Zarys

1. Ochrona klimatu w Niemczech - zintegrowany program dotyczący energii i zmian klimatycznych jako krok do celu 40% Klaus MüschenDział I 4Ochrona klimatu, środowisko i energia

2. Zarys Emisja gazów cieplarnianych – stan obecny i cele Osiem najważniejszych działań i ich realizacja w zintegrowanym pakiecie energetyczno-klimatycznym rządu federalnego Podsumowanie/ wnioski

3. Stan realizacji celów w Niemczech BAU

4. Osiem najważniejszych działań oraz instrumenty ich realizacji

5. Polityka ochrony klimatu w Niemczech • Niemcy postawiły sobie za cel zredukowanie do 2020 r. o 40% emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku 1990. • Związkowy Urząd Środowiska zidentyfikował osiem głównych działań, dzięki którym będzie można osiągnąć ten cel. • „Zintegrowany program dotyczący energii i zmian klimatycznych“stanowi ważny krok obok już implementowanych działań.

6. 1 2 3 4 5 6 7 8 Kategoryzacja 8 działań

7. + 19% + 7% Działanie: wysoki współczynnik sprawności elektrowni na bazie surowców kopalnych i rozbudowa sieci gazowej 30 mln ton CO2 Wyższe oddziaływanie: Fuel Switch: Realizacja: Pierwszy pakiet działań: • rozwój elektrowni opartych o czyste technologie Ponadto istotny jest: • handel uprawnieniami emisyjnymi

8. Elektrownie i sieci w północno-wschodnich Niemczech

9. Elektrownie w Polsce

10. Cudowna broń – magazynowanie CO2 (CCS)? • CCS możliwe jako rozwiązanie przejściowe, ale nie docelowe • Nieosiągalne przed rokiem 2020 • Wyzwanie stanowi przede wszystkim wielkość magazynów i powierzchni w Niemczech? • Zasięg teoretyczny ewentualnie tylko na 40 lat? • Wielkości magazynów i geologia zawsze odpowiednie? • Konkurenci (magazyny gazu ziemnego?) • Konieczność uzyskiwania pozwoleń na magazyny? • Odpowiedzialność w dłuższym okresie działania zakładu? • Zasadniczym i trudnym pytaniem jest podział środków pomocowych • F&E tak – ale w kolejności za EE i wydajnością, o wprowadzeniu decyduje technika kontra ceny CO2, brak pomocy infrastrukturalnej np. gazociągów Źródło:www.vattenfall.de

11. 2. Działanie :rozwój energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej 44 mln ton CO2 • Podwojenie do 26% produkcji prądu • przede wszystkim dzięki energii wiatru na 85 kWh (repowering oraz offshore) oraz biomasie na 30kWh • Realizacja: • Nowelizacja ustawy o energiach odnawialnych (EEG) + 13%

12. Ustawa o energiach odnawialnych (EEG) Sprawozdanie

13. 3. Działanie:11% oszczędności prądu do 2020  40 mln ton CO2 • Domowe urządzenia elektroniczne: minimalizacja strat z tytułu pozostawiania urządzeń w trybie czuwania oraz zwiększenie ich efektywności. • Wyższa efektywność w przemyśle: wzrost efektywności w technologiach przekrojowych takich jak sprężone powietrze i silniki elektryczne. • Realizacja: • Inteligentna kontrola zużycia prądu • Wytyczne co do zakupów sprawniejszych energetycznie urządzeń i usług

14. Kosztyoszczędzania w zakresie energii elektrycznejŹródło:: Wuppertal-Institut

15. Działanie: Rozbudowa elektrociepłowni 15 mln ton CO2 Pozyskiwanie ciepła z lokalnych sieci olejowych oraz gazowych zostanie zastąpione ciepłociągami. Problem: opłacalność sieci cieplnych w przypadku osiedli niezabudowych skupiskowo – rozwiązanie: obowiązek przyłączeniowy? Do roku 2020 produkcja w systemie KWK zostanie podwojona. Realizacja: Nowelizacja ustawy o gospodarce energetycznej skojarzonej 1. Pakiet wdrożeniowy

16. 5. Działanie:Rozwój energii cieplnej ze źródeł odnawialnych  10 mln ton CO2 • Wzrost udziału energii uzyskiwanej z biomasy, energii słonecznej, geotermicznej o 6 punktów procentowych (do 12%) • -> 6 mln ton w gospodarstwach domowych oraz w produkcji tworzyw sztucznych • -> 4 mln ton w przemyśle • Realizacja: • Ustawa o energii cieplnej ze źródełodnawialnych (EEWärmeG) • Nowelizacja rozporządzenia o dostępie do sieci gazowych + 6%

17. Techniki: od biomasy do energii drewno rośliny odpady zbiory, transport, magazynowanie, przetwarzanie (mechaniczne)) przetwarzanie termiczno-chemiczne, przetwarzanie biologiczne i chemiczne wykorzystanie bezpośrednie zwęglenie zgazowanie skroplenie zamiana w estry zamiana w alkohol rozpad drewno, olej roślinny węgiel gaz syntetyczny olej z piroliz PME etanol biogaz paliwo pochodzenia roślinnego (stałe, płynne, gazowe) spalanie energia ciepło

18. 6. Działanie:Oszczędność energii w przemyśle oraz dzięki remontom budynków i wydajnym urządzeniom grzewczym 39 mln ton CO2 • Potencjał gospodarczy przemysłu: 8 mln ton • - przede wszystkim w procesie wytwarzania pary. • Remonty budynków: • obecnie zaledwie 0,6% modernizacji energetycznych przy 2,5% globalnie odnawianych budynków • UBA: osiągalna wielkość 2% z oszczędnością 60% CO2- 20 mln ton • Modernizacja urządzeń grzewczych  11 mln ton Realizacja: • Sprawozdanie i projekt nowelizacji rozporządzenia o oszczędzaniu energii (EnEV) • Nowelizacja rozporządzenia o kosztach ogrzewania

19. Dom pasywny:Tablice energetyczne – Niemcy w porównaniu Źródło: Passivhaus-Institut, Darmstadt

20. Zużycie energii w Niemczech w 2002 r. ok. 250.000 budynków, GdW (Bundesverband deutscher Wohnungs- und Immobilienunternehmen)

21. Przykłady modernizacji domu pasywnego (standard) • Ludwigshafen (Hoheloogstraße) • 12 mieszkań, rok budowy 1960/2005 • nadwyżka energii 35 kWh/m²a (3,5 l oleju) • koszty dodatkowe 22 % • Frankfurt (Tevesstraße) • 60 mieszkań, rok budowy 1950/2005 • Schwanenstadt, Austria (szkoła główna II i technikum) • dobudowa+modernizacja: koszty dodatkowe 13 %

22. 7. Działanie:Oszczędności na codziennym zużyciu paliwa w ruchu ulicznym  15 mln ton CO2 • Wydajniejsze silniki, lżejsze konstrukcje oraz oszczędny styl jazdy mogą zmniejszyć typową dla samochodów osobowych emisję CO2 aż do 40%. • W przypadku ciężarówek można uzyskać 20% oszczędności na przykład dzięki oponom o niskich oporach toczenia czy wysokiej jakości olejom. • Realizacja: • Nowelizacja prawa o biopaliwach • Zmiana podatku od pojazdów na opłaty od emisji zanieczyszczeń i CO2 • Nowelizacja rozporządzenia o tablicach rejestracyjnych

24. 8. Działanie:Zmniejszenie ruchu samochodowego wraz z przeniesieniem ruchu na kolej i statki  15 mln ton CO2 • Zaniechanie rozbudowy dróg oraz rozwój infrastruktury kolejowej. Przeniesienie – zwłaszcza transportu towarów - z dróg na tory i statki. • Przykład: przeniesienie 5% wszystkich przejazdów samochodów osobowych na komunikację miejską oraz zamiana 30% wszystkich przejazdów samochodowych und 30% nie dłuższych niż 5 km na przejazdy kolejowe-> 3-4 mln ton • Zmniejszenie przyrostu ruchu lotniczego • Realizacja: • Nowelizacja rozporządzenia Mauthöheverordnung • Wprowadzenie ruchu lotniczego do kwot emisji zanieczyszczeń

25. Wnioski

26. w mln ton CO2 zmniejszenie w 2005-2020 Wytwarzanie prądu -114 1. Oszczędności energii elektrycznej -40 2. Zmiana paliwa i wzrost wydajności -30 3. Rozwój energetyki ze źródeł odnawialnych -44 Dostawy ciepła -57 4. Gospodarka energetyczna skojarzona -15 5. Oszczędność ciepła w budynkach -32 6. Rozwój energetyki ze źródeł odnawialnych -10 Transport -30 7. Obniżenie standardowego zużycia -15 8. Podział zadań przewozowych i zaniechanie ruchu -15 Inne działania[1] -23 Suma związanej z wytwarzaniem energii emisji CO2 -224 Wykaz działań [1] np. oszczędności w i rafineriach Kokereien, Prozesswärme

27. Koszty • Działania te w większości prowadzą do oszczędności dla końcowych odbiorców. • Wspieranie energii ze źródeł odnawialnych i gospodarki energetycznej skojarzonej:  oczekuje się umiarkowanych podwyżek kosztów po stronie użytkownika, budowa nowoczesnych zakładów przemysłowych przyczyni się do ochrony klimatu na całym świecie. • Niektóre przedsięwzięcia wymagają wysokich inwestycji brutto w fazie początkowej  państwowe programy wsparcia • Razem:Koszty programu: 1 mld euroKoszty inwestycji: 31 mld euro Oszczędność energii: 36 mld euro  Ochrona klimatu w Niemczech jest inwestycją opłacalną!

28. Podsumowanie Zmniejszenie emisji CO2 o 40% jest technicznie możliwe i konieczne z punktu widzenia gospodarczego. Trzy filary powinny być zbudowane w sposób zrównoważony: efektywne zaopatrywanie w energię(efektywność energetyczna) energia ze źródeł odnawialnych efektywność końcowego wykorzystania energii

29. Dziękuję bardzo za uwagę!Klaus Müschenwww.umweltbundesamt.de

30. jest IKARUS scenariusz UBA w mln ton CO2 1990 2005 obniżenie całkowite 2004-2020 Emisje CO2 2020 obniżenie procentowe 1990-2020 obniżenie całkowite2005-2020 energetyka 415 362 -142 247 -41% -115 przemysł 154 103 -27 73 -53% -30 transport 162 164 -22 134 -17% -30 gosp. domowe 129 113 -39 74 -43% -39 GHD 87 53 -18 43 -50% -10 Energieb. CO2 948 795 -248 571 -40% -224 Scenariusz UBA i modelowy rachunek IKARUS Średnie koszty w IKARUS: 50 euro/t CO2w porównaniu do rozwoju rekomendowanego-> między 1,7 mld euro w roku 2010 i 11,2 mld euro w roku 2020

31. clean power from deserts Quelle: Trans-Mediterranean Renewable Energy Cooperation TREC