MİKROPALEONTOLOJİ

1. MİKROPALEONTOLOJİ Füsun Alkaya

2. Paleontoloji,geçmişte yeryüzünde yaşamış hayvan ve bitkileri inceleyen bilim dalıdır Paleontoloji kelimesinin kökeni Yunanca olup anlamı “eski varlıklar bilimi” dir Paleos =eski Ontos =varlık Logos =bilim

3. Paleontolojinin inceleme konusu fosildir Fosiller, geçmişte yaşamış varlıkların jeolojik formasyonlar içinde günümüze kadar korunabilmiş kalıntı veya izleridir

4. Fosil kelimesi Latince’deki “yerden çıkarılmış” anlamındaki “fossilis” ten gelir. Fosillerin, Büyük boyutlu olanlarına makrofosil, Küçük boyutlu olanlarına mikrofosildenir.

5. Fosil ve güncel organizmalar belirli bir düzen içinde doğal guruplara ayrılır, bu guruplar birbirleri arasındaki ilişkiler gözetilerek hiyerarşik bir sistem içinde düzenlenir ve adlanır. • Bu düzenlemeye • Taksonomik sınıflamaveya Sistematik sınıflamadenir.

6. Taksonomik sınıflama (veya Sistematik sınıflama) Sınıflamada temel birim TÜR dür. TÜRgenelde birbirine benzeyen, yavru üretmek için kendi aralarında birleşen bireyler topluluğudur Sistematik sınıflama yapılırken; benzer türler aynıCİNS, benzer cinsler aynıFAMİLYA, benzer familyalar aynıORDO, benzer ordolar aynıSINIF, benzer sınıflar aynıFİLUM, benzer filumlar aynıALEM, içinde toplanır

7. Taksonomik sınıflama (= Sistematik sınıflama) FİLUM Sınıf Sınıf Ordo Ordo Ordo Ordo Familya Familya Cins Cins Tür Tür

8. Taksonomik sınıflama (= Sistematik sınıflama) • Sınıflamada, • Hayvansal kökenli organizmalar için Filum • Bitkisel kökenli organizmalar için Bölümkullanılır • Alem(Kingdom) - • Filum(Phyllum) - Bölüm(Division) • Sınıf(Class) • Ordo(Order) • Familya(Family) • Cins(Genus) • Tür(Species)

9. ALEMLER

10. AlemPROTOCTISTA Tek hücreli, hücre ökaryotik.Ökaryotik hücrede çekirdek, vaküyoller ve organeller mevcuttur, eşeyli üreme yapabilirler Hayvansal kökenli FilumSarcodina(foraminiferler ve radiolerler) FilumCiliophora(tintinnidler ve kalpionellidler) Bitkisel kökenli BölümPyrrophyta(dinoflagellatlar) BölümChrysophyta(diatomelerve kokkolitoforlar)

11. AlemPROTOCTISTA FilumSarcodina (foraminiferlerve radiolerler) foraminiferler radiolerler

12. AlemPROTOCTISTA FilumCiliophora (tintinnidler ve kalpionellidler)

13. AlemPROTOCTISTA BölümChrysophyta (diatomelerve kokkolitoforlar) kokkolitoforlar diatomeler

14. AlemPLANTA Çok hücreli, hücre ökaryotik. Ökaryotik hücrede çekirdek, vaküyoller ve organeller mevcuttur, eşeyli üreme yapabilirler Bitkisel kökenli BölümRodophyta (kırmızı algler) BölümChlorophyta (yeşil algler)

15. AlemPLANTA BölümRodophyta (kırmızı algler)

16. AlemPLANTA BölümChlorophyta (yeşil algler)

17. AlemANIMALIA Çok hücreli, hücre ökaryotik. Bu aleme giren filumlar makropaleontolojinin konusunu oluşturur, mikrofosil kapsamında incelenen örnek: FilumCrustacea (ostrakodlar)

18. AlemFUNGIA mantarlar Çok hücreli, hücre ökaryotik.Ökaryotik hücrede çekirdek, vaküyoller ve organeller mevcuttur, eşeyli üreme yapabilirler (derste işlenmeyecek)

19. Alem PROTOCTISTAFilum SARCODINASınıf RHIZOPODAOrdo FORAMINIFERIDA(foraminiferler)

20. FORAMİNİFERLER • Bentik veya planktik yaşam süren tek hücreli organizmalardır • Çalışma amaçlı ikiye ayrılırlar: küçük foraminiferler (~100 - 600 mikron) büyük foraminiferler (~600 mikron - 20 cm)

21. FORAMİNİFERLER

22. Türlerin çoğunluğu bentiktir. • Bentik türler (infaunal veya epifaunal) tüm denizel ortamlarda bulunabilirler. Tropikal bölgelerde sahil kumlarının çoğunluğu bentik türlerin kavkılarından oluşur.

23. Planktik türler sadece açık denizlerde yaşar. Öldükleri zaman kavkıları deniz tabanında çökeller içinde birikir. Okyanus tabanında geniş alanlar planktik türlerin kavkılarıyla kaplıdır (Globigerina ooze).

24. İlk foraminifer kayıtları Kambriyen’dir, ancak Karbonifer’den itibaren bol olarak bulunurlar. • Bol bulunmaları, dünya çapında yayılım göstermeleri, ve kolay elde edilmeleri (özellikle sondaj örneklerinde) nedeniyle ekolojik, paleoekolojik, paleocoğrafik ve biyostratigrafik çalışmalarda çok önemlidir.

25. Foraminifer hücresinin yumuşak dokuları, Protoplazma, bir test (kavkı) içinde bulunur. • Protoplazmanın test içindeki bölümüendoplazma,test dışındaki bölümü ektoplazmadır • Ektoplazmakavkının dışını çevreler ve iplik şeklinde dallı budaklı uzantılar oluşturur. • Pseudopodia (yalancı ayak) adı verilen bu uzantılar besin yakalamak, hareket etmek ve bentik tiplerde tutunmak için kullanılır. CANLI FORAMİNİFER

26. TEST (kavkı) - Duvar yapısı ve bileşimi Foraminiferlerin sınıflamasında duvar yapısı ve bileşimi çok önemlidir 1. Organik duvarlı testler - Altordo Allogramiina 2. Aglütinat testler - AltordoTextulariina 3. Karbonatlı testler - AltordoMiliolina, - Altordo Fusulina, - AltordoRotaliina

27. 1. Organik duvarlı testler – AltordoAllogramiina Tektin adı verilen yalancı kitinli ve proteinli malzemeden oluşur.

28. 2. Aglütinat testler – Altordo Textulariina Deniz tabanında bulunan mineral ve organik maddelerin organik, karbonatlı veya demirli bir çimento ile birleşmesiyle oluşurlar. Taneler kokkolit, sünger spikülleri veya ağır mineraller olabilir.

29. Aglütinat duvar yapısı Deniz tabanında bulunan mineral ve organik maddelerin organik, karbonatlı veya demirli bir çimento ile birleşmesiyle oluşurlar. Taneler kokkolit, sünger spikülleri veya ağır mineraller olabilir. Textularia Karbonifer -Güncel

30. 3. Karbonatlı testler En bol bulunan testlerdir. Altordoların her birinde duvar mikroyapısı farklıdır. - Altordo Miliolina : Duvar yapısı porselenimsi olup üstten aydınlatmada süt beyaz renginde, alttan aydınlatmada ise koyu renklidir - Altordo Fusulinina : test duvarı üstten aydınlatmada opak, alttan aydınlatmada koyu renklidir - Altordo Rotaliina : üstten aydınlatmada camsı (hyalin), alttan aydınlatmada berrak görülür. Kalın duvar, ince ve sık delikler, granüller, dikenler ve pigmentler bu berraklığı gölgeler.

31. Karbonatlı duvar yapısı Fusulinina: test duvarı üstten aydınlatmada opak, alttan aydınlatmada koyu renklidir Neoschwagerina Üst Permiyen Üstten aydınlatma Alttan aydınlatma

32. Foraminifer testleri tek localı (= üniloculer) veya çok localı (= multiloculer) olabilir

33. TEK LOCALI planispiral küresel düzensiz

34. ÇOK LOCALI evolüt TROKOSPİRAL involüt MİLİOLİD PLANİSPİRAL UNİSERİYAL BİSERİYAL FUSİFORM

37. planispiral involüt planispiral evolüt

38. AKSİYAL KESİT AKS=EKSEN Dünya’nın ekseni Ekvator Dünya’nın aksiyal kesiti Sarılma ekseninden geçen kesit

39. EKVATORAL KESİT Dünya’nın ekseni Ekvator Dünya’nın ekvatoral kesiti Sarılma eksenine dik, merkezden geçen kesit

40. SARILMA TİPLERİ ÖRNEKLER Nummulites Paleosen-Oligosen Operculina Paleosen-Miyosen planispiral involüt Assilina Üst Paleosen-Eosen planispiral evolüt