Dobrostan zwierząt

1. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Dopłaty bezpośrednie a Zasada Wzajemnej Zgodności w gospodarstwach rolnych województwa dolnośląskiego Dobrostan zwierząt Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

2. Wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt Dobrostan zwierząt wchodzi w zakres Obszaru C unijnych wymogów – kontrolowanych w Polsce od roku 2013. Wprowadzenie wymogów tych ma na celu zapewnienie zwierzętom zdrowia, komfortu bytowania, a także zapobiegania zranieniom i cierpieniu. 2

3. Ogólne wymagania dotyczące ochrony zwierząt gospodarskich Wybrane akty prawne: Dyrektywa Rady 98/58/WE z 20 lipca 1998 r. dotycząca ochrony zwierząt gospodarskich Dyrektywa Rady 91/629/EWG z 19 listopada 1991 r. ustanawiająca minimalne normy ochrony cieląt Dyrektywa Rady 91/630/EWG z 19 listopada 1991 r. ustanawiająca minimalne normy ochrony świń 3

4. Wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt W zakres wymogów wchodzą: - ogólne wymagania dotyczące ochrony zwierząt gospodarskich oraz minimalne wymagania w zakresie ochrony cieląt minimalne wymagania w zakresie ochrony świń 4

5. Ogólne wymagania dotyczące ochrony zwierząt gospodarskich obejmują wymagania w zakresie: technologii stosowanych w chowie i hodowli zwierząt, kwalifikacji osób obsługujących zwierzęta, dozoru zwierząt, żywienia z uwzględnieniem aspektu higienicznego, zoohigieny, komfortu zwierząt – zwłaszcza chorych, jakości budynków i pomieszczeń, w których przebywają zwierzęta, przechowywania dokumentacji dotyczącej leczenia i padnięć, 5

6. Technologia chowu i hodowli zwierząt Chów i hodowla zwierząt muszą uwzględniać potrzeby fizjologiczne i behawioralne poprzez stworzenie odpowiednich warunków utrzymania zwierząt. Technologie te nie mogą: narażać zwierząt na urazy i zranienia (technopatie), być źródłem cierpienia z powodu niemożności przejawiania i zaspokajania potrzeb behawioralnych. 6

7. Kwalifikacje personelu obsługującego zwierzęta Formalne, bądź będące rezultatem wieloletniego doświadczenia praktycznego obejmują: zadawanie paszy, pojenie, pielęgnację i opiekę nad zwierzętami chorymi, bezpieczną obsługę zwierząt, obsługę urządzeń i sprzętu wykorzystywanego w chowie zwierząt. 7

8. Obowiązkowy dozór obejmuje: uchwycenie symptomów zdrowia/choroby, uchwycenie bezpiecznych/niebezpiecznych dla zwierząt warunków, uchwycenie obecności/braku znaków identyfikacyjnych u zwierzęcia, identyfikacje zagrożeń z tytułu głodu, pragnienia, obrażeń ciała lub stresu. Zwierzęta gospodarskie utrzymywane w pomieszczeniach powinny być kontrolowane minimum raz dziennie (wyjątek cielęta 2x). 8

9. Żywienie – obejmujące aspekt technologicznyi higieniczny dopilnowanie zastosowania siary w jak najkrótszym okresie od urodzenia zwierząt, uwzględnienie potrzeb pokarmowych – zależnych od wieku i masy ciała zwierząt, zapewnienie jednoczesnego dostępu do pasz objętościowych, treściwych i wody, ograniczenie wpływu czynników oddziałujących na pobranie paszy – w tym przede wszystkim termicznych. 9

10. Żywienie – obejmujące aspekt technologicznyi higieniczny cd. Sposób zadawania paszy i wody nie może budzić zastrzeżeń higienicznych: urządzenia do zadawania paszy i pojenia muszą być sprawdzane, co najmniej raz dziennie, wykryte awarie należy natychmiast usuwać, stosowanie alternatywnych metod karmienia i pojenia na czas naprawy lub remontu. 10

11. Zoohigieniczny aspekt dobrostanu Warunki mikroklimatyczne: termiczno - wilgotnościowe - dostosowane do gatunku, kategorii i wieku zwierząt, hałas nie powinien przekraczać 85 dB, zanieczyszczenia powietrza, dopuszczalne stężenia gazów CO2 - 3000 ppm NH3 - 20 ppm H2S - 5 ppm 11

12. Zoohigieniczny aspekt dobrostanu c.d. zapylenie powietrza, – stopień zapylenia można zmniejszyć zapewniając optymalną wilgotność powietrza w pomieszczeniach (60-70%). Wentylacjapomieszczeń pełni funkcję mikroklimatogenną; niedowentylowanie, jak i przewentylowanie wywiera ujemny wpływ na zdrowotność i produkcyjność zwierząt. Wentylacja mechaniczna wymaga systemu alarmowego i wentylacji „zapasowej”. 12

13. Zoohigieniczny aspekt dobrostanu cd. Oświetlenie: naturalne (stosunek powierzchni okien do podłogi) 1:18, 1:20 sztuczne - jarzeniowe 2 - 4 W/m2 - żarowe 8 - 16 W/m2 13

14. Komfort zwierząt możliwość swobodnego poruszania się zwierząt (swobodne położenie się, wstawanie, obracanie się, dostęp do paszy, itp.) odpowiednia ilość izolatek ze szczególnie komfortowymi warunkami bytowania zwierząt, miejsca przebywania zwierząt utrzymywane w czystości, zapobieganie gromadzeniu się much, gryzoni, podłogi równe, twarde i stabilne. Pomieszczenia, kojce oraz ich wyposażenie nie mogą stwarzać zagrożenia zranieniem zwierzęcia. 14

15. Dokumentacja leczenia i padnięć zwierząt Właściciel zwierząt zobowiązany jest do przechowywania dokumentacji leczenia zwierząt. Należy również prowadzić zapisy padnięć zwierząt – datę padnięcia, gatunek, znaki identyfikacyjne (jeśli wymagają tego przepisy ustawy o identyfikacji i rejestracji zwierząt), wiek, przyczyny padnięcia. Pamiętać należy, że zabronione jest samodzielne grzebanie, utylizowanie zwłok zwierząt, o ile nie ma się do tego uprawnień. 15

16. Minimalne wymagania w zakresie ochrony świń Obejmują wymagania w zakresie: normpowierzchniowych dla poszczególnych kategorii zwierząt, parametrów podłóg szczelinowych, norm postępowania z lochami i prosiętami, dopuszczalności form ograniczania ruchu zwierząt, działań zapobiegających agresji. 16

17. Normy powierzchniowe dla poszczególnych kategorii zwierząt Dla poszczególnych grup wagowych przy grupowym utrzymaniu od 0,15 do 0,65 m2 na sztukę, jak w tabeli poniżej (następny slajd), w m2/szt. Przy wadze ponad 110 kg, co najmniej 1 m2 17

18. Normy powierzchniowe dla poszczególnych kategorii zwierząt cd. 18

19. Normy powierzchniowe dla poszczególnych kategorii zwierząt Minimum powierzchni przy grupowym utrzymaniu dla loszek po pokryciu wynosi od 1,48 do 1,80 m2/szt., dla macior od 2,03 do 2,48 m2/szt. – rosnąc wraz ze spadkiem liczebności grupy zwierząt, zgodnie z tabelą poniższą (następny slajd), w m2/szt. 19

20. Normy powierzchniowe dla poszczególnych kategorii zwierząt cd. Minimum powierzchni dla knura zarodowego to 6 m2 W wypadku krycia w kojcu wzrasta do 10 m2 20

21. Parametry podłóg szczelinowych Obejmują 2 wskaźniki szerokości: belek szczelin Są one różne w zależności od grup technologicznych. Tabela poniżej (następny slajd) obrazuje oba wskaźniki dla 5 grup technologicznych (podane w mm). 21

22. Parametry podłóg szczelinowych cd. 22

23. Dodatkowe normy postępowania z lochami i prosiętami Obejmują m.in.: odrobaczenie loch, czyszczenie i dezynfekcję pomieszczeń, wprowadzanie zwierząt do pomieszczeń przystosowanych na czas proszenia, oświetlenie sztuczne musi funkcjonować min. 8 godzin dziennie o natężeniu 40 lx, 4-tygodniowy odchów prosiąt – przy możliwości skrócenia do 3 tygodni. Wyjątkiem od ww. zasad są wskazania natury weterynaryjnej. 23

24. Ograniczenia ruchu zwierząt Niedopuszczalne jest wiązanie i pętanie zwierząt oraz drutowanie w obrębie pomieszczeń, wyjątkiem są zabiegi związane z kontrolowanym ograniczeniem ruchu przez służbę weterynaryjną, np. w związku ze szczepieniem. 24

25. Zabiegi na zwierzętach Wykonywane do 7 dnia życia bez zastosowania znieczulenia: kastracja samców nierutynowe: skracanie kiełków u prosiąt, obcinanie i skracanie ogonków u prosiąt. Przy utrzymaniu pastwiskowym zakładanie kółka nosowego. 25

26. Działania zapobiegające agresji materiały absorbujące uwagę zwierząt, wyrównanie w grupach zwierząt – wiekowe i wagowe, równość w dostępie do paszy, eliminacja z grupy zwierząt agresywnych, poranionych, słabych bądź chorych, zapewnienie przestrzeni umożliwiającej realizację podstawowych potrzeb. 26

27. Minimalne wymagania w zakresie ochrony cieląt Obejmują wymagania w zakresie: norm powierzchniowych dla cieląt utrzymywanych w kojcach indywidualnych, norm powierzchniowych utrzymania grupowego cieląt, pomieszczeń dla cieląt, form ograniczania ruchu cieląt, żywienia i pojenia cieląt. 27

28. Normy powierzchniowe dla cieląt utrzymywanych indywidualnie szerokość - co najmniej wysokość zwierzęcia w kłębie długość – co najmniej 1,1 długości ciała zwierzęcia W kojcach indywidualnych mogą być utrzymywane cielęta do 8 tygodnia życia. Wyjątek stanowi izolacja w myśl zaleceń weterynaryjnych. 28

29. Normy powierzchniowe utrzymania grupowego cieląt Minimalna powierzchnia na sztukę powinna wynosić: 1,5 m2 do 150 kg 1,7 m2 - 150-220 kg 1,8 m2 - powyżej 220 kg 29

30. Pomieszczenia dla cieląt Cielętniki - muszą być zbudowane z materiałów nieszkodliwych dla zwierząt i termoizolacyjnych. Elementy wyposażenia - zwłaszcza te, z którymi zwierzęta mają bezpośredni kontakt muszą nadawać się do umycia i dezynfekcji. Kojce - posiadają przegrody umożliwiające kontakt wzrokowy oraz pozwalają na swobodne położenie się, odpoczynek. 30

31. Formy ograniczania ruchu zwierząt Dopuszczalne są niektóre formy ograniczania ruchu zwierząt. Dotyczy to ograniczenia ruchu cieląt na czas zabiegów weterynaryjnych, a szczególnie wiązania na czas pojenia cieląt. Wymogi: wiązanie na okres nie dłuższy niż godzina, sposób wiązania i użyte materiały mają wykluczyć ewentualność duszenia bądź zranienia, swoboda kładzenia się i wstawania. 31

32. Żywienie i pojenie cieląt karmienie powinno odbywać się przynajmniej 2 razy dziennie, cielę po urodzeniu powinno otrzymać siarę nie później niż w ciągu 6 godzin po urodzeniu, powyżej 2 tygodnia życia cielę powinno mieć zapewniony dostęp do odpowiedniej ilości świeżej wody, zbilansowanie dawki pokarmowej musi pokryć zapotrzebowanie na żelazo; średni poziom hemoglobiny we krwi na poziomie 4,5 mmol/l, cielęta muszą mieć zapewnioną w paszach objętościowych wzrastającą ilość włókna od 50-250g między 8. a 20 tygodniem życia. 32

33. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 33

34. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 34

35. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 35

36. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 36

37. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 37

38. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 38

39. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 39

40. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 40

41. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 41

42. Lista sprawdzająca w zakresie dobrostanu zwierząt 42

43. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Dziękuję za uwagę „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 przeprowadzone w ramach operacji szkoleniowej – umowa nr 00001-6900 FA1900040/09. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi