Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020

1. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020 Związek Banków Polskich Warszawa, 9 grudnia 2010r. Jarosław Pawłowski Podsekretarz Stanu Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

2. Podstawowe mankamenty systemu zarządzania rozwojem • Słabość i nieefektywność systemu programowania, skutkująca brakiem możliwości osiągania celów polityki rozwoju; • Niedostateczne powiązanie poziomu programowania z poziomem operacyjnym; • Brak silnego ośrodka koordynacji polityki rozwoju oraz brak sprawnych kanałów współpracy pomiędzy poszczególnymi jej podmiotami; • niewystarczające zaangażowanie kierownictwa politycznego jednostek administracji publicznej w prace programowo-strategiczne, • Odrębność planowania przestrzennego od planowania społeczno-gospodarczego; • Niedostatecznie określone relacje pomiędzy polityką rozwoju i polityką regionalną; • Brak przejrzystego systemu finansowania polityki rozwoju. 2

3. Najważniejsze zmiany w zarządzaniu rozwojem kraju • Wprowadzenie perspektywy długookresowej do programowania działań rozwojowych: • długookresowa strategia rozwoju kraju o horyzoncie min. 15-letnim (DSRK); • Integracja wymiaru społeczno-gospodarczego i terytorialnego: • wprowadzenie problematyki przestrzennej i związanej z rozwojem regionalnym do podstawowych dokumentów strategicznych (DSRK, ŚSRK); • Zapewnienie spójności wszystkich polityk sektorowych, dziedzinowych i regionalnych: • uporządkowanie dokumentów strategicznych (9 zintegrowanych strategii rozwoju); • Określenie miejsca i roli polityki regionalnej w ramach polityki rozwoju oraz modyfikacja strategicznych celów polityki regionalnej: • wprowadzenie KSRR; • Zaangażowanie w realizację celów polityki rozwoju wszystkich szczebli administracji publicznej; • Stworzenie ośrodka koordynującego działania rozwojowe kraju -Komitet Koordynacyjny ds. Polityki Rozwoju przy KPRM. 3

4. KSRR jako horyzontalna strategia rozwoju Długookresowa strategia rozwoju kraju Średniookresowastrategia rozwoju kraju Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki Strategia rozwoju transportu Strategia zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa Strategia bezpieczeństwa narodowego RP Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko Strategia rozwoju zasobów ludzkich Strategia rozwoju kapitału społecznego Sprawne państwo Krajowa strategia rozwoju regionalnego

5. Polityka zwiększająca efektywność działań rozwojowych w kraju Każdy region jest inny i każdy ma wewnętrzny potencjał rozwojowy, dlatego też… • Polityka regionalna jest polityką dla… • wszystkich polskich regionów i terytoriów - pomagając w najlepszy sposób wykorzystać ich potencjał rozwojowy a tam, gdzie potrzeba dostarczając zasoby zewnętrzne; • ≠ nie jest tylko polityką dla biednych obszarów, ale nie zapomina o nich; • Polityka regionalna ma charakter zintegrowany: • pozwala na integrację różnych polityk publicznych na poziomie krajowym i regionalnym; • wzmacnia koordynację polityk krajowych, sprawiając że są terytorialnie zorientowane; • Polityka regionalna jest skuteczna i efektywna – wspomaga niezbędne zmiany instytucjonalne, prawne i finansowe.

6. Związek z debatą europejską • KSRR silnie powiązana z wynikami dyskusji na poziomie europejskim • Pewne jej założenia antycypują niektóre wyniki tej debaty – np. warunkowość • KSRR przyczyni się do realizacji zapisów Europa 2020

7. Cele polityki regionalnej • Układ celów odzwierciedla podstawowe obszary oddziaływania KSRR do 2020 r. • Tworzy triadę: konkurencyjność – spójność – sprawność Specjalny cel ukierunkowany na zdolność instytucjonalną do zarządzania rozwojem – nowość w polityce regionalnej Efektywne wykorzystywanie specyficznych regionalnych i innych terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym 7

8. Cel 1 Schemat poglądowy kierunków realizacji celu 1

9. Z naciskiem na "dyfuzję".... • Szczególne znaczenie wsparcia działań służących rozprzestrzenianiu procesów rozwojowych z ośrodków silniejszych na pozostałe obszary województw; • Wiąże się to z wypracowaniem propozycji nowych instrumentów zorientowanych na obszarach funkcjonalnych – dostosowanych do lokalnych uwarunkowań i potrzeb rozwojowych, przy założeniu: • uwzględnienie zarówno metodologicznych aspektów projektowania instrumentów oraz funkcjonalnych powiązań i zależności pomiędzy obszarami, dla których te instrumenty będą wykorzystywane, z innymi obszarami; • dopasowanie interwencji adekwatnej dla różnych typów obszarów miejskich i wiejskich, wymagających restrukturyzacji itd.; • Wykorzystanie istniejących i nowych instrumentów takich jak granty globalne, programy wspierania rozwoju konkretnych obszarów geograficznych i tematycznych, instrumenty finansowe, w tym inżynierii finansowej ( JEREMIE, JASPERS, JASMINE itp.), klastry, przedsięwzięcia priorytetowe; • Propozycje nowych instrumentów przedstawiać będą zasady i sposób ich wykorzystania dla poprawy efektywności wykorzystania środków publicznych w osiąganiu celów KSRR; • Zostaną one wykorzystane na etapie wypracowania zasad i szczegółowych rozwiązań wdrożeniowych systemu realizacji polityki regionalnej po 2013, w tym programów operacyjnych zasilanych środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej, a także do konsultacji z Komisją Europejską w ramach dyskusji nad kształtem przyszłej polityki spójności.

10. Cel 2 • Cel ten dotyczy wybranych obszarów zagrożonych marginalizacją, czyli procesem stałego pogarszania się perspektyw rozwojowych bez możliwości ich przezwyciężenia bez zewnętrznego wsparcia dostarczanego z poziomu krajowego lub regionalnego. • Obszary te nazwane są obszarami problemowymi - łącznie z ośrodkami metropolitalnymi i pozostałymi miastami wojewódzkimi oraz otaczającymi je obszarami, gdzie zakładana jest dyfuzja procesów rozwojowych, stanowią wspólnie obszary strategicznej interwencji polityki regionalnej państwa. 10

11. Cel 3 • Charakter horyzontalny - obejmuje wszystkie instytucje odgrywające rolę w prowadzeniu i realizacji politykpublicznychukierunkowanych terytorialnie. • Zwiększenie roli województw - głównych ośrodków decyzyjnych i koordynacyjnych na poziomie regionalnym. • Wskazuje nowe instrumenty wdrażaniapolityki regionalnej, podnosząceefektywność i ukierunkowane na wielopoziomowe, zintegrowane podejście, m.in.: • grant globalny, inżynieria finansowa, • krajowe i regionalne obserwatoria rozwoju regionalnego, • krajowe i regionalne fora terytorialne, • mechanizm warunkowości i rezerwa efektywnościowa, • nowy kontrakt terytorialny. 11

12. Najważniejsze implikacje KSRR dla bankowości • Koncentracja interwencji publicznej na działaniach, które umożliwią trwałe zwiększenie bazy dochodowej na poszczególnych obszarach; • Wykorzystanie w sposób szerszy niż dotychczas wspólnotowych inicjatyw wykorzystujących instrumenty inżynierii finansowej; • Większa koncentracja na wspieraniu rozwoju i wykorzystania tzw. instrumentów rewolwingowych[fundusze pożyczkowe, poręczeniowe], przynoszących zwrot z poniesionych inwestycji i długoterminowe korzyści gospodarcze i społeczne; • Upowszechnianie mechanizmów i form partnerstwa publiczno-prywatnego i wzrost liczby partnerstw lokalnych i publiczno-prywatnych. • Wykorzystanie Krajowego Forum Terytorialnego (KFT) oraz Regionalnych Forów Terytorialnych (RFT), w celu promocji i wymiany doświadczeń w zakresie m.in. prowadzonych działań związanych ze zwiększaniem bazy dochodowej podmiotów publicznych i prywatnych. 12

13. Dalsze prace... Plan działań KSRR • 2 listopada 2010 r. – przyjęcie „mapy drogowej” do KSRR przez RM; • Najważniejsze działania do wykonania w pierwszej kolejności (stopień skomplikowania, priorytetowy charakter, warunkujące realizację innych działań): • Uporządkowaniekompetencji horyzontalnych i wertykalnych (II kw. 2012 r.), • Racjonalizacja systemu finansów publicznych – „terytorializacja” (II kw. 2012 r.), • Wdrożenie mechanizmu kontraktu terytorialnego (I kw. 2014 r.), • Wprowadzenie jednolitych standardów usług publicznych (IV kw. 2012 r.). • Realizacja ww. działań odbywać się będzie przy partnerskiej współpracy resortów, samorządów różnych szczebli, gł. wojewódzkiego, instytucji uczestniczących w systemie wdrażania funduszy strukturalnych, polityki rozwoju (np. agencji rozwoju regionalnego itp.), zewnętrznych ekspertów.

14. Kontrakt terytorialny - instrument osiagania celów KSRR • Zapewni większe dostosowanie interwencji sektorowej do potrzeb regionalnych poprzez zestawienie priorytetów krajowych z oczekiwaniami i uwarunkowaniami regionalnymi; • Zapewni komplementarność interwencji przez realizację przedsięwzięć wspólnych dla rządu i samorządu oraz możliwość integracji projektów o różnym charakterze (miękkich/twardych) w ramach jednego przedsięwzięcia; • Umożliwi realizacji przedsięwzięć, które nie byłyby zrealizowane bez niego lub byłyby realizowane w innej formie i finansowane z innych źródeł (np. tylko przez samorząd bez udziału rządu i partnerów i bez montażu finansowego); • Określi precyzyjnie interwencjęw ramach obszarów strategicznej interwencji indykatywnie wskazanych w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego; • Obejmie jedynie najważniejsze przedsięwzięcia realizowane w regionie; • Uzgadniany przez MRR i Marszałka województwa jako reprezentantów rządu i samorządu wszystkich szczebli.

15. Dziękuję za uwagę Ministerstwo Rozwoju Regionalnego polityka.regionalna@mrr.gov.pl