350 likes | 753 Views
MAKALE NASIL YAZILMALI ve NASIL OKUNMALI?. Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü Md. Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Torkas Derneği Mesleki Eğitim Kursu 5 Mart 2004. A naturalist’s life would be a happy one if he had only to observe,
E N D
MAKALE NASIL YAZILMALI ve NASIL OKUNMALI? Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü Md. Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Torkas Derneği Mesleki Eğitim Kursu 5 Mart 2004
A naturalist’s life would be a happy one if he had only to observe, and never to writeCharles Darwin
Neden makale okunur? • Konuya hakim olmak-güncel olmak • maintain competence • Yeni yaklaşımları öğrenmek • yeni tedavi yöntemleri • yeni hastalıklarda tanı-tedavi • Bilimsel ilgi ve merak • tez, araştırma, makale yazma ...
MAKALE NASIL OKUNUR? • “seçerek” (!) • 20000 biyomedikal dergi • 25 saniyede bir makale • günde 3000 makale • (+ ulusal yayınlar)
Genel dergiler BMJ CMAJ JAMA Lancet NEJM Yayın türü Makale Olgu sunumu Araştırma Derleme İzleme araşt. “Clinical trial” Nasıl seçmeli? Uzmanlık alanı İç hastalıkları Cerrahi Göz Göğüs hast. KBB
MAKALE NASIL OKUNUR? • Ne okuyacağına karar ver hangi konu – ne tür makale • Elindeki makaleyi okuyup okumayacağına karar ver * başlık – ilgini çekiyor mu? * yazar – tanınmış birisi mi? * konu - ilgini çekiyor mu?
MAKALE NASIL OKUNUR?“BAŞLIK” SMOKING and the BRAIN No good evidence exists that smoking protects against dementia BMJ (2000) 320: 1087
MAKALE NASIL OKUNUR?“YAZAR” Smoking and dementia in British doctors Richard Doll Richard Peto Jillian Boreham Isabelle Sutherland BMJ (2000) 320: 1097-1102
MAKALE NASIL OKUNUR?“KONU” Cigarette smoking and cognitive decline in midlife: Evidence from a prospective birth cohort study Amer. J. Publ. Health (2003) 93: 994-998
MAKALE NASIL OKUNUR?BAŞLIK – KONU –YAZAR TOBACCO and CANCER Recent Epidemiological Evidence ............. Richard Peto Richard Doll J. Natl. Cancer Inst.; Jan. 2004, vol. 96: 99-106
MAKALE NASIL OKUNUR? 3. Nasıl okuyacağına karar ver - genel kavramları anlamaya çalış - kuşkucu ol - “perfect” araştırma olmaz (!) - araştırma tipini kavra - yöntemi değerlendir
“yöntem” iyi açıklanmış mı? • Vaka ve kontrol gruplarının seçimi • Kohort/araştırma gruplarının oluşumu • Örnek büyüklüğü • Örnek alma yöntemi • Değişkenler ve tanımları • Veri toplama yöntemi • “randomizasyon” • Veri analiz yöntemi
Writing a reportSurvey Methods in Community MedicineJ.H. Abramson • The title • should clearly explain what the report is about • The summary • should be informative ------ “your advertisement” • The report • should be easily intelligable • should be no longer than is necessary
A scientist’s aim in a discussion with his colleagues is not to persuade but to clarify Leo Szilard
“IMRAD” Yöntemi Bradford Hill questions (1965) Introduction: why did they start? Methods : what did they do? Results : what did they find? Discussion: what do the results mean?
A – Z of Medical WritingTim AlbertBMJ Books, 2000 “the first principle isKISS” (KeepItShort and Simple) “construct your argumentclearly”
Yeni bir hastalık(vaka raporları) • Kimlerde görülüyor / kimlerde görülmüyor? • yaş-cinsiyet-eğitim-meslek- ..... • Klinik özellikleri neler? • ateş-ağrı-kanama- ..... • Seyri nasıl? • iyileşiyor / öldürücü • Tedavisi var mı?
Olgu sunumu – ilginç vaka • Senkron Primer Akciğer Kanseri (Ender görülür; 1931-1982 arasında toplam 382 olgu) • 56 y. Erkek • Öksürük – hemoptizi • Sol hiler kitle – küçük hücreli kanser • Sağ paratrakeal kitle – epidermoid kanser • Beyinde çok sayıda metastaz • Palyatif XRT (beyin) ve 3 kür kemoterapi • 7 ay sonra öldü (Toraks Dergisi; Nisan 2001, sayfa 53-55)
Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları(Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193) Tablo I. Grupların demografik özellikleri
No investigation can be called “true science” without passing through mathematical tests.Leonardo daVinci, 1452-1519
Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları(Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193) Tablo I. Grupların demografik özellikleri SD / SE hangisi?
Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları(Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193) Tablo II. Gruplarda sigara paket-yıl • Gruplardaki sayılar verilmemiş • Sigara içmeyenler hesaplamaya dahil edildi mi?
ÖZET“amaç, yöntem, sonuç, yorum” konularından kısaca söz edilmeli250 kelimeyi aşmamalı
Birinci Basamakta Anksiyete Bozuklukları-1STED; Ağustos 2003, sayfa 286-288 • I. Basamakta Çalışanlarda A. B. • I. Basamakta A. B. Saptanması – “yöntem” (Toplumda A.B. Sıklığı – tarama) • I. Basamakta A.B. Tanı ve tedavisi • I. Basamakta A.B. izlenmesi
Birinci Basamakta Anksiyete Bozuklukları-1STED; Ağustos 2003, sayfa 286-288 • Kısa bir giriş • 1- Agorafobili ya da Agorafobisiz Panik Bozukluğu • Ayırıcı Tanı • Tedavi Yaklaşımı • Bilişsel Davranışçı Tedavi • İlaç Tedavisi • 2 tablo – belirtiler, ilaçlar • 1 resim • (Sonraki sayılarda • 2 – 3 ve 4 No.lu başlıklar)
A Prospective Study of Fatal Occupational Accidents, Relations to Sleeping Difficulties(166 ölümcül kaza)J. Sleep Res.; (2002) 11: 69-71 TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Aralık 2002
Metastatik Akciğer Tümörlerinde Cerrahi TedaviToraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 132-137 • Metastatik AC tümörü – 27 hasta 38 kez ameliyat ediliyor • Primer tümör tanıları – çoğu osteosarkom, • Uygulanan ameliyat türleri – lobektomi, wedge rezeksiyon • 1 hasta ameliyat sırasında ölüyor • 6 hasta izlem sırasında ölüyor • 5 hasta “takip dışı” kalıyor – (lost to follow-up) • 15 hasta hayatta • 1 yıllık sağkalım %88.2 • 5 yıllık sağkalım %31.5
Metastatik Akciğer Tümörlerinde Cerrahi TedaviToraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 132-137 • Metastaz sayısı bakımından BT – cerrahi karşılaştırılması • BT ile 1 – 12 metastaz saptanıyor (ort. 2.12) • Cerrahide 1 –67 metastaz bulunuyor (ort 5.27) • 38 ameliyatın 18’inde BT metastaz sayısını doğru buluyor • Duyarlılık – seçicilik hesaplanabilir
Bütünü parçalayarak yayın yapma“salamizasyon” Metastatik akciğer kanseri olan 27 hastanın • Demografik özellikleri • Primer tümör tanıları • Metastaz sayıları • Uygulanan ameliyat türleri • Sağkalım oranları
One picture is worth more than ten thousand wordsAncient Chineese Proverb