400.000 pacemaker implante edilmektedir.
Kardiyak İleti Sistemi • Kalbin pacemakerhücreleriintrensekaktiviteyesahip olanözelleşmiş hücrelerdir. • SA Nod:asıl uyarıyı başlatır • AV nod: sessiz • His demeti ve purkinje lifleri: sessiz
İMPLANTABL KARDİYAK CİHAZLARIN TANIMI • Pacemaker • Sinoatrial nodundüzgün çalışmadığı durumlardaveyakalp içi elektriksel iletim yollarında blokvarsa, elektiriksel uyaranlar göndererek kalbin düzgün çalışmasınısağlar.
Pacemaker Komponentleri • Pulse jeneratörü • Elektronik devre • Lead sistemi Lead:Damar yoluyla pilden kalbe akım iletilmesini ve kalpteki elektriksel aktivitenin pile iletilmesini sağlayan,pil ile kalp arasındaki kabloyaverilen isimdir.
Pulse Jeneratörü • Subkutan veya submusküler • Lityum batarya • 4-10 yıl batarya ömrü • Uzun ömür ve güçte dereceli azalma • Ani jeneratör yetersizliği pacemaker fonksiyon bozukluğu nedenlerinden değildir.
Elektronik Devre • Algılama devresi • Zamanlama devresi • Verim/üretim devresi
Lead Sistemi • Bipolar • Lead distaldeki negatif ve proksimaldeki pozitif elektrotları içerir. • İnternal kardiyak defibrilatör (ICD) ile birleştirilebilir. • Unipolar • Negatif elektrot kalple temas eder • Pozitif elektrot(anot):pulse jeneratörünün metal kabı • ICD ile birleştirilemez.
Bipoların EKG deki Farklılığı • Elektrotlar arasında katedilmesi gereken kısa bir mesafe • Küçük pacing spikeları< 5mm + anot - katot
Unipoların EKG deki Farklılığı • Elektrotlar arasında katedilmesi gereken büyük mesafe • Daha büyük pacing spikeları>20 mm Anot katot
İnternal Kardiyak Defibrilatör (ICD) • Pacemakerların özel bir tipi olanotomatik implantabldefibrilatörler, ventriküler taşidisritmilihastalara otomatikolarakkardiyoversiyon ve defibrilasyonyapar. • Ani ölümlere sebep olacak ciddi ventriküler aritmiler (ventriküler fibrilasyon öyküsü, sık tekrarlayan ventriküler taşikardi atakları) söz konusu olan vakalarda kullanılır.
İnternal Kardiyak Defibrilatör(ICD) • Gerektiğindeelektirik şokuvererek ölümcül aritmileridüzeltir. • Gerekli şok yaklaşık olarak<15 jouledır.Günümüzde çağdaş internaldefibrilatör /kardiyoverter cihazların çoğunda geçicipacemaker fonksiyonuda bulunmaya başlamıştır. • Lokal anestezialtında, basit cilt insizyonuyla,transvenöz olarak implante edilir. • Batarya ömrü yaklaşık9yıl • Tek veya çift odacıkterapisi • Programlanabilen terapi opsiyonları
Çift Odacığa Yerleştirilen ICD ler İle Sağlanan Terapiler Ventrikül Atrium & Ventrikül • Bradikardi algılama • Bradikardi pacing • Antitaşikardi pacing • Kardiyoversion • Defibrilasyon
Pacemaker Endikasyonları: • 3.derece AV blok ve • Semptomatik bradikardi • Asistolinin 3 sn. den uzun sürmesi • Nöromusküler hastalık’dan birinin olması • 2.derece AV blok + semptomatik bradikardi • Kronik bi/trifasiküler blok • MI sonrası • Kalıcı 2 veya 3.derece AV blok • Geçici 2 veya 3.derce AV blok • Sinoatrial nod disfonksiyonu • Karotid sinüs stimülasyonuna bağlı rekürren senkop
Pacemaker TipleriPacemakerlarıngeçicivekalıcıtipleri vardır. • Geçici transvenöz pillervücut dışında olup transvenöz yolla sağ kalpiçine bir lead yerleştirilerek sorun düzelene veya kalıcı kalp pilitakılana kadar kullanılırlar. • Transkutanöz piller çokdaha kısa bir süre için, (hasta nakli veyatransvenöz geçici pil takılanakadar) vücuda dıştan yapıştırılanelektrotlar ile uygulanırlar. • Kalıcı pillerise genelliklesubclavicular fossada cilt altına konurve subclavian ven yoluyla lead’i sağ kalbe yerleştirilir.
Kardiyak Pacingin Temel Fizyolojisi • Kalp hızı, oksijen ihtiyacı veya tüketimine bağlı olarak artar veya azalır. • İdeal sensör ve cevap algoritmi bu ilişkiyi taklit etmelidir. • Pacemaker uyarı hızısinoatriyal noddakinebenzer şekilde olmalıdır. • İdeal olarak sensörler istirahat ve egzersizdeki kalp hızıihtiyacını algılayabilecek kadar duyarlı olmalı ve harici uyarılardan etkilenmemelidir.
Pacemaker Sensörleri • Pacemakerlarda kullanılanüç çeşit sensörvardır. • Sinoatriyal nod fonksiyonundaki temel belirleyicileri tespitedebilenfizyolojik sensörler • Dolaşımdaki katekolamin miktarı veya otonomik sinir aktivitesi gibi. • Kalp hızına göre ayarlanabilen sensörler • QT interval kısalması • Respiratuar veya dakika ventilasyon oranında artma • Atrial atım ortalamasının artması • Santral venöz ısıda artma • Egzersiz gibivücut hareketindeki değişiklikleri algılayantersiyersensörler • Dış sinyallerden daha fazla etkilenir dahaaz güvenilirdir.
Pacemaker İmplantasyonu • Gereken elektroterapiye bağlı olarak pacemaker lead sistemi; • Sağ atrial • Sağ ventriküler • Atrioventriküler • Atriobiventriküler olarak implante edilebilir.
Sağ Ventriküler Pacemaker • VVI-sağ ventriküle yerleştirilmiş lead • Atrial aktiviteden bağımsız • AV ileti bozukluklarında kullanım
AtrioventrikülerPacemaker • Sağ atrium ve sağ ventriküle yerleştirilmiş lead • Normal P, uyarılmış P, normal QRS, uyarılmış QRS oluşumu • Füzyon atımlar görülebilir.
VentrikülerPacing • İstirahatte kardiyak outputtaki maksimum artış ventriküler pacing hızının dakikada 70-90 atım olduğu zamandır. • Dezavantajları artan pacing uyarı hızı • diyastolik doluş zamanında kısalma, • ventriküler kompliyansda azalma, • sistemik vasküler rezistansta artma, kardiyak outputu sınırlar.
Ventriküler Pacing • Atriyal fibrilasyon esnasında atriyal sistoldeki kayıp, normal kalbi ve fizyolojik olarak normal ventrikül hızı olan bireylerde KKY semptomlarına neden olur. • Avantajları • Komplet kalp bloklu hastalarda, ventriküler pacing fizyolojiye en uygun kalp hızını üretir. • Atriyal sistolle senkronize olmamasına rağmen senkobu önler ve survi uzatır.
AtrioventrikülerPacing • AV sekanslı pacingde ventriküler pacinge (VVI) kıyasla • Yüksek LV end-diyastolik volümleri, • Ortalama arteryel basınçları, • Sistolik arteryel basınçları ve • Daha düşük venöz basınçlar ve pulmoner wedge basınçları olur.
Atrioventriküler Pacing • Özellikle yüksek kalp hızlarında kardiyak outputa atrialkatkının oranı artar. • Ventriküler pacingde atrial katkının olmaması, inatçı AVasenkroniye bağlı AV kapağın kapanmasında zamanlama hatasına yol açarak mitral ve triküspit kapaktan önemli miktardaregürjitasyona neden olur. Bu regürjitasyonun pre-sistolik komponenti ventriküler doluş zamanını kısaltır ve yüksek kalp hızlarında tehlike yaratır. • Bu patofizyoloji çift odacıklı (DDD) pacingle uygun bir AV gecikme yapılarak düzeltilebilir.
Atriobiventriküler Pacing • Atriyobiventriküler pacingde, sağ atriyal ve sağ ventriküler elektrotları standardize etmek için özelleşmiş bir sol ventrikül elektrodu kullanılır. • Biventriküler pacingin ve kardiyak resenkronizasyonterapisinin amacı; • Segmental elektriksel uyarının optimize edilmesi, • Kontraksiyon ve relaksasyon zamanının ayarlanması, • Dolaşım etkinliğinin sağlanmasıdır.
Atriobiventriküler Pacing • Atriyobiventriküler pacing ve ventriküler resenkronizasyon terapisinin avantajları • Kardiyovasküler hemodinamideki gelişmelerle • Egzersiz performansı ve • Hastaların yaşam kalitesindeki artmayla gösterilmiştir.
Elektromanyetik İnterferans (EMI) • İmplantabl cihazları etkileyen EMI’ın temel kaynağı, hastane çevresidir. • Frekansları 0- 10(9) Hz arasında olan radyo frekansı kullanan cihazlar • AC güç kaynakları • Elektrokoter • Frekansları 10(9) ile 10¹¹ arasındaki mikrodalga frekansı • Yüksek frekanslı radyo dalgaları • Radarlar interferansa neden olurlar. • Yüksek frekanslı dalgalar • X-ray • gamma ışınları • kızılötesi ve • ultraviyole ışınları interferansa neden olmazlar
EMI • EMI, hasta ve kaynak arasındaki direkt temastan veya elektromanyetik alana maruz kalınması sırasında, pacemaker veya defibrilatör elektrotlarının anten gibi davranmasıyla bu cihazlara girebilir. • Unipolar lead sistemi EMI’a bipolar lead sisteminden daha hassastır. • Unipolar lead sistemi, biri leadin ucundaki elektrik kutbu ve diğeri pacemaker jeneratörü arasında olan geniş anten kıvrımıyla EMI’a daha duyarlı olurlar. • Bipolar lead sistemleri, bipolar veya unipolar olarak programlanabilirler fakat unipolar sistemler, bipolar moda dönüştürülemezler.
EMI • Eksternal interferansın muhtemel etkileri; • Pacemaker veya defibrilatörün pacinginde uygunsuz inhibisyon veyatetikleme, • Asenkronize uyarı, • Yeniden programlama (genellikle programı başa döndürür), • Cihaz işleyişine zarar verme ve • Defibrilatör şarjının boşalmasına neden olma şeklinde olabilir. • EMI’ın en sık görülen etkileri asenkronize uyarı ve mod resetleme şeklinde olup EKG’de aniden veya arada bir uyarı modları değişmeye başladığında akla gelmelidir.
EMI’ ın Kaynakları • Elektrokoter • Diatermi • Eksternal kardiyoversiyon/ defibrilatörler • MRI • Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu • Litotripsi • Cep telefonları
Elektrokoter • EMI en sıknedenlerinden • Dokuları kesmek veya koagüle etmek için radyo frekansı kullanımı • Koterin intrakardiyak cihaza uzaklığına ve koterin yönlendirilmesine göre EMI oluşumu • Pacemaker malfonksiyonuna neden olarak • Pacing yetersizliği • Asenkronize pacing • Maksimum pace aktivasyonu • Lead aşırı ısınmasına bağlı miyokardiyal hasar • Hemodinamide bozulma • ICD de VF olarak yanlış yorumlamaya neden olarak uygunsuz şok verilmesine neden olur
Diatermi • Direk cilde uygulanan kısa dalga diatermisi EMI kaynağı olabilir • İntrakardiyak cihaz yakınına uygulanmamalı • Jeneratörün aşırı ısınması ve elektronik komponentlerin hasarına neden olabilir
EksternalKardiyoversiyon/Defibrilatörler • Jeneratör hasarı • Myokardiyal hasar • Unipolar konfigürasyonlarda hasar artar • Defibrilatör pedalları cihazdan uzağa yerleştirilmeli • İşlem sonrası cihaz kontrol edilmeli
MRI • Asenkronize uyarılar • Uyarının inhibisyonu veya eksitasyonu • Pacemaker cebinde rahatsızlık • Isı artışına bağlı miyokardiyal hasar • Monitörize edilmemiş hastalarda ölüm • Önlem olarak tam bir monitörizasyon ve kardiyak destek sağlanmalı
Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu • Pacemaker puls inhibisyonuoluşabilir bununla ilgili olaraksadeceambulatuar monitörizasyonla tespit edilebilenasemptomatik inhibisyonbildirilmiştir • Geneldeunipolar leadsisteminde karşılaşılır • Bipolar sistemde jeneratörden uzak kullanılmalı
Pacemaker Kontrolü • Üç temel hedef • Batarya ömrününtahmini • Pacemakeralgılama fonksiyonunundeğerlendirilmesi • Uyarı sistemindeki anormallikleri tanımlama ve ileti terapisini sağlamak • Pre-anestezik değerlendirmede ICDşarjının boşalmasıklığı ve anti-taşikardi uyarı sıklığınıiçeren bilgiler
Pacemakerlarda Magnet Kullanımı • Diatermi, elektrokoter veya başka birEMI kaynağı kullanımıesnasındahastaları korumak için kullanılırpacemaker üzerineuygulanır • Magnetlerpacemaker modeline spesifiktir • Asenkronizepacingeneden olabilirler
Preoperatif Değerlendirme • Pacemaker endikasyonunun tespiti • Pacemaker tanımlanması • Uyarımodunun belirlenmesi • Cihazın normal işleyişinin bilinmesi • İmplantasyon tarihi • Neredeve ne zaman kontrol edildiği • Jeneratörün anatomikpozisyonu • Bataryaların durumu
Preoperatif Alınacak Önlemler • 12 derivasyonlu EKG monitörizasyonu • Mekanik ventilasyonda oluşabilecek uygunsuz taşikardilerden korunmak için cihazın yeniden programlanması. Özellikle; • Pediatrik • Hipertrofik obstriktif kardiyomyopatili • Kalp yetmezlikli hastalar
Preoperatif Alınacak Önlemler • EMI riski yüksekse, ventriküler pacing kaybı ve asistoliyi önlemek için magnet veya geçici kardiyak pacing kullanılmalı • Asenkronize pacingi tolere edemeyecek ventriküler asistolide transtorasik veya transvenöz pacing alternatif olarak düşünülmeli
İntraoperatif Bakım • Pacemakerlı hastanın cihazı bilinmeli böylece elektrokotere vereceği cevap tahmin edilebilir • EMI riski yüksekse bir telemetrik programcı ve tecrübeli biroperatör bulundurulmalı
İntraoperatif Bakım • Operasyon süresince bipolar elektrokoter kullanılmalı • Unipolar elektrokoter kullanılacaksa cihazdan uzağa yerleştirilmeli, en düşük amplitüd kullanılmalı ve operatör elektrokoteri aralıklarla kullanmalı • Tam monitörizasyon yapılmalı
Postoperatif Bakım • Tam bir telemetrik kontrol • Preoperatif yeniden ayarlama yapıldıysa orijinal ayarlar yapılmalı • ICD lerin antitaşikardi terapileri orijinal ayarlarına programlanmalıdır