1 / 36

Ustrój polityczny Federacji Rosyjskiej

Ustrój polityczny Federacji Rosyjskiej. Dr hab. Walenty Baluk, prof. nadzw. Zasady i wartości konstytucyjne. - zasada demokratycznego państwa prawa (art.1) , - zasada federalizmu i republikańskiej formy rządów (art.. 5) ,

jena
Download Presentation

Ustrój polityczny Federacji Rosyjskiej

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Ustrój politycznyFederacji Rosyjskiej Dr hab. Walenty Baluk, prof. nadzw.

  2. Zasady i wartości konstytucyjne -zasada demokratycznego państwa prawa (art.1), -zasada federalizmu i republikańskiej formy rządów (art.. 5), -zasada suwerenności narodu oraz prymatu praw i wolności człowieka (art.. 3, 12), -zasada demokracji pośredniej i bezpośredniej (referenda i wybory), -zasada suwerenności Federacji nad jej całym terytorium i prymatu ustawodawstwa federalnego, -zasada równości wobec prawa w tym równości form własności, -zasada państwa opiekuńczego (art.. 7), -zasada podziału władz na wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą (art. 10), -zasada samorządności lokalnej, -zasada pluralizmu politycznego i ideologicznego, państwaświeckiego(art.. 13, 14), -zasada prymatu konstytucji nad wszystkimi aktami prawnymi, -zasada automatycznej inkorporacji prawa międzynarodowego do wewnętrznego porządku prawnego i - zasada szczególnego trybu zmiany Konstytucji.

  3. Ustrój federalny Rosji Najważniejsze zasady federalizmu FR: - terytorium FR składa się z poszczególnych terytoriów podmiotów federacji; - podmioty federacji są reprezentowane w Radzie Federacji (izbie wyższej); -federalizm rosyjski ma podłoże konstytucyjne, dlatego kompetencje pomiędzy FR a jej podmiotami rozgraniczane są na gruncie prawa; - asymetryczność federacji polega na tym, iż jej podmioty mają różny status konstytucyjny. W Konstytucji FR można wyróżnić cztery główne zasady państwa federalnego: - integralność terytorialną i nienaruszalność terytorium FR; -  równość wszystkich podmiotów FR; - zbudowanie i rozwój FR na zasadach narodowo-terytorialnej i terytorialnej; - suwerennością państwową dysponuje FR a nie jej podmioty.

  4. Konstytucyjny status podmiotów FR • Podmiotem federacji jest podmiot ograniczony prawnie, posiadający cechy państwowości i wchodzący w skład Federacji Rosyjskiej. • Podmiot FR posiada następujące cechy: • -   nie jest suwerenny; • -     nie dysponuje prawem do secesji; • -   mieszkańcy poszczególnych podmiotów mają równe i podobne prawa i obowiązki obywatela FR; • -     równość wszystkich podmiotów FR w stosunku do władzy federalnej; • akta normatywne podmiotów powinny być zgodne z ustawodawstwem federalnym. • Typy podmiotów FR: •    Republiki. •    Kraj, obwód, miasto o znaczeniu federalnym. • Okręgi i obwody autonomiczne. • Konstytucja przewiduje możliwości zmiany składu FR w przypadku: •   przyjęcia z zewnątrz; •  zmian wewnętrznych (połączenia istniejących podmiotów; odłączenia się od istniejących podmiotów; przejścia z jednego typu podmiotowości w inny; zmiana statusu podmiotowości).

  5. Restrukturyzacja składu podmiotów FR • FR składała się z 89 podmiotów. • Z czego 32 jednostki miały podłoże narodowo-terytorialne: • 21 republik, 10 okręgów autonomicznych, 1 obwód autonomiczny • a 57 jednostek charakter terytorialny: 6 krajów, 49 obwodów i 2 miasta o specjalnym statusie. • Obecnie FR składa się z 83 podmiotów: • narodowo-terytorialne (21 republiki, 1 obwód autonomiczny, 4 okręgi autonomiczne) • terytorialne (9 krajów, 46 obwodów i 2 miasta o specjalnym statusie).

  6. Struktura podmiotów FR

  7. Zmiany w strukturze federacji W latach 90 – tych - Specjalny status Moskwy i Sankt-Petersburga - Podział Czeczeno-Inguszskiej Republiki na Czeczeńską i Inguszską - zmiana nazw obwodów: gorkowski - niżnionowogrodzki, kalininski – twerski, kujbyszewski – samarski W latach 2000 – nych (na podstawie referendów) - 7 XII 2003 – powołanie Kraju Permskiego (obwodu permski + komipermiacki OA) - 17 IV 2005 – przyłączenie do Kraju Krasnojarskiego tajmyrskiego i ewenkijskiego OA - 23 X 2005 – powołanie Kraju Kamczackiego (obwód kamczacki + koriakski OA) - 16 IV 2006 – przyłączenie do obwodu irkuckiego ust’-ordynskiego buriackiego OA - 11 III 2007 – powołanie Kraju Zabajkalskiego (obwód czityński + aginsko-buriackiego OA)

  8. Zakres działania FR obejmuje (art. 71): - proces ustawodawstwa federalnego oraz kontrola jego przestrzegania; - ustrój federalny i terytorium FR; - regulowanie i ochrona praw i wolności obywatelskich; - sprawy związane z system państwowych organów władzy federalnej (ust., wyk., sąd.); - federalna własność; -kształtowanie zasad polityki federalnej w dziedzinach rozwoju państwowego, ekonomicznego, kulturowego i in.; - stanowienie prawnych podstaw jednolitego rynku; - budżet federalny; - federalny system logistyczny; - polityka zagraniczna, handel zagraniczny i kwestie bezpieczeństwa i obronności; - jednolity system wymiaru sprawiedliwości; - federalne prawo kolizyjne; - federalna służba państwowa; - jednolity system miar i standardów; - odznaczenia państwowe.

  9. Wspólny zakres FR i podmiotów: -  zapewnianie zgodności aktów normatywnych podmiotów z ustawodawstwem federalny; -   ochrona praw człowieka , w tym praw małych narodów; -   zapewnienie porządku publicznego; -   problemów własności; -   korzystania z zasobów surowcowych; -   oświata i kultura; -   ochrona zdrowia i polityka socjalna; -   sytuacje nadzwyczajne; -   określenie ogólnych zasad polityki podatkowej; - ustawodawstwo: administracyjne, pracy, w sprawach rodziny, rolnych, górnictwa i ochrony środowiska; -   sprawy kadrowe wymiaru sprawiedliwości; - określenie ogólnych zasad organów władzy państwowej i samorządu terytorialnego; - koordynowanie kontaktów podmiotów z zagranicą.

  10. Typy aktów normatywnych wydawanych przez FR i podmioty: - FR (federalne ustawy konstytucyjne i ustawy federalne); -W zakresie wspólnych kompetencji: ustawy federalne oraz zgodne z nimi ustawy i in. akta normatywne podmiotów; - W ramach swoich kompetencji podmioty tworzą własne regulacje (ustawy i in. akta norm.)

  11. Okręgi federalne Rosji

  12. Kompetencje przedstawicieli prezydenta w Okręgach Federalnych (działają od 18 V 2000) • - realizuję wewnętrzną i zagraniczną politykę prezydenta na terytorium OF • realizuję politykę kadrową prezydenta w OF • monitoruje i informuje prezydenta co do sytuacji politycznej, społecznej i ekonomicznej w OF • koordynuje działalność federalnych organów władzy państwowej • kontroluje przestrzeganie w OF ustawodawstwa federalnego i proponuje prezydentowi wstrzymanie wykonania nie zgodnych z prawe aktów norm. • opracowuje programy rozwoju społeczno-ekonomicznego • prowadzi mediacje w sytuacjach konfliktu między organami władzy państwowej a samorządowej • konsultuje powołanie szefów FSB, MSW w terenie • - wręcza odznaczenia w imieniu prezydenta • (Większość mianowanych wywodziła się ze struktur siłowych)

  13. Prezydent FR

  14. Status prezydenta • Głowa państwa • Kadencja – 6 lat (od 2012 r., wcześniej 4 lata) • Ograniczenia – 2 kadencje z rzędu • Wybory – powszechne i bezpośrednie

  15. Kompetencje Prezydenta FR -  określa podstawowe kierunki wewnętrznej i zagranicznej polityki państwa i reprezentuje go na zewnątrz (podpisuje umowy międzynarodowe, przyjmuje listy uwierzytelniające); -   powołuje za zgodą Dumy premiera oraz ma prawo do jego dymisji; - na wniosek premiera powołuje i odwołuje jego zastępców i ministrów federalnych; -   ma prawo przewodniczyć obradom rządu; -  przedstawia Dumie kandydata na stanowisko prezesa Banku Centralnego FR i składa wniosek o jego odwołanie; -  przedstawia Radzie Federacji kandydatów na stanowisko sędziów SK, SN i NSA i Prokuratora Generalnego (wnioskuje o odwołanie PG), powołuje sędziów in, sądów federalnych; -   tworzy Radę Bezpieczeństwa FR; - jest zwierzchnikiem sił zbrojnych, zatwierdza doktrynę wojskową i powołuje wyższe dowództwo sił zbrojnych, ogłasza stan wojny (informuje parlament) i stan wyjątkowy; -   tworzy własną administrację, powołuje i odwołuje swoich przedstawicieli; -- powołuje i odwołuje korpus dyplomatyczny FR (konsultacje z parlamentem)

  16. Kompetencje Prezydenta FR (cd.) - zarządza wybory do Dumy i ją rozwiązuje, w określonym trybie; - przedkłada projekty ustaw, wydaje dekrety i rozporządzenia, zarządza referendum; -  podpisuje lub wetuje uchwalone ustawy; -  zawiesza akta normatywne rządu i podmiotów FR sprzeczne z ustawodawstwem FR; -    zwraca się do parlamentu z dorocznymi orędziami; -   korzysta z procedury rozjemczej w sporach pomiędzy organami władzy federacji i jej podmiotów; - sprawy obywatelstwa, odznaczenia państwowe i stosuje prawo łaski.

  17. Strukturaorganizacyjna urzędu prezydenta • Składa się z kilku jednostek organizacyjnych a mianowicie : • Rada Bezpieczeństwa FR, • wspólne komisje, • Rada Prezydencka, • doradcy Prezydent, • przedstawiciele i pełnomocnicy urzędu Prezydenta, • szef administracji, • szefowie specjalnych służb, • komisje, komitety i rady urzędu Prezydenta.

  18. Procedura złożenia z urzędu prezydenta Z inicjatywy 1/3 posłów Dumy powołuje się komisję do zbadania zarzutów o zdradę stanu lub popełnienia ciężkiego przestępstwa. Uchwała o wysunięciu oskarżeń podejmowana jest większością 2/3 składu Dumy potwierdzona przez Sąd Najwyższy (prawdziwość zarzutów) i Sąd Konstytucyjny(zgodność z procedurą). Ostateczną decyzję w ciągu 3 miesięcy większością 2/3 podejmuje Rada Federacji.

  19. Parlament - Zgromadzenie Federalne

  20. Zgromadzenie Federalne Stały organ składający się z dwóch izb: Rady Federacji (wyższej) i Dumy Państwowej (niższej). Rada Federacji (RF) składa się z przedstawicieli podmiotów FR (po jednym z ramienia organów przedstawicielskich i wykonawczych, 2 od każdego podmiotu). Duma składa się z 450 deputowanych i wybierana jest na5lat (wcześniej na 4 lata). Izby Zgromadzenia Federalnego obradują oddzielnie, mają własny regulamin i władze, tworzą komitety i komisje. Powołują Izbę Obrachunkową.

  21. Kompetencje Rady Federacji: -    aprobata zmiany granic wewnętrznych między podmiotami; - zatwierdzanie dekretów prezydenckich o wprowadzeniu stanu wojennego lub wyjątkowego; -   decyduje w sprawie użycia sił zbrojnych poza granicami FR; -   zarządza wybory prezydenckie; -   składa z urzędu prezydenta; -   powołuje sędziów SK, SN i NSA; -   powołuje i odwołuje Prokuratora Generalnego; - powołuje i odwołuje zastępcę przewodniczącego Izby Obrachunkowej i połowę jej składu.

  22. Rada Federacji (cd.) Na czele Rady Federacji stoi przewodniczący i dwóch zastępców wybieranych przez Izbę. Rada ma dwa rodzaje ciał roboczych: komisje i komitety. Komisje są dwie: mandatowa i regulaminowa. Komitety: - ustawodawstwa konstytucyjnego i wymiaru sprawiedliwości; - bezpieczeństwa i obrony; - budżetu, polityki podatkowej, regulacji finansowych, walutowych i celnych, działalności bankowej; - polityki gospodarczej; - polityki społecznej; - WNP; - spraw międzynarodowych; - polityki rolnej; - nauki, kultury, wychowania, zdrowia i ekologii; - spraw federalnych i polityki regionalnej; -spraw Północy i małych narodów.

  23. Duma Państwowa Kompetencje: - wyraża zgodę na powołanie przez prezydenta premiera; - udziela wotum zaufania rządowi; - powołuje i odwołuje prezesa BC FR, Rzecznika Praw Człowieka, Izby Obrachunkowej i połowę jej składu; -uruchamia procedurę złożenia z urzędu prezydenta; - ogłasza amnestie. Duma tworzy dwie komisje: mandatową i etyki, a także następujące komitety: - ustawodawstwa i reformy sądownictwa; - pracy i polityki społecznej; - weteranów; - ochrony zdrowia; - oświaty i nauki; - kobiet, rodziny i młodzieży; - budżetu, podatków, banków i finansów; - polityki gospodarczej; - własności, prywatyzacji i działalności gospodarczej; - spraw rolnych; -przemysłu, budownictwa, transportu i energetyki; - surowców naturalnych i ochrony środowiska; - ekologii; - obrony; - bezpieczeństwa; - spraw międzynarodowych; - WNP i więzi z rodakami; narodowości; - spraw federalnych i polityki regionalnej; - samorządu lokalnego; - stowarzyszeń społecznych i organizacji religijnych; - regulaminu i organizacji Dumy; - polityki informacyjnej i łączności; - geopolityki; - konwersji i technologii naukowych; - kultury; - turystyki i sportu; - Północy i Dalekiego Wschodu.

  24. Proces legislacyjny • - ustawy federalne przedkłada się Dumie; • - skąd uchwalone większością od ogólnej liczby w ciągu 5 dni trafiają do RF; • - ustawa uważa się za przyjętą kiedy głosuje za tym większość od ogólnej liczby deputowanych izby wyższej lub kiedy w ciągu 14 dni nie zostanie ona rozpatrzona; • - w przypadku odrzucenia przez RF może być tworzona wspólna komisja obu izb lub Duma obala weto RF większością 2/3; • - następnie w ciągu 5 dni przekazuje się prezydentowi; • - w ciągu 14 dni podpisuje lub odrzuca; • weto prezydenta pokonuje się większością 2/3 zarówno w Dumie jak w RF. • Prawo inicjatywy ustawodawczej: • Prezydentowi; Radzie Federacji, Dumie; Rządowi FR; organom przedstawicielskim podmiotów FR; SK; SN i NSA.

  25. Proces legislacyjny (cd.) Obligatoryjnemu uchwaleniu przez RF podlegają ustawy federalne w sprawach: -         budżetowych; -         fiskalnych; -         finansowych; -         ratyfikacji i wypowiadania umów międzynarodowych; -         granic, wojny i pokoju. Tryb uchwalania federalnych ustaw konstytucyjnych. 2/3 głosów Dumy i ¾ głosów RF. Prezydent w ciągu 14 dni podpisuje.

  26. Tryb rozwiązania Dumy przez prezydenta: 1) po trzykrotnym odrzuceniu przez Dumę zaproponowanego przez prezydenta kandydata na premiera. Prezydent powołuje premiera i rozwiązuje Dumę. 2) po wyrażeniu przez Dumę rządowi wotum nieufności, z którym prezydent zgadza się lub nie. Gdy Duma w ciągu trzech miesięcy ponownie przegłosuje wotum nieufności wobec rządu. Wtedy prezydent dymisjonuje rząd lub rozwiązuje Dumę. 3) w przypadku, gdy rząd występuje o wotum zaufania i nie uzyskuje go prezydent podejmuje podobną procedurę w ciągu 7 dni. Duma nie może być rozwiązana na podstawie art. 117 w ciągu roku od wyborów, w momencie wysunięcia oskarżenia przeciwko prezydentowi, pod czas obowiązywania stanu wojny i wyjątkowego oraz wciągu pół roku przed upływem kadencji prezydenckiej.

  27. Rząd Federacji Rosyjskiej

  28. Tryb powołania Rządu FR Władzą wykonawczą jest Rząd FR. Premiera powołuje prezydent za zgodą Dumy. - wniosek prezydent przedkłada w 2 tygodnie od chwili objęcia urzędu; -  w przypadku dymisji rządu – 2 tygodnie; -  od dnia odrzucenia kandydatury 1 tydzień; Duma rozpatruje wniosek w ciągu 1 tygodnia. Premier w ciągu 1 tygodnia przedkłada skład Gabinetu Ministrów. Tryb działania rządu określa federalna ustawa konstytucyjna. Duma zatwierdza kandydaturę premiera większością bezwzględną

  29. Kompetencje Rządu: 1)  opracowanie i realizacja uchwalonego przez Dumę budżetu; 2) realizacja w FR jednolitej polityki finansowej, kredytowej i pieniężnej; 3) realizacja w FR jednolitej polityki socjalnej, edukacyjnej, ochrony zdrowia, kultury i ekologii; 4) zarządza własnością federalną; 5) realizuje politykę zagraniczną, obronną i bezpieczeństwa; 6) ochrona praw i wolności obywateli, zapewnienie porządku publicznego i zwalczanie przestępczości.

  30. Podział resortów W ramach rządu federacji podstawową strukturą są ministerstwa federalne, które dzielą się na cztery rodzaje: - polityczno-administracyjne: obrony, finansów, sprawiedliwości, spraw wewnętrznych, polityki regionalnej i narodowościowej; spraw zagranicznych, obrony cywilnej; -  zarządzania gospodarką narodową: mienia państwowego, paliw i energetyki, gospodarki, przemysłu i handlu, rolnictwa i gospodarki żywnościowej, zasobów naturalnych, energii atomowej, polityki gruntowej, budownictwa oraz gospodarki mieszkaniowej i komunalnej; -  oświatowo-socjalne: nauki i technologii, szkolnictwa ogólnego i zawodowego, kultury, zdrowia, pracy i spraw socjalnych; - usługowo-łącznościowe: transportu.

  31. Inne organa władzy wykonawczej 1. komitety państwowe: antymonopolowy, kinematografii; rozwoju obszarów północnych, rezerw państwowych, ochrony środowiska, poligrafii, rozwoju i wspierania drobnej przedsiębiorczości, łączności i informatyzacji, statystyki, celny oraz kultury fizycznej i turystyki; 2.    komisje federalne: rynku papierów wartościowych oraz energetyczna; 3. służby: podatkowa, wywiadu, bezpieczeństwa, lotnicza, archiwalna, drogowa, migracyjna, kontroli walutowej i eksportowej, wojsk kolejowych, leśnictwa, polityki podatkowej, ochrony, upadłości i sanacji finansów, graniczna (weszła w skład FSB od 2003 r.) regulacji naturalnych monopoli w dziedzinie łączności, regulacji naturalnych monopoli w dziedzinie transportu, telewizji i radiofonii; 4. agencje: patentów i znaków towarowych, kosmiczna, łączności i informacji rządowej; 5. organy nadzoru: górniczy i przemysłowe, bezpieczeństwa jądrowego i radiacyjnego; inne organy: Gabinet Prezydenta FR, Urząd Programów Specjalnych, Komosja Techniczna, Komitet Problematyki Konwencyjnej w Zakresie Broni Chemicznej i Biologicznej.

  32. System sądownictwa i ochrony prawnej w FR

  33. Sąd Konstytucyjny -   składa się z 19 sędziów wybieranych na czas nieokreślony - wniosek składają: prezydent, Rada Federacji, Duma (lub 1/5 deputowanych dowolnej izby), rząd, SN i NSA, organy władzy ustawodawczej i wykonawczej podmiotów FR. SK rozstrzyga zgodność z Konstytucją: -  aktów normatywnych organów federalnych; -  aktów normatywnych podmiotów FR; -   umów międzynarodowych; - umów pomiędzy członkami federacji oraz pomiędzy FR a jej podmiotami. SK rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy wyższych organów władzy państwowej na poziomie federalnym i jej podmiotów. SK dokonuje wykładni Konstytucji i na podstawie skarg bada czy nie doszło do naruszenia konstytucyjnych praw i wolności.

  34. Sąd Najwyższy SN jest najwyższym organem sądowym powołanym do rozpatrywania spraw cywilnych, karnych i administracyjnych. Sąd najwyższy działa w składzie: 1) Kolegium sądowego ds. cywilnych; 2) Kolegium sądowego ds. karnych: 3) Kolegium sądowe wojskowe; 4) Plenum Sądu Najwyższego FR. Wszystkie sądy ze względu na kompetencje dzielą się na: -         sądy pierwszej instancji, do których należą organy sądowe wszystkich stopni, wyposażone w kompetencje rozpoznawania spraw i orzekania; sądy drugiej instancji, właściwe do rozpoznawania spraw o charakterze odwoławczym; należą tu wszystkie sądy, poza sądami rejonowymi, występujące jako sądy pierwszej instancji.

  35. Sąd Arbitrażowy i Prokuratura Sąd Arbitrażowy jest najwyższym organem sądowym powołanym do rozstrzygania sporów gospodarczych. Prokuratura Prokuratora Generalnego powołuje Rada Federacji na wniosek Prezydenta. Działalność prokuratury przejawia się w dziedzinie zwierzchniego nadzoru nad ścisłym i jednolitym przestrzeganiem prawa w czterech zasadniczych kierunkach: -  nadzór ogólny nad realizacją ustaw; -  nadzór realizacji ustaw przez organy ścigania i organy śledcze; -  nadzór nad przestrzeganiem praworządności przez sądy przy rozpatrywaniu spraw cywilnych, karnych i administracyjnych; - nadzór nad przestrzeganiem praworządności w miejscach pozbawienia wolności.

More Related