R 1

1. EC Các em quan sát hình 8.3 SGK. Làm thế nào để biếnđổi xung đa hài đối xứng thành xung đa hài không đối xứng? R1 R3 R4 R2 C1 C2 I C2 I C1 Ura1 Ura2 I b2 I b1 T1 T2 Hình 8.3 - + KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH Để đổi xung đa hài đối xứng thành xung đa hài không đối xứng bằng cách thay trị số điện dung của một trong hai tụ điện C1, C2 sẽ tạo ra xung đa hài không đối xứng. Quá trình tạo xung ra như thế nào? Ta nghiên cứu bài thực hành 12 bằng cách quan sát vào hai đèn LED. GV: Hoàng Trọng Nguyên Trường PTTH Việt Đức

2. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO R1 R3 R2 R4 + C1 + VCC LED 2 LED 1 C + GND T1 T2 B B C2 C E E I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: • Sơ đồ mạch in • Các điện trở R3 , R4 , các tụ điện C1 , C2 có thể thay thế bằng điện trở và tụ điện khác. • Các linh kiện khác hàn cố định trên bản mạch. • + VCC – Dương nguồn , GND – Âm nguồn

3. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: Mạch tạo xung đa hài tự dao động hoạt động như thế nào? • Nguyên lí làm việc: - Trạng thái thứ nhất Ic1 > Ic2 thì T1 thông bão hoà và T2 khoá lại trạng thái cân bằng thứ nhất tạo xung ra. - Trạng thái thứ hai C1 phóng điện, C2 nạp điện đi qua T1 đang thông ,các cực bazơ của T1 và T2 biến đổi làm cho T1 bị khoá và T2 được thông trạng thái cân bằng thứ hai tạo xung ra. - Khi T2 thông, C2 phóng điện qua T2 ,C1 sẽ nạp điện qua T2. Quá trình trên làm cho T2 đang thông bị khoá lại và T1 đang khoá được thông kết quả trở lại trạng thái thứ nhất , quá trình được tiếp diễn luân phiên nhau để tạo xung ra.

4. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: • Mô phỏng quá trình sáng, tối của hai LED.

5. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: • Một sốlinh kiện trong mạch tạo xung đa hài. • Một số loạitranzitor.

6. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: • Một sốlinh kiện trong mạch tạo xung đa hài. • Một số loại điện trở vòng màu.

7. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: • Một sốlinh kiện trong mạch tạo xung đa hài. • Một số loạiLED.

8. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: • Một sốlinh kiện trong mạch tạo xung đa hài. • Một sốtụ phân cực ( tụ hoá ).

9. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: • Dụng cụ, vật liệu: Mỗi nhóm gồm có một mạch tạo xung đa hài lắp sẳn, 2 tụ hoá loại 20μF – 16V, nguồn điện một chiều 4,5 V. Ta phải sử dụng nguồn điện 4,5 V ở đâu để cung cấp cho mạch tạo xung đa hài hoạt động? Quá trình thực hành gồm mấy bước? Mỗi bước được thực hiện như thế nào? II - TỔ CHỨC THỰC HÀNH: Phân chia thành 6 nhóm, học sinh thực hành theo sự hướng dẫn của giáo viên. Để mạch tạo xung hoạt động ta phải nối mạch tạo xung qua mạch nguồn điện một chiều hoặc dùng 3 viên pin 1,5 V mắcnối tiếp.

10. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: II - TỔ CHỨC THỰC HÀNH: Mạch dao động đa hài dùng tranzito thực hiện ở bước 1 • Bước 1: Cấp nguồn cho mạch hoạt động, sau đó quan sát và đếm số lần sáng của LED trong khoảng 30 giây. Ghi kết qủa vào bảng mẫu báo cáo.

11. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: II - TỔ CHỨC THỰC HÀNH: Mạch dao động đa hài dùng tranzitothực hiện ở bước 2 • Bước 2:Cắt nguồn, gắn 2 tụ điện vào song song với 2 tụ điện trong mạch sau đó cấp nguồn và đếm số lần sáng của LED trong 30 giây.

12. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: II - TỔ CHỨC THỰC HÀNH: Mạch dao động đa hài dùng tranzitothực hiện ở bước 3 • Bước 3:Cắt nguồn và tháo bỏ một trong 2 tụ điện vừa lắp vào, sau đó đóng điện và đếm số lần sáng của hai LED ghi vào mẫu báo cáo. • Do điều kiện thiết bị thực hành chưa có, chúng ta sử dụng phần mềm Crocphys.exe để thực hành.

13. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: II - TỔ CHỨC THỰC HÀNH: • Mẫu báo cáo: • ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO • Họ và tên:………………………………………………….. • Lớp:………………………………………………………… • Điền kết quả số lần và thời gian sáng của các LED Trường hợp Số lần và thời gian sáng của LED LED đỏ LED xanh Khi chưa thay đổi tụ ở bước 1 Khi mắc song song thêm tụ điện ở bước 2 Khi thay đổi tụ điện ở bước 3

14. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: II - TỔ CHỨC THỰC HÀNH: • Kết quả số lần sáng của các LED trong thời gian 30 giây. Trường hợp Số lần và thời gian sáng của LED LED đỏ LED xanh Khi chưa thay đổi tụ ở bước 1 25 25 Khi mắc song song thêm tụ điện ở bước 2 8 8 Khi thay đổi tụ điện ở bước 3 13 12 III - KẾT THÚC THỰC HÀNH: • Giáo viên thu hồi đầy đủ dụng cụ, vật liệu của từng nhóm HS • Học sinh hoàn thành mẫu báo cáo và nộp cho giáo viên. IV - TỔNG KẾT, ĐÁNH GIÁ KẾT QỦA THỰC HÀNH:

15. Bài 12: THỰC HÀNH ĐIỀU CHỈNH CÁC THÔNG SỐ CỦA MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI DÙNG TRANZITO I – GIỚI THIỆU SƠ ĐỒ MẠCH IN, CÁC LINH KIỆN VÀ VỊ TRÍ LẮP LINH KIỆN TRONG MẠCH TẠO XUNG ĐA HÀI: II - TỔ CHỨC THỰC HÀNH: III - KẾT THÚC THỰC HÀNH: Tại sao khi mắc song song thêm hai tụ điện với hai tụ điện ở trong mạch điện, làm ở bước 2 lại thấy đèn LED chậm lại? Tại sao chỉ mắc song song thêm tụ điện một bên tụ điện của mạch điện, ( như bước 3) lại thấy thời gian sáng, tối của hai đèn LED khác nhau? IV - TỔNG KẾT, ĐÁNH GIÁ KẾT QỦA THỰC HÀNH: Câu hỏi củng cố bài thực hành 12 • Vì khi mắc song song 2 tụ điện, trị số điện dung tương đương sẽ tăng lên, làm cho chu kì của xung TX = 1,4 RC sẽ lớn lên, tức là tần số của xung f = 1/ TX sẽ giảm và đèn LED nháy chậm lại. • Khi mắc song song một tụ điện vào một trong hai tụ điện C1, C2 của mạch tạo xung, thì làm cho độ rộng xung t1 khác t2 trở thành mạch đa hài không đối xứng và thời gian sáng, tối của hai LED dài, ngắn khác nhau. • Dặn dò: Tiết sau kiểm tra 45 phút. Các em ôn từ bài số 2 đến bài số 9.