310 likes | 2.31k Views
UGLJOVODONICI. DEFINICIJA. Ugljovodonici su organska jedinjenja sastavljena od ugljenika i vodonika. PODELA UGLJOVODONIKA. Ugljovodonici aciklični ciklični otvoreni nizovi zatvoreni nizovi-prstenovi
E N D
DEFINICIJA • Ugljovodonici su organska jedinjenja sastavljena od ugljenika i vodonika
PODELA UGLJOVODONIKA Ugljovodonici aciklični ciklični otvoreni nizovi zatvoreni nizovi-prstenovi zasićeni nezasićeni alifatični aromatični alkani alkeni areni alkini
ALKANI • Zasićeni ugljovodonici kod kojih svaki C atom gradi 4 jednostruke veze OPŠTA FORMULA: CnH2n+2 n=1,2,3,4..... IZOMERI su jedinjenja iste molekulske formule a različitih osobina kao posledice različite strukture.
ALKANI • Hologi niz je niz jedinjenja iste klase (iste funkcionalne grupe) koji se razlikuju za -CH2 -grupu od prethodnog metan CH4 heksan C6H14 etan C2H6 heptan C7H16 propan C3H8 oktan C8H18 butan C4H10 nonan C9H20 pentan C5H12 dekan C10H22
IZOMERIJA ALKANA • Racionalne strukturne formule alkana • Etan CH3−CH3 • Propan CH3−CH2−CH3 • Butan CH3−CH2−CH2−CH3 • Izobutan CH3−CH−CH3 strukturna izomerija CH3 IUPAC-ova nomenklatura 2-metilpropan
IUPAC nomenklatura 1 2 3 4 5 CH3−CH−CH2−CH−CH3 CH3 CH3 2,4-dimetilpentan ₁₂CH3₃₄ CH3−C−CH2−CH3 CH3 2,2-dimetilbutan
ALKENI • Nezasićeni ugljovodonici sa jednom dvostrukom vezom. OPŠTA FORMULA : CnH2n n=2,3,4,5....
ALKENI • Homologi niz i izomerija alkena Eten C2H4 CH2=CH2 Propen C3H6 CH3−CH=CH2 Buten C4H8 CH3 −CH2−CH=CH2 (1)- buten 1 2 3 4 CH3−CH=CH−CH3 2-buten izomerija položaja dvostruke veze
IZOMERIJA ALKENA • Penten C5H10 CH3−CH2−CH2−CH=CH2 (1)-penten 1 2 3 4 5 CH3−CH=CH−CH2−CH3 2-penten 5 4 3 2 1 CH3−CH2−CH=CH−CH3 2-penten 1 2 3 4 CH2=CH−CH−CH3 CH3 3-metil(1) buten CH2=C−CH2−CH3 CH3 2-metilbuten
ALKINI • Nezasićeni ugljovodonici sa jednom trostrukom vezom OPŠTA FORMULA CnH2n-2 n=2,3,4,5....
ALKINI • Homologi niz i izomerija alkina etin C2H2 CH ≡CH PROPIN C3H4 CH3−C≡CH BUTIN C4H6 CH3−CH2−C≡CH (1)butin CH3−C≡C−CH3 2- butin
HEMIJSKA SVOJSTVA UGLJOVODONIKA Zasićeni ugljovodonici ALKANI slabo reaktivna jedinjenja. SUPSTITUCIJA: reakcija zamene jednog ili više H atoma drugim atomom ili atomskom grupom. CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl hlormetan CH3Cl + Cl2 CH2Cl2 + HCl dihlormetan CH2Cl2+ Cl2 CHCl3 + HCl trihlormetan CHCl3+ Cl2 CCl4 + HCl tetrahlormetan
HEMIJSKA SVOJSTVA UGLJOVODONIKA • Nezasićeni ugljovodonici ALKENI I ALKINI reaktivni, teže da pređu u zasićene. • ADICIJA: zasićavanje dvostruke i trostruke veze do jednostrukih. Pri adiciji na svakom C atomu se stvara nova veza. C= C C− C
ADICIJA ALKENA • Adicija vodonika- hidrogenovanje • CH2 = CH2 + H2 CH3− CH3 • Adicija broma- bromovanje • CH2 = CH2 + Br2 CH2 − CH2 Br Br 1,2-dibrometan -Dokazna reakcija za nezasićenu vezu obezbojavanje bromne vode (smeđe).
ADICIJA ALKENA • Adicija HX CH3−CH = CH2 + HBr CH3−CH−CH3 propen Br 2-brompropan Adicija vode ( u prisustvu sumporne kiseline) CH3−CH = CH2 + H2O CH3−CH−CH3 OH 2-propanol (alkohol)
ADICIJA ALKINA • Kod alkina se adiraju DVA molekula reagensa na jedan molekul alkina. CH≡CH +H2 CH2= CH2 +H2 CH3− CH3 etin eten etan Br CH3−C ≡ CH +HBr CH3 −C= CH2 + HBr CH3− C −CH3 propin Br Br 2-brompropen 2,2-dibrompropan
SAGOREVANJE UGLJOVODONIKA • Svi ugljovodonici sagorevaju do CO2 i H2O uz oslobađanje toplote. • 2C2H6 + 7O2 4CO2 + 6H2O • C2H4 + 3O2 2CO2+2H2O • 2C2H2 + 5O2 4CO2+2H2O