Planowanie budżetowe

1. Planowanie budżetowe Prawo finansów publicznych Budżet państwa (5)

2. Publiczne plany finansowe Budżet państwa (5)

3. Planowanie wieloletnie Budżet państwa (5)

4. Prognozy Wieloletniego Planu Finansowego Państwa 2014 - 2017 Budżet państwa (5)

5. Programy wieloletnie Ustawa o finansach publicznych Art. 136. 1. Ustawa budżetowa może określać, w ramach limitów wydatków na rok budżetowy, limity wydatków na programy wieloletnie. 2. Programy wieloletnie są ustanawiane przez Radę Ministrów w celu realizacji strategii przyjętych przez Radę Ministrów, w tym w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa. Rada Ministrów, ustanawiając program, wskazuje jego wykonawcę. 3. Realizacja programów wieloletnich może być podzielona na etapy. 4. Jednostki realizujące program wieloletni mogą zaciągać zobowiązania w celu sfinansowania w poszczególnych latach realizacji tego programu do wysokości łącznej kwoty wydatków określonych dla całego programu. W razie wspólnej realizacji programu wieloletniego przez dwa lub więcej podmioty, zobowiązania zaciągane przez każdy podmiot nie mogą przekroczyć kwoty planowanej dla tego podmiotu. Budżet państwa (5)

6. Czym jest budżet zadaniowy? Zarządzanie środkami publicznymi: • w perspektywie wieloletniej, • z myślą o realizacji konkretnych zadań publicznych • mierzonych za pomocą wymiernych kryteriów • z sankcjami za nieosiągnięcie w/w celów Budżet państwa (5)

7. Dwa ujęcia klasyfikacji budżetowej Tradycyjna Zadaniowa Budżet państwa (5)

8. Funkcje państwa w budżecie zadaniowym Budżet państwa (5)

9. Przykład klasyfikacji zadaniowejFunkcja 1 Budżet państwa (5)

10. Przykład klasyfikacji zadaniowejFunkcja 2 Budżet państwa (5)

11. Przykład klasyfikacji zadaniowejFunkcja 6 Budżet państwa (5)

12. Przykład klasyfikacji zadaniowejFunkcja 16 Budżet państwa (5)

13. Szczegółowa klasyfikacja zadaniowa - przykład Budżet państwa (5)

14. Porównanie cech budżetów Budżet państwa (5)

15. Zasady budżetowe Prawo finansów publicznych Budżet państwa (5)

16. Katalog zasad budżetowych Budżet państwa (5)

17. Przegląd zasad budżetowych Budżet państwa (5)

18. Zasada szczegółowości budżetowej(podział dochodów / wydatków publicznych na coraz mniejsze jednostki klasyfikacji budżetowej) Budżet państwa (5)

19. Zasada jawności finansów publicznych Budżet państwa (5)

20. Podstawy prawne zasady jawności Konstytucja RP, art. 61 1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. 3. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Ustawa z 6.09. 2001 r. o dostępie do informacji publicznej Art. 2.Każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej. Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Art. 5. 1. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu: • w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. • ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. • ze względu na ochronę ważnego interesu gospodarczego państwa w zakresie i w czasie, w jakim udostępnienie informacji (a) osłabiłoby zdolność negocjacyjną Skarbu Państwa w procesie gospodarowania jego mieniem albo zdolność negocjacyjną Rzeczypospolitej Polskiej w procesie zawierania umowy międzynarodowej lub podejmowania decyzji przez Radę Europejską lub Radę Unii Europejskiej, (b) utrudniłoby w sposób istotny ochronę interesów majątkowych Rzeczypospolitej Polskiej lub Skarbu Państwa w postępowaniu przed sądem, trybunałem lub innym organem orzekającym.. Budżet państwa (5)

21. Budżet państwa Prawo finansów publicznych Budżet państwa (5)

22. Budżet a ustawa budżetowa Budżet państwa (5)

23. Konstrukcja ustawy budżetowej Budżet państwa (5)

24. Etapy procedury budżetowej Budżet państwa (5)

25. Podział kompetencji w procedurze budżetowej Budżet państwa (5)

26. Etap 1: Ministerialny Art. 139. 2. Minister Finansów włącza do projektu ustawy budżetowej dochody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Trybunału Konstytucyjnego, Najwyższej Izby Kontroli, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego wraz z wojewódzkimi sądami administracyjnymi, Krajowej Rady Sądownictwa, sądownictwa powszechnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Krajowego Biura Wyborczego i Państwowej Inspekcji Pracy. ----------------------------------------------------------------------------------------- Organy autonomii budżetowej cieszą się takimi przywilejami jak: • Zakaz cięć budżetowych na etapie planowania budżetu państwa • Zakaz blokowania wydatków na etapie wykonywania budżetu państwa • Odrębne części dla każdego z tych organów w budżecie państwa • Odrębna komisja do spraw odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych Budżet państwa (5)

27. Etap 2 : Legislacyjny Budżet państwa (5)

28. Presja czasu w procedurze legislacyjnej Budżet państwa (5)

29. Jak wyjść z próżni budżetowej? Budżet państwa (5)

30. Prowizorium budżetowe Konstytucja RP Art. 219.  1. Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie ustawy budżetowej. 3. W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym. 4. Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego, Rada Ministrów prowadzi gospodarkę finansową na podstawie przedłożonego projektu ustawy. ----------------------------------------------------------------------------------- Ustawa o finansach publicznych Art. 144. 3. W przypadku przedstawienia Sejmowi projektu ustawy o prowizorium budżetowym, Rada Ministrów przedstawia Sejmowi projekt ustawy budżetowej nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania ustawy o prowizorium budżetowym. Przepisy „odpowiednio stosowane”: • KONST 146/4/5 Rada Ministrów uchwala projekt nie tylko budżetu państwa, ale i prowizorium budżetowego; • KONST 146/4/6 rząd kieruje wykonaniem zarówno budżetu państwa, jak i prowizorium budżetowego oraz uchwala sprawozdanie z ich wykonania • KONST 190/ 3 Trybunał Konstytucyjny ma obowiązek określić termin wejścia w życie swojego orzeczenia, które wiąże się z nakładami finansowymi, nieprzewidzianymi zarówno w ustawie budżetowej, jak i ustawie o prowizorium budżetowym • KONST 220/2 oba typy ustaw nie mogą przewidywać pokrywania deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązań w NBP • KONST 223 do uchwalenia ustawy o prowizorium budżetowym należy zastosować procedurę przewidzianą dla ustawy budżetowej • KONST 225 po zakończeniu roku budżetowego rząd ma obowiązek przedstawić sprawozdanie z wykonania ustaw regulujących gospodarkę budżetową państwa w tym roku budżetowym Budżet państwa (5)

31. Etap 3: Wykonanie budżetu Wykonanie budżetu polega na stosowaniu prawa budżetowego; chodzi o zebranie dochodów i dokonanie wydatków w czasowych, kwotowych i innych granicach zawartych w ustawie budżetowej ------------------ NFP 181 1. Niezrealizowane kwoty wydatków budżetu państwa wygasają (…) z upływem roku budżetowego. 2. Nie później niż do dnia 15 grudnia roku budżetowego Rada Ministrów może ustalić, w drodze rozporządzenia, po uzyskaniu w tej sprawie opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, wykaz oraz plan finansowy wydatków niewygasających i ostateczny termin ich dokonania, nie dłuższy niż 31 marca następnego roku budżetowego. Budżet państwa (5)

32. Bankowa obsługa finansów publicznych Budżet państwa (5)

33. Operacje rozliczeniowe dla budżetu państwa ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych §14. 1. Państwowe jednostki budżetowe realizujące dochody budżetowe: 1) prawidłowo i terminowo ustalają należności z tytułu dochodów budżetu państwa; 2) pobierają wpłaty i terminowo dokonują zwrotów nadpłat; 3) prowadzą ewidencję dochodów budżetowych według części, działów i rozdziałów określających rodzaj działalności oraz według paragrafów klasyfikacji; 4) terminowo wysyłają do zobowiązanych wezwania do zapłaty; 5) terminowo wysyłają do zobowiązanych upomnienia oraz podejmują w stosunku do nich czynności zmierzające do wykonania zobowiązania w drodze egzekucji; • w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach umarzają należności bądź podejmują działania zgodnie z odrębnymi przepisami. 2. Kierownicy państwowych jednostek budżetowych będący organami podatkowymi ustalają i pobierają dochody z tytułu podatków, opłat oraz innych niepodatkowych należności budżetowych, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Budżet państwa (5)

34. Ustawowe zasady wykonywania budżetu Art. 162. W toku wykonywania budżetu państwa obowiązują następujące zasady gospodarki finansowej: 1) ustalanie, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu państwa następuje na zasadach i w terminach wynikających z obowiązujących przepisów; 2) pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych przepisami i harmonogramem, 3) dokonywanie wydatków następuje w granicach kwot określonych w planie finansowym, z uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień i zgodnie z planowanym przeznaczeniem, w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów; 4) zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty, z uwzględnieniem przepisów o zamówieniach publicznych, (…) Art. 164. 1. Wydatki nieprzewidziane, których obowiązkowe płatności wynikają z tytułów wykonawczych, wyroków sądowych lub ugód, mogą być dokonywane bez względu na poziom środków finansowych zaplanowanych na ten cel. Odpowiednia zmiana planu wydatków powinna nastąpić w trybie przeniesień wydatków z innych podziałek klasyfikacji wydatków lub z rezerw celowych. Art. 165. 1. Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa są dokonywane przed innymi wydatkami budżetu państwa. 2. Minister Finansów może dokonywać przeniesień wydatków planowanych na obsługę długu Skarbu Państwa między częściami budżetu państwa, w których ujmuje się obsługę długu zagranicznego Skarbu Państwa oraz obsługę długu krajowego Skarbu Państwa. Budżet państwa (5)

35. Zmiany w trakcie wykonywania budżetu Zmiany w budżecie państwa zostały pomyślane jako swoisty mechanizm ratunkowy w sytuacji, gdy zakładane jesienią (R-1) plany budżetowe nie mają szans realizacji w (R) lub też gdy doszło do wypadków nagłych i nieprzewidzianych. ----------------------------------------------------------------- Decyzje o zmianach są w rękach organów nadzorujących wykonanie budżetu ( Rada Ministrów, Minister Finansów), ale zakres możliwych zmian jest ściśle określony w NFP. ----------------------------------------------------------------- Z wyjątkiem nowelizacji, cechą wspólną pozostałych zmian jest to, że na ich skutek następuje przesunięcie środków pieniężnych wewnątrz obowiązującego już budżetu; nie dochodzi w żadnym wypadku do zwiększenia czy zmniejszenia ogólnej kwoty dochodów / wydatków budżetu państwa, jaka została przyjęta w ustawie budżetowej. Budżet państwa (5)

36. Rezerwy budżetowe Budżet państwa (5)

37. Blokowanie wydatków Budżet państwa (5)

38. Przenoszenie wydatków (virement) Budżet państwa (5)

39. Przenoszenie wydatków (virement) Art. 165.2. Minister Finansów może dokonywać przeniesień wydatków planowanych na obsługę długu Skarbu Państwa między częściami budżetu państwa, w których ujmuje się obsługę długu zagranicznego Skarbu Państwa oraz obsługę długu krajowego Skarbu Państwa. Art. 167.2. W przypadku gdy w trakcie roku budżetowego - w wyniku zmian wprowadzonych w budżecie ogólnym Unii Europejskiej - wpłata środków własnych ulegnie zwiększeniu i nie będzie możliwe pokrycie zwiększonych środków z rezerw celowych, Rada Ministrów przedstawia sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu propozycje sfinansowania zwiększonego wydatku. 3. W pierwszej kolejności na cel, o którym mowa w ust. 2, przeznacza się: 1) wydatki zablokowane • niepodzielone rezerwy celowe. 4. Pozytywna opinia sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu o propozycjach sfinansowania zwiększonych wpłat środków własnych Unii Europejskiej oznacza: 1) upoważnienie dla Ministra Finansów do przeniesienia wydatków między częściami i działami w przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 1; 2) zgodę na zmianę przeznaczenia rezerw celowych (..) 3) upoważnienie dla Rady Ministrów do dokonania przeniesienia planowanych wydatków między częściami i działami budżetu państwa - w przypadku innych wydatków. Art. 172. 1. W razie zniesienia lub przekształcenia ministerstwa Prezes Rady Ministrów może, w drodze rozporządzenia, dokonywać przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych między częściami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy budżetowej 3. Przepisy ust. 1 (…) stosuje się również w przypadku zniesienia lub przekształcenia, będących dysponentami części budżetowych, organów, urzędów i jednostek organizacyjnych podległych Prezesowi Rady Ministrów albo ministrowi lub przez nich nadzorowanych Art. 180. W przypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego na terytorium państwa lub na jego części Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, dokonywać przeniesienia planowanych wydatków budżetowych między częściami i działami budżetu państwa w celu realizacji zadań wynikających z przepisów dotyczących wprowadzenia tego stanu. Art. 194. 1. Minister Finansów, na wniosek ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, zaopiniowany przez właściwego dysponenta części budżetowej, dokonuje przeniesień między częściami i działami budżetu państwa wydatków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, z wyłączeniem Europejskiego Funduszu Rybackiego (…) 4. Właściwy dysponent części budżetowej może dokonywać przeniesień pomiędzy programami finansowanymi z udziałem środków europejskich w ramach części i działu klasyfikacji wydatków. Przeniesienie wymaga zgody ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, z wyłączeniem środków Europejskiego Funduszu Rybackiego oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 4. Budżet państwa (5)

40. Etap 4: kontrola wykonania budżetu Budżet państwa (5)

41. Kontrola a nadzór Budżet państwa (5)

42. Kontrola finansów publicznych Budżet państwa (5)

43. Kontrola NIK nad finansami publicznymi Budżet państwa (5)

44. Kontrola i audyt - definicje / organy odpowiedzialne Budżet państwa (5)

45. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych Budżet państwa (5)

46. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych Budżet państwa (5)

47. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych Budżet państwa (5)

48. Komisje orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych Budżet państwa (5)

49. Odpowiedzialność karna związana z deliktami Kodeks Karny, art. 231 Kodeks Karny, art. 296 § 1. Kto, będąc obowiązany na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę majątkową, - podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. (….) § 5. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie naprawił w całości wyrządzoną szkodę. § 1. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, - podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. § 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 działa nieumyślnie i wyrządza istotną szkodę, - podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 Budżet państwa (5)

50. Odpowiedzialność cywilna związana z deliktami Kodeks Cywilny Ustawa z dnia 20 stycznia 2011 roku o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa Art. 5. Funkcjonariusz publiczny ponosi odpowiedzialność majątkową w razie łącznego zaistnienia następujących przesłanek: 1) na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody zostało wypłacone przez podmiot odpowiedzialny odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa; 2) rażące naruszenie prawa, o którym mowa w pkt 1, zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego; rażące naruszenie prawa, o którym mowa w pkt 1, zostało stwierdzone (…) na podstawie przepisów KPA, Ordynacji podatkowej, KPC. ------------------------------- Odszkodowanie (które pokryć ma funkcjonariusz) ustala się w wysokości odszkodowania ( które za szkodę dokonaną przez funkcjonariusza pokrył Skarb Państwa) jednak nie może ono przewyższać kwoty dwunastokrotności miesięcznego wynagrodzenia przysługującego funkcjonariuszowi publicznemu. Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Art. 417.  § 1. Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. § 2. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa. Budżet państwa (5)