محمدعلي شفيعا-استاد دانشکده مهندسي صنايع ومديريت اجرايي دانشگاه علم وصنعت ايران

1. ممیزه های اثربخش سازی تلاش ها در فن بازار محمدعلي شفيعا-استاد دانشکده مهندسي صنايع ومديريت اجرايي دانشگاه علم وصنعت ايران omidshafia@gmail.com-09121327677 www.iust.ac.ir

2. فن بازار ملی ایران (دفتر همكاری‌های فناوری ریاست جمهوری) مركز فن بازارهای یزد, صنعتی آصف فن‌بازار منطقه‌ای خراسان (پارک علم و فناوری خراسان) • خلق ایده • ثبت ایده • ارزیابی ایده • انتخاب فرصت • حمایت مالی اولیه • تهیه نقشه راه • توسعه فناوری و محصول • ارزیابی پتانسیل بازار فناوری و فرآورده • نمونه سازی • ثبت مالکیت معنوی • آزمون میدانی • حمایت مالی • اجرای فاز نیمه صنعتی • تهیه بسته دانش فنی • ارائه به فن بازار • تجاری سازی

3. بروز اثربخشی در تلاش های فن بازاری موسسات پژوهشی و دانشگاه ها و دولت باید نقش موثر خویش رادرتلاش های فن بازار به خوبی ایفا کنند ت بتوان به پیشرفت و اثر بخشی بیشتر امید داشت. • موسسات پژوهشی می توانند به عنوان منبع اصلی تغذیه فکری و پژوهش مورد استفاده قرار گیرند. • دانشگاه ها به عنوان نهادی که می توانند پژوهش های پژوهش گران را مورد پوشش قرار دهند و از طرفی به دلیل اعتبار علمی می توانند ماهیتی بازاریاب ایفا کرده و اولین قدم را برای ارائه یک فناوری و پخته کردن آن برای ارائه به جامعه ایفا کنند. • دولت با تشکلیل سیستمی به حمایت از این ابداعات پرداخته و توجه سرمایه گزران و شرکت ها را به این فناوری جدید جلب کند.

4. فن‌بازارهای شناخته شده اثرگذار به متقاضی کمک می کنند که حداکثر ارزش را برای کارخویش که می تواندهریک از موارد زیر باشدایجاد کند: توسعه یک فرآورده جدید ،‌ جستجوی بهترین سازمان برای بستن قرارداد ،‌ افزایش سرمایه یا بازاریابی یک محصول جدید. درتمامی این موارد تکنو مارکها بواسطه برخورداری از کارشناسان متنوع و با تجربه در زمینه های تخصصی قادر به ارایه کمک های متنوع به متقاضیان هستند. فن‌بازار آسیا و اقیانوسیه APCTT؛ مستقر در دهلی‌نو فن‌بازارYet2 ؛ در آمریكا فن‌بازار هنگ‌ کنگ

6. فن بازار- تکنومارت - تکنومارکت تسهيل کننده ای درتبادلات فرآورده های ذهنی ناملموس. بنگاهي كه ادبيات مشترك بين خريدار و فروشنده برقرار می کند.فروشنده کالایی که در بازار نمونه تطبیقی ندارد. نهادي تسهيل كننده تبادل متاعي كه حالت ملموس دارد. تسهيل كننده وضمانت دهنده ،درمواردی است که در آنها: • امكان مقايسه جنس و قيمت متاع نيست. • امكان مقايسه راحت و مطمئن فناوری وجود ندارد. • جنبه هاي گوناگون آنچه خريد و فروش مي شود ، نامعلوم و انحصاري است.

7. عدم بهره گیری از خدمات فن بازار

8. ضرورتهاي وجودی فن بازار • نياز به انتشار وسيع و سريع فناوري در سطح ملي و سرعت بخشيدن به معرفي يك فناوري و در نهايت كاربرد آن با توجه به عمر كوتاه فناوري هاي جديد، • جلوگيري از تلاش­هاي موازي شركت­ها براي تحقيق و توسعه و كاهش هزينه­هاي تحقیق و توسعه, • نياز شركتها به تطبيق و بهره گيري از فناوريهاي جديد براي تقويت قدرت واكنش خود به محيط، • شناخت نيازهاي واقعي صنعت براي دانشگاهها، پژوهشگاهها و محققين، • ارائه فرصتهايي به كارآفرينان براي خلق كسب و كار جديد.

9. مخاطبين اصلي فن بازار محققين، مخترعين، دانشمندان، صنعتگران، سرمايه گذاران. لزومي ندارد كه كاربر و توسعه‌دهنده فناوري خودخالق يا مبدع آن باشد. شاید فرداختراعي داشته و به دستاوردي رسيده، ولي توان عملياتي كردن آن را نداشته باشد.وی می تواند خواستار واگذاري دانش فني خود به شركت و يا شخص ديگري ‌شود و در قبال آن از سود و سهم فروش آن منتفع ‌گردد.

10. فعاليتهاي فن بازارطبق زنجيره ارزش پورتر فعاليتهاي اصلي كه با مبادلات فناوری مرتبط اند و گونه هاي پشتيباني كه اطلاعات و خدمات كامل را براي گسترش مبادلات ارائه مي‌نمايند. فناوري(ورودي)مبادله،واسطه­گري ومشاوره فناوری(عمليات) و ارزيابي وخدمات تجاري­سازي فناوري قابل تجارت (بازاريابي و خدمات) بخش­هاي مختلف فعاليت­هاي اصلي محسوب مي­شوند. فعاليتهاي پشتيباني 1. زيرساخت 2. مديريت منابع انساني 3. مديريت فناوري 4. خريد و تملك.

11. وقتي شرايط به نفع فروشنده است • ضرورت وجود واسطي كه بتواند ريسك خريدار را كاهش بدهد احساس مي شود. • به خريداركمك كند تا امكان مقايسه متاع مورد خريداري رابا فناوری هاي مشابه بدست آورد. • كمك به تعيين قيمت عادلانه كرده،جلوي تدابيري كه براي شانه خالي كردن ازمسئوليتي که اخذمي شود را بگيرد. • ضمانت مناسب بودن فناوری خريداري شده:فناوری که,باب حال خريدارباشد.ايجادامكان اندازه گيري مشخصات فناوری مناسب.نمايان كردن وجوه مختلفي از فناوری.نمایش رایانه ای،برگزاري نمايشگاه، مشاهده پذيركردن فناوری.

12. اثربخش سازهای محوری فن بازار • بتواند بهره برداري ازفناوری و پتنت‌هاي استفاده نشده، چه به وسيله بخش خصوصي ارائه شده باشد و چه به وسيله بخش دولتي، چه داخلي باشد، چه بين‌المللي را محقق سازد. • يك سري خدمات مشاوره، خدمات واسطه گري و مبادلاتي از طريق شبكه تخصصي فناوری ارائه دهد. • اطلاعات مرتبط بافناوری، شيوه‌هاي تجارت و پتنت‌ها به سازمان‌هاي خطرپذير و اعضاي عمومي و خصوصي را داده, • خدمات پشتيباني مانند جستجوي عرضه‌كننده و متقاضي فناوری، ارزيابي و مشاوره فناوری قابل تجارت، بررسي بازار براي كسب و كار خطرپذير، خدمات تأمين مالي و خدمات تأسيس كارخانه را به اعضا ارائه دهد.

13. نقش فن بازار • نمايش, • قيمت گذاري, • برقراري شرايط عادلانه در انعقاد قرارداد, توجه به تفاوت تغييرارزش اين متاع با گونه هاي سخت افزاري ازنظر تغييرات قيمت در گذر زمان و تاثيرات مصرف. تكنومارك مي تواند تغييرات قيمت ونيز اطلاعات مربوط به خريد و فروش فناوری را ثبت و ضبط نموده,ارتباط تغييرات را ترسيم كند.

14. نقش هاي محوله به فن بازار • ايجاد جريان فناوری با برداشتن موانع . • بازارسازي براي دستاوردهاي پژوهشي. • ارايه اطلاعات گوناگون مثل قيمت، مشاوره هاي حقوقي و مالي.ارشاد فناوری. • كمك به خريد و فروش فناوری. • كاهش آنتروپي موسسات عرضه كننده فناوری. • گسترش همكاري هاي فراسازماني. • عدم آشنایی باروش های بازاریابی دانش فنی. • عدم آشنایی با سناریوی های واگذاری دانش فنی. • عدم آشنایی با قراردادهای واگذاری دانش فنی.

15. روشهاي مبادله فناوری در فن­بازارها-1 دانش فنی: در اين حالت شركت الف طي قراردادي دانش فني (دانش چگونگي) مورد نياز و كليه اسناد مربوطه را از شركت ب فناوري اخذ مي‌كند. مشاوره در طراحي :در اين حالت يك شركت از شركت دارنده فناوري مي‌خواهد تا در طراحي محصول يا فناوري مشاوره ارائه دهد. تحقيقات مشترك :در اين حالت شركت­هاي عرضه‌كننده فناوري و متقاضي فناوري براي تحقيقات مشترك و در پي آن توسعه فناوري خاص، با هم  سرمايه‌گذاري مي‌كنند.

16. روشهاي مبادله فناوری در فن­بازارها-2 سرمايه‌گذاري مشترك(J.V) : در اين حالت دو يا چند شركت، منافع خود را در تشكيلاتي تجاري تركيب مي‌كنند و به واسطه آن مي‌توانند براي توسعه فناوري، ساخت محصول يا تكميل دانش فني يكديگر به تبادل دانش و منابع بپردازند. سهم سرمايه‌گذاري طرفين در اين داد و ستد متغير و به توافق بين آنها بستگي دارد. در اغلب موارد حاصل اين نوع ارتباطات يك شركت جديد است. خريد: در اين حالت شركت ب تمام يا بخشي از فناوري مورد نياز خود را از شركت الف خريداري مي‌كند.

17. روشهاي مبادله فناوری در فن­بازارها-3 • كليد در دست :در اين حالت طبق توافق بين دريافت‌كننده و انتقال‌دهنده كل مسؤوليت اجراي طرح از وارد كردن تا نصب و راه‌اندازي فناوري، حتي تمام امور مربوط به حفظ و مراقبت و نگهداري از دستگاهها توسط فروشنده صورت مي‌گيرد. • كمكهاي فني:در اين وضعيت، طبق توافق بين متقاضي و عرضه‌كننده فناوري، متقاضي فناوري در موارد مورد نياز خود تقاضاي كمك و مشاوره‌هاي فني مي‌كند. • شريك شدن:در اين حالت متقاضي فناوري بخشي از سهام خود را در اختيار دارنده فناوري قرار مي‌دهد يا اينكه عرضه‌كننده فناوري متقاضي را به عنوان شريك مي‌‌پذيرد و از اين طريق تبادل اطلاعات صورت مي‌گيرد.

18. روشهاي مبادله فناوری در فن­بازارها-4 معامله علامت تجاري: در اين روش علامت تجاري ثبت شده­ي شركت معامله مي شود واز آن پس فقط شركت خريدار حق استفاده از آن علامت را در منطقه مورد توافق داراست . تحت ليسانس (خريد حق امتياز): در اين حالت ، شركت متقاضي حق امتياز توليد يك محصول يا ارائه يك خدمت ، امتياز مربوط را از دارنده تحت نظارت وي دريافت مي كند. مشاوره مهندسي:شركت متقاضي فناوري در حيطه كاري از دارنده فناوري تقاضاي مشاوره مهندسي مي‌نمايد. تجاري‌سازي مشترك: در اين حالت شركت دارنده فناوري در مرحله تجاري‌سازي فناوري خود به دنبال شريك براي بازاريابي مي‌گردد.

19. روشهاي مبادله فناوری در فن­بازارها-5 • ادغام:در اين حالت دو شركت با هم ادغام شده و شركت جديدي با ماهيت حقوقي جديد ايجاد مي‌گردد. • تجهيزات توليد:در اين روش كليه تجهيزات مربوط به توليد محصول فناوري ، توسط فروشنده تحويل خريدار مي‌شود . • آموزش :در اين روش متقاضي فناوري از عرضه‌كننده مي‌خواهد تا از طريق آموزش متخصصان، فناوري مورد نيازش را تامين كند. • كمكهاي بازاريابي :در اين روش شركت با تجربه به شركت نوپا يا كم تجربه در زمينه اي خاص كمك مي كند تا محصول وارد بازار شود يا بازار گسترده تري را در اختيار بگيرد .

20. روشهاي مبادله فناوری در فن­بازارها-6 • توليد قطعات اصلي: در اين روش شركت متقاضي كالايي را طبق مشخصات دقيق طرف ديگر توليد مي­كند • فرانشيز: نوعي خريد حق امتياز است با اين تفاوت كه منبع فناوري نوعي حمايت مداوم را به دريافت‌كننده عرضه ارائه مي‌كند. براي مثال شركت اصلي با تامين مواد اوليه و كمك در بازاريابي و يا ارائه آموزش از دريافت‌كننده حمايت مي‌كند.

21. اركان و نقش های اصلی و فرعی بازار فيزيكي معاملات,بازار تجاري در اينترنت,نظام پشتيبان نقش هاي اصلي :ايجاد ،روان سازي وبيشينه سازي جريان فناوری درسطح بخشي از صنعت، در سطح كشور يا بين كشورها ، به گونه اي كه عرضه كنندگان و متقاضيان فناوری بتوانند بر اساس قانون برنده- برنده از مزايا و منافع فناوری برخوردار گردند. بازارسازي براي يافته هاي پژوهشي. نقش هاي فرعي:ارايه پشتيبانيهاي اطلاعاتي و مشاوره اي به سازمان ها و شركت هاي نوآور به عنوان يكي ازعناصركليدي در نظام ارشادفناوری.توسعه صادرات فناوری به خارج از كشور به عنوان يك منبع عظيم كسب درآمد.

22. مراحل رشدفن بازارها • فن بازاربخشي تخصصي • فن بازار ملي • فن بازار دو جانبه • فن بازار بين المللي فن بازار اطلاعات فناوری: نظام كامل اطلاع رساني كه اطلاعات مربوط به معاملات انتقال فناوری را گردآوري، وآن را از طريق اينترنت به متقاضيان فناوری عرضه مي كند تا،هرلحظه ازشرايط و رويداد هاي بازار فناوری با خبر باشند. با استفاده ازاين نظام ،متقاضي مي تواند فناوری مناسب و نيز دارندگان آن رابراي همكاري باهزينه مناسب جستجوكند.نمونه: فن بازار ژاپن ، تكنوتوكيو، تكنوآسيا.

23. فن بازار معاملات فناوری • نظامي كه از طريق تعامل چهره به چهره خريدار وفروشنده فناوری وبرگزاري نمايشگاه هاي منظم ونامنظم ازنمونه هاي فرآورده، فناوری وغيره به صورت واقعي يامجازي،خريدو فروش فناوری را تسهيل مي كند. در جوار اين گونه بازارها، همايش هاي مرتبط با انتقال فناوری و معرفي گونه هاي جديد وآينده نيز برگزار مي شود.نمونه: فن بازارانواردرفرانسه، فن بازار مشترك كره و ژاپن، فن بازار مشترك كره و آمريكا.

24. فن بازار تركيبي يا كامل • نظامي كه طيف كاملي از خدمات مرتبط با انتقال و توسعه فناوری، شامل پيش بيني وارزيابي فناوری،مشاوره هاي فناوری،پژوهش هاي بازاريابي، يافتن طرف مناسب انتقال فناوری، پيداكردن شريك براي سرمايه گذاري،ثبت اختراعات،حمايت مالي از تجاري سازي اختراعات و غيره را به سازمان ها و شركت ها ارائه مي دهد. نمونه: فن بازار يونيدو، فن بازار هنگ كنگ.

25. فن بازار آسیا و اقیانوسیه، ACPTT • تحقیق و تحلیل روندها، شرایط و فرصت­ها • خدمات مشاوره­ای • انتشار اطلاعات • شبکه­بندی و همکاری با سازمان­های بین­المللی و سهام­داران کلیدی • آموزس پرسنل ملی به ویژه دانشمندان ملی و تحلیل­گر­های سیاسی

26. گروه فن بازار داروساری ال تی دی در سال 1987 برای برآوردن نیازهای صنعت داروسازی که دستخوش سازماندهی مجددی شده بود به وجود آمد. ماموریت تکنومارک فراهم کردن دستورالعمل هایی برای شرکت های داروسازی بود. از سال 1987 ، تکنومارک ها در سرتاسر جهان به عنوان یک راهنمای مشاوره ای که دارای تخصص های فنی ، کاری ، مالی و تجاری برای داروسازی و دیگر صنایع موجود می باشد اعتبار پیدا کرده است.

27. روند رو به گسترش تکنومارک ال تی دی ارایه توصیه هایی در مورد توسعه دارو و تحقیقات بالینی ،‌ کنکاش در مسایل ساخت ، بسته بندی ، راهبردهای کاری ،‌ صدور پروانه کار ،‌ بازاریابی و سرمایه گذاری و کار بررسی و تحلیل آنالیز بازار.

28. تکنو مارک ها موثر دیگر با نام آی ان سی کار آن تغییر پوسته ها و دوباره لایه گذاری به صورت ترسیمی است. هدف از ایجاد این تکنومارک وجود تقاضا برای رسیدن به کیفیت بالا است.