wmii.uwm.pl/~leszekb/studenci.html

1. http://wmii.uwm.edu.pl/~leszekb/studenci.html

2. Urządzenia zaliczane do kategorii pamięci: Rury rtęciowe taśmy i karty dziurkowane (obecnie już praktycznie nieużywane) taśmy magnetyczne na szpulach i w kasetach, bębny (j.w.) dyski twarde dyski optyczne: CD-ROM, CD-R, CD-RW DVD, DVD-R, DVD+(-RW) Dyskietki, dyski magnetooptyczne rejestry procesora, pamięć cache pamięć operacyjna czyli RAM i jej różne odmiany PRAM, MRAM, FRAM ROM - Read-Only Memory (pamięć tylko do odczytu) PROM - Programmable Read-Only Memory (programowalna pamięć tylko do odczytu) EPROM - Erasable-Programmable Read-Only Memory (kasowalno-programowalna pamięć tylko do odczytu (kasowana światłem UV) EEPROM - Electrically Erasable-Programmable Read-only Memory (elektrycznie kasowalno-programowalna pamięć tylko do odczytu (kasowana elektrycznie) Flash EEPROM (Błyskawicznie działająca elektrycznie kasowalno-programowalna pamięć tylko do odczytu kasowana elektrycznie)

3. Pamięć rtęciowa Pamięć bębnowa Taśma I karta dziurkowana

4. Pamięć operacyjna RAM – Random Access Memory Układy pamięci RAM zbudowane są z elektronicznych elementów, które mogą zapamiętać swój stan. Dla każdego bitu informacji potrzebny jest jeden taki układ. W zależności od tego czy pamięć RAM jest tak zwaną statyczną pamięcią (SRAM-Static RAM), czy dynamiczną (DRAM-Dynamic RAM) zbudowana jest z innych komponentów i soje działanie opiera na innych zasadach. Pamięć SRAM jako element pamiętający wykorzystuje przerzutnik, natomiast DRAM bazuje najczęściej na tzw. pojemnościach pasożytniczych (kondensator). Rodzaje pamięci RAM Fast Page Mode (FPM RAM) Czas dostępu wynosi zazwyczaj 70 lub 60 ns. Układy te charakteryzują się niską - jak na dzisiejsze czasy - wydajnością, dane przesyłane są jako seria 5-3-3-3 w cyklach pracy procesora. Extented Data Output (EDO RAM) Obecnym standardem w świecie PC stały się pamięci EDO. Czas dostępu wynosi tutaj 70 i 60 ns. Coraz częściej spotyka się także układy pracujące z szybkością 50 ns, są one szczególnie popularne w nowszych kartach graficznych.

5. Burst Extended Data Output (BEDO RAM) Rozwinięciem pamięci EDO jest BEDO RAM. Zasadniczą zmianą w przypadku BEDO jest sposób, w jaki dane przesyłane są po wyznaczeniu adresu. Otóż dzięki temu, że BEDO posiada wewnętrzny licznik adresów, kontroler pamięci odwołuje się tylko do pierwszej komórki pamięci, a pozostałe bity przesyła samoczynnie układ logiki. Jest to tak zwane przesyłanie w trybie burst Synchroniczna DRAM (SDRAM) Nowsze płyty główne zbudowane na układach Intel Triton VX i TX oraz VIA 580VP i 590VP potrafią współpracować także z pamięciami SDRAM (Synchronous Dynamic RAM SIMM-y kontra DIMM-y Opisywane wyżej różne rodzaje pamięci są produkowane jako układy scalone. Jednak konieczność rozbudowy współczesnych komputerów sprawia, że nie jest opłacalne wlutowywanie na stałe układów scalonych. Dlatego też już od dawna, pamięci są montowane w tak zwanych modułach. Najpopularniejsze jak dotąd moduły SIMM (Single In Line Memory Module) oznaczają sposób zorganizowania kości pamięci, a nie ich rodzaj. Standard DIMM, nowy w świecie PC, lecz bardzo dobrze przez użytkowników Macintoshy, oznacza Dual In Line Memory Module. Szerokość danych modułów SIMM wynosi 32-bity, a DIMM 64-bity, dlatego też w przypadku 64-bitowej magistrali konieczne jest łączenie SIMM-ów w pary dla odsadzenia pojedynczego banku. Fakt iż pamięci SDRAM spotykane są w modułach DIMM nie oznacza, że te dwa standardy są ze sobą tożsame. Równie dobrze w 64-bitowym gnieździe DIMM można umieścić pamięć EDO lub FPM.

9. Dyski twarde Twardy dysk – jeden z typów urządzeń pamięci masowej, wykorzystujących nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa twardy dysk (hard disk drive) powstała w celu odróżnienia tego typu urządzeń od tzw. miękkich dysków, czyli dyskietek (floppy disk), w których nośnik magnetyczny naniesiono na elastyczne podłoże, a nie jak w dysku twardym na sztywne. Pierwowzorem twardego dysku jest pamięć bębnowa. Pierwsze dyski twarde takie, jak dzisiaj znamy, wyprodukowała w latach 70-tych firma IBM. Była to słynna seria o nazwie Winchester. Obecnie sam wynalazca nie produkuje już dysków - w 2002 roku zawarł porozumienie joint venture z firmą Hitachi, na mocy którego IBM prowadzi prace badawcze oraz sprzedaje rozwiązania (systemy dyskowe jak ESS - Enterprise Storage Systems), a Hitachi produkuje jednostki dyskowe, jak też i systemy dyskowe. Dla dysków twardych najważniejsze są parametry: pojemność, szybkość transmisji danych, czas dostępu, prędkość obrotowa talerzy (obr/sek.) oraz MTBF(mean time between failures). Kilka dysków twardych można łączyć w jedną logiczną całość: macierz dyskową, dzięki czemu można zwiększyć niezawodność przechowywania danych, dostępną przestrzeń na dane, zmniejszyć czas dostępu.

10. Użycie sztywnych talerzy i uszczelnienie jednostki umożliwia większą precyzję zapisu niż na dyskietce, w wyniku czego dysk twardy może zgromadzić o wiele więcej danych niż dyskietka. Ma również krótszy czas dostępu do danych i w efekcie szybszy transfer. W 2003 r. dysk twardy w typowym stanowisku pracy mógł zgromadzić od 60 do 500 GB danych, obracać się z prędkością 5400 do 10 000 obrotów na minutę i mieć średnią prędkość przesyłu danych na zewnątrz na poziomie 30 MB/s, a w roku 2006 dzięki technologii pionowych bitów możliwe jest przetrzymywanie na dysku ponad 1 TB danych.

12. Interfejsy: ESDI (Enhanced Small Device Interface) - opracowany przez firmę Maxtor. Pozwalał na większą pojemność dysków (powyżej 100 MB), czas dostępu - kilkanaście sekund, transfer - maksymalnie 3 MB/s. IDE (Integrated Drive Electronics) - opracowany w 1987 r. Najbardziej popularny, stosowany dzisiaj interfejs. Pozwala na podłączenie dwóch komponentów (HDD lub CD-ROM) lub czterech w nowszej, rozszerzonej wersji Enhanced IDE ATA - Advanced Technology Attachment przepustowość kontrolera może wynosić: PIO-0 - 4,1 MB/s, PIO-2 - 8,3 MB/s, PIO-3 (Fast ATA) - 13,3 MB/s, PIO-4 (Fast ATA-2) - 16,6 MB/s, Ultra ATA - 33,3 MB/s, ATA 66 – 66 MB/s ATA100 – 100 MB/s Bardzo ważne jest odpowiednie połączenie dysku z magistalą. Na przykład gdybyśmy chcieli podłączyć nowoczesny dysk do starego kontrolera ISA, straty na wydajności wynisłyby 40 - 50 %. SCSI (Small Computer System Interface) - Podstawową cechą wyróżniającą opracowaną w 1986 roku specyfikację SCSI jest to, że określa ona standard magistrali

13. Większe polepszenie parametrów transmisji oferuje używająca 68-żyłowego połączenia odmiana określana jako Wide SCSI. W trybie synchronicznym umożliwia ona transmisje siegającą 40 MB/s. Do podłączenia adaptera wykorzystywana jest przy tym 16- lub 32-bitowa magistrala danych.

15. CD ROM Red Book - z 1982 r. dla płyt CD Audio Yellow Book - z 1984 r. z rozszerzeniem z 1989 r. dla płyt odczytu CD-ROM i CD-ROM/XA Green Book - z 1987 r. dla rejestracji interaktywnych CD-I White Book - z 1993 r. dla cyfrowego zapisu sekwencji wideo Blue Book - z 1996 r. dla multimedialnych zapisów domowych Orange Book - z 1990 r. z uzupełnieniem w 1995 r. dla płyt zapisywalnych CD-R, CD-RW i CD-E Płyta kompaktowa ma średnicę 12 cm (4 i 3/4 cala), nieco ponad milimetr grubości i waży około 14 g ( 1/2 uncji). Jak głosi plotka rozmiar ten wybrano, dlatego, że właśnie na takim dysku można było zmieścić „Dziewiątą Symfonie Beethovena” Dane te przechowywane są w formie mikroskopijnych rowków (ang. Pits) i miejsc płaskich - brak rowka (ang. Lands). Rowki mają zawsze tą samą głębokość i szerokość, ale ich długość i długość przerw rozdzielających je może być różna. Pit ma około 1 mikrona szerokości, zaś pojedynczy dysk CD-ROM zawiera w przybliżeniu 2,8 miliarda Pits. Spiralna ścieżka okrąża dysk 20 000 razy i ma długość około 7 km. Jej odczyt odbywa się bezkontaktowo za pomocą promienia świetlnego emitowanego przez laser.

18. DVD - Digital Versalite Disc Dyski jednostronne jednowarstwowe o pojemności 4,7 GB (pierwsza generacja DVD), przypominające w dużym stopniu tradycyjne dyski CD-ROM, lecz o podwyższonej szybkości transmisji. Dla nośników przygotowanych przez branżę rozrywkową (filmy) szybkość transmisji wynosi 600 KB/s co odpowiada czytnikom CD-ROM x4 Dla aplikacji komputerowych szybkość ta przekracza 1,3 MB/s co jest porównywalne z czytnikiem CD-ROM x 10 dwuwarstwowe przeznaczone do nośników wyposażonych w laser o dwu różnych stopniach intensywności stopnia świecenia. Maksymalna pojemność tak upakowanej informacji wynosi 8,5 G Dyski dwustronne jednowarstwowe, które podczas odczytywania danych znajdujących się po drugiej stronie płyty trzeba odwrócić. Łączna pojemność dwóch stron płyty jest równa 9,4 GB dwuwarstwowe, posiadające cztery warstwy nośnika optycznego o łącznej pojemności powyżej 17 GB, co wystarcza na odtwarzanie ośmiogodzinnej projekcji filmowej.

20. Na pierwszy rzut oka trudno odróżnić dysk DVD od klasycznego kompaktu. Jest on plastikowym krążkiem o średnicy 120 mm i grubości 1,2 mm, który podobnie jak płyta CD wymaga lasera do odczytu danych umieszczonych wzdłuż spiralnej ścieżki. Dlaczego więc na płycie DVD mieści się wielokrotnie więcej informacji? Wynika to zmiany struktury samego nośnika, której nie możemy zobaczyć gołym okiem. W odróżnieniu od płyty CD zmniejszono odległość pomiędzy ścieżkami z 1,6 do 0,74. Zagęszczono również dane na samej ścieżce. Odległość między sąsiednimi elementami zmniejszono z 0,83 w CD do 0,4 w DVD.