İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü irfan. vural @ gelkont .tr ANKARA, Mayıs 2011

1. AR-GE FAALİYETLERİNE YÖNELİK VERGİSEL TEŞVİKLER İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü irfan.vural@gelkont.gov.trANKARA, Mayıs 2011 İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

2. AR-GE FAALİYETLERİNE YÖNELİK VERGİSEL TEŞVİKLER Yönetici şirketlere tanınan kurumlar vergisi istisnası Gelir ve Kurumlar Vergisinde AR-GE İndirimi KVK md.10 ve GVK md.89’DA DÜZENLENEN AR-GE İNDİRİMİ 4691 SAYILI TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU’NDA DÜZENLENEN VERGİSEL TEŞVİKLER 5746 SAYILI AR-GE FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUNDA DÜZENLENEN AR-GE TEŞVİKLERİ Gelir Vergisi Stopaj Teşviki Bölgede gerçekleştirilen Ar-Ge ve yazılım faaliyetlerinden elde edilen kazançlara ilişkin gelir ve kurumlar vergisi istisnası Damga Vergisi istisnası Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin ücretlerine ilişkin istisna İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

3. 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Kapsamında Teknoparklara İlişkin Vergisel Teşvikler (TEKNOPARK)

4. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU(Geçici 2.Md)İstisnanın Kapsamı -Yönetici şirketlerin bu Kanun uygulaması kapsamın da elde ettikleri kazançlar ile -Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu bölgedeki * Yazılım * Ar-Ge Faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar 31.12.2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. -Bölgede çalışan Ar-Ge ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31.12.2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır. (Muafiyet kapsamındaki destek personelinin sayısı Ar-Ge personeli sayısının %10’unu aşamaz.) İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

5. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU(Geçici 2.Md)İstisna Tutarının Tespiti İstisna, bir kazanç istisnasıdır. * İstisna kapsamındaki faaliyetlerden elde edilen hasılattan bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın tamamı istisna olacaktır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

6. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU(Geçici 2.Md)Müşterek Genel Giderler ve Amortismanların Dağıtımı İstisna kapsamına giren faaliyetler ile bu kapsama girmeyen işlerin birlikte yapılması halinde, müşterek genel giderlerin bu faaliyetler ile ilgili olarak cari yılda oluşan maliyetlerin birbirine oranı esas alınarak dağıtılması gerekir. Mükelleflerin istisna kapsamına girmeyen faaliyetlerinde müştereken kullandığı tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanlarının ise bunların her bir işte kullandıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

7. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU(Geçici 2.Md) Hibe Destekleri Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren mükelleflere, istisnadan yararlanan Ar-Ge projelerine ilişkin olarak, TÜBİTAK ve benzeri kurumlar tarafından ilgili mevzuat çerçevesindehibe şeklinde sağlanan destek tutarları ile diğer kurumların bu mahiyetteki her türlü bağış ve yardımları, gelir vekurum kazancına dahil edilecek ve istisnadan yararlandırılacaktır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

8. KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU (GEÇİCİ MADDE 20) Katma Değer Vergisi Mükelleflerine Sağlanan Vergisel Avantajlar İstisna kısmi istisna niteliğindedir. * İstisnaya konu bu işlemlerle ilgili yüklenilen katma değer vergilerinin mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesapladıkları katma değer vergisinden indirmeleri mümkün değildir. (KDVK md. 30/a) * İndirilemeyen katma değer vergisi işin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir. Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde münhasıran bu bölgelerde ürettikleri * sistem yönetimi, * veri yönetimi, * iş uygulamaları, * sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden müstesnadır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

9. AR-Ge İndirimi GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’NA GÖRE AR-GE İNDİRİMİ 5746 Sayılı Kanun Uygulaması İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

10. GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’NA GÖRE AR-GE İNDİRİMİ

11. GELİR VERGİSİ KANUNU (MADDE 89) Gelir Vergisinde Ar-Ge İndirimi GVK’nun 89. maddesi uyarınca; Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcama tutarlarının % 100’ü oranında hesaplanacak "Ar-Ge indirimi“, • Yıllık beyanname üzerinde indirim konusu edilebilecektir. • Faydalanılamayan indirim izleyen yıla devredemez. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

12. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU (MADDE 10) Kurumlarda Ar-Ge İndirimi KVK’nun 10. maddesi uyarınca; Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100’ü oranında hesaplanacak "Ar-Ge indirimi". • Yıllık beyanname üzerinde indirim konusu edilebilecektir. • Faydalanılamayan indirim izleyen yıla devredecektir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

13. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU (MADDE 10) Ar-Ge Faaliyeti ve Tanımlar Araştırma ve Geliştirme Faaliyeti; • Bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni teknik bilgilerin elde edilmesi, • Yeni yöntemlerle yeni ürünler, madde ve malzemeler, araçlar, gereçler, işlemler, sistemler geliştirilmesi, tasarım ve çizim çalışmaları ile yeni teknikler ve prototipler üretilmesi, • Yeni ve özgün tasarıma dayanan yazılım faaliyetleri, • Yeni üretim yöntem, süreç ve işlemlerinin araştırılması veya geliştirilmesi, • Bir ürünün maliyetini düşürücü, kalite, standart veya performansını yükseltici yeni tekniklerin /teknolojilerin araştırılması. Ar-Ge sayılmayan faaliyetler ; • Pazar araştırması ya da satış promosyonu, • Kalite kontrol, • Sosyal bilimlerdeki araştırmalar, • Petrol, doğalgaz, maden rezervleri arama ve sondaj faaliyetleri, • İcat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı, • Biçimsel değişiklikler • Bilimsel ve teknolojik yenilik doğurmayan rutin faaliyetler • İlk kuruluş aşamasında kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri, • Proje sonucunda geliştirilen ürüne ilişkin fikri mülkiyet haklarının korunmasına yönelik çalışmalar, • Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

14. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU (MADDE 10) Ar-Ge Harcamaları Yapılan bir harcamanın Ar-Ge indirime konu edilebilmesi için, doğrudan araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile ilgili olması gerekmektedir. Dolaylıolarak Ar-Ge faaliyetleri ile ilgili olan giderler üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanması kabul edilmemiştir. Ar-Ge faaliyeti kapsamındaki harcamalar; • İlk Madde ve Malzeme Giderleri • Personel Giderleri • Genel Giderler • Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler • Vergi,Resim ve Harçlar • Amortisman ve Tükenme Payları • Finansman Giderleri İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

15. 98/10 sayılı (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ çerçevesinde DTM tarafından, Ar-Ge niteliğine sahip olduğu tespit edilen projeleri için Giderlerin belirli bir oranı hibe Geri ödeme koşuluyla sermaye desteği sağlanmaktadır. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU (MADDE 10) Ar-Ge Destekleri • Bu mevzuat çerçevesinde hibe şeklinde sağlanan destek tutarları, • Diğer kurumlardan bu mahiyette sağlanacak her türlü destek tutarları, ticari kazancın bir unsuru olarak kazanca dahil edilecektir. Maliyetleri, bu tür desteklerle karşılanan Ar-Ge harcamaları da Ar-Ge indiriminin hesabında dikkate alınacaktır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

16. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU (MADDE 10) YMM Tasdik Raporu • Ar-Ge indiriminden yararlanan mükellefler, YMM tasdik raporunu süresinde bağlı bulundukları vergi dairelerine verecektir. Söz konusu raporun süresinde verilememesi halinde ise Ar-Ge indiriminden yararlanılamayacaktır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

17. 5746 Sayılı AR-GE Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda DüzenlenenVergisel Teşvikler

18. 5746 SAYILI KANUNU ( MADDE 3/1) Teşvik Çeşitleri 1. Ar-Ge İndirimi 2. Gelir Vergisi Stopaj Teşviki 3. Damga Vergisi İstisnası

19. 5746 SAYILI KANUNU ( MADDE 3/1) Ar-Ge İndirimi Kapsamı EK İNDİRİM 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ilgili yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı da indirim konusu yapılabilir. Proje başlangıç yılında bu haktan faydalanılmaz. • Teknoloji merkezi işletmelerinde, • Ar-Ge merkezlerinde, • Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, • Rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve • Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca, gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı, 31.12.2023tarihine kadarGVK’nun 89. ve KVK’nun 10. maddesine göre indirim konusu yapılabilmektedir. İNDİRİLEMEYEN AR_GE Sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar Vergi Usul Kanununa göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

20. 5746 SAYILI KANUNU ( MADDE 3/1) Ar-Ge Harcamaları Atik’lerde Kısmi Kullanım Ar-Ge ve yenilik faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizata ilişkin amortismanlar, bunların Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına göre hesaplanır. Destek PERSONELİ - Tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının %10'unu aşmamak üzere, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine katılan ve bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili destek personelinin ücretleri ile bu mahiyetteki giderler de personel gideri kapsamındadır. - Kısmi çalışma hâlinde, personelin Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları, Ar-Ge ve yenilik harcaması olarak dikkate alınır. • İlk Madde ve Malzeme Giderleri • Amortismanlar • Personel Giderleri • Genel Giderler • Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler • Vergi,Resim ve Harçlar DIŞARIDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER!!! Ar-Ge ve yenilik harcaması kapsamında gerçekleştirilen toplam harcama tutarının %20'sini geçemez. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

21. 5746 SAYILI KANUNU ( MADDE 3/1) ALINAN DESTEKLERİN DURUMU HİBE TUTARLARI; Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge indirimi tutarının tespitinde Ar-Ge harcaması olarak dikkate alınmaz. Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ilişkin olarak; • Kamu kurum ve kuruluşları, • Kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan alınan destekler özel bir fon hesabında tutulur. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

22. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki

23. 5746 SAYILI KANUNU ( MADDE 3/2) Gelir Vergisi Stopajı Teşviki DESTEK PERSONELİ Gelir vergisi stopajına ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personelinin tam zaman eşdeğeri sayısı, toplam tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçemez. Kamu Personeli Hariç * Teknoloji merkezi işletmelerinde * Ar-Ge merkezlerinde * Kamu kurum ve kuruluşları ve uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde, * Rekabet öncesi işbirliği projelerinde * Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve Destek Personelinin Bu görevleri ile ilgili ücretlerinin doktoralı olanlar için % 90’ı, diğerleri için % 80’i gelir vergisinden istisna edilecektir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

24. SIKLIKLA KARŞILAŞILAN UYGULAMA HATALARI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

25. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (2009) 39 Türkiye’deki TGB sayısı Türkiye’deki faal TGB sayısı 28 TGB’lerdeki toplam işletme sayısı 1515 Türkiye’deki TGB kazanç istisnasından yararlanan mükellef sayısı 589 435 milyon Türkiye’de yararlanılan toplam TGB kazanç istisnası tutarı (TL) İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

26. AR-GE İndirimi (2009) 550 Türkiye’de Ar-Ge indiriminden yararlanan mükellef sayısı 282 KVK 10/1-a kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanan mükellef sayısı 268 5746 say. Kan. Md. 3 kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanan mükellef sayısı 1,3 milyar Toplam Ar-Ge indirimi (TL) (770 milyon KVK 10/1-a; 530 milyon 5746/3) İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

27. İller İtibariyle Ar-Ge İndirimi Tutarı (Milyon TL) (2008) TOPLAM : 591 milyon TL İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

28. İller İtibariyle Ar-Ge İndirimi Tutarı (Yüzde) (2008) Diğer İzmir İstanbul Ankara Bursa İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

29. Mevcut durumda, mükellefler pek çok uygulama güçlüğü ile karşılaşmaktadır. Bazen, mevcut düzenlemeler dahilinde ne yapılacağı belirleneme-mekte… İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

30. Mevcut durumda, mükellefler pek çok uygulama güçlüğü ile karşılaşmaktadır. • Bazen de, ilgili düzenlemeler yanlış yorumlanabil-mektedir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

31. TGB KAZANÇ İSTİSNASI İLE İLGİLİ KONULAR İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

32. TGB Kazanç İstisnasının kurumlar vergisi beyannamesinde Ar-Ge indirimi satırına yazılması : • TGB kazanç istisnasının kurumlar vergisi beyannamesinin “Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler” tablosunda yer alan “Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazançlar” satırına yazılarak beyan edilmesi gerekmektedir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

33. TGB Kazanç İstisnası olarak kazanç yerine farklı tutarların dikkate alınması : TGB’de elde edilen hasılat. TGB’de gerçek-leştirilen Ar-Ge harcama-ları. • Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyette bulunan mükelleflerin, bu bölgelerdeki Ar-Ge ve yazılım faaliyetlerinden elde etmiş oldukları kazançlarıistisna olarak beyan etmeleri gerekir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

34. TGB’de Ar-Ge ve yazılım faaliyetlerinden doğan zararların yanlış beyan edilmesi : Örnek : • (A) Kurumu biri TGB dışında, biri de TGB’de olmak üzere iki şube ile faaliyette bulunan bir kurumdur. • (A) Kurumu 2009 döneminde, TGB’deki Ar-Ge ve yazılım faaliyetinden zarar etmiş olup, zararı 100.000 TL’dir. • Kurumun ilgili dönemde toplam ticari bilanço kârı 500.000 TL’dir. İstisna kapsamındaki faaliyetlerden doğan zararlar. İstisna kazançlara ilişkin giderler. (İştirak hissesi alımı ile ilgili finansman giderleri hariç) Bu nedenle, TGB’deki Ar-Ge ve yazılım faaliyetleri sonucunda bir zarar doğmuş ise, bu zararın KKEG olarak dikkate alınması gerekmektedir. Bu bilgilere göre, (A) Kurumunun 2009 KV beyanı şu şekilde olmalıdır : Ticari Bilanço Karı : 500.000 TL KKEG : 100.000 TL İndirime Esas Tutar : 600.000 TL (Matrah) KVK’nın 5/3. maddesinde; iştirak hissesi alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesinin kabul edilmeyeceği hükmedilmiştir. Örnek: Yurt dışı inşaat işinden kaynaklanan zararlar. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

35. TGB istisna kazanç tutarının yanlış hesaplanması • Örneğin; TGB’de faaliyette bulunan bir firmanın Ar-Ge faaliyetlerinde çalışan personeline ödediği ücretleri, TGB kazancından düşmesi gerekmektedir. Söz konusu ücret ödemelerini, TGB dışı kazançtan indirmesi, istisna kazanç tutarının ve dolayısıyla da kurumlar vergisi matrahının yanlış hesaplanmasına yol açacaktır. TGB istisnası, bir kazanç istisnası olup istisna kapsamındaki faaliyetlerden elde edilen hasılattan bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın tamamı kurumlar vergisinden istisna olacaktır. İstisna kazancın ve bu bağlamda kurumlar vergisi matrahının tespiti açısından, Kanun uygulaması kapsamında bulunan ve bulunmayan hasılat, maliyet ve gider unsurlarının ayrı ayrı izlenmesi ve istisna kapsamında olan faaliyetlere ait hasılat, maliyet ve gider unsurlarının, diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerekmektedir. • Özellikle, TGB’de yapılan faaliyet yanısıra başka bir merkez veya şube aracılığıyla TGB dışında yapılan faaliyet varsa, istisna kazanç tutarının hesaplanması özellik göstermektedir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

36. Ar-Ge ve Yazılım faaliyeti dışında elde edilen gelirlerin istisnaya konu edilmesi (seri üretimine geçilen ürünlerin pazarlanmasından elde edilen gelirlerin istisna kapsamında değerlendirilmesi) Örnek : Teknoloji geliştirme bölgesinde yazılım faaliyetinde bulunan şirketin, ürettiği yazılımların lisans satışından veya kiralanmasından elde edeceği kazançlar istisnadan yararlanacak, ancak söz konusu yazılımın disk, CD veya elektronik ortamda pazarlanmasından elde edilen kazançların (lisansa isabet eden kısmı hariç) istisnadan yararlanması mümkün olmayacaktır. Örnek : Bir ilaç şirketince bölgede gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyeti sonucu ortaya çıkan kanser ilacına ait gayrimaddi hakkın kiralanması veya devrinden elde edilecek kazançlar istisnadan yararlanacak, ilacın bizzat üretilerek satılması halinde bu faaliyetten elde edilen kazancın gayrimaddi hakka isabet eden kısmı hariç istisnadan yararlanması mümkün olmayacaktır. • Teknoloji geliştirme bölgelerinde yazılım ve Ar-Ge faaliyetinde bulunan şirketlerin, bu faaliyetler sonucu buldukları ürünleri kendilerinin seri üretime tabi tutarak pazarlamaları halinde, bu ürünlerin pazarlanmasından elde edilen kazançların lisans, patent gibi gayrimaddi haklara isabet eden kısmı, transfer fiyatlandırması esaslarına göre ayrıştırılmak suretiyle istisnadan yararlanabilecektir. • Üretim ve pazarlama organizasyonu nedeniyle doğan kazancın diğer kısmı ise istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

37. Müşterek genel giderler ve amortismanların dağıtıma tabi tutulmaması : • İstisna kapsamına giren faaliyetler ile bu kapsama girmeyen işlerin birlikte yapılması halinde müşterek genel giderlerin, bu faaliyetler ile ilgili olarak cari yılda oluşan maliyetlerin birbirine oranı esas alınarak dağıtılması gerekmektedir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

38. Müşterek genel giderler ve amortismanların dağıtıma tabi tutulmaması : Çözüm : • Müşterek genel gider olan 300.000 TL’nin her iki işe ilişkin hasılatlardan düşülmek üzere ayrıştırılması (dağıtıma tabi tutulması) gerekir. • Dağıtımda, maliyetler esas alınacaktır. (600.000 ve 1.800.000 TL) • Buna göre (300.000 x 600.000 / 2.400.000=) 75.000 TL, gider TGB kazancı ile ilişkilendirilecek ve dolayısıyla istisna kazanç tutarının tespitinde dikkate alınacak, 225.000 TL ise vergiye tabi olan kazançtan düşülecektir. • Örnek: (A) Kurumunun; TGB’deki Ar-Ge ve yazılım faaliyetlerinden elde ettiği; Hasılat = 1.000.000 TL, Maliyet = 600.000 TL TGB’dışındaki (istisna olmayan) faaliyetlerinden elde ettiği; Hasılat = 2.200.000 TL, Maliyet = 1.800.000 TL Toplam Müşterek Genel Gideri : 300.000 TL Müşterek genel giderler; maliyetlerin birbirine oranına göre; Müşterek kullanılan ATİK’ler, her bir işte kullanıldığı gün sayısnagöre; • İstisna kapsamına giren ve girmeyen faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanlarının ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir. • Hangi işlerde ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır. Dağıtıma tabi tutulması gerekir ! İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

39. Kur farkı, mevduat faizi vb. gelirlerin istisna kapsamında dikkate alınması : Bu nedenle, * nakitlerin değerlendirilmesi sonucu oluşan faiz, repo ve benzeri gelirler ile * istisna kapsamındaki faaliyetler dışında kalan alacaklardan kaynaklanan kur farkları, istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir. • Bölgede faaliyet gösteren mükelleflerin, 4691 sayılı Kanun kapsamı dışındaki ticari işlemlerinden elde edecekleri gelirleri ile olağandışı gelirlerinin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

40. Örnek : TGB’de gerçekleştirilen Ar-Ge harcaması için ayrıca Ar-Ge indirimi hesaplanmayacaktır. BEYANNAME: Tic. Bil. Kârı : 4.320.000 İstisna : 3.200.000 Matrah : 1.120.000 İstisna Kazanç : 3.200.000 (3.460.000 – 260.000) İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

41. AR-GE İNDİRİMİ İLE İLGİLİ KONULAR İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

42. Ar-Ge indiriminden yararlanıldığı halde YMM tasdik raporunun olmaması : • 02.01.1990 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları ve Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümleri uyarınca “Ar-Ge indirimi” ile ilgili işlemler yeminli mali müşavirlerin tasdik edeceği konular kapsamına alınmıştır. • Ar-Ge indiriminden yararlanan mükelleflerin, kurumlar vergisi beyannamesinde yararlanılan Ar-Ge indiriminin doğru hesaplandığı ve uygulandığına ilişkin YMM tasdik raporunu ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde bağlı bulundukları vergi dairelerine vermeleri gerekmektedir. • Ar-Ge indirimine ilişkin hususlara tam tasdik raporunda yer verilmiş olması durumunda, Ar-Ge indirimine ilişkin olarak ayrıca tasdik raporu düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

43. ATİK alımlarında Ar-Ge indirimi tutarının yanlış hesaplanması Örnek : Yürütülmekte olan bir Ar-Ge projesi kapsamında gerçekleştirilen; ATİK alım bedeli = 100.000 TL ATİK faydalı ömrü = 5 yıl Ar-Ge İndiriminin hesabında dikkate alınacak tutar = 20.000 TL • 1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde, ister aktifleştirilsin ister doğrudan gider yazılsın ilgili dönemde yapılan Ar-Ge harcamalarının tamamı üzerinden %100 oranında Ar-Ge indiriminin hesaplanacağı ve indirim konusu yapılacağı belirtilmiştir. • Tebliğde yer alan “ister aktifleştirilsin ister doğrudan gider yazılsın ilgili dönemde yapılan Ar-Ge harcamalarının tamamı üzerinden %100 oranında Ar-Ge indiriminin hesaplanacağı” şeklindeki açıklamayı, ATİK alımı için yapılan harcamaların tamamı üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanacağı şeklinde algılamamak gerekir. Yapılan bu açıklama ile kastedilen, yapılan bir Ar-Ge harcamasının (Örneğin personel gideri) ister doğrudan gider yazılsın, isterse 263 nolu hesaba aktarılarak aktifleştirilsin, her iki durumda da harcama tutarı üzerinden Ar-Ge indirimine tabi olduğudur. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

44. Aktifleştirilmesi gereken Ar-Ge harcamalarının doğrudan gider olarak dikkate alınması : 1 seri numaralı Kurumlar Vergisi genel Tebliği’nin “Ar-Ge harcamalarının kayıtlarda izlenmesi” başlıklı 10.2.6. numaralı bölümünde; “Kurumlar, hesap dönemi içerisinde gayrimaddi hakka yönelik yaptıkları araştırma ve geliştirme harcamalarının tamamını aktifleştirmek zorundadırlar. Ancak, gayrimaddi hakka yönelik olmayan ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde aktifleştirilmesi gerekmeyen harcamalar doğrudan gider yazılabilecektir.” açıklamalarına yer verilmiştir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

45. İcat edilmiş ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanılması, Üretimine devam olunan mamüllerin maliyetlerinin düşürülmesi, Satışlarının arttırılması, Bulunan yeni üretim çeşitlerinin işletmede kullanılmakta olan yöntem ve işlemlerinin geliştirilmesi ya da yeni yöntem ve işlemler bulunması, Üretimde kullanılan teçhizatın yenilerinin ve mevcutlarının geliştirilmesine ilişkin araştırmalar yapılması, Satış ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesi ve diğer bir deyişle ticari alana uygulanması, V.B. için yapılan harcamaların doğrudan gider yazılması mümkündür. İşletmede, yeni bir ürün veya teknoloji oluşturulmasına yönelik veya yeni bir üretim yöntemi geliştirilmesine yönelik Ar-Ge projeleri kapsamında yapılan Ar-Ge harcamalarının aktifleştirilmesi gerekmektedir. Aktifleştirilmesi gereken Ar-Ge harcamalarının doğrudan gider olarak dikkate alınması -II İlgili Ar-Ge harcamaların aktifleştirildiği bir projeden, daha sonraki yıllarda vazgeçilmesi veya projenin tamamlanmasına imkan kalmaması durumunda, kurum tarafından Ar-Ge faaliyeti kapsamında yapılmış ve önceki yıllarda aktifleştirilmiş olan tutarların doğrudan gider yazılabilmesi mümkündür. Örnek : Bir kurum tarafından 3 yıl süreli Ar-Ge projesi hazırlanarak, ön fizibilite çalışmalarının akabinde, Ar-Ge faaliyetine başlanılmıştır. İkinci yılın sonunda, kurum Ar-Ge projesinin gerçekleşmesinin mümkün olmadığı düşüncesiyle projeden vazgeçme kararı almıştır. Dolayısıyla, projenin başlama tarihinden itibaren aktifleştirilen Ar-Ge harcamaları, projeden vazgeçildiği tarih itibarıyla doğrudan gider yazılabilecektir. Aktifleştirilen Ar-Ge harcamaları amortisman yoluyla itfa edilecektir. İtfa süresi 5 yıldır (VUKGT. 333, 389 : Amortisman Listesi 57. sıra) Buna göre, yapılan bir Ar-Ge harcamasının doğrudan gider olarak dikkate alınabilmesi için, • Gayrimaddi hakka yönelik olmayan VE • Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde aktifleştirilmesi gerekmeyen, bir harcama olması gerekmektedir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

46. Aktifleştirilmesi gereken Ar-Ge harcamalarının doğrudan gider olarak dikkate alınması -III 5746 sayılı Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasında, • Ar-Ge harcamalarının Vergi Usul Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edileceği, bir iktisadi kıymet oluşmaması halinde ise doğrudan gider yazılacağı, hükmüne yer verilmiştir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

47. Aktifleştirilmesi gereken Ar-Ge harcamalarının doğrudan gider olarak dikkate alınması -IV 2010 yılında sonuçlanan bir proje kapsamında değerlendirildiği halde doğrudan gider olarak dikkate alınan 1.000.000 TL’nin, aktifleştirilmesinin gerekip gerekmediğinin (doğrudan gider yazılmasının mümkün olup olmadığının) çözümlenmesi gerekir. Söz konusu harcamaların aktifleştirilmesi gerektiği ortaya konduğunda; 1.000.000 TL’nin ilgili dönem gider hesaplarından çıkarılması ve proje sonuçlandığında oluşan değer üzerinden amortisman yoluyla itfa edilmesi gerekir. Örnekte, proje bitiş tarihi 2010 yılı olarak kabul edildiğinden, 2008 ve 2009 yıllarında amortisman gideri söz konusu olmayacaktır. ÖRNEK: • (A) Kurumunun 2008 yılında, yeni bir ürün geliştirilmesine yönelik (X) Projesi kapsamında gerçekleştirmiş olduğu Ar-Ge harcamalarının toplam tutarı 1.000.000 TL’dir. • Kurum yaptığı harcamaların tamamın doğrudan gider olarak dikkate almıştır. • İlgili dönemde başka Ar-Ge harcaması yoktur. • (X) Projesinin bitiş tarihi 2010 yılıdır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

48. 5520 sayılı KVK uygulamasında, alınan proje desteklerinin kurum kazancına eklenmemesi Yukarıda belirtilen mevzuat çerçevesinde geri ödeme koşuluyla sermaye desteği olarak sağlanan destekler, borç mahiyetinde olup ticari kazanca dahil edilmesi söz konusu değildir. Ancak, bu mevzuat çerçevesinde hibe şeklinde sağlanan destek tutarları ile diğer kurumlardan bu mahiyette sağlanacak her türlü destek tutarları, ticari kazancın bir unsuru olarak kazanca dahil edilecektir. Maliyetleri, bu tür desteklerle karşılanan Ar-Ge harcamaları da Ar-Ge indiriminin hesabında dikkate alınacaktır. • 98/10 sayılı Araştırma–Geliştirme (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ çerçevesinde Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından, sanayi kuruluşlarının uzman kurumlar tarafından Ar-Ge niteliğine sahip olduğu tespit edilen projeleri kapsamında izlenip değerlendirilebilen giderlerin belli bir oranı hibe şeklinde karşılanmakta veya bu projelere geri ödeme koşuluyla sermaye desteği sağlanmaktadır. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

49. 5746 sayılı Kanun uygulamasında, alınan proje desteklerinin özel fona eklenmesi, ancak Ar-Ge indiriminden düşülmemesi : • Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan alınan destekler özel bir fon hesabında tutulur. • Bu fonda yer alan tutarlar, Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge indirimi tutarının tespitinde Ar-Ge harcaması olarak dikkate alınmaz. • Bu şekilde sağlanan karşılıksız fonlardan yapılan harcamalar, yapıldığı yere göre doğrudan gider ya da amortismana tabi iktisadi kıymet olarak muhasebeleştirilir. İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü

50. Çözüm : • Toplam İşçilik Gideri : 5.000.000 Örnek : • (A) Kurumunun Ar-Ge faaliyetlerinde çalışan toplam 50 personeline ilişkin toplam işçilik gideri 5.000.000 TL’dir. • Söz konusu 50 personelin 20’si kısmi olarak (yarı zamanlı) Ar-Ge departmanında çalışmaktadır. • Kısmi olarak Ar-Ge departmanında çalışan personele ilişkin gider 2.000.000 TL’dir. • Kurum kısmi çalışan 20 personelin Ar-Ge faaliyetine isabet eden giderini 1.000.000 TL olarak hesaplamıştır. 5520 sayılı KVK uygulamasında Ar-Ge faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden verilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanması : KVK 10. madde hükmüne göre, • Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayangiderlerden Ar-Ge indirimi hesaplanması mümkün değildir. Dolayısıyla, yapılan bir harcamanın bu kapsamda indirime konu edilebilmesi için, doğrudan araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile ilgili olması gerekmektedir. Dolaylı olarak Ar-Ge faaliyetleri ile ilgili olan giderler üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanması kabul edilmemiştir. • Kısmı zamanlı çalışan personele ilişkin işçilik gideri: 2.000.000 • Sadece Ar-Ge faaliyetinde çalışan personele ilişkin işçilik gideri : 3.000.000 • Ar-Ge faaliyetleri ile ilgisi olmayan kısım : 1.000.000 • Ar-Ge faaliyetlerine yönelik kısım : 1.000.000 • KVK Uygulamasında Yararlanılabilecek İndirim : 3.000.000 • 5746 Uygulamasında Yararlanılabilecek İndirim : 4.000.000 İrfan VURAL Gelirler Başkontrolörü