Download
1 / 63
630 likes | 777 Views
Grabscy herbu Pomian z Gabi na Kujawach, to ród wywodzący swoje szlachectwo z czasów bitwy grunwaldzkiej. Grabscy w XV wieku. Grabscy w XVIII wieku. Pradziadek przyszłego premiera Franciszek Grabski brał udział w konfederacji barskiej.
E N D
Grabscy herbu Pomian z Gabi na Kujawach, to ród wywodzący swoje szlachectwo z czasów bitwy grunwaldzkiej. Grabscy w XV wieku
Grabscy w XVIII wieku Pradziadek przyszłego premiera Franciszek Grabski brał udział w konfederacji barskiej. Za swoją zbrojną działalność niepodległościową skierowaną przeciwko dominacji rosyjskiej w Rzeczpospolitej został pozbawiony majątku.
Grabscy w XIX wieku • Dziadek Andrzej Rafał pozbawiony materialnego oparcia został zmuszony do pracy w charakterze rządcy w cudzych majątkach ziemiańskich. • Podobnie pracował na chleb ojciec przyszłego premiera rządca Feliks Grabski.
Grabscy w XIX wieku Ojciec Władysława Grabskiego – Feliks Grabski za niewielki uzbierany kapitał nabył dobra ziemskie Borów w 1859 r. od Antoniego Grabowskiego - prawnuka króla Stanisława Augusta.
Borów Dworek rodziny Grabskich
Władysław Grabski Ojcem Władysława był Feliks Grabski, a matką Stanisława z domu Mittelstaedt, córka niemieckiego posła do Reichstagu - Seweryna. Rodzeństwo to; a) starszy brat Stanisław Grabski przyszły wiceprezes Stronnictwa Demokratyczno - Narodowego i minister oświaty, b) siostra Zofia Kirkor – Kiedroniowa, żona Józefa Kiedronia, ministra przemysłu i handlu w rządzie Władysława, c) siostra Halina Brzezińska, żona profesora Józefa Brzezińskiego z Krakowa.
Zofia Kirkor - Kiedroniowa Działaczka społeczna. Autorka wspomnień z okresu międzywojennego
Władysław Grabski • 1883 – 1892 Uczył się w V męskim Gimnazjum Filologicznym w Warszawie. • 1892 -1897 Odbył studia wyższe w Paryskiej Szkole Nauk Politycznych oraz studia historyczne na Sorbonie, a także studia rolnicze na uniwersytecie w Halle. • 1899 Założył rolniczą stację doświadczalną pod Kutnem, budował stawy hodowlane, wprowadził uprawę buraka cukrowego, hodowla krów i koni. • 1900 Ożenił się z Katarzyną z Lewandowskich. Mieli czterech synów: Wacława (ur. 1900), Władysława Jana (ur. 1901), Zdzisława (ur. 1905), Andrzeja (ur. 1908). • 1904 Założył w Warszawie Towarzystwo Melioracyjne i przewodził jego pracom.1905-1912 Przez trzy kadencje był posłem do Dumy. • 1907 Wszedł do Komitetu Centralnego Towarzystwa Rolniczego.
Synowie patrona Synowie Władysława Grabskiego: • Wacław (ur. 10 października 1900, zm. 16 kwietnia 1916), • Władysław Jan (ur. 21 października 1901, zm. 3 listopada 1970; był on ojcem Macieja Władysława Grabskiego i dziadkiem Małgorzaty Kidawy-Błońskiej), • Zdzisław (ur.7 lipca 1905, zm. 20 stycznia 1973), był on ojcem Elżbiety Grabskiej – Wallis, • Andrzej Kazimierz (ur. 15 maja 1908, zm. 18 maja 1965; był on ojcem Andrzeja Feliksa Grabskiego).
Władysław Grabski Premier z małżonką nad stawami hodowlanymi 80 ha i 5 ton karpia.
Władysław Grabski Premier objeżdża swoje dobra, czyli 560 ha ziemi ornej.
Władysław Grabski 1918 rok 26 października 1918 objął funkcję ministra rolnictwa i dóbr koronnych w gabinecie Józefa Śnieżyńskiego. Był to rząd powołany przez Radę Regencyjną, namiastkę władzy najwyższej w Królestwie Polskim. Rząd ten zachowywał lojalność wobec niemieckiego okupanta. Władysław Grabski funkcję ministerialną, sprawował jednak tylko przez 13 dni. 4 listopada 1918 Rada Regencyjna odwołała gabinet w związku z próbą zamachu stanu, a 14 listopada uległa samorozwiązaniu przekazując całą swoją władzę Józefowi Piłsudskiemu.
Władysław Grabski 1919 rok W grudniu 1919 roku Władysław Grabski po raz pierwszy został ministrem skarbu. W rządzie Leopolda Skulskiego reprezentował endecję. Pełnił tę funkcję do listopada 1920 roku. Państwo toczyło wojnę z Rosją bolszewicką. Rząd drukował pieniądze bez pokrycia w towarze dostępnym na rynku, za pośrednictwem Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej.
Polska 1920 rok Marka polska
Władysław Grabski 1920 rok • W związku z nieprzewidzianymi zawirowaniami wojennymi rząd Leopolda Skulskiego musiał podać się do dymisji. • W ten sposób Władysław Grabski ponownie utracił tekę ministra. • 23 czerwca 1920 roku powołano pierwszy polski rząd pozaparlamentarny, nazywany w naszych czasach potocznie rządem fachowców. Na jego czele stanął premier Władysław Grabski. Ściśle rzecz ujmując, zgodnie z tzw. Małą Konstytucją, Władysław Grabski był Prezydentem Rady Ministrów, a funkcję głowy państwa pełnił Naczelnik Józef Piłsudski.
Władysław Grabski 1920 rok • Aby pozyskać pomoc państw zachodnich dla ulegającej agresji bolszewickiej - Polsce, premier udał się do miejscowości Spa w Belgii. • Tam poczynił ustępstwa terytorialne za cenę brytyjskiej mediacji. Polska uznała linię Curzona za podstawę rokowań pokojowych z Rosją bolszewicką.
Władysław Grabski 1920 rok • Premier umożliwił Polsce późniejsze dystansowanie się od tych upokarzających ustępstw oświadczając, że do Spa pojechał jako osoba prywatna. • Mimo to jego ustępstwa spotkały się z głośną krytyką parlamentarną, a ponadto postępy wojsk bolszewickich zmusiły parlament do powołania Rady Obrony Państwa. • W tej sytuacji 24 lipca 1920 roku rząd Grabskiego podał się do dymisji.
Władysław Grabski 1920 rok • Po odparciu bolszewickiego najazdu, Władysław Grabski został ministrem skarbu w rządzie Wincentego Witosa. • Reprezentował w tym gabinecie endecję. • 24 listopada 1920 roku, endecja wycofała go z rządu. • Od tego momentu stosunki Władysława Grabskiego z ruchem narodowo – demokratycznym były chłodne. • Ostateczne zerwanie nastąpiło po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza w 1922 roku.
Władysław Grabski 1923 rok W kraju panowała hiperinflacja.
Władysław Grabski 1923 rok Inflacja wynosiła 360% miesięcznie.
Stanisław Wojciechowski • Za jednego dolara w czerwcu 1923 roku płacono trzy i pół miliona marek polskich. • W tych warunkach Sejm nie sprzeciwił się powołaniu przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego gabinetu pozaparlamentarnego pod przewodnictwem Władysława Grabskiego. • 17 grudzień 1923 roku.
Rząd Władysława Grabskiego W środku siedzi premier i minister skarbu. Był to gabinet pozaparlamentarny ale sam Grabski miał opinię człowieka prezydenta, ponieważ łączyły ich kontakty rodzinne Władysław Jan Grabski został mężem Zofii Wojciechowskiej.
Rząd Władysława Grabskiego • Układ gabinetu był bardzo rodzinny. • Brat premiera Stanisław był ministrem oświecenia i wyznań religijnych. • Szwagier premiera Józef Kiedroń był ministrem przemysłu i handlu. • Prezydent Wojciechowski był teściem syna premiera. • Nawet najwięksi przeciwnicy nie oskarżali premiera o nepotyzm.
Plan naprawy finansów Grabskiego • Przyśpieszenie ściągania podatku majątkowego. • Zgromadzenie doraźnych oszczędności. • Zrównoważenie dochodów i wydatków budżetowych. • Zaprzestanie drukowania marek bez pokrycia. • Wykupienie marek z rąk posiadaczy. • Stworzenie Banku Polskiego. • Wprowadzenie nowej waluty - złotego. • Równowaga budżetowa była koniecznym warunkiem reformy walutowej.
Reformator wróg obszarników • W grudniu 1923 roku, Sejm uchwalił ustawę o podatku majątkowym. Podatek ten obciążał zwłaszcza wielkich właścicieli ziemskich. Mniejsze gospodarstwa chłopskie były od niego zwolnione.
Reformator wróg fabrykantów • W maju 1923 roku, Sejm uchwalił ustawę o państwowym podatku przemysłowym. • Wynosił on 2% obrotu przedsiębiorstwa. • Kapitał obcy (niemiecki) nie był zainteresowany we wzmocnieniu finansowym państwa polskiego.
Reformator wróg ludu • Powstanie krakowskie 6 listopada 1923 r. • Rada Ministrów podnosi dwukrotnie podatek od spirytusu, • dziesięciokrotnie podatek od cukru, • dwukrotnie podatek od zapałek.
Władysław Grabski 1924 rok 28 kwietnia 1924 r. Władysław Grabski stworzył Bank Polski oraz wprowadził nową walutę w miejsce marki, złotego.
Władysław Grabski 1924 rok Emitowane przez bank na prawie wyłączności banknoty i monety nowej waluty – złoty polski, miały mieć pokrycie w zgromadzonych w skarbcu sztabach złota i dewizach w 30%. Kurs dolara ustalono na 5,18 zł.
Władysław Grabski i ministrowie • Sytuacja ekonomiczna kraju, mimo pewnego zastrzyku obcego kapitału z udzielonych Polsce pożyczek zagranicznych, nie mogła się ustabilizować ze względu na wybuch wojny celnej z Niemcami. • W czerwcu 1925 roku, wygasły traktatowe zobowiązania Niemiec do zakupu polskiego węgla. • Niemcy wprowadziły wysokie cła na handel z Polską.
Locarno 1925 • Podczas tej konferencji międzynarodowej we Włoszech zawarto liczne umowy międzynarodowe. • Jądrem tych układów był tzw. pakt reński, w którym państwa zachodnie tj. Francja, Anglia, Włochy, Belgia i Niemcy gwarantowały nienaruszalności granicy niemiecko - francuskiej i niemiecko – belgijskiej. Aristide Briand , Austin Chamberlain i Gustav Streesemann
Władysław Grabski konkordat • Unormował stosunki z Watykanem, podpisując 10 lutego 1925 r. Konkordat z Piusem XI. • Rokowania z ramienia rządu polskiego prowadził w Rzymie Stanisław Grabski. • Gwarantował Kościołowi nienaruszalność dóbr, m.in. z planowanej reformy rolnej oraz zwrot dóbr skonfiskowanych przez zaborców
Władysław Grabski i reforma rolna • Rząd przygotował projekt reformy rolnej, uchwalonej w grudniu 1925 r., czyli po dymisji gabinetu. • Podstawą miała być parcelacja dobrowolna majątków obszarniczych – głównie na kresach. • Wyjątkowo przewidziano wykup przymusowy. • Ziemię otrzymywali zasłużeni żołnierze. • Reforma nie została zrealizowana przez rządy sanacyjne.
Władysław Grabski odchodzi • W lipcu 1925 roku doszło do załamania kursu złotego. Rząd, aby pokryć niedobory budżetowe wypuścił w obieg bilon i bilety skarbowe. Takim pieniądzem płacił urzędnikom państwowym i nauczycielom. Podkopało to zaufanie do złotego i wywołało zjawisko dwuwalutowości. Zjawisko to pogłębiła decyzja Banku Polskiego, który zaczął dzielić konta klientów na banknotowe i bilonowe. • W listopadzie 1925 roku po kolejnym załamaniu złotego, Bank Polski wbrew Grabskiemu dopuścił do spadku wartości waluty. Była to bezpośrednia przyczyna dymisji rządu 13 listopada 1925 roku.
Rząd Władysława Grabskiego 1923 – 1925 rok Sam Grabski uważał, że obaliła go potrójna opozycja w: • Sejmie ( PSL - Wyzwolenie), • Banku Polskim, • kołach przemysłowych (Lewiatan)
Rząd Władysława Grabskiego 1923 – 1925 rok W swym całokształcie znaczenie rządów Władysława Grabskiego wiąże się jednak przede wszystkim z jego reformą walutową. Wbrew wszelkim trudnościom i perturbacjom reforma ta zdała egzamin i ostała się, jako trwały spadek po premierze. Jednocześnie była ona nieodzowną przesłanką względnej stabilizacji gospodarczej kraju.
Władysław Grabski naukowiec. • Wiosną 1926 Grabski w broszurze pt.: Jak zażegnać największe niebezpieczeństwo, postulował polityczne "zawieszenie broni", które jego zdaniem miało doprowadzić do rozwiązania ostrych konfliktów społecznych i kryzysu politycznego. • Proponował rozwiązanie parlamentu na 2 lata, utworzenie 22 osobowej Rady Ustawodawczej, wejście do rządu liderów skłóconych grup politycznych (Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Wincenty Witos) oraz hipoteczne zabezpieczenie podatku majątkowego. • Propozycje te nie doczekały się realizacji.
Władysław Grabski naukowiec. Dalsze lata życia Władysława Grabskiego to poświęcenie się pracy naukowej na SGGW w Warszawie. • Na uczelni tej utworzył zakład Polityki Ekonomicznej na Wydziale Leśnym. • Zorganizował również Sekcję Agronomii. • Zorganizował zakład socjologii wsi. • W okresie od 1926 do 1928 był rektorem SGGW, a w latach 1928–1929 jej prorektorem.
Władysław Grabski naukowiec. • Kierował wieloma towarzystwami naukowymi, był prezesem Towarzystwa Ekonomistów i Statystyków Polskich . • W 1930 ukazała się kolejna książka Grabskiego pt. Wieś i folwark. Drobne i duże gospodarstwa rolne ze stanowiska ekonomicznego, w której opisywał zalety polskich gospodarstw wiejskich. • W 1935 opublikował książkę pt.: Idea Polski. Pozycja poświęcona była postaci Józefa Piłsudskiego oraz polityce poszczególnych grup i stronnictw. • W tym samym roku opublikował książkę pt.: Historię wsi w Polsce, składającą się z zapisu cyklu wykładów Grabskiego, wygłoszonych na UW w latach 1921–1922 i na SGGW. Książka zawierała opis rozwoju agrarnego na ziemiach polskich w porównaniu z sytuacją w Europie Zachodniej.
