390 likes | 615 Views
KIERUNKI ROZWOJU TECHNOLOGII ALTERNATYWNYCH DO SKŁADOWANIA W SYSTEMACH GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI. UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNOLOGICZNE. Marek Kundegórski Grontmij Polska Sp. z o.o. KONFERENCJA: GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI ORAZ AKTUALNA PRAKTYKA SAMORZĄDOWA
E N D
KIERUNKI ROZWOJU TECHNOLOGII ALTERNATYWNYCH DO SKŁADOWANIA W SYSTEMACH GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI. UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNOLOGICZNE Marek Kundegórski Grontmij Polska Sp. z o.o. KONFERENCJA: GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI ORAZ AKTUALNA PRAKTYKA SAMORZĄDOWA MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO. PODKARPACKIE STOWARZYSZENIE SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH Przemyśl 04 – 05 grudnia 2008
ZAKRES PREZENTACJI • Stan aktualny gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce • Gospodarka odpadami w Polsce na tle innych krajów UE • Przepisy UE stymulujące zmiany technologii gospodarki odpadami • Obowiązujące i przygotowywane przepisy krajowe, • Priorytetowe rozwiązania technologiczne • Prognozy dla roku 2020 • POIiS, działanie II Kryteria merytoryczne I stopnia
STAN AKTUALNY GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE (1) Ilość odpadów Dane w tys. Mg/rok (wg GUS) *) OKS – odpady komunalne stałe • Przykład zakres obsługi - małe miasto: 70%-80%, tereny wiejskie: 50% (wywóz 1x/M) • Niezrealizowane cele KPGO 2010 – 100% obsługi na koniec 2007 r
STAN AKTUALNY GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE (2) Instalacje w systemie gospodarki OKS (dane wg MŚ grudzień 2006) • Sortownie odpadów zmieszanych (26), zbieranych selektywnie (69), uniwersalne (38), • Kompostownie – 64 • Instalacje MBP kompostowanie – 21, fermentacja – 4, pryzmy energetyczne – 6, • Spalarnia – 1, • Składowiska - dane dla KE z roku 2006 - 780 w tym: • 324 składowiska OKS (ok. 5,2 mln Mg odpadów) spełniają wymagania dyrektywy 1999/31/WE, • 456 składowisk (ok. 3,4 mln Mg odpadów) nie spełnia wymagań j.w. • 282 składowiska uzyskały pozwolenia zintegrowane (01 2008 r.) • Ilość składowisk tzw. kontrolowanych wg GUS - 929
STAN GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE NA TLE KRAJÓW UE Ilość odpadów Dane wg EUROSTAT i ETC/RWM [kg/Mk/rok] • Założenia wzrostu PKB: EU-15 – 2%, EU-12 – 4% • Wskaźnik nagromadzenia Polska 2007 – 265 kg/mieszkańca/rok • Polska najwyższy w UE wskaźnik odpadów składowanych
STAN GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE I KRAJACH EU-12 • Dominujący udział składowania odpadów, (przy czym odpady są w dużej części składowane w warunkach niespełniających standardów wymaganych dyrektywą w sprawie składowania odpadów), • Znaczny odsetek mieszkańców poza systemem zorganizowanego zbierania odpadów komunalnych, • Niewielki poziom selektywnego zbierania odpadów. • Gospodarka odpadami komunalnymi w Polsce charakteryzuje się odmienną od innych państw UE strukturą prawną, ograniczającą możliwość skutecznego zarządzania gospodarką odpadami przez samorządy.
PERSPEKTYWY ZMIAN - PRZEPISY UE • Dyrektywa 2006/12/WE w sprawie odpadów (do 12 grudnia 2010) • Dyrektywa 2008/98/WE w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (od 12 grudnia 2010) • Dyrektywa 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów • Dyrektywa 2000/76/WE w sprawie spalania odpadów, • Dyrektywa 94/96/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, • Dyrektywy wprowadzające obowiązek zagospodarowania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, baterii i akumulatorów, • Dyrektywa IPPC (najlepsze dostępne techniki), • Traktat Akcesyjny – okres przejściowy dla składowania odpadów na składowiskach odpadów komunalnych
PRZEPISY UE STYMULUJĄCE ROZWÓJ TECHNOLOGII ALTERNATYWNYCH W STOSUNKU DO SKŁADOWANIA (1) Podstawowe zobowiązania w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi, których wypełnienie będzie należało udokumentować to: Dyrektywa 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów • Strategia ograniczania odpadów ulegających biodegradacji oraz ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zgodnie z poziomami określonymi dla roku 2010, 2013, 2020 (Art. 5), • Państwa Członkowskie podejmą środki, aby zapewnić, ze składowane są tylko odpady, które zostały poddane obróbce (Art.6)
PRZEPISY UE STYMULUJĄCE ROZWÓJ TECHNOLOGII ALTERNATYWNYCH W STOSUNKU DO SKŁADOWANIA (2) Podstawowe zobowiązania w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi, których wypełnienie będzie należało udokumentować to: Traktat Akcesyjny • Obliguje do doprowadzenie sektora składowania odpadów do takiego poziomu, żeby po 1 lipca 2012 roku wszystkie odpady były składowane na składowiskach spełniających wymagania dyrektywy w sprawie składowania odpadów 1999/31 WE. Dyrektywy w sprawie odpadów opakowaniowych, w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, w sprawie baterii i akumulatorów • Wskazują zobowiązania producentów i wprowadzających na rynek potencjalne odpady, • Sektor komunalny odpowiedzialny jest w większości krajów UE za stworzenie możliwości selektywnego zbierania w/w odpadów
KPGO 2010 CELE I ZADANIA W ODNIESIENIU DO ODPADÓW KOMUNALNYCH • ograniczenie składowania OKB zgodnie z wymaganiami UOO, • wprowadzenie podwyższonych opłat za składowanie odpadów, które powinny być odzyskiwane lub przetwarzane, • technologie termiczne wskazane jako priorytetowe dla systemów regionalnych powyżej 300.000 Mk, technologie MBP zalecane dla mniejszych systemów (powyżej 150.000 Mk) • opracowanie wytycznych w zakresie wymagań dla procesów kompostowania, fermentacji, MBP oraz wytycznych i metodyki rozliczania niezbędnych redukcji składowania OKB • wprowadzenie przepisów ograniczających stosowanie niezgodnych z intencją ustawodawcy metod odzysku odpadów na składowiskach • zamknięcie do końca 2009 roku wszystkich składowisk niespełniających przepisów prawa zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 85% wytworzonych odpadów do końca 2014r., • zredukowanie liczby składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są składowane odpady komunalne, do max. 200 do końca 2014 r. • stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce,
PRZEPISY STYMULUJĄCE ROZWÓJ TECHNOLOGII Dopuszczalne poziomy składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (OKB) • 75% w roku 2010, • 50% w roku 2013, • 35% w roku 2020, • w odniesieniu do ilości odpadów ulegających biodegradacji wytwarzanych w 1995 r. Rodzaje OKB • Odpady ulegające biodegradacji wchodzące w skład strumienia zmieszanych odpadów komunalnych, • Papier i tektura zbierane selektywnie, • Odzież i tekstylia (z materiałów naturalnych) zbierane selektywnie, • Odpady zielone (z ogrodów i parków), • Odpady z targowisk (część ulegająca biodegradacji). Uwaga: osady ściekowe nie są zaliczane do OKB
METODYKA OKREŚLANIA OBOWIĄZKU W ZAKRESIE OGRANICZENIA SKŁADOWANIA OKB: • Rejon obsługi 210 tys. Mk, 100 tys. Mk miasto, 110 Mk – wieś • Wskaźniki: rok 1995 – 4.380 tys. OKB miasto 155 kg OKB/Mk, wieś 47 kg OKB/Mk • Prognoza ilości OKB jakie będzie należało poddać zagospodarowaniu w latach 2010, 2013, 2020:
PRZEPISY STYMULUJĄCE ROZWÓJ TECHNOLOGIIOPŁATY ZA SKŁADOWANIE Rozporządzenie RM z dnia 14 października 2008 r. (Dz.U. 196.1217)
PRZEPISY STYMULUJĄCE ROZWÓJ TECHNOLOGII – KRYTERIA I PROCEDURY (1) • Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczenia odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz.U. 07.121.832) • Kryteria dopuszczenia odpadów o kodach 19 08 05, 19 08 12, 19 08 14, 19 12 12, oraz z grupy 20 do składowania na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne od dnia 1 stycznia 2013 r.
PRZEPISY STYMULUJĄCE ROZWÓJ TECHNOLOGII – KRYTERIA I PROCEDURY (2) • Wprowadzone przepisy będą umożliwiały składowanie odpadów ulegających biodegradacji przetworzonych w zakładzie MBP czyli np. stabilizatu z procesów tlenowych (kod 19 05 99) lub beztlenowych (kod 19 06 04) oraz kompostu nieodpowiadającego wymaganiom (nienadającego się do wykorzystania) – kod 19 05 03. • Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia, poza odpadami organicznymi poddanymi stabilizacji i kierowanymi do składowania (ewentualnie po dodatkowej obróbce do wykorzystania) oraz frakcjami odpadów surowcowych kierowanych do odzysku, pozostały strumień odpadów (o kodzie 19 12 12) należałoby kierować do przekształcania termicznego. • Zakładając że rozporządzenie nie ulegnie zmianie i jego wymagania będą skutecznie egzekwowane, po 31 grudnia 2012 skończyłby się w naszym kraju okres składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji i generalnie odpadów nieprzetworzonych. • Wątpliwa realność scenariusza: brak środków finansowych oraz zbyt krótki horyzont czasowy dla poważnego programu inwestycyjnego, który musiałby zostać zrealizowany. Powyższe uwarunkowania mogą spowodować potrzebę korekt wymagań rozporządzenia.
PROJEKT ZMIANY ROZPORZĄDZENIA DOT. KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI SKŁADOWISK - 2007 R. • ograniczenie rodzajów odpadów dopuszczonych do wykonania warstwy izolacji pośredniej na składowisku, • maks. zawartość węgla organicznego na poziomie 3%, • miąższość warstwy maks. 30 cm i nie więcej niż 15% w stosunku do warstwy składowanych odpadów • Cel: wyeliminowanie takiego odzysku odpadów, który zgodnie z intencją ustawodawcy powinien być definiowany jako składowanie. • Planowane wejście w życie – marzec 2009
OKREŚLENIE WYMAGAŃ PROCESOWYCH DLA ZAKŁADÓW MBP Bez wprowadzenia wskazanych w wytycznych jednoznacznych i weryfikowalnych kryteriów określających jakie parametry przetworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji będą pozwalały na ich zaliczenie do grupy odpadów składowanych nie ulegających biodegradacji, realizacja zaawansowanych technologicznie instalacji MBP jest niezwykle ryzykowna z ekonomicznego punktu widzenia
OKREŚLENIE WYMAGAŃ PROCESOWYCH DLA ZAKŁADÓW MBP • Prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak, dr inż. Ryszard Szpadt. „Wymagania dla procesów kompostowania, fermentacji i mechaniczno – biologicznego przekształcania odpadów”. • Projekt wytycznych dostępny na stronie internetowej KFDZOM – Krajowego Forum Dyrektorów Oczyszczania Miast (link: http://www.forum-dyrektorow.pl/dokumenty/wisla,2008,1.pdf ). • Wkrótce publikacja na stronie Ministerstwa Środowiska • Wytyczne jako etap do wprowadzenia rozporządzenia dot. wymagań dla procesów kompostowania, fermentacji i mechaniczno-biologicznego przekształcania odpadów
OKREŚLENIE WYMAGAŃ PROCESOWYCH DLA ZAKŁADÓW MBP Projektowane wytyczne określają m.in.: • zasady klasyfikacji odpadów wytworzonych w procesach MBP, frakcja 0-20 lub 0-30 nie będzie klasyfikowana jako 19 12 09 (ziemia i kamienie) tylko 19 12 12 (odpady po sortowaniu), • minimalne warunki prowadzenia procesów biologicznych i mechaniczno – biologicznych (m.in. wymóg kompostowanie/stabilizacja w systemie zamkniętym, minimalny czas kompostowania w reaktorze 2 tyg. + kompostowanie pryzmowe min. 6 tyg., wymuszone napowietrzanie), • z uwagi na zawartość odpadów organicznych stabilizacji (biologicznemu przekształcaniu) należy poddać całą frakcję 0-80 mm lub 0 100 mm • kryteria kiedy można uznać że odpady zostały ustabilizowane, propozycja: 1)aktywność oddychania AT4 < 15 mg O2/g s.m. dla instalacji oddanych do 31 grudnia 2012 r, AT4 < 10 mg O2/g s.m dla instalacji oddanych po 31 grudnia 2012 r, • dla instalacji MBP w latach 2008 – 2009 zaleca się ustalić graniczne wartości straty prażenia stabilizatów na poziomie 35% s.m. oraz TOC – 20% s.m. – (stabilizaty spełniające jedno z tych kryteriów mogą być składowane bez ograniczeń)lub ustalić ubytek masy organicznej mierzonej stratą prażenia lub TOC na poziomie minimalnym 40%
PODSTAWOWE ROZWIĄZANIA TECHNOLOGICZNE • Unikanie powstawania odpadów oraz selektywna zbiórka w celu odzysku i recyklingu jako działania priorytetowe • Termiczne przekształcanie odpadów • Mechaniczno biologiczne przetwarzanie odpadów • Składowanie odpadów przetworzonych, pozostałości procesowych Rola rozwiązań systemowych w zagospodarowaniu odpadów: WPGO wskazują systemy regionalne na poziomie województwa, określają harmonogram zamykania składowisk oraz plan redukcji ilości odpadów OKB kierowanych na składowiska
SKŁADOWANIE ODPADÓW – DYREKTYWA 1999/31/WE • Określenie szeregu zakazów dotyczących lokalizacji składowisk oraz szczegółowe określenie minimalnego zakresu badań hydrologicznych i geologicznych w rejonie projektowanej lokalizacji składowiska, • Wymagania dotyczące konstrukcji uszczelnienia dna i warstwy zamykającej składowisko oraz konstrukcji drenażu, konieczność zastosowania naturalnej lub sztucznej bariery geologicznej uszczelniającej podłoże i ściany boczne składowiska o min. miąższości 0,5 m i współczynniku filtracji k≤1,0x10-9m/s; konieczność zastosowania izolacji syntetycznej jako uzupełnienia bariery geologicznej, • Zamknięcie składowisk nie spełniających wymagań ochrony środowiska do 31 grudnia 2009 r. • Traktat Akcesyjny – okres przejściowy – wszystkie składowiska eksploatowane po 1 lipca 2012 roku powinny być zgodne z wymaganiami Dyrektywy 1999/31/WE • Wzrost opłat za składowanie odpadów (opłat za korzystanie ze środowiska). • Wariant – składowisko bioreaktor, pryzmy energetyczne (???)
MECHANICZNO BIOLOGICZNE PRZETWARZANIE ODPADÓW (MBP) • Instalacje MBP w UEjako instalacje przeznaczone do wstępnego przetwarzania odpadów komunalnych tzw. odpadów resztkowych oraz do stabilizacji organicznej frakcji tych odpadów (w rejonie obsługi zwykle selektywne zbieranie na poziomie >25%). • Podstawowe cele eksploatacji instalacji UE: - wydzielenie i stabilizacja OKB, - wydzielenie odpadów przeznaczonych do odzysku energii - sortowanie surowców ograniczone do metali (bez sortowania ręcznego), • Klasyfikacja: proces unieszkodliwiania D8, MBP jako „pretreatment” przetwarzanie wstępne • Instalacje MBP w Polsce– technologie „historycznie” ukierunkowane na maksymalny odzysk surowców wtórnych (tworzywa, papier, metale, szkło) przy znaczącym udziale sortowania ręcznego. • Technologia - sortowanie odpadów zmieszanych + kompostowanie lub fermentacja, odzysk frakcji palnej,
MBP – PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIE • MBP + spalarnia RDF Erfurt Ost (RABA): - przepustowość – sortownia - 90.000 Mg/rok (Restabfall), sito 40mm, - kompostowanie tunelowe (system Linde) 22.000 Mg => 14.150 Mg - spalanie 64.000 Mg =>żużel 17.500 Mg, pozostałości Haz 2600 Mg - koszt inwestycji 70 mln EUR (2002) - projekt, nadzór: Grontmij AEW Plan
PRZYKŁAD: ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE INSTALACJI MBP • ZZO MBP przepustowość 50.000 Mg/rok, frakcja do stabilizacji 0-80 mm: 25.000 Mg/rok, frakcja lekka 22.000 Mg/rok, frakcje surowcowe – 3.000 Mg/rok
MBP – OPŁATY – SYMULACJE (dla 100.000 Mg/rok) Wariant I składowanie całego strumienia –7.500.000 Wariant II po MBP ze składowaniem frakcji drobnej – 3.465.000 Wariant III przy odzysku frakcji drobnej – 2.055.000 Wariant IV przy zagospodarowaniu 75% balastu (SRF) –1.642.500 Komentarz: zagospodarowanie frakcji mineralnej 0-40 mm : efekt finansowy TAK efekt ekologiczny NIE!!!
MBP – KIERUNKI ROZWOJU • Problemy z odzyskiem energetycznym SRF z OKS w cementowniach (Grecja, Anglia, Włochy, Niemcy, Holandia), • Problemy z dotrzymaniem ograniczeń składowania – Niemcy, perspektywy składowania 2020 EU 12 – 55% • Ukierunkowanie na produkcję paliwa z odpadów o wysokiej wartości kalorycznej i niskim udziale m.in. chloru (< 0,7%), • Inicjatywa realizacji instalacji dedykowanych – do spalania SRF np. Friesland Holandia, Erfurt Niemcy
TERMICZNE PRZEKSZTAŁCANIE ODPADÓW (1) • Technologia termicznego przekształcania resztkowych odpadów komunalnych • Technologie rusztowe jako dominujące rozwiązania • Średnia przepustowość w EU ok. 200.000 Mg/rok • Średni koszt inwestycyjny 700 €/Mg odpadów/rok • Kogeneracja – produkcja energii cieplnej i elektrycznej jako priorytet zapisany w Dyrektywie 2008/98 • Ilość odpadów poprocesowych 25-28% masy odpadów poddawanych spalaniu • Skuteczne rozwiązanie problemu odpadów komunalnych ulegających biodegradacji • Doświadczenia państw EU-15 wskazują, że technologia może współistnieć z efektywnymi systemami selektywnej zbiórki odpadów
TERMICZNE PRZEKSZTAŁCANIE ODPADÓW (2) • Technologia termicznego przekształcania wysortowanej frakcji lekkiej odpadów komunalnych • Technologie rusztowe i fluidalne • Technologie plazmowe oraz pirolizy jako rozwiązania innowacyjne i obarczone ryzykiem inwestycyjnym • Ograniczone możliwości współspalania odpadów w energetyce zawodowej – wymagania procesowe, monitoring procesu, system oczyszczania spalin, • Współspalanie odpadów w piecach cementowych jako opcja dopełniająca systemowe rozwiązanie z zakładem MBP • SRF – Solid Recovered Fuels jako definicja paliwa z odpadów • CEN/TS 15359. Stałe paliwa wtórne, wymagania techniczne i klasy – Specyfikacja Techniczna przyjęta 21 lutego 2006 roku przez CEN – Europejski Komitet Normalizacyjny • Klasyfikacja paliw z odpadów w zależności od: wartości opałowej (dla przem. cementowego wskazane 15 – 20 MJ/kg, zawartości chloru< 1%, zawartości rtęci, dodatkowo dla cementowni zawartość siarki < 1%, wilgotność poniżej 20%)
DZIAŁANIA NIEZBĘDNE DLA ROZWOJU TECHNOLOGII ALTERNETYWNYCH (DLA SKŁADOWANIA) • Zmiany ustaw, które umożliwiłyby samorządom skuteczne zarządzanie gospodarką odpadami i tworzenie regionalnych systemów gospodarki odpadami. • Skuteczne uporanie się z funkcjonowaniem składowisk niespełniających wymagań przepisów, • Wprowadzenie przepisów dot. rozliczania obowiązku w zakresie ograniczenia ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, określenie wymagań stabilizacji odpadów • Wprowadzenie przepisów w sprawie kwalifikowania części energii ze spalania odpadów komunalnych jako energii ze źródeł odnawialnych. • Program sukcesywnego podwyższenia opłat za składowanie odpadów, • Wprowadzenie ochrony rynku krajowego przed napływem odpadów przeznaczonych do odzysku energii (SRF z OKS ma zdecydowanie niższe parametry niż produkowany z odpadów przemysłowych),
UWARUNKOWANIA DLA BUDOWY SYSTEMÓW GOSPODARKI ODPADAMI – OGRANIECZENIA SKŁADOWANIA • ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wynikająca z przepisów dyrektywy Rady 1999/31/WE, • ograniczenie składowania odpadów zawierających substancje organiczne oraz składniki palne po 31 grudnia 2012 roku, • ograniczenie szerokich dotychczas możliwości odzysku różnych frakcji odpadów komunalnych w instalacjach i poza instalacjami, • konieczność zamknięcia do końca 2009 roku wszystkich składowisk niespełniających wymagań ochrony środowiska, • konieczność wypełnienia zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego, które m.in. uniemożliwiają po 1 lipca 2012 roku eksploatację składowisk niespełniających wymagań dyrektywy w sprawie składowania odpadów, • wzrost opłat za składowanie odpadów (opłat za korzystanie ze środowiska).
POIiS - MINIMALNY ZAKRES ZZO ZZO powinny zapewniać co najmniej następujący zakres usług: • Mechaniczno-biologiczne lub termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i odpadów z sortowni, • Składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych, • Kompostowanie odpadów zielonych, • Sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (opcjonalnie), • Zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych (opcjonalnie), • Zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalnie), • W systemie Punkty gromadzenia odpadów problemowych
NOWA DYREKTYWA RAMOWA W SPRAWIE ODPADÓW – 2008/98 WE CEL NADRZĘDNY – UTWORZENIE „SPOŁECZEŃSTWA RECYKLINGU”: • Do roku 2015 selektywna zbiórka odpadów będzie obowiązywać przynajmniej w odniesieniu do: papieru, metalu, tworzyw sztucznych, szkła, • Do roku 2020 osiągnięte zostaną poziomy recyklingu nie niższe niż 50% wagi w odniesieniu do odpadów z gospodarstw domowych takich jak: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, • Przekształcanie termiczne odpadów komunalnych jest traktowane jako odzysk energii pod warunkiem, że efektywność energetyczna instalacji jest równa lub większa niż 0,60 dla instalacji, które uzyskały zezwolenie przed 1 stycznie 2009 r., 0,65 dla instalacji, które otrzymały zezwolenie po dniu 31 grudnia 2008 r.,
PROGNOZY ZMIAN TECHNOLOGII EU-15 Żródło ETC/RWM working paper 2008
PROGNOZY ZMIAN TECHNOLOGII EU-12 Żródło ETC/RWM working paper 2008
KIERUNKI ROZWOJU TECHNOLOGII ALTERNATYWNYCH DO SKŁADOWANIA W SYSTEMACH GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI. UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNOLOGICZNE Dziękuję Państwu za uwagę… Marek Kundegórski marek.kundegorski@grontmij.pl