بسم الله الرحمن الرحیم

1. بسم الله الرحمن الرحیم

2. طراحی سوالات چند گزینه ای ارایه دهنده : دکتر علیرضا فکری

3. - آزمون یا امتحان ابزاری جهت ارزشیابی است- آزمونها یا ذهنی (Subjective) هستند که در آنها اعمال نظر آزمون گیرنده بسیار زیاد است و یا عینی (Objective) که در آنها اعمال نظر شخصی آزمون گیرنده بسیار کم است- آزمون فرایندی جدی است و حتی المقدور بهتر است از عینیت بالایی بر خوردار باشد

4. - محاسن آزمون عینی: 1- عد م دخالت قضاوت شخص مصحح 2- سهولت در تصحیح اوراق 3- سنجیدن حجم وسیعی از اطلاعات مرتبط با اهداف آموزشی 4- سنجش سطوح وسیعی از حیطه شناختی نظیر : دانش- درک و فهم – به کارگیری – ارزشیابی

5. - معایب آزمون عینی : 1- محدود کردن فعالیت ذهن امتحان دهنده در یافتن پاسخ 2- عدم امکان سنجش عمق حیطه ها با توجه به محدود یت گزینه ها 3- مشکل داشتن در اندازه گیری فعالیت های پیچیده رفتاری مثل: سازماندهی – آفرینندگی و ترکیب

6. انواع آزمون ها گسترده پاسخ محدوده پاسخ کامل کردنی پاسخ کوتاه 1- آزمون تشریحی (ذهنی) (ESSAY) 2- آزمون شفاهی (ذهنی) (Oral) 3- آزمون دارای ساختار نوشتاری (عینی) (Structured written) Patient management problem ( P.M.P) Modified essay question (MEQ)

7. 4- ازمون های گزیده پاسخ (عینی) (Selected response) examinations 5- مشاهده مستقیم (عینی ) ( Checklist) • چند گزینه ای Multiple choice Questions • (MCQ) • چند گزینه ای راهنمایی نشده • Uncued MCQ • صحیح و غلط (ساده) Simple True and False • ( T/F) • صحیح و غلط متعدد T/F (cluster) multiple • جور کردنی Matching • جور کردنی پیشترفته

8. -از چه قسمتی از مطالب مطرح شده باید امتحان گرفت؟ Must learn Useful to learn Nice to learn این مطالب چگونه مشخص می شود ؟ جواب : در طرح درس چه موقع سئوال را باید طراحی نمود؟ جواب : ترجیحاً پس ازاتمام کلاس از چه منبعی سئوال را باید طراحی نمود؟ جواب : از منابعی که قبلاً به دانشجو در ارتباط با درس معرفی شده اند

9. سطوح ارزشیابی دانشجو در حیطه شناختی ( Taxonomy) یا رده بندی مثال : گرافی ساده PA از قفسه سینه چیست؟ مثال : این گرافی از قفسه سینه را تفسیر کنید؟ Tax 1: یاد آوری مطالب دانش Tax2 : قدرت ترکیب داده ها درک مطلب تفسیرمطلب آنالیز مطالب تشخیص

10. Tax 3: ارزشیابی قضاوت (بالینی ) حل مساله قدرت و توان پیش بینی قدرت تصمیم گیری در تنظیم برنامه درمانی قدرت در ارایه راه حلهای عملی مثال : این گرافی از قفسه سینه مربوط به آقای 80 ساله معتاد به تر یاک و سیگار که در حمام لیز خورده و شکایت از درد در سینه و تنگی نفس بمدت 4 ساعت دارد ، چه تصمیمی برای وی میگیرید ؟

11. توکسونومی یک ( محفوظات ) شایع ترین تومور مغزی کدام است ؟ الف - منینجیوما ب -استروسیتوما ج -همانجیوما د -اولیگودندروگلیوما 35-45% از مجموع سوالات را تشکیل میدهند زمان جواب دادن 30-35 ثانیه

12. توکسونومی دو ( تشخیص و تفسیر ) نوجوان 16 ساله ای پس از برگشتن از مسابقه فوتبال شکایت از درد شدید در بیضه سمت چپ و شکم همراه با تهوع واستفراغ به مدت 3 ساعت دارد در معاینه شکم نرم وسمع طبیعی داشت ومحتوی کیسه بیضه سفت ودردناک وکبود بود.بعلت درد معاینه حلقه انگوینال میسرنشد.گرافی ساده شکم وازمایش کامل ادرار طبیعی بود تشخیص شما چیست ؟ الف -اورکییت ب -فتق انگوینال مختنق ج -تورشن تستیکول د -هماتوم ناشی از ضربه 20-30% از سوالات و زمان 45-50 ثانیه

13. توکسونومی 3 (تصمیم گیری ) چه تصمیمی برای این جوان میگیرید ؟ الف -تجویز مسکن و پیگیری تا 24ساعت ب – دتورشن فوری بیضه ج -اورکیکتومی الکتیو د -هرنیورافی فوری 30-35% سوالات را تشکیل میدهند زمان 55-60 ثانیه

14. یاداوری مهم • بعضی از سوالات ظاهری شبیه توکسونومی 3 دارد در حالیکه فقط محفوظات را می سنجند !!!! • جوان 22ساله ای شکایت از چند توده بدون درد درناحیه سوپرا کلاویکولار سمت چپ به مدت 4ماه دارد در معاینه 4 توده سفت و به هم چسبیده بدون درد در لمس بطور متوسط در اندازه های 3در 4سانتی متر یافت شد . در صورتیکه جواب بیوپسی از ضایعات لنفوم هوجکین باشد کدامیک از انواع ذیل پیش اگهی بهتری دارد ؟

15. یاد اوری مهم • بعضی سوالات ظاهری شبیه توکسونومی 1 دارند ولی نیاز به تجزیه و تحلیل دارند !!! • پرفوراسیون زخم اثنی عشر در کدام ناحیه با کمترین مقدار خونریزی همراه است ؟ • الف – پشت بولب • ب – قدام بولب • ج – نزدیک لیگامان ترس • د – قسمت سوم دودنوم

16. اصول طراحی سئولات چند گزینه ای

17. ساختار سئوال چند گزینه ای MCQ هر سئوال MCQ دو قسمت دارد : 1- Stem ( پایه ، تنه ، ساقه و حتی ریشه !! سئوا ل( 2- گزینه ها گزینه صحیح می تواند یک گزینه اصلح بین چند گزینه صحیح باشد که طراحی آن بسیار دشوار است ، یا گزینه ای صحیح بین چند گزینه غلط باشد که طراحی آن ساده است و یا بصورت کلاسیک تنظیم شود

18. طراحی کلاسیک مثال : عکس عمل تقسیم کدام است ؟ الف – ضرب ب- جمع ج- تفریق د - جذر

19. گزینه های کلاسیک شامل : الف- گزینه درست Key Answerب- گزینه موجه نما Foilح- گزینه انحرافی Distractorد- گزینه گمراه ساز Mislead مثال : عکس عمل تقسیم کدام است ؟ الف- ضرب ( درست ) ب- جمع ( موجه نما ) ج- تفریق ( انحرافی ) د- جذ ر ( گمراه ساز به علت خطوط علایم )

20. مثال : پیر مرد 80 ساله معتاد به تریاک و سیگار که پس از لیز خوردن در حمام شکایت از درد منتشر در سمت چپ قفسه سینه همراه با تنگی نفس بمدت 4 ساعت دارد به اورژا نس مراجعه نموده است. در معاینه تعدادتنفس 30 در دقیقه ، کاهش صدا در سمع لب پائینی ریه چپ و هیپررزونانسی ناحیه مذ کور در دق مشاهده شد . گرافی ساده ریه ونوار قلب ضمیمه میباشد تشخیص شما چیست ؟ الف- پنوموتوراکس (گزینه درست) ب- آمفیزم پان آسینار (موجه نما) ج- افوزیون پلور (انحرافی) د- فتق دیا فراگمی (گمراه ساز)

21. یاد اوری مهم • برای طراحی سوال وقت بگذارید • سوال طرح شده را با سایر اساتید گروه بازبینی نمایید • سوال را با رفرانس و با بخش های مختلف کتاب رفرانس مطابقت دهید • از طرح سوالاتی که مورد اختلاف زعمای رشته تخصصی است !! بپرهیزید • سوال طرح شده بر روی ورق نسخه را نپذیرید !!!

22. نکات قابل توجه در طراحی سئوالات چند گزینه ای 1- سئوالهای خودرا فقط از منابع ذکر شده برای امتحان انتخاب کنيد ( نکته بسیار مهم )

23. 2- هر سئوال را طوری طراحی کنيد که یک موضوع مهم و کار بردی را مورد سنجش قرار دهد یک نمونه از سئوالهای کم ارزش در آزمون : 1- سنگهای بزاقی در کدامیک از غدد بزاقی بیشتر دیده می شوند الف ) غده پاروتید ب) غده زیر زبانی ج) غده بزاقی فرعی د) غده تحت فکی

24. دونمونه از سئوالهایی که آگاهی از پاسخ آنها مهم به نظر می رسد 1- تزریق کدامیک از واکسنهای زیر در طی حاملگی مجاز است؟ الف) سرخک ب) سرخجه ( انحرافی ) ج) کزاز د) اوریون 2- بیمار 70 ساله ای در 48 ساعت اول بعداز عمل جراحی دچار تب و مختصری تاکی پنه شده است به نظر شما شایعترین علت آن چیست ؟ الف- عفونت محل عمل ب- آتلکتازی ج- هپاتیت ویرال ( انحرافی ) د- آمبولی ریه

25. دو نمونه از سئوالهایی که دارای چند و یا (هیچ ) پاسخ صحیح بوده اند: 3- متن سئوال و گزینه ها را طوری بنویسید که تنها دارای یک پاسخ درست (یا بهترین پاسخ) باشد و متخصصان در مورد صحت آن توافق دارند 1- کودک 5 ماهه با وزن زمان تولد 3 کیلو گرم به علت لاغری و عدم رشد نزد شما آورده شده است . وزن زمان مراجعه 3500گرم میباشد . کدام واژه در مورد او مناسبتر است؟ الف) ماراسموس ب) کواشیورکور ج ) ماراسمیک کواشیورکور د) سوء تغذیه 2- در خانمی که کنتراسپتیو مصرف می کند مقدار کدام هورمون در خون افزایش میابد ؟ الف) کورتیزول ب) تستوسترون ج) گونادوتروپین ها د) انسولین

26. 4- متن سئوال باید تا آنجا که ممکن است در نهایت سادگی و ایجاز و با رعایت کامل قواعد دستوری بیان شود. ( اشکال رایج ) 5- متن سئوال را طوری تنظیم کنید که تا حد امکان خالی از ابهام باشد ( اشکال رایج )

27. دو نمونه از سئوالات شبهه برانگیز و رایج: 1- برای جلوگیری از حمله تب حاد روماتیسمی کدامیک از رژیمهای درمانی زیر را تو صیه نمی کنید؟ الف) پنی سیلسن V خوراکی ب) سولفادیازین خوراکی ج) اریترومایسین خوراکی د) بنزاتین پنی سیلین 2- عفونت کاندیدایی واژن در کدامیک از موارد ذ یل بیشتر دیده می شود الف) بیماران مبتلا به دیابت ب) مصرف کنندگان قرص جلوگیری ج) افراد حامله د) هر سه مورد

28. 6. طراحی سئوال باید به گونه ای باشد که متن اصلی سئوال به وضوح مقصود سئوال را عرضه کند. مثال سئوال نا مناسب ولی رایج: کدام صحیح است : الف) انفارکتوس بیشتر در اثر نارسایی جریان خون روی می دهد . ب) انفارکتوس بیشتر به علت ضربه ایجاد می شود ج) انفارکتوس بیشتر به علت عفونت ایجاد می شود د) انفارکتوس بیشتراز همه در غده فوق کلیوی دیده می شود

29. 7. گزینه های هر سئوال باید از لحاظ دستوری به نحو صحیح مکمل قسمت متن سئوال باشند. مثال سئوال نا مناسب: ((ابفارکتوس)) یعنی : الف) پرخونی و احتقان یک عضو ب) کم خونی و آسیب و مرگ قسمتی از سلولهای یک عضو ج) این وضعیت در اثر انسداد ورید های یک عضو ایجاد می شود د) به علت تهاجم میکروبهای بی هوازی به وجود می آید.

30. 8. سعی بفرمایید سئوالها به گونه ای طرح شوند که بتوانند علاوه بر سنجش محفوظات ، قدرت درک و تجربه و تحلیل اطلاعات افراد را هم ارزیابی کنند. یک نمونه از سئوالاتی که صرفاً محفوظات را می سنجد: داروی انتخابی صرع کوچک کدام است؟ الف) فنی توئین ب) کلونازپام ج) کاربامازپین د) اتوسوکسماید

31. یک نمونه از سئوالاتی که برای پاسخ دادن به آن آزمون شونده ، باید از قدرت استنباط و تجزیه و تحلیل بیشتری برخوردار باشد: خانم 30 ساله ای با گرفتگی متناوب بینی بوی بد نفس و سابقه طولانی استفاده از داروهای موضعی برای رفع گرفتگی مراجعه کرده است . در معاینه حفره بینی کدام وضعیت دیده می شود الف) هیپرتروفی شاخکهای بینی و ترشحات موکوسی فراوان ب) انحراف تیغه بینی و ترشحات خون آلوده با مخاط متورم ج) وجود قطعات خشک و مخاط آتروفیک د) پولیپ آلرژیک یک طرفه همراه با پرفوراسیون تیغه بینی

32. 9. سعی بفرمایید موضوعهای مورد سئوال متنوع باشند و جنبه های مختلفی از اطلاعات آزمون شوندگان را بسنجد نظیر: 1- اتیولوژی بیماریها 2- اپیدمیولوژی بیماریها 3- پاتوژنز بیماریها 4- راههای تشخیص بیماریها (معاینات بالینی، روشهای تشخیص آزمایشگاهی و پرتونگاری) 5- نحوه پیشگیری از بیماریها 6- درمان بیماریها 7- عوارض کوتاه مدت و بلند مدت بیماریها 8- تشخیصهای افتراقی 9- پاتولوژی

33. یاد اوری مهم و اشتباه رایج • ترجیح داده میشود که هر چهار گزینه در ارتباط با یک حیطه موضوعی باشند !! مثال نامناسب :تمام جملات ذیل در ارتباط با کچلی سر صحیح میباشند بجز : الف – ماشین سلمانی در انتقال بیماری موثر است ب- میکروسپورم ها به درمان خوب جواب نمیدهند ج- فاووس شایع ترین نوع کچلی در ایران است د- معاینه با لامپ وود در کچلی التهابی منفی میباشد

34. مثال سئوال نا مناسب: 10- عبارت سئوال و یا گزینه را واژه به واژه از روی متن کتاب منبع امتحانی ننویسید. تمامی کادر پزشکی که مستقیماً با بیماران سروکار دارند باید در برابر هپاتیت B واکسینه شوند . تمام مطالب زیر در مورد واکسیناسیون علیه هپاتیت B صحیح است بجز: الف) جهت واکسیناسیون سه بار تزریق داخل عضلانی به فواصل 1،0و 5 ماه از هم لازم است ب) ریسک ابتلای فرد به دنبال صدمه با جسم برنده آلوده به ویروس هپاتیت B حدود5% میباشد ج) دو ماه بعداز اتمام واکسیناسیون معمولاً سرولوژی افراد مثبت می شود د) 5% افراد سالم علیرغم واکسیناسیون صحیح HBsAb مثبت پیدا نمی کنند

35. مثال سئوال نا مناسب ولی رایج : 11- از تکرار مطالب در گزینه ها خودداری کنید. شریان رحمی شاخه: الف) شریان آئورت است ب) شریان خاصره ای خارجی است ج) شریان خاصره ای داخلی است د) شریان پودندال داخلی است سئوال بهتر : شریان رحمی شاخه کدام شریان است ؟ الف) آئورت ب) خاصره ای خارجی ج) خا صره ای داخلی د) پود ندال داخلی

36. 12- سئوالات را مستقل از یکدیگر بنویسید. پاسخ یک سئوا ل نباید شرط لازم یرای پاسخ دادن به سئوا ل دیگر در MCQ باشد

37. 13. گزینه های نادرست باید طوری انتخاب شوند که برای عده ای از امتحان شوندگان جالب باشند. دو نمونه از سئوالات نامناسب: 1- نوزاد پسری در هفته چهارم تولد دچار استفراغ های جهنده می شود که استفراغ محتوی صفرا نیست و در معاینه شکم توده کوچکی در زیر کبد قابل لمس است چه اقدامی لازم است؟ الف) پیلورومیوتومی ب) اصلاح وضعیت خوابیدن ج) تجویز داروهای ضد استفراغ د) قطع تغذیه بیمار به مدت سه روز

38. 2- در آزمایشات روتین پیش از استخدام یک خانم 30 ساله تغییرات زیر مشاهده شده است:WBC: 5000 Lymph: 35% RBC: 6,100,000Hb: 11.5 gr/dl MCV: 23 MCHC: 34 کدام تشخیص کمتر مطرح است: الف) آنمی فقر آهن ب) آنمی مگالوبلاستیک ج) آنمی بیماری مزمن د) تالاسمی مینور

39. مثال سئوال نا مناسب ولی رایج !!! 14- طول گزینه جواب را در سئوالهای مختلف تغییر دهید گزینه های طویل می توانند موجب فریب یا ترغیب آزمون گیرنده به انتخاب این نوع گزینه گردد. پسر 17 ساله ای به علت کوتاهی قد مراجعه کرده است . در سابقه مشکل دیگری را متذکر نیست. در معاینه قد وی 100 سانتی متر بوده و مشکل دیگری ندارد . قد پدر وی 185 سانتی متر و مادر وی 170 سانتی متر است بیمار از خواهر 12 ساله خود کوتاهتر است . در بررسی وی ، کدامیک از اقدامات زیر را توصیه میکنید. الف) اندازه گیری قند خون ب) انجام GTT(GLUCOSE Tolerance Test) و اندازه گیری هورمون رشد ج) کاریوتیپ د) انجام CBC و سرعت رسوب

40. 15- تا حد امکان در قسمت متن سئوال ادوات نفی بکار نبرید و هر گز !!عبارت منفی کننده را در متن سئوال و گزینه های پاسخ تواماً استفاده نکنید. مثال سئوال نا مناسب؟ کدام عبارت در مورد سلولیت صادق نیست؟ !!!! الف) درمان آن طبی است ب) چرک ندارد !! ج) حد مشخصی ندارد !! د) اگر در عرض 8 ساعت به درمان جواب نداد باید !!جراحی شود.

41. یاد اوری مهم • سوال با فعل منفی در جو استرس زای امتحان در اکثر موارد فعل مثبت تلقی شده و موجب اشتباه امتحان شونده می گردد . • مثال : بجای کدامیک در ارتباط با سلولیت صحیح نیست ؟ بنویسید ....... • تمام جملات ذیل در ارتباط با سلولیت صحیح می باشند بجز: • در ضمن زیر کلمه ...بجز...نیز خط بکشید !!!!!!

42. 16. تا حد امکان از کار برد عبارتهای مانند ((همه موارد فوق )) به عنوان گزینه سئوال خودداری کنید. در ارزیابی این گونه سئوالها مشاهده شده که در بیشتر موارد گزینه ((همه موارد فوق)) پاسخ صحیح سئوال بوده است . کار برد چنین گزینه هایی در سئوال هم پاسخ دادن به سئوال را آسانتر می کند و هم موجب کاهش قدرت تفکیک سئوال می گردد.به همین دلیل از گزینه (( الف و ب صحیح )) و امثالهم نیز حتی المقدور بپرهیزید .

43. 17. تا حد امکان از بکار بردن عباراتی نظیر ((هیچیک از موارد فوق)) به عنوان گزینه سئوال اجتناب کنید. عبارات مزبور فقط در مواردی که بتوان گزینه جواب را بطوری قاطع درست یا نادرست دانست (نظیرسئوالهای مربوط به محاسبات عددی) معنا دارد. در اغلب آزمونها مشاهده گردیده که از عباراتی نظیر ((هیچیک از موارد فوق)) فقط برای تکمیل تعداد گزینه ها استفاده شده است

44. 18. از بکار بردن اشارات نامناسب دستوری خوداری کنید . از بکار بردن عباراتی مانند ((هرگز همیشه و فقط و...)) در گزینه ها (که تا حدود زیادی اشاره به نادرست بودن آنها دارند ) تا حد امکان خودداری کنید. مثال سئوال نا مناسب ولی رایج !! کدامیک در مورد کولیت اولسراتیو صحیح نیست؟ الف) در موارد عادی پاتولوژی منحصراً در مخاط و زیر مخاط است ب) تنها در توکسیک مگا کولون ممکن است التهاب به لایه عضلانی و سروز گسترش یابد. ج) درمان نگهدارنده در فواصل حملات لازم نیست د) گاهگامی ممکن است دیستال ایلئوم نیز گرفتار شود

45. 20- از ایجاد تداعی های ظاهری بپرهیزید 19- توجه داشته باشید که هیچیک از سئوالات راهنمایی یا توضیحی برای سئوال دیگر فراهم نکند. مثال : بیماری پاژه پستان عبارت است از : الف- رسوب کلسیم در پوست نوک پستان ب- سارکوم نوک پستان ح- اینترا داکتال کارسینوم پستان با گرفتاری پوست د- ملانوم بد خیم نوع پاژتوئید نوک پستان

46. 21- در طراحی گزینه اصلح بین چند گزینه صحیح باید تفاوت اشکار و شاخصی بین گزینه اصلح با سایر گزینه ها وجود داشته باشد تا امتحان شونده قادر به تشخیص این وجه تمایز زیاد بین گزینه اصلح با سایر گزینه ها گردد !!!

47. مثال سئوال نا مناسب؟ 22. حتی الاامکان از طرح مسائل اضافه ای که نقشی در کیفیت و سلامت سئوال ندارند بپرهیزید. از آنجائیکه باریم و گاستروگرافین مواد مناسبی در بررسی وضعیت روده ها هستند در مورد ارجحیت باریم برگاستروگرافین کدامیک از جملات زیر صحیح نیست؟ الف) گاستروگرافین محلول در آب بوده وبه سرعت رقیق می شود ب) سرعت عبور گاستروگرافین در روده ها کمتر از باریم میباشد ج) میزان Opacity گاستروگرافین بر حسب واحد کمتر از باریم است د) میزان چسبندگی گاستروگرافین به جدار روده کمتر از باریم است

48. 23- هر گز دو واژه متضاد را که یکی از آنها پاسخ درست میباشد ، به عنوان گزینه های پیشنهادی بکار نبرید. مثال سئوال نا مناسب؟ در انسداد ورید مرکزی رتین کدام مورد صحیح است؟ الف) دید بیمار کاهش میابد ب) دید بیمار تغییر نمیکند ج) درد ناگهانی و شدید چشم از علائم بارز شروع بیماری است د) در افتالموسکوپی cherry red spot دیده می شود

49. 24- محل گزینه های جواب در بین سا یر گزینه ها باید بطور تصادفی معین شده باشد. مثال سئوال نا مناسب: اگر در تعیین محل گزینه های جواب ترتیب خاصی رعایت شده و پاسخهای درست همواره در محل معینی قرار گرفته باشند ،ممکن است آزمون شونده این نظم را کشف کند و بدون آنکه واقاً اطلاعی از سئوالها داشته باشد ف به انتخاب گزینه های درست آنها هدایت شود. در باره تصادفی بودن محل گزینه های جواب تنها یک استثناء وجود دارد . در مواردی که گزینه ها یک نظم منطقی و یا ترتیب طبیعی دارد، مانند اعداد و حروف ، محل قرار گرفتن آنها نباتید تصادفی ئ نا منظم باشد چند هفته پس از زایمان رحم تقریباً به اندازه قبل از حاملگی بر می گردد؟ الف) 10 هفتگی ب) 2 هفتگی ج) 6 هفتگی د) 14 هفتگی

50. مبحث دوم