REKABET, STRATEJİ & VERİMLİLİK

1. REKABET, STRATEJİ & VERİMLİLİK Hazırlayan: Ömer Saatçioğlu

2. REKABET Bir örgütün, aynı ürün ve/veya hizmetleri üreten firmalara karşı göreceli olarak müşterilerin ihtiyaçlarını ve isteklerini etkin bir şekilde karşılamasıdır.

3. İş Çevreleri Pazarlamayı Kullanarak Rekabet Eder • Müşteri istek ve ihtiyaçlarını belirlemek • Fiyatlandırma • Reklam ve tanıtım

4. İş Çevreleri Operasyonları Kullanarak Rekabet Eder • Ürün ve hizmet tasarımı • Maliyet • Yerleşim • Kalite • Zamanında temin

5. İş Çevreleri Operasyonları Kullanarak Rekabet Eder (Devam) • Esneklik • Envanter yönetimi • Tedarikçi zinciri yönetimi • Servis ve servis kalitesi • Yöneticiler ve işgörenler

6. Neden Bazı Örgütler Başarısız Olur? • Kısa vade finansal performansa çok ağırlık vermek • Kuvvetli yanlar ve fırsatlardan yararlanmada başarısızlık • Operasyonlar stratejisini görmezden gelmek • Rekabet tehditlerini tanımakta başarısızlık

7. Neden Bazı Örgütler Başarısız Olur? (Devam) • Ürün ve hizmet tasarımına çok önem vermek ve iyileştirmelere yeterli düzeyde önem vermemek • Sermaye ve insan kaynaklarına yeterli düzeyde yatırım yapmayı ihmal etmek • Örgüt içi iletişimi oluşturmakta başarısız olmak • Müşteri istek ve ihtiyaçlarını hesaba katmada başarısız olmak

8. MİSYON, STRATEJİ & TAKTİK MİSYON STRATEJİ TAKTİK Misyon, stratejiler ve taktikler karar vermeyi ve farklı rakipleri nasıl etkiler

9. STRATEJİ • Misyon: Örgütün var oluş nedenidir. • Misyon İfadesi: Örgütün amaçlarını ifade eder. • Hedefler: Misyonun ayrıntısını ve faaliyet alanını belirler. • Stratejiler: Örgütün hedeflerinin elde edilmesini planlar. • Taktikler: Stratejilerin başarılı bir şekilde uygulanması için metotlar ve eylemlerdir.

10. STRATEJİNİN TANIMI Strateji, bir kuruma, paydaşlarının beklentilerini karşılamak amacıyla kurumsal kaynak ve kompetansları konumlandırarak uzun dönemde değişmekte olan bir ortamda üstünlük kazandıracak yönlendirme ve faaliyetlerden oluşur. Bu nedenle stratejik kararlar: • karmaşık bir yapıya sahip • belirsizlikler altında alınan • kurumun operasyonel faaliyetlerini etkileyen • sistemik, yani bütünleşik bir yaklaşım gerektiren • ve değişime işaret eden Kararlardır.

11. Stratejinin Farklı Tanımları 1. “Strateji önerdiğin işi bilmek demektir.” Xenophon 2. “Strateji kararların verilmesinde uyulan kurallardır.” : Igor Ansoff 3 “Strateji bir şirketin kendisini, göreceli gücünü müşterilerini daha iyi tatmin etmek için kullanarak, rakiplerinden müspet bir şekilde farklı kılmak için seçtiği yoldur.” Kenichi Ohmae 4. “Strateji geleceği oluşturma ve garantileme için düşünülen fikirler ve eylemlerdir.” Machmillan and Tampoe

12. Starteji Örneği Ayşe bir lise öğrencisidir. İşinde kariyer yapmayı, iyi bir işe sahip olmayı ve rahat bir yaşam için yeterli kazancı sağlamayı istemektedir. Misyon:İyi bir yaşam Amaç: Başarılı kariyer, İyi gelir Strateji: Üniversite eğitimi Taktikler: Bir üniversite ve uzmanlık alanı seçimi Operasyonlar: Kayıt, Kitap satınalmak, Kurs almak, Çalışmak, Mezun olmak, İş bulmak

13. Strateji Örnekleri • Düşük maliyet • Ölçek temelli (Scale-based) stratejiler • Uzmanlaşma • Esnek Operasyonlar • Yüksek kalite • Hizmet

14. Özellikler • Mekanda (bütün kurum) ve • Zamanda (en az 10 yıl) • Kapsamlı, • Bütün yönetimsel eylemlere yön veren, • Sürdürülebilir fark yaratan, • Nevi şahsına münhasır (unique), ve • Kuruma hamle yaptıran, • Krizden çıkaran veya • Yeni bir çığır açan • Vb.

15. Özelliklere DevamÇIKTILAR • Yapısal değişiklik • Kararlara yön veren kurallar • Yapısal onarım (rehabilitasyon) • İstikrarlı ve güvenli bir yapı • VB.

16. STRATEJİ’nin İFADESİ (BEYANI) • Strateji bir plan değildir. • (bazen yürütmeye konması bir planlama gerektirebilir) • Onun için BEYANI sayfalar dolusu bir rapor değildir. • Kısa ve özlü bir metin olmalıdır, öyle ki bütün çalışanların hafızasında eksiksiz yer etsin.

17. ÖRNEK STRATEJİLER (devam) Sakarya Meydan Muharebesi Stratejisi • Hattı müdafaa yoktur sathı müdafaa vardır, bu satıh bütün vatanındır. • Vatanın her karış toprağı vatandaş kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz. • Bu nedenle, küçük büyük her cüzütam, bulunduğu mevziden atılabilir, fakat küçük büyük her cüzütam ilk durabildiği noktada … muharebeye devam eder. • Yanındaki cüzütamın çekilmeye mecbur olduğunu gören cüzütamlar, ona tabi olamaz. • Bulunduğu mevzide nihayete kadar sebat ve mukavemete mecburdur. M. Kemal

18. TOBB-ETÜ Mühendislik Fakültesi Ortak Eğitim Stratejisi Ortak Eğitim faaliyetlerini düzenli ve etkin bir şekilde yürütülebilmesi için, bölümlerde “Bölüm Ortak Eğitim (OE) Komitesi” kurulacak, yetki ve sorumlulukları belirlenecektir. Öğrencilerin gittikleri kuruluşlarda genel deneyim kazanmaları yanında disiplinlerine özgü alanlarda deneyim kazanmaları ve sistemik analizler yapabilmeleri, sorgulamaları, sorunları anlayabilmeleri ve kritik gözle gözlemleyebilmeleri ve bunları raporlayabilmeleri için Bölüm OE Komiteleri tarafından yönlendirilecekler ve denetleneceklerdir. Yönlendirici bilgiler, önerilen OE el kitabında kapsanacaktır. Bölüm müfredatlarını ve OE sayı ve dönemlerini, 12 haftalık dönemler göz önüne alınarak yeniden düzenlemek ve kredi/ders saati yükünü azaltmak.

19. Planlama ve Karar Verme Misyon Amaçlar OrganizasyonelStratejiler Fonksiyonel Amaçlar Finans Stratejileri Pazarlama Stratejileri Operasyon Stratejileri Taktikler Taktikler Taktikler İşletme Prosedürleri İşletme Prosedürleri İşletme Prosedürleri

21. STRATEJİ GELİŞTİREN KARAR ORGANLARI • Lider • Yönetim Kurulu • Demokratik süreç • Lider’in yönlendirmesi her halde gerekli, lidersiz STRATEJİ geliştirilmesi mümkün değildir.

22. Strateji ve Taktikler • Ayırt edici yetkinlikler Özel nitelikler ve yetenekler bir organizasyona rekabet avantajı sağlar. • Stratejik Faktörler • Fiyat • Kalite • Zaman • Esneklik • Hizmet • Yer

23. Operasyon Stratejilerine Örnekler

24. Küresel Strateji • Stratejik kararlar, küreselleşme dikkate alınarak verilmelidir. • Bir ülke için geçerli olan bir strateji bir diğeri için geçerli olmayabilir. • Stratejiler bu farklılıklar dikkate alınarak değiştirilmelidir. • Diğer konular • Politik, sosyal, kültürel, ve ekonomik farklılıklar

25. Strateji Tespiti • Ayırt edici yetkinlikler • Genel fırsat ve tehditlerin taranması • SWOT, (Strengths=güçlü yönler, Weakness=zayıf yönler, Opportunity=fırsat, Threat=tehdit) • Sipariş niteleyiciler (Order qualifiers) • Sipariş kazananlar (Order winners)

26. Strateji Tespiti • Order qualifiers (sipariş niteleyiciler) • Müşterilerin potansiyel satınalmanın asgari kabul standartları olarak algıladıkları karakteristikler. • Order winners (sipariş kazananlar) • Kuruluşun rekabet ettikleri ürünler ve hizmetlerin, rekabetten daha iyi olarak algılanmasına neden olan karakteristikler

27. Anahtar Dış Faktörler • Ekonomik koşullar • Politik koşullar • Yasal ortam • Teknoloji • Rekabet • Pazarlar

28. Anahtar İç Faktörler • İnsan kaynakları • Tesisler ve ekipmanlar • Müşteriler • Ürün ve hizmetler • Teknoloji • Tedarikçiler

29. Operasyonlar Stratejisi • Operasyonlar Stratejisi – Bu yaklaşım, organizasyon stratejilerine uygun olmalıdır, böylelikle operasyon fonksiyonlarına rehberlik eder.

30. Stratejik İşletme Yönetimi (OM: Operations Management) Kararları

31. Kalite ve Zaman Stratejileri • Kalite temelli Stratejiler • Bir organizasyonun ürün veya hizmetlerinin kalitesini arttırmaya veya bakıma odaklanılır. • Kaynakta kalite • Zaman temelli Stratejiler • Görevleri yerine getirmek için gerekli olan zamanın azaltılmasına odaklanılır.

32. Zaman Temelli Stratejiler Planlama Tasarım İşleme Zamanında! Değişiklik Teslimat

33. Verimlilik • Verimlilik: Kaynakların etkin kullanımının bir ölçüsüdür, genellikle çıktının girdiye oranı olarak açıklanır. • Verimlilik oranları • İş gücü ihtiyaçlarını planlamada, • Ekipman çizelgelemede, • Finansal analizlerde, kullanılır.

34. Verimlilik • Kısmi Ölçüler • Çıktı/(tek girdi) • Çok Faktörlü Ölçüler • Çıktı/(çoklu girdi) • Toplam Ölçüler • Çıktı/(toplam girdi) Çıktı Verimlilik= Girdi

35. Verimlilik Artışı • Verimlilik Artışı= Mevcut periyodun Önceki periyodun verimliliği verimliliği Önceki periyodun verimliliği

36. Verimlilik Ölçüleri • Kısmi Çıktı Çıktı Çıktı Çıktı ölçüler İşgücü Makine Sermaye Enerji • Çok Faktörlü Çıktı Çıktı ölçüler İşgücü+Makine İşgücü+Sermaye+Enerji • Toplam Üretilen ürün veya hizmetler ölçüler Bunları üretmek için kullanılan tüm girdiler

37. Kısmi Verimlilik Ölçülerine Örnekler

38. Örnek • 7040 birim (br) üretilmiştir. • İşgücü maliyeti: $1,000 • Malzeme maliyeti: $520 • Genel giderler: $2,000 • Çok Faktörlü Verimlilik nedir?

39. Örnek Çözümü ÇFV= ÇFV= ÇFV= Çıktı İşgücü+ Malzeme+ Genel giderler 7040 birim $1000+ $520 + $2000 2.0 br/$

40. Süreç Getirisi(Process Yield) • Süreç verimliliği iyi ürünlerin (çıktılar) girdiye oranıdır. • Kusurlu ürünler dahil edilmez. • Hizmet örneği: • Kiralanan arabaların kiralanabilir arabalara oranı

41. Kalite ve Prodüktivite • Prodüktivite = Çıktı / Girdi • Az sayıda kusurlular, çıktıyı arttırır • Kalite iyileştirme, girdileri azaltır

42. Getiri ve Prodüktivitenin Ölçümü Y = (I)(%G) + (I)(1-%G)(%R) Y = getiri I = üretime başlıyan birimlerin sayısı % G = kusursuz birimlerin yüzdesi % R = yeniden işlenen kusurlu birimlerin yüzdesi

43. Ürün Getiri Örneği” Günde 100 motorla üretime başla Birimlerin 80%’i kusursuz Düşük kalitedeki birimlerin 50%’si yeniden işlenebilmektedir Y = (I)(%G) + (I)(1-%G)(%R) Y = 100 (0.80) + 100 (1- 0.80) (0.50) = 90 motors

44. Ürün Maliyeti

45. Ürün Maliyet Örneği Dolaysız imalat maliyeti = $30, yeniden işleme maliyeti = $12 100,üretime başlayan motor sayısı, 20%, kusurlu motor yüzdesi Kusurlu motorların 50%’si yeniden işlenebilir Ürün maliyeti (birim başına)

46. Çok Aşamalı Ürün Getirisi Y = (I) (%g1)(%g2)...(%gn) where I = giren parti büyüklüğü %gi = aşama i deki kusursuz ürünlerin yüzdesi

47. Çok Aşamalı Süreç Getiri Örneği Motorlar 4 aşamalı süreçte üretilmektedir Üretime 100 motorla başlandığında sürecin getirisini hesaplayınız. Aşama Kusursuz ürün yüzdesi 1 0.93 2 0.95 3 0.97 4 0.92 Y = (I) (%g1)(%g2)...(%gn) = (100)(0.93)(0.95)(0.97)(0/92) Y = 78.8 motors

48. 100 Kusursuz Ürün Üretimi Çıktısı için Gerekli Girdi Sayısı

49. Kalite Prodüktivite Oranı (KPO) • Prodüktivite ve kalite maliyetlerini içerir • Artar - Eğer işleme veya yeniden işleme maliyetleri azalırsa - Eğer süreç getirisi artarsa

50. Durum 2 – Maliyetin artması QPR’ı artırdı • Case 3 – Getirinin artması QPR’ı artırdı • Case 4 – Maliyetlerin düşmesi ve getirinin artması en iyi durumu verdi