ثبت سرطان بر مبناي پاتولوژي Pathologic based C ancer Registry

1. ثبت سرطان بر مبناي پاتولوژيPathologic based Cancer Registry واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

2. منابع جمع آوري • كليه آزمايشگاه هاي پاتولوژي(اعم از دولتي و خصوصي) • مراكز ايمونو هيستوشيمي • مراكز فلوسيتومتري • بخش هاي تخصصي هماتولوژي- انكولوژي اطفال و بالغين در بيمارستان ها • مراكز پزشكي قانوني • سازمان هاي انتقال خون(بخش هاي فلوسيتومتري و ايمونوهيستو شيمي) • اداره نظارت بر مواد اعتياد آور و الكل معاونت دارو و غذا واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

3. نحوه عملكرد • ثبت سرطان در مراكز پاتولوژي بااخذ نمونه بافتي از بيمار مشكوك به سرطان و يا تهيه اسمير هاي سيتولوژي آغاز مي گردد.مطابق باقانون ثبت كشوري سرطان مصوب مجلس بايد تمامي نمونه هاي برداشته شده از بدن انسان براي بررسي به مراكز پاتولوژي ارسال شوند. • ضمن ارسال نمونه هاي بافتي يا اسميرهاي سيتولوژي به مراكز پاتولوژي بايد فرم شماره 1(فرم درخواست آزمايش پاتولوژي وسيتولوژي) در دو نسخه به طور كامل تكميل و ضميمه شود. • مسئوليت تكميل اين فرم در اتاق هاي عمل بيمارستاني يا سرپايي بر عهده منشي اتاق عمل و در مطب ها و مراكز آندوسكوپي بر عهده پزشك است. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

4. *تكميل اطلاعات هويتي از اهميت بسزايي برخورداراست و بهترين منبع تكميل اطلاعات هويتي و دموگرافيك بيماران فرم شماره 1 است و در صورتي كه فرم شماره 1 بطور ناقص ارسال شده باشد,فرمي به نام فرم تكميل نهايي نقايص اطلاعات دموگرافيك (فرم شماره 6)طراحي شده كه بايد در اختيار مراكز پاتولوژي قرار داده شود تا هنگام تحويل برگه جواب دهي مورد سرطاني در اختيار بيماريا همراه وي ، قرار داده شود تا توسط ايشان تكميل شود . واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

5. بطور خلاصه در مراكز پاتولوژي در مراكز پاتولوژي نمونه هاي پاتولوژي و سيتولوژي بايد به همراه فرم شماره 1 پذيرش شود. يك نسخه از فرم شماره 1 بايد بايگاني شود و يك نسخه از آن هنگام جمع آوري موارد سرطاني به كارشناس ثبت سرطان تحويل داده شود. بعد از تشخيص نمونه هاي سرطاني توسط پاتولوژيست و تكميل فرم شماره 2 (فرم گزارش پاتولوژي)كه شامل اطلاعات هويتي و شرح ماكروسكوپي و ميكروسكوپي و تشخيص نهايي است و بايد بر اساس كتابICD-Oكد گذاري شود ويا با كشيدن خط زير تشخيص نهايي مشخص شود تا توسط اپراتور مراكز پاتولوژي براي تحويل به كارشناس ثبت سرطان كنار گذاشته شود. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

6. پرسنل مبارزه با بيماري ها در مركز بهداشت شهرستان ها بايد: هر 3 ماه به مراكز پاتولوژي مراجعه نموده و خود به بررسي دفاتر ثبت بيماران و در صورت لزوم بازنگري فايل بايگاني (با استفاده از جزوه اصطلاحات معادل ثبت سرطان) اقدام نمايند . يك كپي از تمامي گزارش هاي پاتولوژي و سيتولوژي تهيه نموده و نسخه دوم فرم شماره 1 را جمع آوري نمايند . كليه فرم هاي تكميل نهايي نقايص دموگرافيك و هويتي تكميل شده (فرم شماره 6)را از مراكز پاتولوژي جمع آوري نمايند . در مراكزي كه با نرم افزار PARSبه بيماران جواب دهي مي كنند يك كپي از اطلاعات در ديسكت تهيه شود . نقايص احتمالي اطلاعات هويتي و دموگرافيك را بررسي نموده و مرتفع نمايند كليه اطلاعات و مدارك جمع آوري شده را طبق تقويم زمان بندي ارائه شده به معاونت بهداشتي استان ارسال نمايند . واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

7. نكته: 20%كليه گزارش هاي پاتولوژي نمونه هاي بررسي شده بيماران در يك آزمايشگاه پاتولوژي مرجع در طي يكسال را گزارش هاي مربوط به موارد بدخيمي تشكيل مي دهد. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

8. كارشناس ثبت سرطان در ستاد معاونت بهداشتياستان بايد: • كليه اطلاعات دريافتي را وارد نرم افزار كشوري ثبت سرطان نمايند • نقايص اطلاعات هويتي و دموگرافيك راپيگيري و مرتفع نمايند • كد گذاري را بانظارت پاتولوژيست مشاور تصحيح نمايند • تكرارگيري را بانظارت پاتولوژيست مشاور انجام دهند • فرم شماره 3 (فرم گزارش دهي موارد سرطاني مراكز پاتولوژي)كه به صورت سه ماهه تفكيك شده را تكميل نمايند • اطلاعات را بصورت پست الكترونيكي به همراه گزارش پاتولوژي كه به صورت اسكن و يا تايپ شده در متن گزارش پر شده و به مركز مديريت بيماري ها ارسال نمايند • هر 6 ماه ليست مراكز پاتولوژي جديد تاسيس و يا تازه فعال شده را استعلام و اسامي را براي اخذ كد اختصاصي به مركز مديريت بيماري ها ارسال نمايند • در پايان هرسال با حضور در مراكز پاتولوژي كه آمار ثبت شده ازآنها باحد مورد انتظار همخواني ندارد كليه گزارش هاي پاتولوژي رابازنگري و نتايج تكميلي را به مركز مديريت بيماريها ارسال نمايند واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

9. ارسال داده ها به مركز مديريت بيماري هابايدطبق زمان بندي زير باشد: • گزارش سه ماهه اول سال حداكثر تا 6/31 • گزارش سه ماهه دوم سال ” 9/30 • گزارش سه ماهه سوم سال ” 12/25 • گزارش سه ماهه چهارم سال ” 3/31(سال بعد) واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

10. ثبت سرطان از منبع مراكز ايمونوهيستوشيمي(IHC) • آزمايش ايمونوهيستوشيمي روشي است كه به عنوان مكمل بررسي ميكروسكوپي نمونه هاي بافتي به كار برده مي شود و با استفاده از آنتي بادي بر عليه اجزا مختلف سلولي مي تواند در بسياري از موارد در تشخيص نوع خاص سرطان و محدود كردن تشخيص افتراقي كاربرد داشته باشد.در حال حاضر بسياري از آزمايشگاه هاي پاتولوژي به تكنيك IHCمجهز مي باشند و در برخي از مراكز بيمارستاني وهمچنين سازمان هاي انتقال خون نيز واحدي مخصوص به اين آزمون وجود دارد. • پرسنل واحد مبارزه با بيماري ها در مركز بهداشت شهرستان بايد هنگام مراجعه به هر مركز پاتولوژي براي جمع آوري گزارش هاي پاتولوژي و سيتولوژي از وجود چنين تكنيكي در هر آزمايشگاه پرسش نمايند و در سازمان هاي انتقال خون شهرستان ها و كليه مراكز بيمارستاني با مراجعه به واحد پاتولوژي مربوطه ازوجود آزمونIHCمطلع گردند. سپس هر3ماه يكبار علاوه بر جمع آوري موارد سرطاني از نمونه هاي بافتي وسيتولوژي يك كپي از تمامي گزارشهاي IHCنيز تهيه نمايند.آزمايشIHCتكميل كننده آزمايش معمولي ميكروسكوپي در پاتولوژي است. • مراكز پاتولوژي مجهز به تكنيك IHCنياز به كد اختصاصي مجدد ندارد و آمار نمونه هاي جمع آوري شده از طريق IHCبه موارد جمع آوري شده از طريق گزارش هاي سيتولوژي و پاتولوژي اضافه مي شود اما به مراكز IHCكه به صورت مجزا در بيمارستانها و يا سازمان هاي انتقال خون فعال هستند بايد از طرف مركز مديريت بيماري ها كد مجزايي دريافت نمايند. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

11. ثبت سرطان بااستفاده از منبع فلوسيتومتري • از آنجا كه اكثرسرطان هاي خون اطفال وبالغين براي اثبات تشخيص و تعيين فنوتيپ سلولي نياز به انجام فلوسيتومتري دارند نمونه هاي خون يا آسپيراسيون مغز استخوان آنها به اين واحد ها ارسال مي گردد. • اگر آزمايشگاه پاتولوژي داراي واحد فلوسيتومتري است بايد آمارموارد جمع آوري شده از آن واحدها در زير مجموعه آزمايشگاه مربوطه و با همان كد ثبت شوند و در مورد مراكز فلوسيتومتري موجود در سازمانهاي انتقال خون يك كد مجزا به آن واحد اختصاص داده شود • در مواردي كه هم تشخيص پاتولوژي و هم گزارش فلوسيتومتري وجود دارد تشخيص نهايي فلوسيتومتري دقيق تر ميباشد. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

12. ثبت سرطان از منابع بخش هاي تخصصي هماتولوژي-انكولوژي: • در برخي بيماران مبتلا به بدخيمي هاي خوني بيوپسي مغز استخوان انجام نمي شود و صرفأ آسپيراسيون تهيه مي شود كه به آزمايشگاه هاي پاتولوژي نيز ارسال نمي گردد و در بخش هاي هماتولوژي- انكولوژي بر اساس آن تشخيص ودرمان صورت ميگيرد .همچنين در اين بخش هاي تخصصي بيماران مبتلا به سرطانهاي غير از سرطان هاي خون نيز براي انجام شيمي درماني بستري مي شوند. • فرم مخصوص ثبت مشخصات مربوط به موارد سرطاني جمع شده از بخش هاي هماتولوژي و انكولوژي(فرم شماره 7 )طراحي شده كه اين فرم شامل اطلاعات هويتي ونوع سرطان است.اين فرم براي بيماران سرطاني كه براي شيمي درماني در اين بخش ها بستري شده اند ويا بيماراني كه مورد آسپيراسيون مغز استخوان قرار مي گيرند و نمونه آنها سرطاني تشخيص داده مي شود تكميل مي گردد ودرصورتيكه بيمار براي انجام شيمي درماني مراجعه نموده باشد يك كپي از گزارش پاتولوژي موجود در پرونده بيمار براي تحويل به پرسنل ثبت سرطان نگهداري مي گردد. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

13. پرسنل واحد مبارزه با بيماري ها در مركز بهداشت شهرستان بايد كليه بخش هاي تخصصي هماتولوژي- انكولوژي بالغين و اطفال در بيمارستان هاي تحت پوشش را شناسايي كرده و به معاونت بهداشتي استان گزارش نمايند تا براي هر يك از آنها ،كد اختصاصي از مركز مديريت بيماري ها اخذ گردد. پرسنل واحد مبارزه با بيماري ها در مركز بهداشت شهرستان بايد هر يك ماه به اين بخش ها مراجعه نموده و فرم تكميل شده توسط منشي بخش و كپي گزارش پاتولوژي رااخذ نمايد ،ممكن است اين فرم توسط منشي بخش تكميل نشده باشد كه در اين صورت مسئوليت تكميل فرم فوق به عهده پرسنل مبارزه با بيماري ها در مركز بهداشت شهرستان است . واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

14. ثبت سرطان از طريق گزارش هاي پزشكي قانوني: • اگر چه موارد سرطاني كه به اين طريق ثبت ميگردند اندك ميباشند اما براي ارتقاء كمي ثبت سرطان توجه به اين نوع ثبت نيز ضروري است .گاه در نمونه هاي اتوپسي بعد از مرگ كه در مراكز پزشكي قانوني انجام مي گيرد به صورت تصادفي مورد بدخيمي كشف و گزارش ميگردد. • در اين موارد،پرسنل واحد مبارزه با بيماري ها در مركز بهداشت شهرستان بايد به مراكز پزشكي قانوني مناطق تحت پوشش مراجعه كرده وبراي مراكز پاتولوژي مستقر در پزشكي قانوني از مركز مديريت بيماري ها ،كد اختصاصي اخذ نمايند. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

15. ثبت سرطان با استفاده از مراكز انتقال خون: • بخش هايي كه در سازمان هاي انتقال خون به عنوان منابع ثبت موارد سرطاني مورد استفاده قرار مي گيرند ،بخش هاي فلوسيتومتري و ايمونوهيستوشيمي(در صورت وجود)مي باشند كه گردش كار ثبت سرطان با استفاده از اين مراكز ،قبلأ شرح داده شده است. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي

16. اداره نظارت بر مواد اعتياد آوروالكل معاونت دارووغذا: • اداره فوق،دارو هاي تسكين دهنده قوي و افيوني درد را بر طبق شرايط وضوابط در اختيار بيماران سرطاني قرار مي دهد. واحد بيماريهاي غيرواگير- اداره سرطان گردآورنده: سركار خانم فاضلي