Plan prezentacji: Kapitał ludzki, kapitał społeczny i przedsiębiorczość – wstęp

1. Lokalne zasoby kapitału ludzkiego i społecznego a przedsiębiorczość - analiza na poziomie podregionówPaweł Stec

2. Plan prezentacji: • Kapitał ludzki, kapitał społeczny i przedsiębiorczość – wstęp • Podregion jako jednostka analizy przestrzennej • Budowa wskaźników • Wyniki badań. Czy istnieje wzrór na przedsiębiorczość ?

3. Związki przedsiębiorczości z kapitałem ludzkim i społecznym Kapitał ludzki Kapitał społeczny Przedsiebiorczość - Co jest przyczyną? - Co jest skutkiem? - Czy isntnieją sprzężenia zwrotne?

4. Cel badania: Czy przedsiębiorczość rośnie wraz z kapitałem społecznym? Czy przedsiębiorczość rośnie wraz z kapitałem ludzkim? Badanie w skali kraju, jednostami analizy podregiony

5. Wyjaśnijmy, co to jest kapitał ludzki Kapitał ludzki Kapitał społeczny Przedsiebiorczość Kapitał ludzki opisuje osoby – to wykształcenie, umiejętności, wiedza, doświadczenie, zdrowie… A z punktu widzenia przedsiębiorcy: - Poziom wykształcenia ludności – dostępność kadr - Zdrowie – efektywność zatrudnionych • Poziom wykształcenia radnych a absorpcja środków PHARE • (Bański, Stola 2002)

6. Wyjaśnijmy, co to jest kapitał społeczny Kapitał ludzki Kapitał społeczny Przedsiębiorczość Sieci kontaktów: - Pomiędzy osobami wewnątrz organizacji • Pomiędzy organizacją i jej otoczeniem

7. Czy istnieją związki między kapitałem ludzkim i społecznym? Kapitał ludzki Kapitał społeczny Przedsiebiorczość • - Poziom kapitału społecznego koreluje z poziomem zdrowia publicznego • Dodatkowe cztery lata edukacji = 40% częstszy udział w zebraniach w sprawach szkoły lub miasta, to także 45% więcej czasu pracy w wolontariacie (dla pojedynczych osób) • Lepsze wykształcenie mieszkańców = niższa przestępczość (R. Putnam, Samotna gra w kręgle)

8. Skala analizy – dlaczego podregion? Polska: 66 podregionów. Podregion obejmuje kilka powiatów limanowski (25 km) gorlicki (40 km) nowosądecki / m. Nowy Sącz nowotarski (80 km) Podregion nowosądecki. W nawiasach podano orientacyjne odległości między centrami powiatów a centrum podregionu tatrzański (100 km) • Nanieśmy siatkę kontaktów między osobami (nasz kapitał społeczny) na mapę. Jak daleko do znajomych? • Oddziaływanie aglomeracji na gminy stykowe: • maksymalnie 30 km lub30 minut dojazdu od centrum; Wielkopolska – do 50 km (Borucińska-Bieńkowska, 2008)

9. Przechodzimy do pomiarów. Mierzymy przedsiębiorczość (1) • Skąd brać wskaźniki? • REGON: 94% podmiotów to mikroprzedsiębiorstwa (0 – 9 zatrudnionych) a 4% to przedsiębiorstwa 10-49 zatrudnionych • Mikroprzedsiębiorstwa generują 63% PKB całego sektora MŚP • Aktywnych jest ok. 1,6 mln mikroprzedsiębiorstw, a 60% z nich to firmy jednoosobowe (podmiotów zarejestrowanych jest dwukrotnie więcej) • Pytanie: Wyżej wymienione liczby nawiązują do aktywności gospodarczej (firm). Jak zmierzyć przedsiębiorcze działania osób w nich zatrudnionych? • Odpowiedź: Wykorzystajmy PKB, czyli skutek wszystkich przedsiębiorczych działań • Inne działania przedsiębiorcze: • Inwestowanie – działanie przedsiębiorcze (ryzyko) • Założenie firmy

10. Pomiar przedsiebiorczości (2) Tab. 1. Przedsiębiorczość – składowe główne; analiza czynnikowa (varimax). Obliczenia dla danych per capita Teraz, sześć początkowych zmiennych możemy zastąpić dwiema nowymi, które zachowują 90% zmienności pierwotnego, wyjściowego układu. Składowa 1 reprezentuje zmienne zakreślone kolorem żółtym, składowa 2 - czerwonym. W kolumnie 2 i 3 podano współczynniki korelacji zmiennych pierwotnych ze składowymi głównymi.

11. Pomiar przedsiebiorczości (3) • Pierwsza obserwacja:Nie istnieje (silny) przestrzenny związek między częstością podejmowania działalności gospodarczej przez osoby fizycznej a: • - liczbą nowo powstałych podmiotów prawa handlowego, • PKB, • poziomem inwestycji (poczynionych przez istniejące podmioty gospodarcze)

12. Pomiar przedsiebiorczości (4) Wymiary przedsiębiorczości : Od działań społecznych do działania dla zysku Działania przedsiębiorcze Cele społeczne Zysk spółdzielnia firma stowarzyszenie Dobrowolne współdziałanie członków, inicjatywa „oddolna” Cel społeczny Dobrowolne współdziałanie członków, inicjatywa „oddolna” Cel ekonomiczny Praca zarobkowa, Celem organizacji jest zysk

13. Pomiar przedsiebiorczości (5) Działania przedsiębiorcze Tab. 2. wykorzystano dane o istniejących organizacjach per capita Pierwotne zmienne można zastąpić dwoma nowym, zachowując 85% zmienności pierwotnego układu Czy rzeczywiście nie ma przestrzennego związku między występowaniem inicjatyw nastawionych społecznie i komercyjnie? Dlaczego fundacje i firmy wspólnie tworzą jedną składową?

14. Pomiar kapitału społecznego (1) • Kapitał społeczny wg. R. Putnama (USA) - czternaście wskaźników: • Odsetek osób działających w zarządzie oraz organach statutowych koła, klubu lub lokalnej filii większej organizacji • liczba organizacji społecznych i obywatelskich na tysiąc mieszkańców • przeciętna ilość spotkań, w których uczestniczy członek klubu w ciągu roku • liczba członków grup • frekwencja wyborcza, uczęszczanie na zebrania w sprawach miasta lub szkoły • organizacje non profit per capita, praca w wolontariacie • odwiedzanie znajomych, urządzanie spotkań w domu • zaufanie: czy ufamy innym ludziom, czy uważamy ich za uczciwych Obliczenia (dla poszczególnych stanów): Wartości wskaźników zostały standaryzowane, następnie obliczono ich średnią wartość. Tak uzyskana liczba charakteryzuje pojedynczy stan.

15. Pomiar kapitału społecznego (2) Kapitał społeczny mierzony na poziomie powiatów (K. Janc): • Liczba fundacji i stowarzyszeń* w przeliczeniu na liczbę mieszkańców • członkostwo w kołach zainteresowań i kołach artystycznych • członkostwo w klubach sportowych • udział w imprezach kulturalnych i artystycznych (liczba uczestników) • frekwencja wyborcza

16. Pomiar kapitału społecznego (3) Czy istnieją dwie odmiany kapitału społecznego: kulturowa i społeczno-publiczna? Tab. 3. Główne składowe kapitału społecznego. Wykorzystano dane per capita

17. Pomiar kapitału społecznego (4) Dwie składowe główne zawierają 62% zmienności pierwotnego układu zmiennych. Czy gorsza frekwencja wyborcza oznacza słabszy kapitał społeczny podregionu? Czy członkostwo w zespole artystycznym to tylko wspólna praca (np. dla rozrywki), podczas gdy członkostwo w stowarzyszeniu to wspólna praca „na rzecz…” ? W przedstawionym modelu, jedna ze składowych może być rozumiana jako potrzeba aktywności kulturalnej, realizowana na różne sposoby, we wspólnocie Druga składowa wyraża potrzebę działań prospołecznych - na rzecz wspólnoty Czy na obszarze o wyższej frekwencji wyborczej sąsiedzi chętniej pilnują mieszkania pod nieobecność gospodarzy, lub pożyczają sobie drobne sumy pieniędzy?

18. Pomiar kapitału ludzkiego (1) Tab. 4. kapitał ludzki – składowe główne. Dane per capita.

19. Wyniki (1) Obliczenia wykonane na składowych głównych: Przedsiębiorczość (P1)= 0,85 KS1 – 0,41 KS2

20. Wyniki (2)

21. Wyniki (3) Obliczenia wykonane na składowych głównych: P2 = 0,4 KL1

22. Zmienność (wariancja) pierwszej składowej przedsiębiorczosci (P1)została wyjaśniona w 72%. • Zmienność pomiędzy podregionami w poziomie przedsiębiorczości (P2) została wyjaśniona w 27%, przy p-wartości 0,000007

23. Dziękuję za uwagę

24. Literatura • Bański J., Stola W., 2002, Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich, t. 3, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa, • Badanie Koniunktury Gospodarczej, GUS 2007 • Bartnicki M., Zbierowski P., Kozłowski R., Czynniki wpływające na kształtowanie przedsiębiorczości w kontekście badań Global Enterpreneurship Monitor, (http://www.fundacja.edu.pl/przedsiebiorczosc/_referaty/sesja_IIIb/27.pdf 19.08.2010 godz. 14:48) • Borucińska-Bieńkowska H., Wpływ transformacji społeczno-gospodarczej kraju na mechanizmy rozwoju aglomeracji i gmin. Rozwój aglomeracji poznańskiej i gmin Wielkopolski, Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. – OL PAN, 2008B, 53-59 • Encyklopedia Zarządzania, http://mfiles.pl/pl/index.php/Strona_g%C5%82%C3%B3wna • Także: http://mfiles.pl/pl/index.php/Przedsi%C4%99biorczo%C5%9B%C4%87 • European Innovation Scoreboard 2007, s. 28-29, http://www.proinno-europe.eu/page/admin/uploaded_documents/European_Innovation_Scoreboard_2007.pdf , 24.08.2010 godz. 13:58 • Janc K., Przestrzenne zróżnicowanie kapitalu ludzkiego i społecznego na Dolnym Śląsku, (w:) Endo i egzogeniczne determinanty obszarów wzrostu i stagnacji w województwie dolnośląskim w kontekście Dolnośląskiej Strategii Innowacji, DAWG, Wrocław, s. 38-63 • Łapiński J., Liczba aktywnych i zarejestrowanych MŚP, w: A. Żołnierski (red), Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2007–2008, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 2009, • Putnam R., Samotna gra w kręgle, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008