920 likes | 1.25k Views
GEBELİKTE TANI GÜÇLÜKLERİ. Dr. Z. Toros Selçuk Hacettepe Üniversitesi Tıp F. Göğüs Hastalıkları ABD., Ankara. Sunum planı. Fizyolojik değişiklikler Dispne Astım Pnömoni Pulmoner tromboemboli. Gebelikte pulmoner hastalıklar. Gebelikte değişen fizyoloji Gebeliğe özgü hastalıklar
E N D
GEBELİKTE TANI GÜÇLÜKLERİ Dr. Z. Toros Selçuk Hacettepe Üniversitesi Tıp F. Göğüs Hastalıkları ABD., Ankara
Sunum planı • Fizyolojik değişiklikler • Dispne • Astım • Pnömoni • Pulmoner tromboemboli
Gebelikte pulmoner hastalıklar • Gebelikte değişen fizyoloji • Gebeliğe özgü hastalıklar • Aynı anda hem annenin hem fetusun değerlendirilmesi
28 yaşında bayan hasta • 22 haftalık hamilelik • 2 aydır burun tıkanıklığı, öksürük ve nefes darlığı • Dispepsi, midesinde yanma, aralıklı kusma • Ateşi ve göğüs ağrısı yok • Son zamanlarda hırıltısı da oluyor • Fizik inceleme normal
Dispne Üst solunum yolu belirtileri ? Gebelikten kaynaklanan dispne ? Kardiak ya da pulmoner hastalık ?
Tanı ? • Üst solunum yolu infeksiyonu ? • Rinosinüzit ? • Gastroesofageal reflü ? • Bronşial astım ? • Alt solunum yolu infeksiyonu ? • Tüberküloz ? • Endobronşial tümör ?
Üst Solunum Yolu Değişiklikleri ÜSY mukozasında hiperemi, salgı bezleri aşırı aktivitesi, fagositik aktivite artışı, mukopolisakkarid içerik artışı görülür Sıklıkla burun tıkanıklığı ve epistaksis Gebelik riniti
Üst Solunum Yolu Değişiklikleri Burunda tek taraflı benign tümörler (gebelik tümörü, gebelik granülomu, telejektazik polip) Pyojenik granülom yapısında Nazal konjesyon, epistaksis Doğum sonrası kendiliğinden kaybolur Kimi zaman lokal anestezi ile eksizyon gerekebilir
Pulmoner değişiklikler • Uterusun büyümesi ile diafram 4 cm. yükselir • Diafram hareketinde azalma olmaz • Kostal açı (68º103º) ve P-A çap (> 2 cm.) artar • Göğüs duvarı hareketliliği artar • FRC % 20 azalır (gebelik ikinci yarısında) • ERV ve RV azalması • TLC ve VC’de hafif değişiklikler
Pulmoner değişiklikler • Hava yolu fonksiyonları korunur • FEV1 ve FEV1 / FVC aynı kalır • DLCO’da hafif değişiklikler • İlk trimestırda artış • Daha sonra 24-27. haftaya kadar azalma
Tek ve çift gebelikler arasında solunum fonksiyonları açısından fark gözlenmez (SFT, TLC, dakika ventilasyonu, DLCO) Gebeliğe bağlı pulmoner fonksiyon değişiklikleri doğum sonrası 72 saat - birkaç hafta içinde normale döner.
Pulmoner değişiklikler Dinlenmede dakika ventilasyonu % 40 - 50 artar Solunum hızı korunur, tidal hacim (TV) % 33 artar Oksijen kullanımı % 20 – 33 artar Ventilasyon artışı > oksijen kullanımı artışı Hamilelik boyunca progesteron düzeyleri yükselir
Gebelikte kan gazları Kompanse respiratuvar alkaloz Daha yüksek Pa O2 Daha düşük Pa CO2
Kardiovasküler değişiklikler • Kan hacmi artışı • İlk trimestırdan itibaren artmaya başlar • Doğumda gebelik öncesine göre % 40 – 50 artış • Asıl artış plazma hacmindedir • Hematokrit düşer (fizyolojik gebelik anemisi)
Kardiovasküler değişiklikler • Kalp atımı • İlk trimestırdan itibaren artmaya başlar • 20 – 32. haftalarda artış % 30 – 50 • Başlangıçta atım hacmi, sonra kalp hızı artar • Sistemik vasküler direnç düşer • Sistolik basınç değişmez, diastolik basınç azalır, nabız basıncı artar
Dispne • Dispne gebelikte sık bir belirtidir • Normal gebelik boyunca % 60 – 70 • “Hava açlığı” • İlk trimestırdan itibaren dile getirilir • Otururken daha fazladır ve egzersizle ilişkili değildir • Progesterona bağlı hiperventilasyon ile ilişkili (Pa CO2) • Gebelikten kaynaklanan dispne ? • Kardiak ya da pulmoner hastalık ?
Gebelikte dispne Ne zaman ve hızlı mı başladı? Eşlik eden belirtiler Fizik incelemede solunum sesleri Venöz dolgunluk, periferik ödem var mı?
Dispne Gebeliğin fizyolojik dispnesi yavaş olarak ve 1. trimestırda başlar Ağrı, hemoptizi, takipne beklenmez Taşikardi normal gebelik seyrinde görülür Öksürük ve hırıltılı solunum yoktur FM’de solunum sesleri normaldir Venöz dolgunluk, periferik ödem yoktur
Gebelikte astım Gebelikteki en sık pulmoner hastalıktır Gebelikte astım kontrolü değişken olabilir Bronş hiperreaktivitesi artabilir Doğum sonrası 3 ayda önceki durumuna döner Klinik özelliklerde fark yoktur GER sıklığı ve şiddeti artar Kontrolsüz astım ile erken doğum, düşük doğum ağırlığı, perinatal mortalite bildirilmiştir
Gebelik ve GER Hamilelerde % 30 – 50 (% 80 ?) İntra-abdominal basınç artışı GE sfinkterin gevşemesi Antiasitler, aljinat H2 reseptör antagonistleri Proton pompa inhibitörleri (PPI)
Gebelik ve FOB FOB gebelikte güvenli olarak yapılabilir Mutlak indikasyon aranmalıdır Eğer olası ise FOB 2. trimestıra geciktirilmeli Uzman hekim ekibinin takibi Hasta sola döndürülerek / yatırılarak yapılmalı En düşük ve güvenli sedasyon, O2 desteği Yakın izlem (oksimetre, kardiak, TA) İşlem öncesi ve sonrası fetal kalp atış kontrolü En kısa işlem süresi Floroskopi önerilmez, bipolar elektrokoter tercih edilir
Gebelik ve Akciğer Kanseri Azim HA ve ark, Lung Cancer 2009 Gebelik sırasında tanı konan 44 olgu Doğumdan sonra 12 ayda 1/4 olgu yaşıyor Metastatik hastalık % 26 8 olguda hamilelik sırasında sistemik KT; doğan çocuklar normal, plasenta / fetal metastaz yok. Prognoz anne ile tartışılmalı
Olgu 25 yaşında bayan hasta, 26 haftalık gebe Yüksek ateş, öksürük ve balgam yakınmaları A: 39.7 C, N 142/dk, BK 21 800/mm3 TİT: pyüri, bakteri + Dış merkezde Tienam 4 x 500 mg başlanmış A: 38.7 C, O2 saturasyonu % 89 Sepsis ön tanısı ile YBÜ refere ediliyor
Olgu Sepsis ve solunum yetmezliği : YBÜ Öksürük, nefes darlığı, sağ böğür ağrısı Ateş 38.1 C Taşikardi ve takipne Bilateral bazal raller, sinüsler kapalı Peteşi – purpura – ekimoz yok Eser pretibial ödemi var O2 saturasyonu % 82 – 90 İmipenem başlanıyor
Ayırıcı tanı Kalp yetmezliği Pre-eklampsi Pnömoni Venöz tromboemboli Pnömotoraks Sepsis Abruptio plasenta ??
Ne istersiniz? Akciğer grafisi BNP Ekokardiografi D-dimer Prokalsitonin PTE protokollü Toraks BT Doppler USG V / Q sintigrafisi
BK 21 300 Hb 9.0 gr/dl, Htc 26 %, tr 250 000 PNL % 92, lenfosit % 4 TİT normal İdrar K: üreme yok T. Protein 4.54 g/dL, albumin 2.26 g/dL Üre 3.0, Kre 0.40 mg/dL TFT normal
CRP 17.50 mg/dL Prokalsitonin 0.758 ng/ml (N < 2)
CRP 17.50 mg/dL Prokalsitonin 0.758 ng/ml (N < 2) AKG: pH 7.46 Pa O2 80 mm Hg Pa CO2 29 mm Hg HCO3 20.5 mmol/L
Akc gr: bilateral alt loplarda konsolidasyon plevral effüzyon ? Eko PAP 40 mm Hg + TY
Ayırıcı tanı ?? Kalp yetmezliği Pre-eklampsi Pnömoni Venöz tromboemboli Pnömotoraks Sepsis Abruptio plasenta
Alt ekstremite Doppler USG: trombus yok Üst ekstremite Doppler USG: trombus yok
Ne yaparsınız ? Antibiyotik tedavisine devam edelim Seri Doppler USG Transösefageal ekokardiografi Perfüzyon sintigrafisi Toraks BT (PTE protokolü) Proflaktik antikoagülasyon Tedavi dozunda antikoagülasyon Kalp yetmezliği tedavisi
TANISAL TETKİKLERDE RADYASYON DOZU • Akciger grafisi < 0.001 rad • V / Q sintigrafisi < 0.011 rad • Pulmoner anjiografi < 0.050 rad • MDCT-PA < 0.016 rad • Güvenlik açısından fetal radyasyon dozunun 5 rad altında olması önerilir. TTD PTE Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu 2009