1 / 80

dr n. med. Maria Cisek 2009/10

Temat: Koncepcje zdrowia rodziny. dr n. med. Maria Cisek 2009/10. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Zmiany demograficzne rodzin Skąd te zmiany?.

jaimie
Download Presentation

dr n. med. Maria Cisek 2009/10

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Temat: Koncepcje zdrowia rodziny dr n. med. Maria Cisek 2009/10 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

  2. Zmiany demograficzne rodzin Skąd te zmiany? • Wzrost tendencji do planowania rodziny, coraz szersza oferta środków antykoncepcyjnych; • Wzrost aktywności zawodowej kobiet • Zmiana roli kobiety w rodzinie i społeczeństwie • Zwiększone zatrudnienie w zawodach pozarolniczych • Wzrost kosztów wychowywania i kształcenia dzieci • Dążenie do osiągnięcia wyższej stopy życiowej • Wyższy przeciętny wiek zawierania małżeństw

  3. Przyczyny zmian…… • Zmniejszenie wpływów tradycji • Wiele zadań opiekuńczych przejęły zakłady opieki, dotyczy to szczególnie starszych i niepełnosprawnych • Rozwój medycyny- instytucjonalizacja opieki medycznej • Zapewnienie domowej opieki starszym ludziom zależy nie tylko od ich sprawności, ale także od płci. • Proces socjalizacji przejęty głównie przez szkoły i mass media

  4. Nie wszędzie tak samo… • Znaczne zróżnicowanie kulturowe w odniesieniu do różnych aspektów rodziny. • Odmienne typy małżeństw: Poligamia Poliandria • Różne zasady i kryteria doboru współmałżonków, np. endogamiczne egzogamiczne:

  5. CZYM JEST RODZINA? • To grupa osób połączonych ze sobą więzią małżeństwa, pokrewieństwa, powinowactwa lub adopcji. • Wyróżnia ją od innych zbiorowości intymność stosunków między jej członkami i trwałość związków emocjonalnych • Osoby ją tworzące są powiązane systemem stosunków uregulowanych prawnie

  6. Cel istnienia rodziny • fizyczne przetrwanie • społeczna ochrona • edukacja i rozwój indywidualny

  7. Rodzina jako grupa posiada: • cele wspólne, wymagające skoordynowanych działań • tożsamość i odrębność od innych grup • organizację- strukturę, podział ról, decyzji • ośrodki skupienia

  8. Przynależność do grupy oznacza: • Funkcje i zadania do wykonania • Wzory postępowania, którym się trzeba podporządkować • Wzór fizyczny (ubranie, wygląd) • Wzór moralny (zasady obowiązujące w danej rodzinie).

  9. Główne determinanty zdrowia rodziny • wiek, płeć, czynniki dziedziczne • indywidualne czynniki stylu życia • sieć stosunków społecznych • stres- wydarzenia rodzinne • ogólne społeczno-ekonomiczne, i kulturowe i środowiskowe warunki – zapobieganie chorobom(żywienie, palenie) (żywność, edukacja, śr.pracy i życia, bezrobocie, woda i stan sanitarny,warunki mieszkaniowe)

  10. Życie rodzinne- uwarunkowania: • System komunikowania się • System dawania wsparcia • Uczenie szacunku wobec innych • Poczucie zaufania • Poczucie uczciwości • Przekazywanie systemu wartości • Przekazywanie tradycji, religii • Uczenie sposobów spędzania wolnego czasu • Uczenie szukania pomocy poza rodziną.

  11. STRUKTURA RODZINY • pełna /niepełna i ew. przyczyna niepełności • liczba wspólnie mieszkających pokoleń • liczebność i układ pokrewieństwa w rodzinie • obciążenie poszczególnych członków rodziny obowiązkami

  12. Struktura rodzin w Polsce

  13. Charakter rodziny… • nuklearna= rodzice i dzieci, (czyli krewni pierwszego stopnia) • rozszerzona= dziadkowie i dzieci mieszkają wspólnie), ciotki i wujowie, kuzyni (krewni drugiego i trzeciego stopnia). • Rodzinne „puste gniazdo” • Rodzina nietradycyjna (rodzic + dziecko, para + dziecko, para tej samej płci) Wzrasta liczba rozwodów oraz liczba dzieci pozamałżeńskich

  14. Typy rodzin w USA • nuklearna bez dzieci • nuklearna z dziećmi w związku formalnym lub nie • żona i mąż z poprzednich związków + dzieci • komuna • seriale • nieformalny związek • homoseksualne • samotne osoby dorosłe

  15. FUNKCJE RODZINY A.Biopsychiczne: • prokreacyjna • seksualna B. Ekonomiczne • materialno- ekonomiczna • opiekuńczo- zabezpieczająca

  16. C. Społeczno-wyznaczająca: • stratyfikacyjna • legalizacyjno-kontrolna D.Funkcje społeczno-psychologiczne • socjalizacyjno- wychowawcza • kulturalna • religijna • rekreacyjno- towarzyska • emocjonalno- ekspresyjna

  17. ETAPY FUNKCJONOWANIA RODZINY W SPOŁECZEŃSTWIE. • Małżeństwo bez dzieci (przeddzietne) • Małżeństwo z małymi dziećmi • Faza odchodzenia dzieci z domu. • Małżeństwo odłączone od dzieci („puste gniazdo”).

  18. Fazy życia rodziny wg Duvall’a • faza - para małżeńska (bez dzieci) około 2 lata,  • faza - para z małym dzieckiem (od urodzenia do 30 miesiąca życia pierwszego dziecka),  • faza - rodziny z dzieckiem (dziećmi) w okresie przedszkolnym (między 30 miesiącem życia a 6 rokiem życia pierwszego dziecka),  • faza - rodziny z dzieckiem (dziećmi) w okresie szkolnym (najstarsze dziecko miedzy 6 a 13 rokiem życia), 

  19. Fazy życia rodziny wg Duvall’a • faza - rodziny z nastolatkiem (między 13 a 21 rokiem życia pierwszego dziecka),  • faza - rodziny z dziećmi opuszczającymi dom(od pierwszego do ostatniego dziecka opuszczającego dom),  • faza - rodzice w wieku średnim(„puste gniazdo”/ postparentalna, wycofanie się z aktywności, przejście na emeryturę),  • faza – starzenie się członków rodziny(odejście, śmierć jednego, obu małżonków).

  20. Uwarunkowania funkcjonowania rodziny w społeczeństwie • Rodzina bliższa i dalsza (dalecy krewni) • Krąg znajomych i towarzyski, sąsiedzi • Zakład pracy • Szkoła • Kościół • Media • Zakłady usługowe z służbą zdrowia • Organizacje polityczne i społeczne

  21. Skutki ubóstwa w rodzinie w kategoriach syndromu • zdrowia somatycznego- stymuluje genetyczne determinanty chorób somatycznych (gruźlica, choroby narządu ruchu, układu krążenia • zdrowia psychicznego(utrata pracy,brak satysfakcji życiowej) • zdrowia społecznego (rola i miejsce w społeczeństwie)

  22. Zjawiska towarzyszące bezrobociu: • kryzys ekonomiczny – stres • niedostatki kultury i edukacji zdrowotnej, niekorzystne trendy chorób • zróżnicowana dostępność do opieki medycznej

  23. Pielęgniarstwo Rodzinne • 1985 r Instrukcja w sprawie pielęgniarki środowiskowej do zadań zalicza: ..............”rozpoznanie i ocena sytuacji zdrowotno-społecznej rodziny , poszczególnych osób wrodzinie oraz określenie potrzeb zdrowotnych ze szczególnymuwzględnieniem rodzin (osób) ryzyka zdrowotnego i społecznego.”

  24. Tradycyjna i nowoczesna rola pielęgniarki środowiskowej • komplementarność opieki nad zdrowiem i człowiekiem zdrowym oraz nad chorobą i człowiekiem chorym • wysokie znaczenie edukacji, doradztwa, upodmiotowienie pacjenta, partnerstwo • koncentracja na chorobie i człowieku chorym • dominacja czynności i świadczeń usługowych o charakterze instrumentalnym

  25. Tradycja i nowoczesność cd. • pacjent/klient – rodzina, społeczność lokalna, grupy ryzyka – przy zachowaniu indywidualizacji w w pielęgnowaniu • umiejętność wyodrębnienia i realizacji samodzielnych zadań przy zachowaniu i doskonaleniu • współpracy z lekarzem • minimalna współpraca z rodziną, orientacja na indywidualną opiekę • podejmowanie zadań na zlecenie lekarza

  26. Praca z rodziną Praca początkowo polegała na: - przekazywaniu wiedzy higienicznej (rodzina to odbiorca i wykonawca zleceń) - obecnie coraz wyraźne jest traktowanie rodziny jako specjalnego podmiotu opieki pielęgniarskiej, odrębnego w stosunku do poszczególnych członków rodziny; - podmiotem opieki staje się cała rodzina

  27. Praca z rodziną • Rodzina jest bezsprzecznie istotnym ogniwem opieki nad zdrowiem • Obejmuje zadania pielęgnacyjne, • współudział w kształtowaniu pozytywnych emocji i dobrego samopoczucia w trakcie hospitalizacji, - • udział rodziny w opiece domowej nad chorym przewlekle przesądza o skuteczności terapii, • zabezpieczenie, zachowanie i ochronę zdrowia jej członków

  28. - współdziałanie z rodziną i zapewnienie opieki uwarunkowane jest zwyczajami kulturowymi rodziny; - współdziałanie ma ogromne znaczenie dla końcowych efektów działań na rzecz zdrowia , zaangażowanie rodzin w ochronę i zachowanie własnego zdrowia i pomoc chorym członkom rodziny

  29. Rodzina powinna być włączona jako integralna cześć holistycznego systemu opieki nad członkiem rodziny Efektywniejszymi metodami współdziałania z rodziną są doradztwo: edukacja, udzielanie wsparcia w sytuacji kryzysowej

  30. Wydolność opiekuńczo-pielęgnacyjna rodziny • struktura • sprawność fizyczna i psychiczna członków rodziny. • funkcjonowanie społeczne • sytuacja bytowa rodziny • funkcjonowanie emocjonalne • wiedza i umiejętności członków rodziny

  31. W realizowaniu swych zadań i funkcji rodzina współpracuje z różnymi instytucjami: • Szkoły i inne placówki wychowawcze i opiekuńcze; • Zakład pracy; • Instytucje usługowe; • Środki masowego przekazu; • Kościół • Organizacje polityczne i społeczne

  32. Rodzina jako instytucja realizuje zadania wobec swoich członków: • w promocji zdrowia • w profilaktyce • w leczeniu i rehabilitacji

  33. Koncepcje zdrowia rodziny • Model kliniczny • Wywiązywania się z ról • Adaptacyjny • Eudajmoniczny (A.Smith 1983)

  34. Model kliniczny • Zdrowie rozumiane jako brak choroby Znajduje zastosowanie • w wypadku braku zdrowia spowodowane oczywistą chorobą fizyczną ,psychiczną, • w wypadku pogorszenia lub dysfunkcji systemu rodziny

  35. Zadania pielęgniarki: • koncentracja na chorym w celu likwidacji choroby, rodzina uwzględniona przy wypisie pacjenta ze szpitala i w znaczeniu etiologicznym

  36. Model wywiązywania się z ról Oparty na teorii cyklu życia rodziny podzielonego na fazy, to dobre samopoczucie • Zdrowie utożsamiane jest jako dobre samopoczucie ze zdolnością do efektywnego, skutecznego dobrego funkcjonowania biopsychospolecznego i osiągania zadań wynikających z rozwoju rodziny

  37. Zadania pielęgniarki; • Oddziaływanie na kondycję fizyczną i psychiczną oraz dobre funkcjonowanie społeczne w tym rodzinne • rodzina uwzględniona jest w funkcjach rehabilitacyjnych na rzecz osoby chorej i w niewielkim zakresie uwzględniany przez pielęgniarkę

  38. Model adaptacyjny Zdrowie rodziny charakteryzowane jest jako skuteczne i produktywne interakcje z fizycznym i społecznym środowiskiem, jako sprawność w czynnościach życia codziennego • dostarczenie elastycznych wzorów umożliwiających jednostce przystosowanie się, • lub które przygotowują do zmiany i rozwoju

  39. Zadania pielęgniarki; • Wzmocnienie sprawności, zastąpienie albo pomoc w czynnościach codziennego życia • rodzina zabezpiecza realizacje i pomoc w czynnościach życia codziennego i głównie w tym znaczeniu jest partnerem pielęgniarki rodzinnej

  40. Model Eudajmoniczny Zdrowie rozumiane jako samorealizacja (do osiągnięcia której jednostka czerpie już z osiągniętego rozwoju), dla podniesienia ogólnego dobrostanu (well-being) i osiągnięcia szczytu własnych możliwości. (oparta na teorii energii, Pratt’a 1976)

  41. Zdrowie to samodzielne i twórcze życie, nie tylko bez chorób i niepełnej sprawności, ale również wraz z nimi jeśli nie udało się ich uniknąć • Zadania pielęgniarki;wsparcie, zabezpieczenie, potęgowanie , ochrona i przywracanie optymalnego poziomu samodzielnego , aktywnego i twórczego życia • Rodzina jest podmiotem świadczeń, pielęgniarka doradcą, konsultantem i pomocnikiem.

  42. Ten typ rodziny charakteryzuje • promowanie wolności i zmian • różny i aktywny kontakt z innymi grupami oraz elastycznymi relacjami z nimi • w konsekwencji następuje rozwój indywidualnych kompetencji, które współdziałają z rozwojem samooceny i skuteczności. ( wg. Pratt’a)

  43. KOMPETENCJA ........ważna cecha jednostki z punktu widzenia skuteczności interwencji zdrowotnej, dlatego, ze dzięki jej posiadaniu ludzie mogą ocenić i ewentualnie zmienić swoje zachowanie.

  44. Kompetencje rodziny obejmują: • Wzory komunikacji • Spoistość, zwartość • Stopień integracji rodziny • Zdolność zmiany • Popieranie autonomii członków rodziny • Udział w tworzeniu norm i zasad • Udział we władzy • Zręczność w negocjacjach (Boardman 1973,Petze 1984,Pirdham i Hansen 1977)

  45. Zachowania Zdrowotne wg Grochmana (1988) • Utożsamiane są ze zwyczajami • Zawierają atrybuty (przekonania, oczekiwania i przewidywania,motywy, wartości, spostrzeżenia)

  46. Podstawy określania świadczeń pielęgniarki • Częstość występowania problemów zdrowotnych- nierówności zdrowotne Region kraju • Środowisko lokalne- wieś, stare dzielnice (starzy ludzie), niski status społeczny, typy rodzin Liczba mieszkańców

  47. Negatywny źródło chorób –fizycznych, psychicznych, niedostosowania społ. niekorzystne wzory zachowań niska kultura zdrowotna Pozytywny źródło zdrowia fizycznego i psychicznego dostarczyciel korzystnych wzorów zachowań zdrowotnych wysoka kultura zdrowotna Rodzina jako zespół zdrowotny

  48. ZDROWIE RODZINY =DYNAMICZNY PROCES WYNIKAJACY Z AKTYWNOSCI Rodziny zastosowanej DO PROMOCJI zdrowia rodziny I OPIEKI w OSIAGANIU DOBROSTANU (WELL-BEING), JAKO GRUPY I INDYWIDUALNIE POSZCZEGÓLNYCH JEJ CZŁONKÓW Ochrona zdrowia i Promocja zdrowia

  49. Koncepcja zdrowia rodziny wg.Mauksch’sa(19740 ... Stan zdrowia odzwierciedla wzory całej rodziny, a nie indywidualnie jej członków, które rozwijają się w jej obrębie i zawierają wiedzę , postawy, wartości, zachowania oraz wyznaczają role i zadania członkom rodziny.

  50. Koncepcje pielęgniarskie • F. Nightingale: -uzyskanie korzystnych warunków higienicznych i środowiskowych • D. Orem • uzyskanie optymalnego poziomu samoopieki i samoopielęgnacji • V. Henderson - zabezpieczenie zaspokojenia potrzeb

More Related